Alþýðublaðið - 29.12.1978, Blaðsíða 4

CTtgefandi Alþýðuflokkurinn
Ritstjórn og auglýsingadeild Alþýðublaðsins er að Siðu-
múla 11/ sími 81866. " Föstudagur 29. desember 1978.
Vilmundur Gylfason:
Okkur er alvara
Viö þriöju umræöu um fjárlög,
sem lauk aöfaranótt 22. desember
sl., flutti Vilmundur Gylfason
ræöu þá sem hér fer á eftir. Þar
er fjallaö um sérstööu Alþýöu-
flokksins vegna undangenginna
efnahagsráöstafana, og þá sér-
staklega fjárlaganna sjálfra.
Vilmundur Gylfason: Herra
forseti. Þaö er oröiö áliöiö nætur,
en þóhygg ég, aö einn hlutur, sem
fram hefur komiö hjá tveimur
þingmönnum, háttvirtum 2. þing-
manni Austfjaröa, Vilhjálmi
Hjálmarssyni og nú siöast hjá
háttvirtum 1. þingmanni Reykja-
ness, Matthiasi A. Mathiesen,
þarfnist nokkurrar skoðunar.
Þeir hafa báöir sagt, og tala þar
af allnokkurri reynslu, þinglegri
reynslu á ég þá viö, aö nú hafi
verið óvenjulegir dagar i þinginu
og báöir hafa þeir raunar notað
þau orö, aö þeir á sinum ferli
muni ekki eftir ööru eins. Efnis-
lega a.m.k. hefur þetta verið
sagt. Þetta hygg ég, aö vel kunni
aö vera. Ég er auövitaö nýgræö-
ingurhéri þessari stofnun eins og
allflest flokkssystkina minna eru,
en af svolitlum lestri bóka um
þes«a stofnun hygg ég, aö ég geti
veriö sammála þessari ályktun.
En þá hygg ég, aö okkur öllum sé
skylt aö spyrja, af hverju þetta er
svona og meö þessum hætti. Ég
hygg, aö það sé óhætt aö leiða h já
sér aö sinni spurninguna um þaö,
hver beri ábyrgöina. En hins veg-
ar er þaö svo, aö efnahagslifi
þjóöarinnar hefur svo veriö fariö
nú um allmörg ár, aö viö erum
oröin föst i farvegi 50% verö-
bólgu. Þaö er oröinn nánast kæk-
ur að segjast vera á móti verö-
bólgunni, en haga sér svo allt
ööru visi. Viö 1 minum flokki höf-
um aö þvi leyti gengiö fram fyrir
skjöldu, meö misjöfnum árangri
skal ég fúslega viöurkenna, að viö
höfum verið aö draga siöferöileg
rök og ályktanir af veröbólguá-
standinu. Viö höfum ótæpilega á
þaö bent, meö hverjum hætti
veröbólgan veldur eignatilfærslu
frá þeim, sem minna mega sin til
hinna, sem meira mega sin og
hafa aöstööu i kerfinu og bákninu.
Viö höfum itrekaö verið aö sýna
fram á þaö, hvernig láglaunafólk-
iö i þessu landi veröur ævinlega
verst úti i þessu kapphlaupi, sem
hér á sér staö. Og ég vil bæta við
vegna þess aö slikt hefur áöur
komiöhértil umræöu, aö svoköll-
uö rannsóknarblaöamennska
undanfarinna ára, ef hægt væri aö
draga saman i einn hnút þau óliku
mál, sem um hefur veriö fjallaö,
þá eiga þau sér eina rót, og þaö er
veröbólgan. Þaö er spillingin og
spillingaráhrifin, sem alltaf og
alls staöar hefur af þessu ástandí
leitt. Þegar þetta er sagt er ekki
óeðlilegt, aö þegar ný kynslóö
kemur inn i þessa sali, sem vissu-
lega hefur litla reynshi af þing-
störfum, þá er ekki óeðlilegt, aö
þaösé óskaö eftir þvi aö meö öör-
um hætti sé á málum tekið heldur
en gert hefur veriö undanfarin ár.
Skorti jarðsamband.
Viö vitum þaö, aö hér sat rikis-
stjórn í fjögur ár meö sterkan
þinglegan meirihluta, en sem ein-
hvern veginn skorti allt jarösam-
band viö fólkiö i þessu landi. Og
afleiöingar i efnahagslegu tilliti
voru veröbólga, sem jafnaöar-
lega og i lok þessa timabils nam
milli 40— 50% og lausungin, upp-
lausnin af þessu blasti viö hverj-
um manni og hverju barni. Þessu
hötum viö viljaö breyta og okkur
hefur verið full alvara I þvi, sem
viö höfum veriö aö gera. En
vandinn er aftur sá, aö viö verö-
um aö taka þátt i samsteypu-
stjórn. Viö höfum ekki hreinan
meirihluta og vandinn er lika sá,
aö þaö eru skil, sem ekki flokkast
eftir linum milli hægri og vinstri
kannske fyrst og fremst, heldur
sem markast af öörum lögmál-
um, af öörum lifsskoðunum og
kannskeekki sist aö hluta a.m.k.
eru skil á milli kynslóða I Islensk-
um stjórnmálum. Ég er þeirrar
skoöunar, aö þaö væri beinlinis ó-
eðlilegt, ef allt væri rólegt i
stjórnmálum viö þessar aöstæö-
ur. Af þvi sem einhverjir og
kannske meö nokkrum rétti kalla
upphlaup, þaö sem er rauöi þráö-
urinn Iþvi sem viö höfum verið aö
gera er aö reyna aö spyrna viö
fótum meö eitt meginmarkmiö i
hugaog þaö er rökrétt af þvi sem
aö framan er sagt, aöþetta meg-
inmarkmiö er þaö aö ná veröbólg-
unni niöur og ég hef sagt áöur og
segi hér enn, fórna þá öörum
markmiðum um sinn a.m.k.
Rauöi þráöurinn i þeim aögerö-
um, sem viö i minum flokki beitt-
um okkur fyrir eftir 1. des. á
grundvelli loforöa, sem þá lágu
raunar fyrir, var aö mynda sam-
stæöa og heildstæða stefnu til
langs tlma, sem hefur þetta að
meginmarkmiöi, en þar sem
jafnframt væri ekki eingöngu
veriö aö ráöast aö launafólkinu,
aö launafólkiö a.m.k. heföi þá
tryggingu riksivaldsins, aö veriö
væri meö aögeröir, sem gengu i
andveröbólguátt á öörum sviöum
einnig.
Vonbrigði.
Ég þarf auövitaö ekki aö lýsa
þvi hversu óendanlegum von-
brigöum þaö hefurvaldið ekki aö-
eins mér heldur minum flokki og
aö ég hygg nýrri kynslóö i þessu
landi meö hverjum hætti stjórn-
arsamvinnan hefur veriö. Þaö er
auövitaö hárrétt og hverju oröi
sannara, sem fram kom I ræöu
háttvirts siöasta ræöumanns,
aö þaö er engin heilstæö stefna
til hjá rikisstjórnarflokkun-
um. Málefnasamningurinn
Vilmundur Gylfason.
er yfirborössamningur, sem
auövitaö tekur ekki á nokkr-
um vanda og þetta auövitaö
eigum viö aö segja, því aö ef
þetta væri ekki svo, þá væri ekki
núna veriö aö skipa sérstaka
neftid ráöherra til þess aö koma
sér saman um stefnu til nokk-
urrar framtiöar. Þetta auövitaö
liggur i hlutarins eðli og ég held,
aö viö sem I þeim flokkum eru,
sem þessa rikisstjórn styöjum,
gerum hvorki sjálfum okkur, um-
hverfi okkar eöa þjóö nokkurn
greiöa meö þvi aö halda ööru
fram.
Þaö sem þó ég hygg aö þeir,
sem utan viö okkar flokk standa
hafi misskiliö, þó aö þaö
kunni aö renna upp fyrir þeim
nú á þessum allra síöustu dög-
um er þessi einfaldi og litli
hlutur: Þaö er hver alvara okk-
ur er i þeim aögeröum og þeim-
tillögum, sem viö höfum veriö
aö leggja fram aö þvi er tek-
ur til þessa veröbólguástands.
Viö sjáum það sem hiö stærsta
lykilatriöi hverrar gagnrýni, sem
viö höfum haft fram aö færa á
undanförnum árum. Mér er þaö
auóvitaö séstök raun, hvaö sam-
starfiö viö Alþýöubandalagiö aö
þvi er tekur til þessara hluta hef-
ur veriö lftilfjiklegt og litiö á
þeim aö græöa i þeim efnum. Og
ég er ekki aö segja hér neitt, sem
þingheimur ekki veit. Viö höfum
átt hér langar viöræöur um vaxta
mál, m.a. um þá einföldu spurn-
ingu, hvort fjármagniö eigi aö
borga til baka á sannvirði og þær
umræöur þekkir þingheimur svo
vel, aö ekki þarf frekar um aö
fjalla. En ég tej gkyit nVj þegar
umræöum um þetta fjárlaga-
frumvarp er aö ljúka, aö á þann
rauöa þráö sé lögö þung og ræki-
leg áhersla og þab er þaö aö ekki
aöeins hvaö mér, heldur ég vona
og veit aö er rétt, allri minni kyn-
slóð, hversu mikil alvara okkur er
i þessum veröbólgumálum, sem
er ab friðspilla þjóölifinu öllu,
friöspilla heimilunum og friö-
spilla umhverfinu öllu. Þaö leiöir
af sjálfu sér 1 þessum efnum, aö
viö höfum mikla sérstööu. Ég
skal vera fyrstur manna til að
játa, aö vera kann aö viö höfum
gerteinhver tæknileg mistök hér I
þinginu, höfum stundum gengiö
of langt i kröfum okkar og á öör-
um timum gengiö of skammt.
Þarna kemur efalitiö til, aö á
sama tima og viö erum fulltrúar
nýrra sjónarmiöa, þá erum viö
jafnframtnýgræöingar héri þeim
leikjum, sem hér eru haföir i
frammi. En söm er alvaran i
málflutningi okkar. Viö heföum
viljað og þaö segjum viö sem
stuðningsmenn þessarar rikis-
stjórnar, aö ef hún færi réttar
leiöir, viö heföum viljaö, aö þaö
næöist aö stefna til lengri tima,
viö heföum viljaö, aö rikisfjár-
málunum heföi veriö breytt. Þaö
hefurekki tekistogþaöer enn eitt
sporiö aftur á bak frá þvi, sem viö
hefðum viljað gera. Þetta vekur
auövitaö endalausar spurningar
og áfram mætti halda: Ef stjórn-
kerfið hjá okkur vill, ef þetta
margflokka kerfi hjá okkur vill,
er samt sem áöur til tæknilegur
möguleiki á þvi aö 32 þingmenn
hér geti staöiö saman að heilstæö-
um tillögum i þessum efnum?
Okkur hefur veriö alvara og okk-
ur hefur enn að mjög verulegu
leyti tekist illa að koma mark-
miöum okkar fram.
Næstu spor.
Ég hef áöur sagt þaö hér og
annars staðar oglýst þeirri skoö-
un minni, sem kannske kann aö
hljóma öfgafull, aö samningar i
stjórnmálum séu siðspilltir og ég
er þessarar skoöunar hreinlega
vegna þess aö fyrir kosningar
boöuöum viö stefnu, viö gerðum
þaö öll, sem hér erum inni, viö
göngum út frá þvi aö við séum aö
boða stefnu, sem viö viljum fram-
kvæma, ef viö komumst I meiri-
hluta. öll vitum viö, aö þaö eru
sáralitlar likur á þvi og verður
um langa hriö, aö einhver einn
flokkur hér á Alþingi komist i
meirihluta. Samvinna veröur aö
vera höfö i frammi, hún gengur
misjafnlega ogtil þessa hefur hún
gengið i' bókstaflegum skilningi
illa á milli þeirra flokka sem
reynt hafa aö stjórna landinu og
þess sér merki i efnahagskerfinu
öllu.
Herra forseti. Ég bið afsökunar
á aö hafa tekiö þennan tima. Mér
finnstþaö nánast skylt, aö það sé
undirstrikaö rækilega meö hverj-
um hætti öll staöa okkar i Alþýðu-
flokknum er I samhengi viö þaö,
sem h undan hefur gerst, Viö er-
um ekki nema tæpur fjórðungur
þingheims þrátt fyrir allt, en
söm er alvaran i sérhverju spori,
sem viö höfum stigiö og eigum
eftir aö stiga næstu vikur. Vin
samlegast bið ég þá, sem meö
okkpr hafa veriö aö reyna aö
stjórna landinu aö taka tillit til
þessara sjónarmiöa.
Þetta á ekki að verða
neitt Kröfluævintýri
sagði Jón Karlsson bæjarfulltrúi a
Sauðárkróki um undirbúning að
steinullarverksmiðju þar nyrðra
Eins og greint var frá í
Alþýðublaðinu nú fyrir jól-
in# er í undirbúningi og at-
hugun að reisa steinullar-
verksmiðju á Sauðárkróki.
Jón Karlsson formaður
verkalýðsfélagsins Fram á
Sauðárkróki og bæjarfull-
trúi Alþýðuflokksins/ á
sæti í nef nd sem skipuð var
af hálfu bæjarstjórnar
SauðárkrókS/ til þess að
vinna að þessu máli. Al-
þýðublaðið hafði samband
viö Jón, til þess að forvitn-
ast um hvað liði undirbún-
ingi þessa máls.
,,Þaö er vinna I gangi á þó
nokkrum stööum i sambandi viö
þetta og þessu miöar svona jafnt
og þétt. Þaö sem er eiginlega
aöalmáliö I þessu hjá okkur, er aö
viö höfum unnið þetta i tengslum
viö opinberar stofnanir, svo sem
iöntæknistofnun og útflutnings-
miöstöö iönaöarins .. 4 i.i/
höfum viö veriö I vío
Framkvæmdastofnun rikisins um
vissa þætti þessa máls, I samráöi
viö iðnaöarráöuneytið og
iönaðarráöherra bæöi fyrrver-
andi og núverandi. Þaö sem er
helst i sigtinu núna er þaö, hvern-
ig eigi aö standa aö uppbyggingu
á þessu i sambandi viö stofnun
fyrirtækis eöa undirbúnings
hlutafélags.,,
— 1 hvernig formi hafiö þiö
hugsaö ykkur reksturinn?
„Það er ekki hægt aö segja neitt
um þaö ennþá. En eftir þvi sem
manni sýnist þá mun þessi verk-
smiöja vera af þeirri stæröar-
gráöu, sem erfitt er.að hugsa sér
án þess aö rikiö sé þar inn I, þann-
ig aö mér þykir nú frekar liklegt
aö þaö veröi kannað til hlitar.”
— Skiptir þessi verksmiöja
miklu máli hvaö varöar atvinnu-
ástand á Sauöárkróki i framtfö-
Já, geysilega miklu. Viö höfum
staöið frammi fyrir þvi undanfar-
in ár, aö hér hefur fólki fjölgað
jafnt og þétt. Þaö hefur reyndar
veriö jafnari og örari fjölgun hér
heldur en viöa annars staöar. Nú
blasir þaö hinsvegar viö aö þaö
muni draga verulega úr þessari
fjölgun, eöa hún jafnvel stöövast
ef ekki veröur gert verulegt átak I
atvinnumálum til þess aö taka viö
þessari fjölgun.
— Þiö bindiö þá miklar vonir
viö þessa verksmiöju?
«Viö gerum þaö vissulega”.
— Er nokkuö hægt aö segja um
hvenær verkiegar framkvæmdir
muni hefjast?
,,Ég held aö þaö sé best aö láta
ekkert hafa eftir sér um það.
Sannleikurinn er sá aö þaö er
óhemju verk aö undirbúa þetta,
og margir þræöir sem þarf aö
halda I, I sambandi viö undir-
búninginn. Þaö er 'lika óhætt aö
fullyröa þaö, aö viö erum aiveg
staöráönir i aö láta þetta ekki
veröa neitt Kröfluævintýri, held-
ur fyrst og fremst aö kanna hvert
skref og hvern einasta þátt alveg
gaumgæfilega. Viö munum alla-
vega ekki flana út f neina vit-
leysu. 011 sú vinna sem unnin hef-
ur veriö viö þetta og veriö er aö
vinna, lýtur eingöngu aö þvi aö
safna upplýsingum um máliö, og
glöggva sig á einstökum þáttum.
1 þessu hefur veriö mikil sam-
vinna viö erlenda aöila, en þaö er
alls ekki ljóst i hverju framhaldiö
á þvi veröur fólgiö. Viö veröum
náttúrlega aö kaupa allan véla-
búnaöinn erlendis frá, og hvernig
þaö tengist svo viö markaösmál
er ekki ljóst ennþá. Hinsvegar eru
likur á aö þaö geri þaö á einhvern
hátt.”
— Þaö sem er aö gerast i þessu
núna lýtur þá fyrst og fremst aö
upplýsingasöfnun?
„Þaö er akkúrat þaö sem veriö
er aö gera af fullum krafti’/ sagöi
Jón Karlsson aö lokum.
—L.
1