Alþýðublaðið - 22.02.1979, Blaðsíða 2

Fimmtudagur 22. febrúar 1979.
2
alpyöu-
blaðið
tJtgefandi: Alþyöuflokkurinn
Ritstjóri og ábyrgftarmaftur: Arni Gunnarsson.
Aðsetur ritstjórnar er i Siðumúla 11, simi 81866.
Prentun: Biaðaprent h.f.
Askriftaverð 2200 krónur á mánuði oe 110 krónur i lausasölu.
Bændur og útvegsbændur
Það kreppir að bændum og útvegsbændum þessa
daga. Framleiðslugeta islensks landbúnaðar og
sjávarútvegs er langt umfram öll skynsamleg
mörk. Innanlandsmarkaður er eini markaðurinn,
sem nauðugur viljugur greiðir það verð sem upp er
sett fyrir afurðir landbúnaðar, þvi á framleiðslu-
geta islensks landbúnaðar að takmarkast við þann
markað, annað er óstjórn. Fiskstofnarnir við landið
valda þvi hve mikið við veiðum, en ekki bátafloti
þvi á að miða stjórn fiskveiða við það, i stað siauk-
ins skipakosts annað er óstjóm.
Rekstrarlega gilda sömu lögmál fyrir sjávarútveg
og landbúnað og þau er gilt hafa fyrir aðrar at-
vinnugreinar á Islandi einfaldlega þau, að til þess
að gæta hagkvæmni þá væri visast að lágmarka
kostnað og hámarka tekjur.
Megin orsök þeirrar verðbólgu sem við búum við
hérlendis má rekja til þess að við gerum okkur ekki
grein fyrir þvi að hagvöxtur er afleiðing en ekki or-
sök efnahags- og þjóðfélagsbreytinga. Hagvöxtur er
forsenda þess að við getum veitt okkur þann lifsstil
sem nágranna þjóðirnar hafa tamið sér. Ný tækni
er það, sem mestu hefur ráðið um breytta fram-
leiðsluhætti siðustu ár og hefur sú tækniþróun stór-
aukið framleiðni i landbúnaði og sjávarútvegi og
valdið þvi að framleiðsluþörfinni hefur mátt mæta
með minni landnotkun, minni mannafla, minni
skipastól en áður. Hins vegar hefur hagvöxtur ekki
orðið sem skyldi vegna þess að landnotkun hefur
ekki minnkað, mannafli mjög litið og ef eitthvað þá
hefur skipakostur heldur aukist en minnkað. Afleið-
ingin hefur og verið sú að sá hagvöxtur sem við
höfum tamið okkur að lifa við hefur i raun ekki
orðið.
Sem dæmi má nefna að samkvæmt nýútkominni
skýrslu Orkuspárnefndar mætti spara i oliunotk-
un vegna fiskveiða um 5 milljarði á þessu ári með
réttri nýtingu skipastólsins, þar við bætast afskrift-
ir af þeim hluta flotans sem umfram er auk vaxta
og annars kostnaðar, i landbúnaði má nefna þá 12
milljarði sem þörf er á til þess að hægt sé að koma
framleiðslunni út fyrir viðunandi verð.
Raunverulega á þjóðin nú aðeins tveggja kosta
völ. í fyrsta lagi þann að leyfa öllum þeim sem
bændur vilja vera hvort heldur er i landbúnaði eða
útvegi að stunda þau störf með þeirri afleiðingu að
hagvöxtur verður ekki þannig að þjóðin fái lifað
eins og meirihlutinn kýs. Hinn kosturinn er að
tafarlaust verði gripið til aðgerða er miða að þvi
að fækka bændum og útvegsbændum þó þannig að
bændur fái við unað og þá með það markmið i huga
að efla kjör bænda, útvegsbænda og allrar þjóðar-
innar.
B.P.M.
Aðalfundur
Alþýðuflokksfélags Reykjavikur verður
haldinn i kvöld kl. 20.30 i Alþýðuhúsinu við
Hverfisgötu.
Fundarefni:
1. Venjuleg aðalfundarstörf
2. Ávarp: Benedikt Gröndal.
3. önnur mál.
Stjórnin
I tilefni af Barnaárinu 1979ÆM
Enda þótt okkur
virðist oft vandamálin i
okkar eigin landi stór,
eru þau þó smámunir
einir er þau eru skoðuð
i alþjóðlegu samhengi.
Þess vegna er það
mikilvægt fyrir þróun
samheldni og samá-
byrgðar allra manna,
burt séð frá landamær-
um og þjóðerni, að
strax i grunnskólanum
sé kennt um menningu
og siði annarra þjóða,
svo að hver og einn geti
betur skilið viðbrögð og
gerðir annarra þjóða.
Islenska útvarpinu og
sjónvarpinu ber lika
skylda til að veita sem
besta fræðslu i þessum
efnum. (Sjá i þessu
sambandi Evrópu-
samning um vemdun
mannréttinda frá 4.
nóvember 1950, sem
vera á lagalega skuld-
bindandi fyrir aðildar-
rikin, þar á meðal ís-
land. Sjá einnig viðbót-
arsamning frá 20. mars
1952, 2. gr., um rétt for-
eldra til þess að mennt-
un barna þeirra sé i
samræmi við trúar- og
lifsskoðanir þeirra).
Jafnframt eiga skól-
amir og fjölmiðlarnir
eð veita greinargóða
fræðslu um, hvað það
er að vera vanþróuð
þjóð.
Samábyrgdin
nær út fyrir
landamæri
Það á ekki ein-
ungis við um það, þeg-
ar náttúruhamfarir eða
hungursneyð herjar á
þessar þjóðir, heldur
einnig um daglegt lif
þessa fólks. Um leið
verður að gera grein
fyrir helstu orsökum
þess að viðkomandi
þjóð býr við vanþróuð
lifsskilyrði.
Við viljum beita okk-
ur fyrir:
— að skólinn verji
meiri tima til góðrar og
raunhæfari fræðslu um
menningu og lifskjör
annarra þjóða.
— að skólamir, rikis-
útvarpið og sjónvarpið
veiti sérstaka fræðslu
um vanþróuðu rikin og
þá ekki sist um ástæð-
umar fyrir þvi að þau
em vanþróuð.
— að skólinn veiti
fræðslu um rétt minni-
hlutahópa i okkar eigin
þjóðfélagi.
— að markmið þess-
arar fræðslu verði að
efla samábyrgðartil-
finninguna og sam-
heldni manna á meðal,
bæði innan lands og ut-
an.
— að islenskar al-
þýðuflokkskonur verði
áhugasamir þátttak-
endur i alþjóðlegu
starfi Sameinuðu þjóð-
anna til þess að bæta og
tryggja uppvaxtarskil-
yrði barna i öllum lönd-
um, hvar sem er i
heiminum.
Barnið i þjóðfélagi iafnaðarstefnunnar
Stjórn efnahagsmála
Kramhald af baksiöu
um veröi aö ööru jöfnu aörir og
mun lægri en I óverötryggöum
samningum.
Um 32. gr.
_Uér. er heimilaö aö endurlána
erlent lánsfé meö gengiskvöö, en
áratuga löggjafarhefö er um
ákvæöi þetta. Sambærileg ákvæöi
voru t.d. i 11. gr. laga nr. 80/1961,
6. gr. laga nr. 4/1960 um efna-
hagsmál og 2. gr. 1. nr. 71/1966.
Er hér veitt almenn heimild til
þeirrar verötryggingar, sem hér
um ræöir, án sérstakrar heimild-
ar Seölabankans. Grundvöllur
ákvæöisins er, aö hinn innlendi
kröfuhafi hvorki hagnist né skaö-
ist af gengisbreytingum, sem
eiga sér staö á lánstlmanum, en
skv. almennum reglum er heimilt
aö reikna gengismun, og bankar,
sem endurlána sllkt, reikna sér
vaxtamun.
Um 33. gr.
1 þessari grein er aö finna
grundvallaratriöi varöandi fram-
kvæmd verötryggingar.
1) Nafnskráning verötryggöra
skuldbindinga er áfram gerö aö
skilyröi.
2) Grundvöllur þessa ákvæöis er,
aö sem mest jafnræöi sé meö
kröfuhafa og lántaka vegna
breytinga á verömælisgrund-
velli, sem kunna aö eiga sér
staö á lánstimanum.
3) Eölilegt þykir aö taka þaö
fram hér, aö Seölabankinn
ákveöi vexti og dráttarvexti af
verötryggöum skuldbinding-
um, skv. 13. gr. laga nr. 10/1961
um Seölabanka islands.
4) Ætla má, aö meginreglan veröi
sú, aö visitala framfærslu-
kostnaöar eöa vlsitala bygg-
ingarkostnaöar veröi notaöar
sem verömælir I verötryggöum
samningum og skuldbinding-
um. Þessar visitölur eru nú al-
gengasti verölagsmælirinn.
Svo sem fram kemur I b., c. og
d. liöum þessarar greinar, er
gert ráö fyrir öörum verömæl-
um, sem gætu hentaö betur i
einstökum tilvikum.
önnur atriöi þessarar greinar
skýra sig sjálf.
Um 34. gr.
1 fyrstu málsgrein er innláns-
stofnununum heimilaö aö verö-
tryggja sparifé. Viö þaö er miöaö,
aö útlán meö verötryggingu sam-
svari aö fjárhæö og vaxtakjörum
þeim verötryggöu innlánum, sem
skapast. Um vaxtamismun
veröur aö sjálfsögöu aö ræöa
vegna rekstrar stofnunarinnar.
Sanngjarnt þykir, aö innláns-
stofnanir fái aö lána út eigiö fé
sitt meö verötryggingu, enda séu
skilyröi um lánstlma og vexti þau
sömu og koma til meö aö gilda um
önnur verötryggö útlán.
önnur málsgrein gerir ráö
fyrir, aö seölabankanum sé heim-
ilt aö ákveöa verötryggingu út-
lána meö þeim hætti, aö verö-
bótaþáttur vaxta, sem ákveöinn
er af bankanum meö hliösjón af
verölagsþróun, leggist viö höfuö-
stól láns i lok hvers vaxtatlma-
bils, sem hefur þau áhrif aö dreifa
raunverulegri greiöslubyröi af-
borgana og vaxta sem jafnast á
lánstlmann. Eins og fram kemur i
almennum athugasemdum þessa
kafla, er þessi aöferö ekki fram-
kvæmanleg I öllum tilvikum og
vlsast til þess, sem þar er frekar
sagt um þau tilvik. Meö grein
þessari eru mynduö tengsl milli
stjórnvaldssviöa um ákvöröun
vaxta annars vegar og heimilda
til verötryggingar hins vegar.
Um 35. gr.
Akvæöi þessarar greinar eru
nýmæli.
Fyrsta málsgrein gerir ráö fyr-
ir, aö þau verötryggingarkjör,
sem ákveöin yröu fyrir innláns-
stofnanir, veröi einnig heimilt aö
nota I öllum sambærilegum viö-
skiptum aöila utan innlánsstofn-
ana.
önnur verötryggö viöskipti
veröa háö almennum reglum,
sem Seölabankinn setur skv.
ákvæöum þessa kafla.
Um 36. gr.
Fyrsta málsgrein er efnislega
samhljóöa 6. gr. 1. 71/1966, aö þvl
undanskildu aö beita skal ákvæö-
um 11. gr. 1. nr. 13/1975 viö
ákvöröun lánskjara opinberra
sjóöa.
önnur málsgrein er nýmæli.
Nokkur hagsmunasamtök hafa
stofnaö fjárfestingarlánasjóöi,
sem ekki má telja opinbera sjóöi I
skilningi laga nr. 13/1975. Eölilegt
þykir, aö sjóöir þessir hafi mögu-
leika á aö veita verötryggö lán,
eftir þeim almennu reglum, sem
Seölabankinn setur.
Um 37. gr.
Grein þessi er efnislega sam-
hljóöa 7. gr. laga 71/1966.
Um 38. gr.
Ýmis vafaatriði geta komiö upp
i sambandi viö notkun verötrygg-
ingarákvæöa i samningum, eink-
um ef um þaö veröur aö ræöa, aö
verötryggingargrundvelli er
breytt, t.d. með setningu nýrrar
löggjafar um opinberar visitölur.
Þykir nauðsynlegt, aö nefnd sér-
fróöra manna fjalli um þessi mál,
eins og gert er ráö fyrir I grein-
inni, sem er samhljóöa 8. gr. laga
nr. 71/1966.
Um 39. gr.
Akvæöi þessarar greinar eru I
samræmi viö ákvæði þinglýsing-
arlaga og reglugeröar nr.
438/1978.
Um 40. gr.
Hér eru tilgreind þau ákvæöi
laga um ýmsa fjárfestingarlána-
sjóöi, Seölabanka og heimildar-
ákvæöi um útgáfu verötryggöra
lána rikissjóös, sem nauösynlegt
þykir aö haldi gildi sínu. Rétt
þykir, aö hér komi skýrt fram aö
þegar áunnin réttindi og skyldur
skv. fyrri lögum haldi gildi slnu
þrátt fyrir gildistöku ákvæöa
þessa kafla.
Um 41. gr.
Veröi ákvæöi þessa kafla aö
lögum, falla jafnframtúr gildi lög
nr. 71 frá 6. mai 1966 um verö-
tryggingu fjárskuldbindinga.
I