Alþýðublaðið - 22.11.1979, Blaðsíða 1

Fimmtudagur 22. nóvember 1979 179 tbl. 60. árg.
Bragi Sigurjónsson ráðherra, um kosningahorfur:
,Stada flokksins sterk’
„Mér sýnist staöa Alþýöu-
flokksins fyrir þessar kosningar
alltraustog fólk er nú f auknum
mæli fariö aö átta sig á þvi og
skilja hvers vegna viö sáum
þann kost vænstan aö rjúfa
rikisst jórnarsamstarfiö siö-
asta,” sagöi Bragi Sigurjónsson
landbúnaöar- og iönaöarráö-
herra i samtali viö Alþýöublaö-
iö. „Þaö liggur alveg fyrir aö
mál málanna eru efnahagsmál-
in og þar stöndum viö Alþýöu-
flokksmenn sterkir aö vigi meö
hreina og skýra stefnu.”
Bragi sagöist aöspuröur ekki
hafa tekiö beinan þátt I kosn-
ingabaráttunni i kjördæmi sinu
— Noröurlandi eystra — en hann
Framhald á bls. 2
Bragi Sigurjónsson
Magnús H. Magnússon, tryggingarráðherra:
Frumvarp til laga
sjóðsréttindi allra
Rikisstjórnin hefur ákveöiö aö
flytja á næsta Alþingi frv. til laga
um skylduaöild aö lifeyrissjóö-
um, sem tryggja myndi, ef aö lög-
um yröi, lifeyrissjóösréttindi
allra landsmanna á aldrinum 16 -
74 ára sem atvinnutekjur hafa hér
á landi.
um lífeyris-
landsmanna
aldraöra, sem rikisstjórnin lagöi
fram á Alþingi voriö 1979, sagöi
aö stefna bæri aö þvi, aö þegar á
árinu 1979 yröi komiö á skylduaö-
ild aö lifeyrissjóöi fyrir alla starf-
andi menn, sem þátttökuskylda
nær enn ekki til samkvæmt lögum
eöa kjarasamningum.
Skylduaöild aö
lífeyrissjóði
I athugasemdum viö framvarp
þaö til laga um eftirlaun til
Greittveröi fyrir
lifeyrissjóösréttindi
Gert er ráö fyrir aö meö sam-
Framhald á bls. 2
Ríkisstjórn Alþýðuflokksins leggur fram breytingartillögur við
fjárlagafrumvarp Tómasar Árnasonar
Meginatriði breytinganna er tekjuskattslækkun
að auðvelda gerð kjarasamninga og gæti orðið
aðgerðum til hjöðnunar verðbólgu
Tekjuskattslækkun
einstaklinga um
7.2 milljarðar
Byrjunaraðgerðir i sparnaðarátt i ríkisrekstri
og lækkun skulda
einstaklinga sem ætti
liður í raunhæfum
Rikisstjórnin hefur aö undan-
förnu fjallaö um frumvarp til
fjárlaga fyrir áriö 1980. A rikis-
stjórnarfundi i gær, 20. nóvember
1979, voru teknar ákvaröanir uni
mikilvægaibreytingar á f jármála-
stefnunni fyrir næsta ár, og veröa
tiUögur þar aö lútandi lagöar
fyrir Alþingi, þegar þaö kemur
saman eftir kosningar.
Veigamesta breytingin frá
frumvarpi þvi til fjárlaga, sem
fyrrverandi fjármálaráöherra
lagöi framioktóber,ersú,aö lagt
veröur til, aö tekjuskattur ein-
staklinga lækki um 7.2 milljaröa
króna og gjöld rikissjóös lækkuö á
móti. Aætlaö er aö tekjur rikis-
sjóös veröt samkvæmt þessum
till ■ innan viö 28,5% af þjóöar-
framleiöslu 1980 og jafnframt er
tryggöur öruggur rekstraraf-
gangur.
Lækkun tekjuskattsins hefur
þaö I för meö sér, aö álagöir bein-
ir skattar á einstaklinga veröa
lægri á árinu 1980 en þeir voru á
árinu 1979 I hlutfalli viö tekjur
manna, og jafnframtertryggt, aö
heildartekjur rikissjóös I hlutfalli
viö þjóöartekjur veröi lægri 1980
en 1979. Komi þessi lækkun tekju-
skatts jafnt á alla skattþegna,
svarar hún til hækkunar skatt-
visitölu um 8%. Rikisstjórnin á-
formar hins vegar aö beita þess-
ari iækkun fyrst og fremst til aö
lækka skatta þeirra, sem lægstar
tekjur hafa.
A móti lækkun tekjuskattsins
veröa geröar ýmsar breytingar á
áætlunum um útgjöld rikissjóös á
árinu 1980 frá þvi, sem ráögert
var I frumvarpi þvi til fjárlaga,
sem fram var lagt I október
siöastliönum.l meginatriöum eru
breytingarnar þessar:
Vegagerð
1) Lagt veröur til, aö útgjöld til
vegageröar lækki um 2.500
m.kr.Þráttfyrirþessa lækkun
munu vegaframkvæmdir
veröa nær fjóröugni meiri 1980
en 1979.
Niðurgreiðslur
2) Lagt veröur til, aö framlög til
niöurgreiöslna lækki um 2.020
m.kr., eöa til samræmis viö
niöurgreiöslustig og verölags-
forsendur fjárlagafrumvarps-
ins; en tillaga um framlög til
niöurgreiöslna var hækkuö um
þessafjárhæöskömmu áöur en
októberfrumvarpiö fór I prent-
un, án samkomulags eöa skýr-
inga.
Dregið úr sjálf-
virkum útgjöldum
3) I októberfrumvarpinu var gert
ráö fyrir, aö lögbundin fram-
lög rikisins til fjárfestingar-
lánasjóöa yröu lækkuö um 15%
frá þvl, sem gilt heföi aö ó-
breyttu. Lagt veröur til aö
þessari stefnu veröi fram-
haldiö og aö auki veröi lög-
bundiö hámark útflutnings-
bóta á landbúnaöarafuröir
einnig lækkaö um 15%. 1 þess-
aritillögu felst 1.100m.kr. viö-
bótarlækkun útgjalda. Hér
veröur stigiö skref i þá átt aö
draga úr sjálfvirkum útgjöld-
um rikissjóös á næstu árum.
Sparnaður við
landhelgisgæslu
4) ,GerÖar veröa tillögur um
hagræöingu og sparnaö i
rekstri landhelgisgæslunnar
sem nemur um 580 m.kr. Lagt
Framhald á bls. 2
Árni Gunnarsson, fyrrv. alþingismadur:
Það er á ábyrgð kjósenda, hvort þeir
vilja óbreytta stefnu - eða stefnu
Alþýðuflokksins
Fyrir siöustu kosningar boö-
aöi Alþýöuflokkurinn gjör-
breytta efnahagsstefnu. Hann
benti á ýmsar staöreyndir verö-
bólguþróunar og varaöi viö
óbreyttri stefnu. Frambjóöend-
ur hans tóku skýrt fram, aö
nauösynlegar aögeröir yröu
ekki sársaukalausar fyrir al-
menning. óbreytt stefna myndi
ógna efnahagslegu sjálfstæöi
þjóöarinnar. Eif'tir aö rikis-
stjórnin var mynduö lagöi
Alþýöuflokkurinn fram frum-
varp um aögeröir gegn verö-
bólgu, og fylgdi þvi eftir af
miklum krafti. Flokkurinn setti
rikisstjórninni skilyröi, m.a.
meö dagsetningu, sem flestir
muna eftir. En árangurinn varö
litill, og flokkurinn varö aö
draga skilyröi sin til baka til aö
stjórnarsamstarfiö rofnaöi
ekki.
Hverjir fóru meö
auglýsingaskrum?
Ahuga- og skilningsleysi sam-
starfsflokkanna á þeim mikla
vanda, sem viö blasti, var slik-
ur, aö frumvarpi Alþýöuflokks-
ins var stungiö ofan I skúffu.
Þar geröi rikisstjórnin sin
stærstu mistök. Þingmenn
Alþýöuflokksins hófu nú baráttu
á þingi og utan þess fyrir stefnu-
málum sinum. Málflutningur
þeirra var kallaöur ábyrgöar-
laust þvaöur, glamuryröi og
auglýsingaskrum. Þingmenn-
irnir fengu þaö óþvegiö frá and-
stæöingunum, og barátta þeirra
fyrir gerbreyttri efnahags-
stefnu var nefnd tilræöi viö
rikisstjórnina.
Af leiðingarnar
Ef samstarfsflokkarnir I
rikisstjórn heföu samþykkt til-
lögur Alþýöuflokksins væri
veröbólga nú um 30%, en stefndi
ekki I 80% eins og siöustu tölur
benda til. Þá væri fyrrverandi
rikisstjórn föst I sessi og stefndi
nú aö 15% veröbólgumarki á
næsta ári. — En samstarfs-
flokkarnir báru ekki gæfu til
þess aö fara aö ráöum Alþýöu-
flokksins. ólafur Jóhannesson
beitti sér fyrir setningu efna-
hagslaga, sem var útþynnt út-
gáfa af frumvarpi Alþýöu-
flokksins og gat aldrei komiö I
staöinn fyrir þaö. Þaö heföi þó
getaö gert talsvert gagn, ef eftir
þvi heföi veriö fariö. En svo illa
tókst til, aö flestar greinar þess
hafa veriö þverbrotnar. Per-
sónulegt pot og kjördæmahags-
munir einstakra ráöherra sáu
fyrir þvi.
Hvers vegna
stjórnarslit?
Þegar Alþýöuflokknum varö
ljóst nú á haustmánuöum, aö
samkomulag myndi ekki takast
um neinar raunhæfar aögeröir I
efnahagsmálunum, sleit hann
stjórnarsamstarfinu. Þá lá ljóst
fyrir, aö stefnt yröi I stórfellda
erlenda skuldasöfnun, skuldir
rikisájóös viö Seölabankann
yröu ekki greiddar, engu yröi
breytt um sjálfvirka útgjalda-
aukningu rikissjóös, heildar-
fjárfesting rikissjóös færi fram
yfir eölileg mörk, skattheimta
aukin (siöasta rikisstjórn setti
18 lög um skatta) og vinnu-
brögöum viö fjárlagageröina
yröi I engu breytt.
Frekára málþóf
var tilgangslaust
Þá var greinilegt, aö veruleg
kaupmáttarrýrnun yröi á árínu,
landbúnaöarmálin voru komin i
sjálfheldu og veröbólgan æddi
áfram. —- Meö hliösjón af þess-
um staöreyndum taldi Alþýöu-
flokkurinn áframhaldandi
stjórnarsamstarf óhugsandi,
enda lá þaö fyrir aö i grundvall-
aratriöum greindi flokkana á
um aöferöir til baráttu gegn
veröbólgunni. — Samstarfs-
flokkrnir létu i veöri vaka aö
ekki heföi á þaö reynt hvort um-
ræöur um frekari aögeröir til
lausnar efnahagsvandanum
heföu boriö árangur. Vera má
aö þeir hafi veriö aö semja ein-
hverjar tillögur, en aö fenginni
reynslu var engin von til þess,
aö samkomulag næöist. Þessi
þáttur málsins kom best i ljós
eftir stjórnarslit, þegar einstak-
ir ráöherrar fóru i hár saman
útaf fjármálum rikisins.
Hvaö er framundan?
Enginn vafi leikur á þvi, aö
framundan er meiri veröbólga
en dæmi eru til um hér á landi.
Atvinnureksturinn er i mikilli
hættu vegna skorts á fjármagni
og margir óttast aö atvinnuleysi
sé á næstu grösum. Þessari þró-
un veröur aö snúa viö þegar I
staö. t baráttu sinni vill Alþýöu-
flokkurinn styöjast viö þann
grundvöll, sem hann lagöi fram
meö frumvarpi sinu um viönám
gegn veröbólgu I desember á
slöasta ári.
Alþýöuflokkurinn vill tak-
marka tekjuöflun, þ.e. skatt-
lagningu rikissjóös, viö lægra
hlutfall þjóöarframleiöslu en nú
er.
Alþýöuflokkurinn vill taka
upp breytt vinnubrögö viö fjár-
lagagerö, þ.e. aö i staö núver-
andi óskalista aöferöar veröi
tekin upp núll-grunnsáætlunar-
gerö.
Alþýöuflokkurinn vill aö rikis-
sjóöur veröi rekinn meö traust-
um greiöslujöfnuöi.
Alþýöuflokkurinn vill tak-
marka heildarfjárfestingu viö
22-24% af þjóöarframleiöslu, og
stýra takmörkuöu fjármagni I
aröbæra fjárgestingu i fiskiön-
aöi og öörum útflutningsiönaöi.
Alþýöuflokkurinn vdll afnema
lög og reglúr sem kveöa á um
sjálfvirka útgjaldaaukningu
rikissjóös og fjárfestingarlána-
sjóöa, án tillits til afkomuskol-
yröa þjóöarbúsins..
Framhald á bls. 2
„Þingmenn Alþýöuflokksins
hófu nú baráttu á þingi og utan
þess fyrir stefnumálum sinum.
Málflutningur þeirra var kall-
aöur ábyrgöarlaust þvaöur,
glamuryröi og auglýsinga-
skrum. Barátta þeirra fyrir
gerbreyttri efnahagsstefnu var
nefnd tilræöi viö rikisstjórn-
ina.”
„Ef samstarfsflokkarnir I rikis-
stjórn heföu samþykkt tillögur
Alþýöuflokksins væri veröbólg-
an nú 30% en stefndi ekki I 80%
eins og siöustu tölur benda til.
Þá væri fyrrverandi rikisstjórn
enn föst I sessi og stefndi nú aö
15% veröbólgumarki á næsta
ári.”
„Þaö er algerlega tilgangslaust
fyrir stjórnmálamenn og þjóö-
ina I heild aö lemja hausnum viö
steininn og telja sjálfum sér trú
um, aö veröbólgan lækki án
sársaukafullra aögeröa”.