Alþýðublaðið - 22.11.1979, Blaðsíða 4

i STVTTINGI
Kvenfélag sósíal-
ista 40 ára
1 tilefni af 40 ára afmæli Kven-
félags Sósialista, samþykkti aöal-
fundur félagsins aö færa Kvenna-
sögusafni Islands peningagjöf aö
upphæö kr. 100 þúsund krónur.
Var gjöfin afhent forstööumanni
safnsins Onnu Siguröardóttur
laugardaginn 3. nóvember s.l.
Kvenfélag Sósialistaflokksins
var stofnaö 30. marz 1939. Þaö var
þá eingöngu skipaö konum sem
voru félagar Sósialistaflokksins.
1946 var gerö sú skipulagsbreyt-
ing á félaginu, aö þátttaka var
ekki lengur bundin þvi aö vera
félagi i Sósialistaflokknum, held-
ur var grundvöllur þess breikkað-
ur og þaö gert aö sjálfstæðum
félagsskap og nafni þess breytt.
-1 annarri grein félagslaganna
segir svo:
„Tilgangur félagsins er aö
vinna gegn afturhaldi og fasisma
en fyrir útbreiöslu sósialisma
meöal kvenna. Meölimir i félag-
inu geta allar frjálslyndar konur
oröiö sem vilja kynnast sósial-
ismanum.”
Kvenfélag Sósialista hefur á
starfstima sinum, 40 árum, átt
mörgum mikilhæfum baráttu-
konum á aö skipa, sem stóöu i
fremstu rööum stéttarfélaga
og mannréttindabaráttu.
Ótalin eru þau verkfallsátök
sem félagiö hefur stutt. Fjöl-
mörgum fundum hefur þaö staöiö
fyrir eöa átt aöild að I baráttunni
gegn hernámi landsins og gegn
aöild Islands aö NATÓ svo eitt-
hvaö sé nefnt.
Framan af árum stóö Kven-
félag Sósialista jafnan fyrir fundi
8. marz, á alþjóöabaráttudegi
kvenna og siöar i samstarfi viö
aöra.
Félagiö er aöili aö Bandalagi
kvenna i Reykjavik og Kvenrétt-
indafélagi Islands og hefur tekiö
þátt I Kvennaráöstefnu Eystra-
saltslandanna, Noregs og Islands.
Stjórn félagsins stipa þessar
konur:
Elin Guömundsdóttir, Margrét
Ottósdóttir, Laufey Engilberts,
Þorbjörg Siguröardóttir, Bergljót
Stefánsdóttir, Lilja Kristjáns-
dóttir og Sigrlöur Friöriksdóttir.
Jón Ármann Héðinsson skrifar:
Ábyrg landstjórn og
traust stjórn fyrirtækja
Marg oft hefur þvi verið hald-
iö fram, aö ekki væri unnt aö
stjórna hér á landi. Þaö sýndi
reynslan. Eg get ekki tekiö
undir þessa skoöun. Vandinn er
fólginn I þvi, aö koma meö
skipulega áætlun og gera glögga
grein fyrir gildi hennar hvaö
varöar allan rekstur þjóöarbús-
ins og trygga atvinnu I landinu.
Sé þetta gert er þaö skoöun min,
aö allur almenningur I landinu
muni hllöa þeim lögum, er setja
þarf, til þess aö ná þvi mark-
miöi, aö hér riki full atvinna og
verölag sé sem stööugast. Ann-
aö er i hrópandi ósamræmi viö
skynsamlegt fólki-
Rlkisstjórnir
sýni fordæmi
Fólk vill hins vegar ekki, aö
þaö sé matreitt meö kenningum
og tölum, er fá ekki staöist, en
eru settar fram til þess aö
þóknast vissum úrvalshópum.
Þegar aöhald er sýnt hjá hinu
opinbera, er ég viss um aö allur
almenningur mun vera tilbúinn
aö taka á sig kvaöir til þess aö
ráöa viö veröbólguna og tryggja
þar meö heilbrigt atvinnulif og
afkomu sina. Alþýöan i landinu
hlýtur að gera þá réttmætu
kröfu til hverrar rikisstjórnar,
aö hún sýni gott fordæmi um
meöferð peningamála og at-
vinnuuppbyggingu. Sú rikis-
stjórn, sem þaö ekki gerir, er
dauðadæmd eins og mörg dæmi
hér á landi sýna.
Atvinnutækin
nýtt I þágu allra
En þaö er ekki aöeins hjá
sjálfri rikisstjórninni, er gott
fordæmi verður aö koma. Einn-
ig hjá stjórnendum atvinnu-
fyrirtækja verður aö vera
ábyrgö hegöun og stjórnun.
Ekkert fyrirtæki er svo sterkt
aö ill stjórnun geti ekki komiö
Jón Arm. Héöinsson.
þvi á vonarvöl og fólkiö misst
atvinnu sina. Þá er venjan hér á
landi aö hlaupa til Alþingis eöa
rikisstjórnarinnar og biöja um
„reddingu”. Lang oftast er meö
einum eöa öörum hætti komiö til
móts viö þrábeiönina, en of
sjaldan er samtimis skipt um
stjórnendur eöa allur reksturinn
endurskipulagöur. Krafa
almennings til rikisvaldsins og
stjórnenda er, aö atvinnutækin
séu nýtt I þágu þjóöarinnar allr-
ar, en ekki meö þröng einka
hagsmunasjónarmiö I huga.
Þaö er frá almenningi, sem
lánsfjármagniö er komiö og
þess vegna á almenningur rétt á
þessari kröfu. þjóönýting á tap-
inu, en geöþóttaráöstöfun á
gróöa skal heyra tfmanum til.
Afleiðing
verðbólgu
Veröbólgan hér á landi
undanfarin ár er glöggt vitni um
algjöra óstjórn 1 efnahagsmál-
um okkar. Hún afskræmir
þjóöfélagiö og færir milli manna
nær tvo tugí milljarða króna ár-
lega. Krafa okkar i Alþýöu-
flokknum i dag er, aö þetta sé
stöövaö. Almennir lifeyrissjóöir
brenna upp. Verötrygging á
sparnaöi 1 banka eöa lifeyris-
sjóöi verður aö komast á alls
staöar. Þegar þetta grundvall-
aratriöi er tryggt, má vænta
þess aö jafnvægi getikomist á i
efnahagslifi okkar og þjóöin fari
aö lifa samkvæmt þvi hvaö mik-
iö aflast og skynsamlegt sé aö
fjárfesta I. Meö þessu móti á
rikisstjórn aö geta haft stjórn á
efnahagsmálum okkar og
tryggt stööuga atvinnu i landinu
og afkomuöryggi.
Kröfur Alþýðu-
flokksins.
Nú eru kosningar á næsta
leiti. Þær eru vegna þess aö frá-
farandi vinstri stjórn varö ekki
sammálaum þau efnahagslegu
úrræöi, er voru forsenda aö
jafnvægi i þjóöarbúskapnum.
Alþýöuflokkurinn gerir þá kröfu
til rikisstjórnar, er hann á og
mun eiga aðild aö, aö tekist sé á
viö veröbólguna af fullri alvöru
og rikisútgjöld séu innan þeirra
marka, er staöa þjóöarbúsins
leyfir hverju sinni. Jafnframt sé
ekki stofnaö til siaukinna
erlendrar lántöku. Æskilegt
hámark á greiöslukvöö af
erlendum lánum fari ekki yfir
12—13% árlega, af gjaldeyris-
tekjum okkar.
Hagsmunir
heildarinnar
Ollum, sem um þjóömál
hugsa má vera þaö vel ljóst aö
margt hefur gengiö úrskeiöis
undanfarin nokkur ár, og er
ekki svigrúm nú aö rekja þaö
nánar. En til þess aö snúa
þessari óheillavægu þróun viö
leitar Alþýöufiokkurinn eftir
Framhald á bis. 2
Lög u m
húsaleigusamninga
Af gefnu tilefni vilja Leigjenda-
samtökin ! benda á aö lög um
húsaleigusamninga tóku gildi
þann fyrsta júni siöastliöinn. 1
þeim lögum eru m.a. ákvæöi um
fyrirframgreiöslur. Þar segir i 51.
gr. aö óheimilt sé aö ferefjast
fyrirframgreiöslu nema fyrir
fjóröung umsamins leigutima.
Svo dæmi sé tekiö, ef samningur
er geröur til eins árs er ekki hægt
aö krefjast fyrirframgreiöslu til
lengri tima en þriggja mánaöa.
Ef greitt er ár fyirfram veröur aö
gera samning til fjögurra ára.
Sföar á leigutimanum má aöeins
fara fram á þrjá mánuöi fyrir-
fram I einu.
í 55. grein sömu laga segir aö
leigusali eigi rétt á aö krefja
leigutaka um tiltekna fjárhæö
sem tryggingarfé áöur en honum
er afhent húsnæöiö til afnota. Má
upphæöin nema allt aö þriggja
mánaöa leigu fyrir húsnæöiö eins
og hún er i upphafi leigutlmans.
Jafnframt segir i áöurnefndri 51.
grein aö ef leigutaki er krafinn
um tryggingafé, þá er óheimilt
Framhald á bls. 2
Menntamálaráðherra undirritar leigusamninginn
vid Torfusamtökin. — Sjá nánar á bls. 2
Á RATSJÁNNI
Svarthöföi VIsis skrifar um
pólitik og fagrar listir á vixl þessa
dagana, á milli bernskubrekanna
með KGB og kynvillinganna. 1
gær skrifar hann um Ölaf Jó-
hannesson og feril Framsóknar-
flokksins og finnst skitur og
skömm til koma flokksins og Ola.
Svarthöföi segir meöal ann-
ars I grein sinni, sem hefur fyrir-
sögnina ^.Olafur boöar komma i
nýja stjorn”
„Framsóknarflokkurinn hef-
ur fengiö alveg nýja „rullu” I
Reykjavik meö framboöi Olafs
Jóhannessonar. Ekki einasta er
nú veriö aö telja borgarbúum trú
um, aö þessi fulltrúi visitölubúa,
landbúnaðarverðs og dreifbýlis-
friöinda, sé sjálfkjörinn hér I gjá-
lifinu, heldur er einnig veriö aö
boöa aö nefndur Olafur muni hafa
forustu fyrir myndun nýrrar
vinstri stjórnar aö kosningum
loknum — veröi Framsóknar-
flokkurinn stærstur, þ.e. bæti viö
sig einum fimmtán þingmönn-
um.” og er þaö skarplega athug-
aö.
Þaö hlýtur aö vera eitt helsta
réttlætismál þéttbýlisbúa aö at-
kvæöi þeirra vegi jafnt og at-
kvæöi þeirra sem búa úti á landi.
Sú kjördæmaskipan sem nú gild-
ir, er löngu oröin úrelt, þó hún
hafi veriö mikiö framfararspor á
sinum tíma. Þegar kjördæma-
skipanninni var breytt, baröist
Framsóknarflokkurinn hat-
rammlega gegn þeirri breytingu,
enda gekk hún þvert á hans hags-
muni. Nú hafa Framsóknarmenn
heyrst hvisla þvi aö kjósendum,
aö þeir séu ekki á móti þvi aö
breytt sé aftur, og þéttbýlisbúar
fái jafnan atkvæöisrétt á viö
Framsóknarmenn, þetta eru
gleöifréttir og viö skulum vona aö
þessi nýja stefna endist fram yfir
kosningar.
1 tilvitnuninni hér aö ofan, nefn-
irSvathöföi Reykjavik „gjálifiö”.
Þetta er ekki fallega gert, þvi þaö
er ástæöulaust aö vera aö vekja
upp gamla drauginn um spilling-
una i borgarlifinu. Þaö var lengi
svo, aö sveitamenningin gamla
var dýrkuö neikvætt af Fram-
sóknarflokknum, þannig aö þeir
véifuöu ákaft um sig þeirri at-
kvæöabeitu, aö þaö væri þjóö-
legra aö elta rollur en veiöa fisk,
eöa starfa i iönaöi. Svarthöföi ætti
aö varast aö koma þeirri vitleysu
af staö aftur.
Þaö er nú einu sinni svo, aö
margir kjósendur Framsóknar
trúöu þessu þá, og fengjust eflausl
til þess aftur. Um þaö vitnar setn-:
ing sem höfð er eftir gömlum
bónda á Austfjöröum. Þegar karl
heyröi eitthvaö úr Reykjavik sem;
hneykslaöi hann, sagöi karl:|
„Hversu lengi skyldu bændur>
endast til þess aö drýgja þá dáö:
aö búa, meöan lýöurinn leikur sér|
fyrir sunnan, eins og ljón viö
lömb, I paradis.
Þagall.
Fimmtudagur 22. nóvember
KÚLTIÍRKORN
Bækur
Sagnadansar
Bók þessi er hin fimmta I flokkn-
um Islensk rit. Hefur Vésteinn
Ólason búiö Sagnadansa til prent-
unar en Hreinn Steingrimsson
bókarauka: Lög viö islenska
sagnadansa. Eru Sagnadansar
gefnir út af Rannsóknarstofnun i
bókmenntafræöi viö Háskóla
Islands og Menningarsjóöi. Rit-
stjórn bókaflokksins hafa meö
höndum Njöröur P. Njarövik,
Öskar Ó. Halldórsson og Vésteinn
Olason.
Sagnadansar hefjast á itarlegum
inngangi Vésteins Ólasonar, þá
koma dansarnir er skiptast I fjóra
meginflokka: Kvæöi af riddurum
og frúm, Kvæöi af köppum og
helgum mönnum, Gamankvæöi
og Brot. Ennfremur flytur bókin
skýringar og athugasemdir, svo
og greinargerö um útgáfur og
heimildir. Loks er bókaraukinn:
Lög við sagnadansa, en hann er
algerlega sjálfstætt verk og hefur
Hreinn Steingrimsson haft af
honum allan veg og vanda.
Sagnadansareru 435 blaösiöur aö
stærö og bókin sett, prentuö og
bundin i Prentsmiðju Hafnar-
fjaröar.
Aöur hefur komiö út i bókaflokkn-
um Islensk rit:
Jón Þorlákdsson: Kvæöi, frumort
og þýdd. Orval
Bjarni Thorarensen: Ljóömæli.
Úrval.
Daviö Stefánsson: Ljóö. Orval
Þorgils gjallandi: Sögur. Orval.
Bókaútgáfa menningarsjóös
Flóamanna saga# Gaul-
verjabæjar
And Haukr Erlendsson
Þetta er 36. ritiö I bókaflokknum
Studia islandica og höfundur
Richard Perkins háskólakennari i
Lundúnum sem fjallar um tilurö
Flóamanna sögu. Eru skýringar-
tilgátur höfundar i þvi sambandi
tvær. Hin fyrri er sú aö frumrit
sögunnar hafi veriö skrifaö fyrir
Hauk Erlendsson lögmann I
Gaulverjabæ (d. 1334), en texta-
gerö hennar sem staöiö hafi
fremst I Vatnshornsbók (Vatns-
hyrnu) fyrir Jón Hákonarson
bónda I Vlöidalstungu (f. 1350).
Hin siöari er hinsvegar aö Jón
Halldórsson biskup i Skálholti (d.
1339) og hafi haft hönd I bagga viö
ritun sögunnar, en hún þarf ekki
endilega aö koma I veg fyrir þá
skýringartilgátu aö sagan hafi
veriö rituö fyrir Jón Erlendsson i
Gaulverjabæ.
Rit þetta er á ensku, 97 blaösiöur
aö stærö, prentaö I Leiftri. Efnis-
ágrip fylgir á Islensku, þýtt af
Sverri Tómassyni
Ritstjóri Studia Islandica er
Sveinn Skorri Höskuldsson próf-
essor.
Bókaútgáfa menningarsjóðs.
BOLABÁS
1 VIsi á þriðjudag, var sagt
frá þvf að Vatíkanið á I.-
rekstraröörugleikum. Það
sem páfinn og hans kardinálar
þurfa, er skyndikennsla i
leiftursóknum, i kvöldskóia
Geirs.