Alþýðublaðið - 22.11.1979, Blaðsíða 3

Fimmtudagur 22. nóvember 1979
3
alþýðu-
Framkvæmdastjóri:
Jóhannes Guömundsson.
Stjórnmálaritstjóri (ábm):
Jón Baldvin Hannibalsson
Blaöamenn: Garöar Sverris-
son og Ólafur Bjarni Guöna-
son
Auglýsingar: Elin
Haröardóttir.
Dreifingarstjóri: Siguröur
Steinarsson
Gjaldkeri: Halldóra Jóns-
dóttir
Ritstjórn og auglýsingar eru
aö Siöumúla 11, Reykjavik,
simi 81866.
1 10. tölublaöi timaritsins
Sjávarfrétta er gerö sérstök Ut-
tekt á ýmsum umdeildum
ákvöröunum núverandi
sjávarútvegsráöherra,
Kjartans Jóhannssonar.
Þetta timarit er, eins og þaö
tekur sjálft fram i ritstjórnar-
grein, algerlega óháöur
f jölmiöi 11 hvaö stjórnmál
varöar og styöur einungis þá
aöila sem blaöiö telur aö hafi
þann kjark, sem þarf til aö
tryggja þaö aö auölindir hafs-
ins, sem öll afkoma þjóöarinnar
byggist á séu nýttar meö
farsæld og framtiö heildarinnar
I huga, en ekki einstakra
byggöarlaga. Þvi næst segir i
lokaoröum ritstjórnargreinar
blaösins:
„Kjartan Jóhannsson hefur
þennan kjark”.
Viö erum oröin vön
harövitugri gagnrýni á stefnu
og störf stjórnmálamanna. Allt
of oft á sú gagnrýni viö ærin rök
aö styöjast. 1 þetta skipti er um
gleöilega undantekningu aö
ræöa. Þaö skiptir meginmáli, aö
umsagnaraöilinn hefur engra
hagsmuna aö gæta, og dregur
ekki taum neins stjórnmála-
flokks.
í ágætriog leifturvel skrifaöri
grein I Alþýöublaöinu i gær eftir
Bárö Halldórsson, mennta-
skólakennara á Akureyri, sagöi
hann: „Pólitik er nefnilega ekki
bara aö vilja, eins og Olov
Palme sagöi — hún er lika aö
þora — aö þora aö framkvæma
— aö þora aö hafa stefnu og
framfylgja henni — aö þora aö
leggja mál sin undir kjósendur,
enda þótt þeir kunni aö snúast
gegnmanni. Aö þora eöa ekki —
þaö er spurningin.
Alþýöublaöiö tekur sér þaö
bessaleyfi aö birta hér forystu-
grein Sjávarfrétta I heild sinni:
„Akvöröun Kjartans
Jóhannssonar, sjávarútvegs-
ráöherra, um stöövun loönu-
veiöanna ber vott um kjark,
sem annars hefur látiö heldur
litiö á sér kræla i islenzkum
stjórnmálum undanfarin miss-
eri. Þegar rikisstjórn Ólafs
Jóhannessonar hrökklaöist frá
völdum um miöjan október,
skildi hún þjóöina eftir I
einhverju mesta feni óvissu og
veröbólgu, sem sögur fara af.
Ráöherrarnir, sem yfirgáfu
stólana höföu fæstir af
frægöarverkum aö státa, en þar
var undantekningin Kjartan
Jóhannsson.
A þvi ári, sem hann hefur set-
iö i embættihefur hann gripiö til
haröari fiskverndunaraögeröa
en sögur fara af i tiö fyrirrenn-
ara hans. Þorskaflinn fer aö
visuf ram íjr þvi marki, sem sett
var i vor, en þar er um aö kenna
hinni hagstæöu veöráttu, og
aukinn veiöni þorskneta vegna
nýrra blýteina. Ráöstafanir
þær, sem hann geröi uröu til
þess aö þorskaflinn fram i októ-
berlok minnkaöi alla mánuöina
frá þvi i mai, aö júni einum
undanskildum, en jafnframt
tókst aö ná fram stóraukinni
nýtingu annarra botnfiska-
stofna. Kjartan beitti sér einnig
af hörku gegn stækkun fiski-
skipaflotans, og lagöi drög aö
vinnu til aö undirbúa mótun
langtimaáætlunar um stjórnun
fiskveiöa. Hann hefur jafnframt
unniö aö breytingum á reglu-
geröum til aö tryggja meira
fjármagn til þróunar fiskvinnsl-
unnar.
Sjávarfréttir eru aigerlega
óháöur fjölmiöill hvaö
stjórnmál varöar og styöur ein-
ungis þá aöila, sem þaö telur aö
hafi kjark, sem þarf til aö
tryggja þaö að auölindir hafs-
ins, sem öll afkoma þjóöarinnar
byggist á séu nýttar meö
farsæld og framtiö heildarinnar
i huga, en ekki einstakra
byggöarlaga. Kjartan Jóhanns-
sonhefur þennankjark.
Kjarkur
Guðjón B. Baldvinsson skrifar:
Tíundarsvikin tídkast enn
Ég er þakklátur Bjarna P.
Magnússyni fyrir fljóta
afgreiöslu vegna greinarstúfs um
skattam ál, sem ég sendi blaöinu
um siöustu helgi. En mig langar
til aö gera smáathugasemdir til
viöbótar.
Þaö er vægilega aö oröi komist
um skattsvik aö veriö sé aö ,,nota
sér margskonar smugur i
frádrætti”, og aö þaö ,,sé aöal-
skýringin óánægjunnar meö
tekjuskattsálagninguna.”
Tiundarsvik
Almenningur veit aö þaö eru
bein undanskot, sem valda mestu
ósamræmi,undanbrögö frá þvi að
tiunda rétt. Tiundarsvik hafa
tiökast á voru landi alltfrá þvi aö
kirkjuhöföinginn Gissur biskup
Isleifsson fékk tiund i lög tekna á
Alþingi 1097.
Þykir þaö mörgum álitsauki aö
kunna vel til verks um hagrætt
skattframtai. Lifnaöarhættir
manna sanna oft að eyðslueyrir
þeirra hljóti aö vera drjúgum
meiri en skattframtal gefur til
kynna eöa svo finnst almúganum,
sem ekki á þess kost aö beita slik-
um kúnstum.
Viðhorf til skattsvika
Aöalkjarni málsins mætti þvi
vera sá aö breyta viöhorfi fólks til
skattsvika, og jafnframt heröa
tökin á öllum sviöum skatteftir-
lits. Margþvæld orö en árangur
HtíU segja menn.
Viö höfum lesiö frásagnir um
aö i þvi landi einstaklingsfrelsis-
ins, sem ýmsir telja Bandaríkin
vera, sé gagnrýnt auga haft meö
þvi hvernig skattþegnar haga
liferni sinu, þ.e. þeim lífernis-
háttum, sem kosta fé. Hver
heyrir talaö um aö skattyfirvöld
hérlendis iöki slikt? Er þess t.d.
krafist aö nafnnúmer séu skráö á
farþegalista hjá þeim samgöngu-
fyrirtækjum sem flytja fólk af
leindi brott?
Siglingar oft á ári
Stundum er talaö um aö
fjölskyldur sigli utan oft á ári.
Eruþað viöurkenndar verzlunar-
feröir? Eru gjaldeyrisleyfi jafnan
veitt fyrir slikum feröum, eöa er
kannske notaöur gjaldeyrir, sem
geymdur er erlendis og kallaöur
nú á dögum umboöslaun? Þaö er
áreiöanlegt aö afnám frádráttar-
liöa á skattframtölum nægir
engan veginn til að uppræta
helsta meiniö, skattsvikin.
Virðisaukaskattur
Staögreiöslukerfiö er til bóta,
en áöur en viröisaukaskatturinn
væri tekinn upp, finnst mér rétt
aökynna sér reynslu Norömanna
af þeim skatti. Ég hef séö
nefndarskýrslu norska, sem
bendir á ýmsa annmarka, og auk
þess er stærsta spurningin
kannski. Er bókhaldi og
bókhaldseftirliti þannig hagaö á
Islandi aö þessi skattbreyting
næöi tilgangi? Væri ekki rétt og
nauösynlegt aö lita betur eftir
bókhaldi en gert er? Og hvernig
er meö öll þau skattframtöl, sem
eru undirrituö meö sterkum
Vilmundur Gylfason mennta-
málaráöherra undirritaöi i gær
samning viö Torfusamtökin.
Samningurinn felur i sér leigu
samtakanna á Bernhöftstorfunni
næstu 12 árin.
Leigugreiðsla er meö þeim
hætti aö Torfusamtökin munu
annast endurbyggingu, lagfær-
ingu og viðhald húsa, auk þess
sem þau ábyrgjast greiöslur
opinberra gjalda. Þá felst og i
samningnum samþykki riliisins
fyrir þvi aö komiö veröi H)p aö
nýju þeim mannvirkjum sem orö-
fyrirvara af löggiltum endur-
skoöendum, aöeins vottaö aö þeir
hafi gert upp eftir óendurskoöuöu
bókhaldi, og birgöir ákveönar af
eigendum. Er þetta eins og á að
vera? A aö nota sérþekkinguna til
þess aö stimpla framtöl á þennan
hátt? Eiga ekki löggiltir endur-
skoöendur aö skila verki sem
hæfir ábyrgö þeirra og menntun?
Guöjón B. Baldvinsson.
iö hafa eldi aö bráö.
Torfusamtökin voru stofnuö
fyrir um 8 árum, og telja þau nú
rösklega- 600 félagsmenn.
Formaöur samtakanna, Guörún
Ölafsdóttir, tjáöi Alþýöublaöinu
aö eftir aö núverandi mennta-
málaráöherra tók viö heföi miöaö
mun betur f baráttunni.
Hvaö endurbyggingu Torfunn-
ar viökemur, sagöi menntamála-
ráöherra aö samtökunum væri I
einu og öllu treystandi fyrir þvi
sem þar geröist.
— G.Sv.
Endurreisn Bernhöftstorfunnar
Árni 1
Alþýöuflokkurinn vill fella
niöur framlög til úreltra verk-
efna, s.s. til framleiösluaukn-
ingar i landbúnaöi, sem þegar
býr viö offramleiöslu, til út-
flutningsbóta o.fl.
Alþýöuflokkurinn vill aö
stofnunum og fyrirtækjum
rikisins veröi gert aö starfa meö
sjálfstæöan fjárhag og á eigin
ábyrgö innan marka tekna og
lánsfjáröflunar.
Alþýöuflokkurinn vill setja
þak á skuldasöfnun erlendis.
Alþýöuflokkurinn vili aö rikis-
sjóöur endurgreiöi skuldir við
Seölabankann.
Alþýðuflokkurinn vill hægja á
opinberum framkvæmdum og
skera niöur rekstrarútgjöld
rikissjóös, en til þess er afnám
sjálfvirkni nauösynleg.
Alþýöuflokkurinn vill afnema
söluskatt I núverandi mynd og
taka upp viröisaukaskatt á ár-
inu 1980 og staögreiöslukerfi
skatta.
Alþýöuflokkurinn vill afnema
tekjuskatt á lág- og miölungs-
tekjum.
Ábiyrg f jármálastjórn
I peninga- og lánsfjármálum
er stefnan þessi. Aö tryggja hag
sparifjáreigenda og skattgreiö-
enda meö verötryggingu inn- og
útlána, — aö lánuö króna veröi
ætiö endurgreidd á raunviröi, —
aö breyta lánskjörum þannig,
aö lánstimi lengist og greiöslu-
byröi veröi jafnaö á lengri tima,
— aö efla innlendan sparnaö tií
aö standa undir fjárfestingu I
staö skuldasöfnunar erlendis, —
aö halda aukningu peninga-
magns I umferð innan þeirra
marka, — aö aukning peninga-
magns i umferö og útlánum
veröi sett ársfjóröungsleg mörk
til aö jafna út sveiflur, — aö
halda fiskverösákvöröunum og
gengissigi innan þeirra marka,
sem samrýmist markmiöum
um hjöönun veröbólgu.
Aö lemja hausnum
viö steininn
Þaö er algjörlega tilgangs-
laust fyrir stjórnmálamenn og
þjóöina i heild aö lemja hausn-
um viö steininn og telja sjálfum
sér trú um, aö veröbólgan lækn-
ist án sársaukalausra aögeröa.
— Alþýöuflokkurinn hefur veriö
trúr stefnu sinni I efnahagsmál-
um, og hann ákvaö meö stjórn-
arslitunum, aö leggja þá stefnu
á nýjan leik undir dóm kjós-
enda. Til þess þurfti bæöi kjark
og ábyrgö. Þaö heföi hins vegar
verið fullkomiö ábyrgöarleysi
aö halda áfram á þeirri braut,
sem fyrrverandi rikisstjórn
haföi markaö sér, eöa fremur
stefnuleysi, þar sem skamm-
tímaaögeröir stjórnuöu ferö-
inni. Þaö er þvi alfariö á ábyrgö
kjósenda hvort þeir vilja
óbreytta stefnu eöa stefnu
Albýöuflokksins. -AG-
Styttingur 4
aö krefja hann um fyrirfram-
greiðslu. 1 55. grein er kveöiö á
um aö tryggingafé skuli varöveitt
I banka eöa sparisjóði á hæstu
mögulegum vöxtum.
Þrátt fyrir aö lög þessi hafi ver-
iö i gildi i fimm mánuöi gegnir
furöu hve fáir vita um tilvist
þeirra. Viö hvetjum alla til aö
kynna sér efni laganna, en þau er
hægt aö fá á skrifstofu félags-
málaráöuneytisins og hjá Leigj-
endasamtökunum aö Bókhlööu-
stig 7. Einnig má geta þess aö op-
iö hús veröur n.k. laugardag á
milli 30g 6. Guörún Heigadóttir
mætir og stjórn samtakanna
kynnir starfsemina og lögin yfir
kaffibolla. Skrifstofa samtakanna
er annars opin alla virka daga frá
3 til 6.
Freðfisksala til
Bretlands
Eins og mönnum mun kunnugt
erjiltölulega skammt siðan freö-
fisksölur til Bretlands hófust aft-
ur eftir nokkurt hlé. Fyrstu niu
mánuöi þessa árs seldi Sjávar-
afuröadeild SIS 1820 lestir af
frystum bolfiski til Bretlands, á
móti 1155 lestum sama timabil á
siöasta ári, sem samsvarar 58%
aukningu. Þýöingarmesta
tegundin sem seld er á þessum
markaöi, eru þorskflök meö roöi.
Markaöurinn er nokkuö sveiflu-
kenndur, aö jafnaöi daufur aö
vori og sumri, þegar mikiö berst
á land af ferskum fiski, en lifnar
svo og er bestur áhaustinog fyrri
hluta vetrar. A þessu ári hefur
Sjávarafuröadeild nokkrum sinn-
um sett fisk I geymslu I Bretlandi,
bæöi til þess aö eiga fyrirliggj-
andi birgöir i sölulandinu og eins
til þess aö létta á geymslum
framleiöenda hérlendis, sem ekki
hafa veriö stækkaöar I takt viö
stóraukna framleiöslu. Þaö er
skrifstofa Sambandsins I London
sem sér um sölu á freöfiski frá
Sjávarafuröadeild i Bretlandi, og
raunar I Frakklandi og á lrlandi
einnig.
Félagsf undur Sveina-
félags húsgagnasmiða
Sveinafélag húsgagnasmiöa
hélt félagsfund þriöjudaginn 13.
nóv. S.l. A fundinum flutti As-
mundur Stefánsson hagfræöingur
ASt, erindi um viöhorf i kjara-
málum.
Fyrir fundinum lá tillaga
stjórnar um uppsögn samninga
og var hún samþykkt meö öllum
atkvæöum.
A fundinum kom fram aö nú-
verandi iönaöarráöherra, Bragi
Sigurjónsson, hefur mjög skyndi-
lega og öllum aö óvörum lagt niö-
ur Iönþróunarnefndina, sem m.a.
átti aö vinna aö bættri sam-
keppnisaöstööu húsgagna-
iönaöarins. Meöfylgjandi er
ályktun um þetta tilræöi iönaöar-
ráöherra, og ennfremur ályktun
innborgunarskyldu vegna inn-
fluttra húsgagna.
Ályktanir fundarins
I tilefni þess aö Verslunarráö
Islands sendi nýlega frá sér
fréttatilkynningu um inn-
borgunarskyldu á innflutt hús-
gögn, þar sem ráöiö krefst niöur-
fellingar innborgunarskyldunnar,
viil félagsfundur Sveinafélags
húsgagnasmiöa haldinn 13.
nóvember 1979 taka fram eftir-
farandi:
Innborgunarskyldan hefur
komiö islenskri framleiöslu og
launafólki i húsgagnaiönaöinum
til góöa á gildistima sinum. Ljóst
er nú þegar, aö innborgunar-
skyldan hefur veriö raunhæfur
stuöningur viö innlenda hús-
gagnaframleiöslu, þar sem dreg-
iö hefur úr innflutningi erlendra
húsgagna á undanförnum mánuö-
um.
Ennfremur vill Félagsfundur-
inn benda þér neytandi góöur á,
aö bera saman gæöi og verö is-
lenskra húsgagna gagnvart er-
lendum, áöur en þú ákveöur þin
húsgagnakaup.
Félagsfundur I Sveinafélagi
húsgagnasmiöa, haldinn þriöju-
daginn 13. nóv. 1979, mótmælir
þeim vinnubrögöum Braga Sigur-
jónssonar, iönaöarráöherra aö
leggja niöur nefnd þá, sem m.a.
hefur haft umsjón meö hagræö-
ingaraögeröum I húsgagna- og
innréttingaiönaöinum, auk þess
aö afla ýmisskonar upplýsinga,
sem eru mikilvægar fyrir þessar
atvinnugreinar, og má þar t.d.
nefna ýmisskonar upplýsingar
um innflutning húsgagna og inn-
réttinga, en eins og kunnugt er,
eru þessar iöngreinar I haröri
samkeppni viö innflutning þess-
ara vara.
Fundurinn telur aö frekar heföi
veriö þörf á aö efla starf þessarar
nefndar nú, þegar framundan er
harönandi samkeppni viö inn-
flutning i þessum greinum og
skorar þess vegna á iönaöarráö-
herra aö endurskoöa þessa
ákvöröun sina.
Félag viöskiptafræöinema
Háskóla íslands gengst fyrir
fundi meö fulltrúum stjórnmála-
flokkanna laugardaginn 24.11
næstkomandi i stofu 101 i Lög-
bergi kl. 14.00.
Umræöuefniö er: Þdttur vaxta
og verötryggingar I efnahags-
málastefnu flokkannav
Gert er ráö fyrir fundarlokum
um kl. 16.30.
Þessir stjórnmálamenn fiytja
framsögu:
Alþý öubandalag: Svavar
Gestsson fv. viöskiptaráNierra
Alþýöuflokkur: Jón B. Hanni-
balsson ritstjóri
Framsóknarflokkur: Guð-
mundur G. Þórarinsson verk-
fræðingur
Sjálfstæöisflokkur: Jónas
Bjarnason efnaverkfræðingur
Fundur þessi er félagsfundur,
enáhugafólk um þessi málefni er
velkomið á fundinn