Alþýðublaðið - 05.01.1980, Blaðsíða 3

Alþýðublaðið - 05.01.1980, Blaðsíða 3
Laugardagur 5. janúar 1980 3 alþýðu- Alþýöublaöiö: Fra mkvæmdast jóri: Jóhannes Guömundsson Stjórnmálaritstjóri (ábm): Jón Baldvin Hannibalsson Blaöamenn: Garöar Sverris- son , Olafur Bjami Guðna- son " og Helgi Már Arthurs- son. Auglýsingar: Elín Haröardóttir: Dreifingarstjóri: Siguröur Steinarsson Gjaldkeri: Halldóra Jóns- dóttir Ritstjórn og auglýsingar eru aö Slöumúla 11, Reykjavik slmi 81866. andi vandamála. Þaö tekur undir allar óánægjuraddir og alla kröfugerö sem uppi er, án þess aö leggja mat á, hvort unnt sé aö veröa viö þessum kröfum. Skv. þessum þankagangi á Al- þýöubandalagið ekkert erindi inn I rikisstjófn. Þaö setur imyndaöa stundarhagsmuni flokksins ofar þvi, sem fyrir vöntun á ööru betra er venju- lega kallaö þjóöarhagsmunir. Biliö milli háleitra yfirlýsinga flokksforystunnar um aö hún vilji gera allt fyrir alla, og framkomu bandalagsins i reynd i helztu málum, er orðið of breitt lagsins hafa einkum veriö þau, aö væna gagnrýnendur um hin- ar verstu hvatir, svo sem eins og sjúklegan and-kommúnisma eöa persónulega óvild i garö þeirra Alþýöubandalagsmanna. Hvort tveggja er út I bláinn. Alþýðuflokksmenn gera sér fullkomlega ljóst að fylgjendur þessara tveggja flokka eiga i mörgum greinum sameigin- legra hagsmuna aö gæta. Al- þýöuflokkurinn er þess vegna hvenær sem er tilbúinn til sam- starfs viö Alþýöubandalagið, en ekki umhvað sem er. T.d. ekki um þaö, aö viöhalda stjórn- innan Alþýöubandaiagsins. Forystumenn i verkalýðshreyf- ingunni einkum forsvarsmenn láglaunahópa, draga enga dul á gagnrýni sína á óábyrgja kjara- málastefnu Alþýöubandalags- forystunnar. Menntamenn úr rööum Aiþýöubandalagsins, sem vilja fjalla um stjórnmál af alvöru, ofbýöur yfirborös- mennskan og skrumið i mál- flutningi bandalagsins. Auk þess liggur bandaiagiö undir stööugri gagnrýni ýmissa hópa frá vinstri, sem boða forkláraöa byltingarpólitik betur en banda- lagiö. Alþýöubandalagiö er þess sjónarhóli en getið var hér i upphafi. Hafa verður i huga að tillögur (Alþýðubandalagsins) á aö framkvæma i þjóðfélagi þar sem aukning þjóöarframleiöslu hefur verið að nálgast núll- punktinn og viðskiptakjör farið versnandi. A næsta ári verðum viö aö framleiöa minni fisk meö meiri tilkostnaöi. Ekki þarf þvi að undrast að einhverjum finn- ist umræddar tillögur einkenn- ast af yfirborösmennsku. Og sé nánar að þeim hugaö má raunar greina i þeim ákveðnar hættur fyrir framgang vinstri stefnu og sósialisma.” „Hentistef na Alþýdubanda- lagsins í nýju Ijósi” Alþýöublaðiö hefur á undanförnum vikum gagnrýnt Alþýðubanda- lagiö harölega fyrir yfirborösmennsku, skrum og hentistefnu. Við höf- um haldið þvi fram, aö Alþýöu- bandalagið hafi meö van- hugsaöri og óábyrgri pólitik brugöizt hagsmunum þeirra, sem verst eru settir innan verkalýöshreyfingarinnar. Meö þessum hætti eyðilagði Alþýöu- bandalagiö samstarfsgrundvöll fyrrverandi rikisstjórnar. Við höfum haldiö þvi fram, aö svo lengi sem Alþýðubandalagiö fylgi óbreyttri stefnu, sé þaö óstjórnhæft. Framganga Al- þýðubandalagsins i stjórnar- myndunarviöræöum aö undan- förnu viröist staöfesta þessa gagnrýni i öllum greinum. Al- þýöubandalagiö leggur engar tillögur fram um lausn aökall- til þess aö það veröi brúað eftir leiöum skynseminnar. Meö sama áframhaldi er viðbúiö aö Alþýöubandalagiö einangrist i islenzkri pólitik. Þaö veröur þá varanlegur stjórnarandstööu- flokkur, einskonar safnþró óánægjuafla, i likingu við franska kommúnistaflokkinn. I versta falli fer þaö aö lita á sig sem skæruliöahreyfingu gegn þjóðfélaginu. Sem slikt getur þaö hangiö I atkvæöastyrkleika á bilinu frá 15-20%. Þessi liðs- kostur mun þá aö engu gagni koma I baráttu fyrir nauðsyn- legum þjóöfélagsbreytingum. Það veröur söfnuöur út af fyrir sig. Alþýöubandalagiö stend- ur berskjaldaö fyrir þessari gagnrýni, vegna þess aö almenningur veit og skilur aö hún er á rökum reist. Viöbrögö banda- lausri óðaverðbólgu og þeirri þjóðfélagslegu uppdráttarsýki, sem af henni leiöir og bitnar þyngst á umbjóöendum þessara flokka. Agreiningurinn milli þessara tveggja flokka er þess vegna ágreiningur um leiöir I stjórnmálum. Alþýöuflokks- menn gera sér vonir um, aö meö nýjum forystumönnum, sem væntanlega eru ekki eins bundnir á klafa fortiöarinnar, geti þessir tveir flokkar nálgast hvor annan á grundvelli skyn- samlegrar umbótastefnu. Hing- aö til hafa þess ekki sézt merki. En á slikum og þvilikum tlmum, sem við lifum, geta skjótt skip- ast veöur i lofti I forystu stjórn- málaflokka og stefnumörkun. Gagnrýni Alþýöublaösins á yfirborösmennsku Al- þýöubandalagsforyst- unnar hefur fundiö verulegan hljómgrunn vegna smám saman aö þokast inn I pólitiska kreppu. Gott dæmi um þetta, er ihugul og vönduö dag- skrárgrein eftir Hörö Bergmann, námsstjóra, sem birtist I Þjóöviljan- um s.l. föstudag, undir fyrir- sögninni: „Hentistefna Alþýöu- bandalagsins I nýju ljósi”. Þessi grein markar timamót I umræö- um um stööu Alþýðubandalags- ins I islenzkum stjórnmálum, ekki bara á siöum Þjóöviljans. Hún er þess vegna verð itar- legrar umræöu meöal vinstri manna og jafnaðarmanna, um markmið og leiöir i pólitik. Höröur segir m.a.: ,,Von- andi finnst fleirum en mér timabært orðið aö velta fyrir sér spurning- unni um hentistefnu Al- þýðubandalagsins frá öðrum Höröur færir veigamikil rök fyrir þessari fullyröingu sinni. Hann segir m.a. aö tillögugerð ,,af þvi tagi sem hér um ræöir viö óbreytt þjóöskipulag, veröi að teljast marklausar og einkar vel til þess fallnar að auka verð- bólgu”. Enn fremur: „Almenn viötæk kröfugerö án þess aö gera upp við sig, hvaö á aö hafa forgang þegar til kastanna kemur, leiöir til yfirborös- kenndra og vélrænna vinnu- bragöa, úrræöa- og stefnuleys- is.” Hörður Bergmann veltir þvi fyrir sér hvaö valdi þvi, að Al- þýöubandalagiö hefur hafnað i þessum farvegi. Þeirri spurn- ingu veröur ekki svaraö hér aö sinni. En hleypidómalausar umræöur um spurningar af þessu tagi milli stuönings- manna beggja flokka geta skipt sköpum um stórnmálaþróunina á Islandi á næsta áratug. — JBH Yfirlýsingar ráðherrafundar Atlantshafsbandalagsins 12. des. Hér fer á eftir yfirlýsing sem samþykkt var á fundi Atlantshafsráðsins i Brussel 12. desember, en þann fund sátu utan- rikis- og varnarmála- ráðherrar NATO-ríkj- anna auk fastafulltrúa. 1. A sérstacum fundi utanrikis- og varnarmálaráöherra I Brussel 12. desember 1979. 2. skirskotuöu ráöherrarnir til fundar æöstu manna bandalags- rikjanna i mai 1978, þar sem lýst var yfir þvl, aö þaö væri pólitisk ákvöröun rikisstjórnanna aö svara ögruninni viö öryggi Atlantshafsbandalagsrlkjanna, sem felst I sifelldri aukningu vígbúnaöar Varsjárbandalags- ins. 3. Á undanförnum árum hefur Varsjárbandalagið komiö sér upp stórfelldum kjarnavopna- búnaöi sem stööugt er bætt viö og er bein hótun viö Vestur- -Evrópu. Þessi þróun hefur mikla hernaöarlega þýöingu fyrir NATO I Evrópu. Akvaröanir Sovétstjdrnarinn- ar á síöustu árum um aö hrinda I framkvæmd áætlunum um verulega endurnýjun og aukn- ingu á langdrægum kjarna- vopnum hefur gert ástandiö sér- staklega alvarlegt. Sovétstjórn- in hefur nú komiö SS-20-eld- flaugum I skotstööu, sem eru mun fullkomnari en fyrri vopnakerfi. Þær eru nákvæm- ari, hreyfanlegri og hittnari en eldri geröir, auk þess sem þær eru búnar fleiri en einum kjarnaoddi. Þá má nefna sovésku Backfire-sprengjuþot- una sem er mun hæfari en þær flugvélar er Sovétstjórnin hefur áöur haft I notkun á Evrópu- svæöinu. A sama tima og Sovétrikin hafa aukið yfirburði sina á sviöi langdrægra kjarnaflauga i Evrópu, bæöi að gæöum og magni, hefur staöa vestrænna rikja á þessu sviöi vopna- búnaöar veriö óbreytt. Gildi hans hefur rýrnað vegna aldurs og nýrra andsvara við honum, og til hans teljast engar lang- drægar kjarnaflaugar, sem skotiö er úr stöðvum á landi. 4. Á sama tima hafa Sovétrikin endurnýjaö skammdræg Evrópu-kjarnavopn sin og f jölg- að þeim. Þau hafa einnig endurbætt stórlega og eflt hernaðarmátt sinn á sviöi hefö- bundinna vopna. Þetta geröist um leiö og Sovétrlkin juku getu sina á sviöi eldflauga, sem draga heimsálfa á milli og náðu þar jafnræöi viö Bandarik- in. 5. Þessi þróun hefur valdiö alvarlegum áhyggjum meöal bandalagsþjóöanna, þvi aö haldi hún áfram, geta sovéskir yfirburöir I Evrópu-kjarna- vopnum grafiö undan núverandi stööugleika i milliálfna-vopna- kerfum og valdiö vantrú á þeirri stefnu NATO aö viöhalda nægi- legu afli til þess aö koma I veg fyrir hugsanlega árás fyrir- fram, með þvl aö varpa birtu á þessa eyðu I kerfi mögulegra kjárnavopna-andsvara viö árás. 6. Ráöherrarnir vekja athygli á þvl, að þessi nýja þróun kallar á raunhæfar aögeröir af hálfu bandalagsins eigi varnarstefna þess, sem felst i sveigjanlegum viöbrögöum, aö vera tekin trúanleg. Eftir mjög ýtarlega athugun þar sem kostir mismunandi viö- bragöa voru kannaöir gaum- gæfilega og tillit tekiö til afstööu ýmissa aöilja, komust ráö- herrarnir að þeirri niöurstööu, aö heildarhagsmunum banda- lagsins sé best þjónaö meö þvi aö fara tvær samhliöa leiöir, sem bæta hvor aöra upp, þ.e. endurnýjun kjarnavopna I Evrópu og vfgbúnaöareftirlit. 7. 1 samræmi viö þessa niöur- stööuhafaráöherrarnir ákveöiö aö endurnýja langdræg Evrópu-kjarnavopn bandalags- ins meö þvi aö koma fyrir I Evrópu bandarískum flaugum sem skjóta má frá jörðu. Þá er átt viö 108 flaugar af geröinni Pershing II, sem koma i staö bandariskra flauga 4f geröinni Pershing la, og 464 stýriflaugar, sem skotiö er frá jöröu. Allar veröa flaugarnar búnar einum kjanrnaoddi. Allar þjóðirnar sem nú taka þátt i hinu sameiginlega varnarkerfi eiga aöild aö þess- ari úýju áætlun: Flaugunum veröur komiö fyrir I ákveönum löndum, og vissir kostnaöarliöir veröa greiddir úr sameiginleg- um sjóöum NATO. Aætlunin mun ekki gera bandalagsþjóöirnar háöari kjarnavopnum.. í þessu sam- bandi voru ráðherrarnir sam- mála um þaö, aö óaðskiljanleg- ur þáttur i áætlun þessari um endurnýjun Evröpu-kjarna- vopna væri brottflutningur 1000 bandariskra kjarnaodda frá Evrópu, eins fljótt og kostur er. Ráöherrarnir ákváöu ennfrem- ur, aö þessi 572 langdrægu Evrópu-kjarnvopn skyldu rúmast innan ramma þessarar takmörkunar, en þaö hefur I för með sér, að minni áhersla er lögö á fjölda kjarnaodda í skot- kerfum af öðrum og skamm- drægari gerðum. Aö auki létu ráöherrarnir I ljós ánægju sina meö rannsókn Kja rnor kuáæt lana nef n da r NATO á eöli, undirstööu og til- gangi þeirra breytinga I aðlög- unarskyni sem leiöa af þróun langdrægra Evrópu-kjarna- vopna, og hvaö þær geti haft I för með sér fyrir jafnvægiö I hlutverkaskiptingu og kjarna- vopnakerfi NATO I heild. Þessi rannsókn veröur grundvöllur undir viöamikla skýrslu, sem lögö veröur fyfir fund ráöherra þeirra rikja, sem eiga aöild aö Kjarnorkuaætlananefndinni haustiö 1980. 8. Ráöherrarnir álita vig- búnaöareftirlit mjög mikilvægt til þess að koma á meiri stööug- leika I hernaöarmálum austurs og vesturs. Vigbúnaöareftirlit stuölar einnig aö áframhaldandi slökunarstefnu (détente). Þetta álit kemur fram i mörgum og margs konar hugmyndum, sem Atlantshafsbandalagiö er nú aö láta athuga og eiga aö veröa vígbúnaðareftirliti og slökunar- stefnu til framdráttar á niunda áratuginum, Ráðherrar telja vigbúnaðareftirlit vera óaö- skiljanlegan þátt i tilraun bandalagsins til aö tryggja ó- skorað öryggi aðildarrlkjanna og til þess aö gera hernaöarlegt jafnvægi austurs og vestur stöö- ugra og hernaðarstööuna fyrir- sjáanlegri og viöráöanlegri á Iægri stigum vigbúnaöar hjá báðum. Þvi fagna þeir framlagi SALT-2 samninganna til þess- ara markmiöa. 9. Ráöherrarnir eru þeirrar skoðunar meö þvi aö styöj- ast við framkvæmdina á framansögöu og taka tillit til aukinnar getu Sovétrikjanna á sviöi langdrægra Evrópu-- kjarnavopna, sem NATO-þjóöirnar hafa áhyggjur af, eigi vigbúnaöareftirlitstil- raunir til aö koma á stööugra heildarjafnvægi i kjarnavopn- um á lægri stigum nú aö taka til vissra vopnakerfa Bandarikj- anna og Sovétrikjanna á sviði langdrægra Evrópu-kjarna- vopna. Þetta endurspeglar fyrri uppástungur vestrænna rikja um aö ræöa slik bandarisk og sovésk vopn i viðræðunum um vigbúnaöareftirlit og einnig nýleg ummæli Brézneffs, for- seta Sovétrikjanna um vilja hans til þess. Ráðherrarnir styöja fyllilega þá ákvöröun sem Bandaríkja- stjórntók, eftir aö hafa ráðfært sig við bandalagsþjóöirnar inn- an NATO aö hefja samningavið- ræöur um takmörkum lang- drægra evrópu-kjarnavopna og aö leggja til viö Sovétstjórnina aöganga aö samningaboröi eins fljótt og unnt er á grundvelli eftirfarandi atriöa ,sem tiltekin eru eftir mjög ýtarlegar viö- ræöur innan bandalagsins: a. Allar takmarkanir á banda- riskum vopnum, aöallega ætlaðar til notkunar 1 Evrópu veröi samstiga samsvarandi takmörkunum á sovéskum vopnum I Evrópu. B. Semja ber tvihliða óg i þrep- um innan ramma SALT 3 um takmarkanir á bandariskum og j sove’skum langdrægum vopna- J kerfum i Evrópu. c. Fyrsta markmiö þessara .3 samningaumleitana veröi aö j ákvarða takmörkun á bandar- iskum og sovéskum langdræg- > um kjarnaflaugum, sem skjóta má frá skotpöllum á landi. d. Allar samþykktar takmark- . . anir á þessum vopnum veröa aö vera i samræmi viö regluna um jöfnuö meöal aðilja. Þess vegna ættu takmarkanirnar aö vera i formi lögbundins jafnræöis, bæöi hvaö varöar skuldbinding- ar og réttindi. e. Nauðsynlegt er, aö hægt sé aö sanna meö tryggilegum hætti, Framhald á bls. 7.

x

Alþýðublaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Alþýðublaðið
https://timarit.is/publication/2

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.