Alþýðublaðið - 22.03.1980, Blaðsíða 2

2
Laugardagur 22. mars 1980
Utan vid
lög og rétt
• Til þess aö ná saman endum i
fjárlagafrumvarpi sinu hefur
fjármálaráöherra gripiö til þess
ráös, aö fella niöur fyrirfram
ákveöin útgjöld, sem sennilega
nema tugum milljaröa.
Þetta eru forkastanleg vinnu-
brögö. Meö þessu möti er Alþingi
svipt möguleika á þvi, aö
samþykkja (Sijákvæmileg útgjöld
meö þvi skilyröi, aö á móti komi
niöurskuröur annarra útgjalda,
þannig aö greiöslubyröi þyngist
ekki .
• Dæmi um þetta er fyrir-
hugaöur orkuskattur, sem ætlaö
er aö nemi allt aö 5 milljöröum
króna.
Fjármálaráöherra heldur þvi
fram, aö i þessu máli hyggist
hann fara aö ráöum Alþýöu-
flokksins. Hér er um hreinar
rangfærslur aö ræöa. Staöreyndir
málsins eru þessar:
1 f járlagafrumvörpum
Tóffiasar Arnasonar og minni-
hlutastjórnar Alþýöuflokksins,
var gert ráö fyrir 2.3 milljaröa
útgjöldum vegna svokallaös oliu-
styrks. A siöasta ársfjóröungi
1979, nam oliustyrkur 18.200 kr. til
hvers styrkþega. Miöaö viö þessa
tölu fyrir áriö 1980, heföi oliu-
styrkur átt aö nema 3.6 mill-
jöröum á árinu 1980.
Þær leiöir sem Alþýöuflokkur-
inn benti á, til aö brúa þetta bil
voru tvær:
i fyrsta lagi: Að hækka oliu-
styrki til samræmis viö þaö, sem
hann þyrfti aö vera miöaö viö
siðasta ársfjóröung 1978, EN A
MOTI KÆMI AÐ LÆKKA
ÚTGJÖLD RÍKISINS SEM
ÞESSUM AUKNU ÚTGJÖLDUM
NÆMI.
Eöa I ööru lagi: Að taka upp
breytt fyrirkomulag aö þvi er
varðar hvort tveggja, verð-
jöfnunargjald á raforku og oliu-
styrk. Þaö var i'þvi fólgiö aö fella
niöur ollustyrkinn, (2.3 mill-
jaröar) og veröjöfnunargjaldiö,
(3.8 milljaröar) eöa samt'als 6
milljarða útgjöld. í staöinn yröi
lagöur á almennur orkuskattur á
alla orkusölu I landinu, ÞAR
MEÐ TALIÐ ORKUSOLU TIL
STÓRIÐJU OG ORKUNOTKUN
TIL HITUNAR HÚSA. Orku-
skattinum átti þvi næst aö verja
til veröjöfnunar á raforku, elds-
neyti, upphitunarkostnaöi o.fl.
Þessi breyting á fyrirkomulagi
átti aö sjálfsögöu aö haldast
innan ramma fjárlaga.
• Sérstök ástæða er til aö vekja
athygli á fyrirhuguöum auknum
tekjum af orkusölu til stóriöju-
vera Bent er á, aö i upphafi
greiddi Alverið t.d. um 15% af
veltu sinni fyrir raforku, ensú
tala mun nú oröiö vera nær 5%.
Þetta eru veigamikil rök fyrir
þvi, aö endurskoöa samninga um
orkuverö til stóriöju. Þegar
þessir samningar renna út, hefur
rikisvaldiö i hendi sér aö hækka
þetta verö stórlega. Þaö ætti þvi
aö hafa bærilega samnings-
aðstööu til aö ná fram sann-
gjörnum kröfum um eölilega
hækkun.
• Núverandi rikisstjórn hefur
fariö allt ööruvisi aö en minni-
hlutastjórn Alþýöuflokksins. Hún
hefur tekiö þessa 2.3 milljarða,
sem ætlaöir voru’ i oliustyrk, til
almennra þarfa rikissjóðs. Þvi
næst ætlar hún aö stilla Alþingi
upp vö veggogsegja: Þeir sem
vilja koma til móts viö kröfur fólks
á oliuhitunarsvæðunum, veröa þá
um leiö aö gjöra svo vel aö sam-
þykkja nýja skattheimtu, án þess
aö eiga þess kost, aö draga úr
öðrum útgjöldum á móti. Þar
meö eru Alþingismenn sviptir þvi
valdi sem þeim einum ber, til
þess aö ákvaröa einstök útgjöld
rikissjóös meö hliösjón af
væntanlegri heildarskattbyröi
þegnanna. Auövitaö á Alþingi
ekki aö láta bjóöa sér svona
rangsleitni og yfirgang fram-
kvæmdavaldsins.
» Þaö er einfalt aö sýna fram á,
i hvert óefni væri komiö, ef þessi
vinnubrögö væru viöhöfö almennt
viö fjárlagagerö. Ibúum einhvers
byggöarlags yrði þá tilkynnt,aö
ekkert yröi af byggingu skóla eöa
heilsugæzlustöövar i þeirra
byggöarlagi, nema þvi aöeins að
ibúarnir samþykktu viöbótar-
skattheimtu i þvi skyni. Þannig
væri hægt aö taka upp vinsæl eöa
þörf mál og gera þau rikissjóöi að
sérstakri féþúfu hverju sinni.
—JBH.
Verkfall 1
segja, aö eölilegt veröur aö
teljast, að sjómenn vilji fá
skipulagsprósentuna hækkaöa.
Á siöasta ári var þaö svo aö
sjómenn létu aö meöaltali 6,5%
af óskiptu af hendi (þ.e. útgerö-
armenn fengu aö meöaltali 6,5%
af heildaraflaverömæti) til út-
gerðarinnar vegna hinna miklu
oliuveröhækkana. Til aö gefa
einhverja hugmynd um hve
miklar upphæöir er að ræöa má
geta þess aö taliö er aö útgerö
Guöbjargar ÍS-46, sem er afla-
hát, hafi fengið rúmar fimmtiu
milljónir til oliuniöurgreiðslu i
þessu skyniá siöasta ári. Þar aö
auki fær útgeröin sem svarar
10% af óskiptu i þvi skyni aö
greiða niöur veiöitækiö og mun
sú upphæö hafa verið um 83
milljónir króna á siöasta ári. A
þessu sést aö hlutur útgerðar-
innar er allgóöur áöur en byrjað
er aö skipta þeim aflaverömæt-
um sem skipin gefa af sér.
Krafan um fritt fæöi er
skiljanleg og eðlileg enda
sjómenn fjarri heimilum sinum
og algengt aö i slikum tilfellum
fái launþegar fritt fæöi.
Krafan um sérstakar greiösl-
ur fyrir aukavinnu á frivöktum
veröur einnig aö telja ofur eðli-
lega. Ein meginástæöan fyrir
þvi hve vel togurunum fyrir
vestan hefur gengiö, þ.e.a.s.
hvursu mikinn afla þeir hafa
boriö aö landi er auðvitaö sú, aö
sjómennimir vinna gifurlega
mikiö. Þaö segir sig sjálft, aö ef
ekki væri unnið á frivöktum og
stundum heilu sólarhringana þá
kæmu skipin ekki inn meö
fullfermi eftir stutta útiveru.
Þaö er þvi ekki nema skiljan-
legt, aö sjómenn vilji fá umbun
fyrir að leggja þetta mikið á sig
aukalega. Nú hefur þvi veriö
haldiðfram, aö sjómennirnir fái
þetta greitt meö þvi aö meiri
afli berist á land. Þaö veröur
hins vegar aö segjast, aö
útgeröin hagnast meira á þvi en
sjómennirnir og þvi eölilegt aö
þeir krefjist aukinnar hlut-
deildar fyrir þaö óhóflega
vinnuálag sem þeir þurfa i
mörgum tilfellum aö þola.
Kristjáns þáttur
Ragnarssonar
Þetta vita útgeröarmennimir
ákaflega vel og þaö er kannske
þess vegna sem þeir hafa fengið
til liös viö sig Kristján Ragnars-
son úr Reykjavik, formann
Landssambands Islenzkra
Útvegsmanna.
Afskipti Kristjáns Ragnars-
sonar af vinnudeilum á lsafiröi
eru þekkt þar vestra. Sagan
segir, aö hann hafi eitt sinn ætl-
að aö veita vopnabræörum sin-
um aöstoö viö samningsgerö
þar vestra fyrir allmörgum ár-
um siöan. Þegar sjómenn uröu
þess varir, aö kominn var
Kristján, gengu þeir af samn-
ingsfundi og neituöu aö semja
viö útgeröarmenn á meöan
Kristján var á staönum. Hélt þá
Kristján Ragnarsson suöur á
bóginn aftur.
Sjómenn tóku umboðsaöila
útgeröarmannanna fyrir vestan
heldur ekki vel aö þessu sinni og
hafa lýst yfir þvi, aö meö þvi aö
kalla hann til og neita aö ræöa
kröfurnar, hafi útgeröarmenn
lýst striöi á hendur sjómönnum.
Máliö er i biöstöðu þar til
samningafundur hefur veriö
boöaöur á ný. Fyrir þann fund
væri óskandi, aö útgeröarmenn
á Isafiröi létu boö út ganga um
þaö hvernig staöa útgeröarinn-
ar er. Hvert heildaraflaverö-
mæti skipanna er, hve mikil
oliueyöslan er i meðaltúr og hve
stóran hlut af oliukostnaöinum
5% greiöa.
Aöur en sllkar tölur liggja
fyrir er vafasamt aö taka
afstööu til krafna sjómannanna
á Isafiröi. Afstaöan til þeirra
hlýtur aö mótast af þvi fyrst og
fremst hve vel fyrirtækin sem
um ræöir eru I stakkinn búin til
að veröa viö kröfunum.
Kristján Ragnarsson hefur
spurt aö þvl gegnum fjölmiöla
hvort nokkurt vit sé i, að tekju-
hæstu einstaklingar þjóðfélags-
ins fari fram á hærri laun.
Þessu má hæglega snúa við og
spyrja, hvort ekki sé eðlilegt að
þeir sem leggja á sig geysilegt
erfiöi og eru fjarri heimilum
sinum mestan part ársins, fái
riflega greitt fyrir framlag sitt?
Er ekki eðlilegt að launþegi fái
greitt i samræmi viö þau verö-
mæti sem hann skapar? Ekki
eru útgerðarmennirnir sem
bera þennan afla aö landi þó
þeir hafi slysast til aö eignast
þessi skip, meö timanum.
— HMA
Ragnheidur Ríkhardsdóttir:
Fróðleg ráðstefna
Alþýðuflokkskvenna
— Umrædur um verkalýds-
og fræðslumát efst á blaði
Þann 4.-6. mars s.l. var haldin
á Hótel Loftleiöum ráöstefna á
vegum Sambands Alþýöu-
flokkskvenna. Ráöstefnu þessa
sóttu 25 Alþýöuflokkskonur viös
vegar aö af landinu, sem sæti
eiga I bæjar- og sveitarstjórn-
um, fulltrúar úr verkalýös-
hreyfingunni formenn kven-
félaga Alþýöuflokksins, svo og
stjórn. S.A.
Dagskrá ráöstefnunnar var
margþættog fróöleg en umfram
allt lifleg og skemmtileg. t upp-
hafi var rædd samvinna nor-
rænna verkalýöshreyfinga og
flutti Lennart Forsebáck, aðal-
ritari NFS, erindi um starfsemi
og stööu NFS (Nordiska Fack-
liga Samorganisation) og svar-
aöi jafnframt fyrirspurnum.
Einnig ræddi Malin Olsson um
fræöslustarf innan þessara
samtaka. Hún svaraði og fyrir-
spurnum Alþýöuflokkskvenna. I
umræöum á eftir um verkalýös-
og fræöslumál kom berlega I
ljós, aö pólitisk staöa okkur inn-
an verkalýöshreyfingarinnar er
alls ekki sem skyldi. Bar ráð-
stefnugestum saman um aö þar
þyrfti aö gera stórátak til úr-
bóta. — Einnig fengum við til
liðs viö okkur, Kjartan Jóhanns-
son, varaformann Alþýðu-
flokksins, sem ræddi stööuna I
islenskri pólitik og spruttu úr
þvi all fjörugar umræður og
fyrirspurnir.
Setið fyrir svörum
Þá voru og mættir til leiks
þeir Olav Palme og Guttorm
Hansen. Palme er eins og allir
vita formaður sænska jafnaöar-
mannaflokksins og Guttorm
Hansen er forseti norska Stór-
þingsins. Þeir svöruöu fyrir-
spurnum Alþýöuflokkskvenna.
Þessi þáttur ráöstefnunnar var
vel undirbúinn, þvi aö I sam-
eiginlegu vel skipulögöu hóp-
starfi unnum viö spurningar og
samræmdum, sem siöan voru
lagöar fyrir þessa tvo heiöurs-
menn. Þarna kom glöggt I ljós,
hvaö skipulag og samvinna
gegnir þýöingarmiklu hlutverki
i flokksstarfinu og færi betur að
fleiri tækju upp slik vinnubrögö.
Siöast og ekki sist ber aö nefna
Gerd Engman, framkvæmda-
stjóra Sambands sænskra
jafnaöarkvenna sem sat alla
ráöstefnuna meö okkur og miöl-
aöi fróöleik um störf SSKF og
stöðu þess innan flokksins i Svi-
þjóö.
Ekki er ætlunin aö tiunda hér
einstök atriöi úr þessu erindi. en
eitt er vist, aö þaö var kærkom-
in hvatning til okkar Alþýöu-
flokkskvenna. Hvatning til aö
halda áfram á þeirri braut, sem
þegar hefur veriö mörkuö.
Hefja sókn til aö vekja og virkja
allar Islenskar jafnaöarkonur til
þátttöku og samstarfs i skipu-
lögöu pólitisku starfi, sem Sam-
band Alþýöuflokkskvenna
krefst og ætlast til aö sé unniö af
flokkseiningunum innan Al-
þýöuflokksins.
Viö Alþýöuflokkskonur send-
um baráttukveöjur öllum
jafnaöarmönnum á landinu og
hvetjum þá til virkrar þátttöku i
starfi i anda jafnaðarstefnunn-
ar.
/ÖPINN FUNDUR
Laugardagirm 22/3
kl. 14 í Lindarbæ
Um barnaárskröfur ASI og jafnréttis-
kröfur launþegasamtakanna.
FRAMSÖGUR:
Guörún Kristinsdóttir Rshr.
Asmundur Stefánsson ASI
Unnur Hauksdóttir Samb.
bankamanna
Guöriöur Þorsteinsdóttir BHM
Benedikt Daviösson Samb.
byggingamanna
Bjarnfriður Leósdóttir ASl
Kristján Thorlacius BSRB
ALMENNAR
UMRÆÐUR.
Barnagæsla I Sokkholti á
meöan fundurinn stendur.
LAUNAFÓLK E R
HVATT TIL AÐ MÆTA
VERKA-
LÝÐSMALAHÓPUR
RAUÐSOKKA-
HREYFINGARINNAR
v,A'<' i...
VI ■ w
Laus staða
YFIRLÆKNIS
Laus er til umsóknar staða yfirlæknis við -
heyrnar- og talmeinastöð Islands. Sam-
kvæmt 1. gr. laga nr. 74/1978 um heyrnar-
og talmeinastöð Islands skal yfirlæknar
vera sérmenntaður i heyrnarfræði.
Umsóknir ásamt upplýsingum um læknis-
menntun og störf sendist ráðuneytinu
fyrir 21. april 1980. Staðan veitist frá 1. júli
1980 að telja.
Heilbrigðis- og
tryggingamálaráðuneytið
21. marz 1980
Hjartkær eiginkona min
Júliana Oddsdóttir
andaöist I Landakotsspitala, miövikudaginn 19. marz.
Magnús Guöbrandsson,
Kjartan Magnússon,
Mávanesi 25, Garöabæ.
rrassqq mwjifitti
DYVEKE HELSTED, forstjóri Thorvald-
sens-safnsins i Kaupmannahöfn, heldur
fyrirlestur með litskyggnum um Bertel
Thorvaldsen þriðjudaginn 25. mars kl.
20:30 i fyrirlestrarsal Norræna hússins.
Verið velkomin N O R R Æ N
HUSIÐ
Keflavlkurbær
Keflavikurbær óskar að ráða starfskraft
til aðstoðar félagsmáiafulltrúa. Laun
samkvæmt kjarasamningum STKB.
Umsóknir sendist undirrituðum fyrir 15.
april n.k.
Bæjarstjórinn i Keflavík.