Alþýðublaðið - 22.03.1980, Blaðsíða 1

FLOKKSSTARFIÐ:
Hafnfirðingar, Alþýðuf iokksfélögin í Hafnarfirði halda opinn fund í Alþýðuhúsinu
Haf narf irði á miðvikudaginn 26. marzog hefst hann kl. 20:30.
Til umræðu verður:
FRAMKVÆMD JAFNAÐARSTEFNUNNAR ( NÚTl'MA ÞJÖÐFÉLAGI.
Framsögumenn verða:
ANNMARIE LORENTSEN ambassadör og KJARTAN JÖHANNSSON alþ.maður.
Alþýðuflokksfélögin Hafnarfirði
Frá 46. Ársþingi Iðnrekenda:
Ríkissjódur hirdir markada
tekjustofna iðnaðarins
Ársþing Félags isl. iönrek-
enda var haldið á fimmtudaginn
20. marz. Ársþingið var það 46. i
röðinni. Á þinginu voru flutt
mörg erindi og ræður i sam-
bandi við iönaöarmál. Formað-
ur FÍI, Davið Sch. Thorsteins-
son hélt ræöu um stöðu iðnaðar
og framtiðarhorfur. Iðnaðar-
ráðherra, Hjörleifur Guttorms-
son, hélt einnig ræöu og svaraði
fyrirspurnum þinggesta. Þá
héldu þeir Þórhallur Ásgeirsson
‘og Ingjaldur Hannibalsson ræð-
ur hvor um sitt málefni og svör-
uðu fyrirspur’num.
Arsþingið sendi frá se'r al-
menna álytkun til fjölmiðla og
sérstaka álytkun til rikis-
stjórnarinnar. Almenna álykt-
unin er svohljóðandi:
Arsþing Félags islenskra iðn-
rekenda lýsir áhyggjum sinum
yfir afkomumöguleikum is-
ienskra iðnfyrirtækja. Telur
þingið að framtfð islensks iön-
aðar og islenskrar iðnþróunar
sé stefnt i voða að óbreyttri
stefnustórnvalda. l.janúar 1980
lauk aðlögunartima Islands að
EFTA ogEBE. Frá þeim tíma á
islenskur iðnaðar i fullri og
óheftri samkeppni við erlendar
iðnaðarvörur. A þessum tima-
mótum eru aðstæður og að-
búnaður islensks iðnaðar þann-
ig, aö Félag Islenskra iðnrek-
enda telur fyllstu ástæðu til að
hafa verulegar áhyggjur af
framtiö hans.
Af þessu tilefni vill Félag Is-
ienskra iönrekenda leggja
þunga áherslu á eftirfarandi
atriði:
— að uppbygging og þróun
iönaðar er langtlmaverkefni,
er krefst skipulegra vinnu-
bragða, stöðugs efnahagsllfs
og stjórnarfars, sem ekki hef-
ur veriö fyrir hendi á að-
lögunartimanum.
— að raunhæf skráning á
gengi islensku krónunnar er
grundvallarforsenda fyrir til-
vist innlends iðnaðar.
— að samningar um kaup og
kjör við opinbera starfsmenn
séu ávallt f samræmi við
launakjör I frjálsum atvinnu-
rekstri.
— að nauðsynlegt er að beita
jöfnunarsjóðum I sjávardt-
vegi á þann hátt, að þeir hafi
virk áhrif til sveiflujöfnunar.
— að endurgreiöslur vegna
gengisóhagræöis til tit-
flutningsiðnaðar og sam-
keppnisiðnaðar gangi fyrir
annarri ráðstöfun tekna af
aðlögunargjaldi.
— að aðlögunargjald verði
áfram lagt á, þar til starfsað-
staða iðnaöar og sjávardt-
vegs hefur verið jöfnuð.
— að jöfnunargjald verði
áfram lagt, á, þar til virðis-
aukaskattur veröur tekinn
upp.
— að staðið veröivið fyrirheit
stórnvalda um að framleiö-
endur fái innlent hráefni á
ekki hærra verði en heims-
markaðsverði
Félag Islenskra iönrekenda
vekur athygli félagsmanna
sinna á nauösyn þess að auka
framleiðni Islenskra iðnfyrir-
tækja. Til þess að ná þessu
markmiði þarf m.a.:
— að koma á jafnvægi I fjár-
festingu á milli bygginga,
véla, hjálpartækja og hugvits.
— að auka áherslu á rann-
sókna- og þróunarstarfsemi.
— að gera átak I starfsþjálf-
unar- og endurmenntunar-
málum.
— að hvetja stjómendur til
þess að mæla framleiðni og
fylgjast með þróun hennar.
— að hefja umræbur meðal
starfsmanna um mikilvægi
framleiðniaukningar.
Formaðurinn Daviö Sch.
Thorsteinss. drap á hinn mikla
vanda, sem iðnaðurinn á viö aö
etja. Hann gerði að umtalsefni
fólksflöttann úr landi, sem hann
taldi að rekja mætti að nokkru
leyti til ónógra atvinnutækifæra
hér innanlands.
Formaðurinn gatþess, að slð-
an hann hefði tekið við for-
mennsku félagsins hefði litil
breyting orðið I vandamálum
iðnaöarins, m.a. vegna þess, að
stjórnvöld hafi ekki gert sér
nægilega glögga grein fyrir þvi
hver staða iðnaðarins væri i
raun og veru.
Þá fjallaði Daviö um aðlögun
iðnaðarins að EFTA og EBE og
benti á að aðstæður I iðnaði
væru slikar, að iönaöurinn væri
vart undir þaö búinn, ao standa I
óheftri samkeppni viö erlendan
iðnað.
Um samskiptin við stjórnvöld
sagði Davið:
„Með tilvisun til þessara orða
svo og alls þess, semégsagði
hér áðan, taldi stjóm félagsins
afar brýnt að eiga þess kost að
ræða málefni iðnaðarins við þá
rikisstjórn, sem tæki við völdum
eftir kosningar i desember.
Málefni iönaðarins heyra
einkum undir fjögur ráðuneyti,
þ.e. Fjármálaráöuney ti,
Iönaðarráðuneyti, Mennta-
málaráðuneyti og Viðskipta-
ráðuneyti og við vildum freista
þess að tala við alla þessa aöila i
einu, til að fá fram samræmda
stefnu rikisstjórnarinnar i þeim
málefnum sem iðnaöinn varöa.
Þvi var það að stjórn félags-
ins ritaði rikisstjórninni ytarlegt
bréf hinn 11. febrúar s.l. og fór
fram á fund með fulltrúum
rikisstjórnarinnar til að ræöa
efnisatriði bréfsins.
Framkvæmdastjóri félagsins
og ég áttum viðtal við forsætis-
ráðherra 25. feb. og skýrðum
honum frá þvi hve þýöingar-
mikið við álitum að slikum við-
ræöum yröi komið af staö hið
bráöasta.
Hinn 11. mars þegar mánuöur
var liðinn frá þvi að viö sendum
bréfiö til rfkisstjómarinnar og
ekkert svar hafði borist, send-
um viö rikisstjórninni enn á ný
bréf, þar sem við Itrekuðum
beiöni okkar um fund með full-
trúum hennar. I fyrradag gerð-
ust svo þau gleöitiðindi, að for-
sætisráðherra boðaði fulltrúa
félagsins til fundar við fulltrúa
rikisstjórnarinnar og mun fyrsti
fundurinn fara fram á mánu-
daginn kemur.
Enn viröist þó iönaöurinn
njóta litils hljómgrunns hjá
ráðamönnum þjóöarinnar og
ætla ég að nefna um það nokkur
dæmi:
Skattalög
Er skattalögin voru til um-
ræðu á Alþingi nú fyrir skömmu,
gengu fulltrúar félagsins á fund
fjárhags- og viðskiptanefnda
Alþingis. Lögðum viö fyrir þá
tillögur félagsins:
1. Um sérstakan útflutnings-
varasjóö iðnaðarins til að
jafna sveiflur i útflutningi.
2. Um sérstkaan skattaafslátt
vegna rannsókna- og þró-
unarstarfsemi.
3. Að starfsfólk iðnaðarins
byggi viö sömu skattalög og
fiskimenn gera.
Er skemmst frá þvi aö segja
aö þegar hin nýju skattalög voru
afgreidd frá Alþingi hafði engin
tillaga félagsins veriö tekin til
greina.
Verðlagsmál
Mikið hefur veriö rætt um
svokállaöa niðurtalningu verð-
lags undanfarið, en alls óljóst
hvernigframkvæmtskuli. En af
þeim tillögum, sem fyrir liggja,
má ráða aö innlendar fram-
leiðsluvörur skuli sæta annarri
og hraklegri meöferð en inn-
fluttar iðnaðarvörur.
1 bréfi félagsins frá 11. febrú-
ar stóð m.a. eftirfarandi um
þessi mál: Tilvitnun: ,,Meö
Framhald á bls. 7
Verkfall sjómanna á ísafirði:
Tveggja mánaða hásetahlut
ur segir ekki alla söguna
• Útgerdarfélögin vestra blómstra!
Verkfall á ísafirði
Þegar litið er yfir skrif um
verkfallið fyrir vestan, I
fjölmiðlum hér syðra, kemur I
ljós, að það sem fréttnæmast
þykir eru þær miklu tekjur, sem
sjómenn i fljótu bragði virðast
hafa. Það verður hins vegar að
segjast eins og það er að engin
ástæða er til að gleypa þessar
tölur hráar frá umboðsmanni
út gerðar ma nn ann a fyrir
vestan, Kristjáni Ragnarssyni,
og taka þær sem góða vöru.
Tölur birtar
athugasemdalaust
Meö þvi, að birta þessar tölur,
athugasemdalaust, gera fjöl-
miðlar sig seka um skort á
gagnrýniog ganga fyrir bragðið
erinda útgerðamannai deilunni.
Ef miða ætti við tölurnar, sem
Kristján Ragnarsson hefur sent
á loft, i umboði vestfirzkra
útgerðarmanna, mætti halda að
ifcfirzku sjómennirnir hefðu 25
milljónir króna i árslaun. Hver
heilvitamaður sér, að slikt
stenzt ekki.
Tölur þær, sem birzt hafa
athugasemdalaust, ef frá eru
taldar athugasemdir fulltrúa
sjómanna sjálfra, eru fengnar á
einu bezta veiðitimabili i sögu
togaranna. Aflinn hefur nær
eingöngu verið góöur þorskur og
fyrir sjáanlegt er, að togararnir
muni ekki veiða umtaisvert
þorskmagn á seinni hluta árs-
ins, svo framarlega, sem fyrir
hugaðar aflatakmarkanir komi
til framkvæmda. Það er þvi
markleysa ein, að halda þvi
fram, á grundvelli þessa talna-
leiks, að Isfirzkir sjómenn séu
tekjuhæstu einstaklingarnir á
landinu.
Kristján Ragnarsson hefði
eins vel getað tekið dæmi um
loönuskip, sem fyUir sig á einni
nóttu, siglir til lands daginn
eftir, og fengiö út aflahlut
sjómanns ins og margfaldað þá
upphæð með 365 og fengið þann-
ig út árslaun sjómannsins. Ef
það er þess konar reiknilist,
sem beitt er i' skipulagningu út-
gerðar og fiskvinnslu, þá þarf
engan að undra að iUa gangi hjá
þeim aöilum. Þaö skyldi þó
aldrei vera, að vandi frystiiðn-
aðarins og útgerðarinnar væri
spurningin um að kunna að
reikna rétt?
Það er nokkur nýlunda, að
sjómenn sendi frá sér jafn
greinagóðar upplýsingar um
verkfallið og raun ber vitni.
Jóhannes Laxdal, bátsmaður á
aflaskipinu Guðbjörgu 1S-46,
gerði verkfallið, aðdraganda
þess og helztu atriði að umtals-
efni i Dagblaðinu fyrir stuttu.
Hann fjallaði m.a. um þátt
fjölmiöla i verkfallinu og sagði
eftirfarandi:
Sjómenn
svara fyrir sig
,,Nú hefur það gerzt, aö
útgerðarmenn skuttogara á
Vestfjörðum mata þessa
gömlu fréttamenn stanziaust
á upplýsingum um tekjur
háseta á skipum slnum.
Svona uppblásnar æsifregnir
eru engum manni sæmandi,
allra slzt útgerðarmönnum,
þvl þeir vita bezt, aö
sjómennskan er ekki bara
ship o hoj. Hún er lika hlf op
og stanzlaus vinna. Siðast en
ekki slzt er hún happdrætti.
Ogeins oglöllum happdrætt-
um getur bara einn fengið
stóra vinninginn, þe. oröiö
aflahæstur. Hvers vegna er
þá alltaf veriö að tala um
toppana, undantekningarnar,
en þagað um hitt og fólki
þannig gefin röng mynd af
kjörum Islenzkra sjómanna.
Af hverju skýra útgerðar-
menn ekki á sama hátt frá
þvi, sem aö þeim snýr? Svo
sem eins og hver útgeröar-
kostnaðurinn er? Og hvað afl-
inn er I raun og veru mikils
virði? Bæöi fyrir þá sem
seljendur, og þá sem
kaupendur, eins og er I flest-
um tilfellum hér á
Vestfjöröum. Af hverju þegja
þeir um eigin gróða? Og hvað
vakir fyrir mönnum, sem
básúna aflahlut einstakra
skipa I upphafi veiðiárs?
Þegar framundan eru
stórfelldar þroskveiðitak-
markanir, sem eflaust eiga
eftir að taka kúfinn af þeim
tekjum, sem þegar hefur
verið aflað. Eru einhverjar
annarlegar hvatir, sem liggja
að baki? Þeir skyldu þó ekki
vera að skapa móralska
andúð almennings á Imynd-
aðri heimtufrekju vestfirzkra
sjómanna I þeim kjaradeil-
um, sem nú standa yfir og
firra sig allri ábyrgð á
afleiðingum þeirrar deilu?”
Jóhannes Laxdal kemur hér
við auman blett á útgerðar-
mönnum á Isafirði sérstaklega
og á atvinnurekendum almennt.
Stórkostleg áróðursherferö I
fjölmiðlum, I þvi skyni, að
útlista hvursu mikið sjómenn fá
I sinn hlut, á sama tima og
atvinnurekendur gráta og
gnista tönnum yfir ásatndinu i
málefnum frystiiðnaðarins, er
ekki til annars gerð en að snúa
almenningsálitinu gegn málstað
vestfirzku sjómannanna og gera
litiö úr kröfum þeirra.
Harvitug
atvinnurekendapólitlk
Þeir sem bezt muna vita að
slikar eru aðferðir atvinnu-
rekenda þegar í haröbakka
slær. Þegar átök um kaup og
kjör fara i hart og grlmunum er
varpað liggur það ljóst fyrir að
atvinnurekendapólitik er ekki
fortið á Islandi. Hún er nútið og
framtiö.
Vonandi eru viðbrögö
útgerðarmanna fyrir vestan
ekki upphaf stórátaka á vinnu-
markaðinum, en hins vegar
kann svo að fara. Sérstaklega ef
ástandið i efnahagsmálum
þjóðarinnar og tillögur
núverandi rikisstjórnar til
lausnar vandanum eru teknar
inn i dæmiö.
Kröfur Sjómannafélags lsa-
fjarðareru I stuttu máii þess-
ar. Sjómenn kref jast hækkun-
ar skiptaprósentu, á öllum
veiðum, um 1 1/2%, aö endur-
skoðuð verði ákvæði um
handfæraveiöar, að hUfðar-
fatapeningar komi tU mat-
sveina og annars vélstjóra, að
kauptrygging og greiðslur
fyrir ákvæðisvinnubeitningu
hækki verulega umfrám
almennar kauphækkanir, að
samningsgreinin um mat-
sveina verði tekin til gagn-
gerrar endurskoðunar I þvl
skyni að tryggja þeim sama
hafnarfri og öörum, að skip-
verjar fái frltt fæði, að ekki
verði róið á laugardögum á
linubátunum, að til komi
hafnarfri á sjómannadag, að
það verði helgarfrf I öUum
mánuðum I stað fjögurra, að
greiöa skuli sérstaklega fyrir
vinnu á frivöktum.
Þetta eru helztu kröfurnar, en
það er rétt að taka fram, að
körfurnar eru fleirri, þó smá-
vægilegar og má i þvi sambandi
nefna kröfur um hlifðarföt.
Þegar litið er á þessar kröfur
virðast þær i fljótu bragði ekki
gefa tilefni til þeirra harkalegu
viðbragða, sem útgeröarmenn á
Isafirðihafa sýnt. Það sem helzt
hefur staðið i útgerðarmönnun-
uih mun vera krafan um hækk-
un skiptaprósentunnar um 1
1/2% krafan um fritt fæði og
krafan um sérstakar greiöslur
fyrir vinnu á frívöktum.
Kröfurnar eðlilegar?
Um þessar kröfur er það að
Frarnhald á bls. 2.