Alþýðublaðið - 26.04.1980, Blaðsíða 2

2
Laugardagur 26. apríl 1980
Endurskoðun
stjórnarskrár
Lítil grein, sem birtist i
Morgunblaöinu fyrir réttum
hálfum mánuBi, vakti athygli
leiöarahöfundar. Greinin bar
yfirskriftina EndurskoBun
stjdrnarskrárinnar.og var eftir
HörB Ólafsson, hæstaréttarlög-
mann. HörBur ólafsson vekur i
þessari grein athygli á þvi aB
oröiB stjórnarskrá sé hvort
tveggja, úrelt og gamaldags, og
gefi rangar hugmyndir um inn-
tak slikra bdkmennta. Þetta er
bæöi rétt og skynsamlegt
sjönarmiB.
ÞaB hefur áBur veriö vakin á
þvi athygli i forustugreinum i
Alþyöublaöinu aö yfirleitt eru
islenzkir lögfræöingar heldur
illa menntir. Slík er auövitaö al-
hæfing, fram sett til áherzlu.
Frd þessu er blessunarlega fjöl-
margar undantekningar. Hins
vegar er þaB meö fávlslegri
kenningum, þegar lögfræBingar
segjastvera visindamenn. Lög-
fræBi á ekkert skylt viB visindi.
LögfræBi er framsetning al-
mennra sanninda, og þar sem
forsendur eiga aö breytast jafn-
skjótt og löggjafarvald, kjöriB
af fólkinu, sér ástæöu til þess aö
breyta lögum. A þessu hefur
raunar orBiB misbrestur hjá
þunglamalegri, Islenzku lög-
fræ&ingastétt. Stirt dómstóla-
kerfi segir þar mikla sögu.
Höröur Ólafsson veltir hins
vegar inntaki stjórnarskrár-
innar fyrir sér frá ööru sjdnar-
homi en lögfræöingar gjarnan
gera. Hann segir: „Stjórnar-
skrd er... fyrst og fremst samn-
ingur, — samningur milli
frjálsra og jafnra manna, sem
búa saman I sama landi, um aö
stofna meB sér félag til aB vinna
aö framgangi sameiginlegra
hagsmunamála”. SÍBar, segir:
„Ekki ætti aö þurfa aö taka
fram, aö stjórnvöldin, Alþingi,
framkvæmdavald og dóm-
endur, eru ekki á nokkum hátt
aBilar aö þessum samningi,
heldur er hér um aB ræBa aBila,
sem stofnendur hafa ráBiö I sina
þjónustu upp á kaup”. Meö
þessi rök I huga leggur HörBur
Ólafsson til, aö þessi gmnd-
vallarlög verBi ekki kölluö
stjórnarskrá, sem sé mjög vill-
andi orB, heldur veröi þau kölluö
stofnlög, sbr. enska nafnoröiö
„Constitution”, og enska sagn-
oröiö Constitute.
LeiBarahöfundur vill taka
undir þessi sjónarmiB. OrBiö
stjórnarskrá er afar villandi.
Samkvæmt orBabók Sigfúsar
Blöndals útleggst Islenzka oröiö
„skrá”, sé þaB þytt yfir á
dönsku, „skrivet rulle”. Ef
skoöuB er styttan af Kristjánini-
unda framan viB StjórnarráBs-
húsiö I Reykjavík, þar sem hann
er aö afhenda Islendingum
stjórnarskrá i fyrsta sinn, áriö
1874, þá er hann einmitt aB af-
henda „skrivet rulle”, uppvaf-
inn pappírsstranga, sem full-
trúar einvaldskonunga höföu
áöur notaö til þess aö tilkynna
valdboö. OröiB stjórnarskrá er
þess vegna sögulegt rangnefni,
ef á annaö borö er átt viö
frjálsan samning, grundvallar-
lög frjálsra og jafnra einstakl-
inga.
Stofnlög eiga aö liggja til
grundvallar annarri lagasetn-
ingu. Þeim á aö vera erfiöara aB
breyta og þau eiga aö tryggja
jafnrétti og gmndvallarmann-
réttindi. Svokallaöir fyrsta
flokks lögfræöingar, próf-
essorar og aörir slikir, hafa
ævinlega dtt aB hafa forustu um
endurskoBun þess plaggs, sem
ranglega er nefnt stjórnarskrá,
enda hefur ekkert veriö endur-
skoöaö drum saman. Höröur
ólafsson vekur einnig athygli á
þvi I grein sinni, aö hin svo kall-
aöa stjórnarskrá tryggir ekki
jafnrétti I reynd, heldur stuölar
aö ójafnrétti. Jafn kosninga-
réttur þegnanna á auövitaö aö
teljast til grundvallarmannrétt-
inda, enda eru þegnarnir
nákvæmlega jafnréttháir (á
pappírnum aö minnsta kosti)
þegar kemur aö því aö greiöa
skatta. 1 reynd er kosninga-
réttur á Islandi hins vegar svo
ójafn, aö þeir sem bezt em settir
hafa nær fimmfaldan atkvæöis-
rétt, miöaö viö þá sem verst eru
settir. Sllkt ójafnrétti minnir á
einhliBa lagaboö einvaldskon-
unga til forna, en á auBvitaö
ekkert skylt viö þaö, sem ætti aö
standa I stofnlögum frjálsra og
jafnra einstaklinga.
Þaö er mikils vert aö menn
velti fyrir sér grundvallaratriB-
um stjórnarskrár eöa stofnlaga.
Þessi grundvallaratriöi eiga aB
vera mannréttindi og jafnræBi
frjdlsra og jafnra einstaklinga.
MikiB vantar á aö slikt jafnrétti
sé tryggt á Islandi. Ámm og
áratugum saman hafa þessi mál
þvælzt um myrkviöi lögspek-
innar, en raunverulegur -
arangur hefur veriö átakanlega
litill.
— VG.
Karl Steinar um afgreidslubannid
á sovétþoturnar:
Frumkvæðið kom
frá starfsmönn-
unum sjálfum
Skrytiö blaö ÞjóBviljinn. Nú
siöustu vikumar þegar skatta-
æöi rikisstjórnarinnar samfara
stórfelldri kjaraskeröingu hefur
áttsér staö I skjóli veiklundaöra
valdastreitumanna AlþyBu-
bandalagsins, hefur blaöiö ger-
samlega mglast. BlaBiö sem áB-
ur fy rr haföi uppi tilburöi viö aö
styöja verkaiyöshreyfinguna,
veit ekki lengur sitt rjúkandi
ráö. Þaö hefur tapaö öllum átt-
um. Þaö lofsyngur kjaraskerB-
ingarpóstulana, ræöst af fá-
dæma heift aö einstaklingum,
einstökum verkaiyösfélögum og
forystumönnum þeirra. ÞaB
vottar ekki lengur fyrir baráttu-
gleBinni, hvaö þá hugsjónum
eöa stefnu.
Þá var hlegið.
Stutt er sIBan undirritaöur
fékk næstum heiláiöuskammt af
óhróBri. Tilefniö mun hafa veriö
greinarkom er ég ritaöi I Faxa,
mánaöarblaB, sem gefiö er út i
Keflavík. 1 greininni ræddi ég
um lofsvert framtak manna I
Karlakór Keflavlkur viB bygg-
ingu félagsheimilis. Jafnframt
vakti ég athygli áundarlegri af-
stöBu stjórnar Félagsheimila-
sjóös til þessa eina félagsheim-
ilis í Keflavlk.
Þjóöviljinn var afar óhress
vegna þessa. Hann varöi undar-
legheit FélagsheimilasjóBs og
skammaBist mikiö. Taldi blaöiö
mig vera á lævisan hátt aö rá&-
Skrifstofustörf
Viljum ráða á næstunni skrifstofufólk i
eftirtalin störf á aðalskrifstofunni i
Reykjavik:
1. Bókhald og endurskoðun.
2. IBM tölvuritun og bókhald.
Starfsreynsla æskileg. Laun samkvæmt
launakerfi starfsmanna rikisins.
Umsóknum með upplýsingum um mennt-
un, aldur og fyrri störf óskast skilað fyrir
6. mai n.k.
Vegagerð rikisins,
Borgartúni 7,
105 Reykjavik.
UTBOÐ
Tilboð óskast i að reisa tvo miðlunar-
geyma á Grafarholti fyrir Hitaveitu
Reykjavikur.
Útboðsgögn eru afhent á skrifstofu vorri
Frikirkjuvegi 3, Reykjavlk gegn 25.000,-
kr. skilatryggingu.
Tilboð verða opnuð á sama stað þriðjudag
20. mai n.k. kl. 11 f.h.
INNKAUPASTOFNUN REYKJAVÍKURBORGAR
Frikirkjuvagi 3 — Simi 25800
Kjörskrá
Kjörskrá til forsetakjörs er fram á að fara
29. júni n.k. liggur frammi almenningi til
sýnis I Manntalsskrifstofu Reykjavikur-
borgar Skúlatúni 2,2. hæð, alla virka daga
frá 29. april til 27. mai n.k., þó ekki á
laugardögum.
Kærur vegna kjörskrárinnar skulu hafa
borist skrifstofu borgarstjóra eigi siðar en
7. júni n.k.
Reykjavik 26. april
Borgarstjórinn í Reykjavik
Byggung i Kópavogi
Aðalfundur B.S.F.
Byggung i Kópavogi veröur haldinn aö Hamraborg 1, 3. h.
mi&vikudaginn 30. aprll kl. 20:30
Dagskrá:
1. Venjuleg aöalfundarstörf
2. Tiilaga stjórnar um framhaldsaöalfund.
3. Kosning tveggja fulltrúa til aö hafa eftirlit meö bygg-
ingum félagsmanna.
4. Onnur mál.
Stjórnin.
Kójiavtgskaipstaður h]
Kjörskrá Kópavogs
vegna kosninga forseta Islands sem fram
á að fara 29. júni 1980 liggur frammi
almenningi til sýnis á bæjarskrifstofunni I
Kópavogi frá 29. aprll til 6. júni 1980 kl.
9.30—15.00 mánudaga tilföstudaga. Kærur
vegna kjörskrár skulu berast skrifstofu
bæjarstjóra eigi siðar en 7. júni 1980.
29. april 1980
Bæjarstjórinn i Kópavogi
Útboð
Tilboö óskast i smiöi, uppsetningu og tengingu á rosi og
stjórnsköpum og stjórnpulti, elnnlg uppsetningu á renn-
um, lagningu og tengingu strengja I dælustöö Hitaveitu
Reykjavikur viö Grafarholt.
útboösgögn veröa afhent á skrifstofu vorri, Frikirkjuvegi
3, Rvk. gegn 20.000,- kr. skilatryggingu. Tilboöin veröa
opnuö á sama staö miövikudaginn 21. maf n.k. kl. 11:00
f.h.
INNKAUPASTOFNUN REYKJAVÍKURBORGAR
Fn'kirkjuvegi 3 — Sími 25800
Samriingar 1
Kröfuna um aö viöurkenndar
yröu yfirborganir á linu annars
staöar á Vestfjöröum og þær
teknar inn I samninga fengu sjó-
menn ekki I gegn.
1 sambandi viö þetta atriöi er
rétt aB taka fram, aö slikar yfir-
borganir eru brot á samningum á
báBa vegu. ÞaB væri hins vegar
útl hött fyrir Sjómannafélag Is-
firBinga, aö krefjast þess, aö yfir-
borganirnar yröu stöövaBar þar
sem þær koma fyrir og rýra
þannig kjör starfsbræöra sinna
annars staöar. Hitt er svo aftur á
móti óskiljanlegt aö útgeröar-
menn á Isafir&i skuli ekki hafa
fengist til aö samþykkja þessa
kröfu sjómanna á ísafiröi, þar
sem yfirborganir tfökast vlöa á
VestfjörBum.
ast á Svavar Gestsson, félags-
málaráöherra fyrir afstöBu
stjórnar Félagsheimilasjóös.
Allir sem til þekktu hlógu mikiö
er þeir lásu pistil Þjóöviljans,
þvl FélagsheimilasjóBur hefur
frá upphafi lotiB stjórn mennta-
málaráöuneytisins. Félags-
málaráBherra mun ekki stjórna
þvl ráöuneyti. Guöi sé lof.
Ég taldi ekki ástæöu til aö
svara áBurnefndum samsetn-
ingi. Mer var nóg aö vita aö
samborgarar minir hentu gam-
an aö vitleysunni i Þjóöviljan-
um.
Samúð með
innrásarherjum
Nú I vikunni kom annar
skammtur. Nú er ráöist aB
verkamönnum á Keflavlkur-
flugvelli. GefiB I skyn aö þeir
hafi samkvæmt pöntun sam-
þykkt aB neita afgreiöslu á flug-
vél sovéska innrásarhersins I
Afganlstan.
Þegar slík skrif eiga sér staB
er ekkihægtannaöen mótmæla.
Þaö er mitt mat aö allir þjóö-
hollir Islendingar hafi fyllst
reiöi þegar sovésku innrásar-
herirnir yfirtóku Afganistan.
Hins vegar voru viBbrögö Þjóö-
viljans á annan veg. Á ritstjórn
þess blaös sitja menn, sem meta
öryggi smáþjóöa litils, — menn
sem þekktir eru aö fádæma geö-
leysi i' utanrikismálum.
ViBbrögö vestrænna þjóöa viB
innrásinni voru margs konar.
Hér á landi var rætt um ýmsar
leiöir til aö sýna vanþóknun á
sovésku innrásarherjunum.
Atburöirnir voru ræddir hjá
verkamönnum á Keflavíkur-
flugvelli, I utanrikismálanefnd
og víöar. Viö Benedikt Gröndal
ræddum einnig um máliB. Þá
þegar höföu verkamennirnir,
sem fyrstir manna höföu frétt
um komu flugvélarinnar, rætt
um aB neita afgreiöslu. Þeir
áttu sjálfir frumkvæöiö. Þeir
samþykktu allir sem einn aö
neita afgreiBslunni. Verkamenn
hjá Olíufélaginu á Keflavlkur-
flugvelli eru samstæöur hópur.
Þeir hugsa ekki eins og óhróö-
ursmennirnir á Þjóöviljanum.
Þeir afgreiBa ekki samþykktir
eftir pöntunum. Þeir eru þjóB-
holiir Islendingar.
I Þjóöviljanum er Verkalýös-
og sjómannafélagi Keflavikur
ognágr. blandaöí máliö, félagiB
atyrt á ósmekklegan hátt án
nokkurra raka. Liklegt er aB
fréttina hafi skrifaö einn af fjöl-
mörgum Þjóöviljamönnum,
sem ekkert botna i verkalýös-
málum. Verkalýösfélagiö
ákvaö, er þaB frétti um ákvörö-
un verkamannanna, aö standa
fast viö bakiB á þeim. ÞaB er.
sjálfsagt tilefni óhróöurs Þjóö-
viljans.
ÞaÐ er nöturlegt aÐ hér á landi
skuli finnast málsvarar innrás-
arherjanna i Afganistan, og þaö
er táknrænt aB fráhvarf ÞjóB-
viljansfrá hugsjónum sinum og
stefnu skuli brjótast út meB áB-
urgreindum hætti. Arásir á
verkafólk á Suöurnesjum og
hvers konar dylgjur um forystu-
menn þess verBa málgagni
kjaraskeröingarpostulanna
ekki til framdráttar. Þaö er
mikils viröi.
Karl Steinar GuBnason
Þaö sem vekur athygli viö úr-
slit þessarar deilu sjómanna og
útvegsmanna er sú staöreynd aö
sjómenn hafa ekki náö fram
verulegum hluta kröfugeröarinn-
ar. útvegsmenn hafa staöiö fastir
á sinu og ekki látiö á sér bilbug
finna. Samsta&an meö sjómönn-
um á Vestfjöröum hefur ekki ver-
iö góö sbr. samningana I
Bolungarvik. Þótt lögmæti þeirra
samninga sé dregiB i efa og Is-
firöingar hafi haft stór orö um
þaö samkomulag breytir þaö ekki
þeirri staBreynd aö samningarnir
á ísafiröi eru ekki mikiö skárri en
hjá Bolvikingum.
-HMA