Alþýðublaðið - 26.04.1980, Blaðsíða 3

Laugardagur 26. apríl 1980
3
99
„Sennilega er ekkert eitt mál sem sker jafn rækilega
úr um grundvallarviðhorf i stjórnmálum eins og af-
staðan til spurningarinnar um þjóðareign á landi. Al-
þýðuflokkurinn hefur í mörg undanfarin ár barizt
fyrir því að landið og auðlindir þess yrði sameign
þjóðarinnar. Alþýðubandalagið, sem á hátíðlegum
stundum kennir sig við „sísíalisma, verkalýðshreyf-
ingu og þjóðfrelsi" hefur snúizt harkalega til varnar
séreignarhagsmunum i því máli. Ekkert eitt mál stað-
festir jafn ótvírætt hvern óraveg Alþýðubandalagið
hefur f jarlægzt upphafleg pólitísk markmið sín'J J
alþýöu
i n rr.rr.M
Framkvæmdastjóri:
Jóhannes Guömundsson
Stjórnmálaritstjóri (ábm):
Jón Baldvin Hannibalsson
Blaöamenn: Helgi Már
Arthursson, Olafur Bjarni
Guönason.
Augiýsinga- og sölustjóri:
Höskuldur Dungal
Dreifingarstjóri: Siguröur
Steinarsson
Gjaldkeri: Halldóra Jóns-
dóttir
Ritstjórn og auglýsingar eru
að Siðumúla 11, Reykjavik,
simi 81866
eru, aö stjdrn efnahagsmála sé
bezt komin í fyrirgreiöslukerfi
pólitfskra nefnda. Verölagning
er ákveöin af pólitiskum sex-
manna nefndum og niöurgreidd
eftir a.tkvæöavon. Opinber fjár-
festing ræöst sömuleiöis fremur
af atkvæöavon en arösemi. Val
á virkjunarkostum fer fremur
eftir kjördæmissjónarmiöum
ráöherra en hlutlægu hag-
kvæmismati. Alla þessa fram-
sóknarmennsku hefur Alþýöu-
bandalagiö gleypt meö húö og
hári.
Sennilega er ekkert eitt mál
sem sker jafn rækilega úr um
grundvaUaviöhorf I stjórn-
málum, eins og afstaðan til
spumingarinnar um þjóðareign
á landi. Alþýöuflokkurinn hefur
i mörg undanfarin ár barizt
fyrir þvi, aö landiö og auölindir
þess yröu sameign þjóöarinnar.
Alþýöubandalagiö, sem á hátiö-
um vegalagningu. Viö lagningu
þjóöbrauta hækkar land I veröi I
grennd viö þjóöbrautina, án
þess aö sá sem landiö á hafi
nokkru tilkostaö. Svo öfugt er
þessu m.a.s. fariö, aö þaö er
ekkert tillit tekiö til þess þegar
eignanámsmat er framkvæmt,
Jóhannsson, Karl Steinar
Guönason og Eiöur Guönason
endurfiutt þetta frumvarp. Þau
lagaákvæöi, sem þar er gert ráö
fyrir, eru sniöin eftir norskum
lögum. Hæstiréttur Noregs
hefur skoriö Ur þvi, aö þessi
lagaákvæði stangist ekki á viö
landeigandi hafi hýst jöröina
svo vel, aö hún sé eins milljarös
viröi. Hliöstæö jörö meö húsum
annars staöar, fjarri þéttbýli,
fengist fyrir litiö brot af þvi
veröi sem upp er sett. Skýringin
á þessum verömismun liggur
ekki I framtaki eöa atorku ábú-
andans. Hún liggur I þvl, aö
fyrir framtak fjölda annars
fólks og atorku hefur risiö þétt-
býli I Kópavogi. Flfuhvamms-
land er nærtækast fyrir frekari
þróun þessa þéttbýlis.
Kópavogskaupstaöur og fjöl-
mörg önnur sveitarfélög eru nú
komin í Ulfakreppu, vegna þess
aö matsreglur viö eignanám
grundvallast á svonefndu
markaösveröi. Landeigandinn
skákar I skjóli þeirrar aöferöar,
sem beitt er viö eigna-
námsmatiö, fyrir opinbera til-
stuölun og eftir opinberri for-
BRASK GEGN BYGGÐAÞROUN
E in afleiöingin af samkepp-
ni Alþýöubandalagsins viö
Framsókn um óánægjuatkvæöi I
sveitum er sU, aö Alþýöubanda-
lagiö er sjálft oröiö aö Fram-
sóknarflokki.
Alþýöubandalagiö hefur I einu
og öllu uppáskrifaö fram-
sóknarpólitíkina I landbúnaöar-
málum. Þaö styöur tug mill-
jaröa skattlagningu á alþýöu
manna i þéttbýli til þess aö
halda uppi offramleiöslu á land-
búnaöafuröum og matargjöfum
til ríkustu þjóöa heims. Þessi
pólitlk Alþýöubandalagsins á
afar stóran þátt I þvl aö halda
niöri llfskjörum alls almennings
á Islandi.
Alþýöubandalagiö er llka
oröiö aö dæmigeröum Fram-
sóknarflokki I efnahagsmálum
yfirleitt. Hefðbundin fram-
sóknarviöhorf i' þeim málum
legum stundum kennir sig viö
„sósialisma, verkalýös-
hreyfingu og þjóöfrelsi” hefur
sniiizt harkalega til varnar sér-
eignarhagsmunum I því máli.
Ekkert eitt mál staöfestir jafn
ótvirætt, hvern óraveg Alþýöu-
bandalagið hefur fjarlægst upp-
hafleg pólitísk markmiö sin.
Stórmál af þessu tagi eru
alltaf aö koma upp ööru hverju.
Þá reynir á grundvallarafstööu
stjórnmálaflokkanna. 1 þessum
málum hefur Alþýöuflokkurinn
algera sérstööu. Jafnaöarmenn
telja t.d. óréttlátt, aö menn geti
auögast sérstaklega á þvl, aö
jaröskorpan er þynnri á einu
svæöi en ööru. Land hækkar I
veröi i nágrenni þéttbýlis, ekki
fyrirframtak búandans, heldur
fyrir tilverknaö annarra, nefni-
lega þeirra sem þéttbýliö hafa
byggt. Sömu sögu er aö segia
aö land i grennd viö þjóöbraut
hafi hækkaö I veröi.
Þessa dagana er stórmál af
þessu tagi á dagskrá. Þaö snýst
um biijöröina Flfuhvamm I
Kópavogi, sem auglýst er til
sölu.
Þingmennirnir Bragi Sigur-
jónsson, Agúst Einarsson, Bragi
Niesson og Karl Steinar Guöna-
son fluttu á Alþingi i fyrra frum-
varp þess efnis, aö settar yröu
reglur um ákvöröun bóta viö
eignamám á landi og öörum
fasteignum, sem tryggöi fram-
gang þeirrar stefnu aö bæturnar
miöuöust viö þá notkun sem
eignin er I, þegar beiöni um
eignarnámsmat berst. I þessu
felst, aö ekki veröi metnar verö-
breytingar, sem rekja má til til-
gangs eignanámstökunnar.
Nú hafa þingmenn Alþýöu-
flokksins I efri deild, Kjartan
stjómarskrá þar I landi. Akvæöi
norsku stjórnarskrárinnar og
hinnar Islensku eru á hinn bóg-
inn hliöstæð um þessi efni. Meö
samþykkt þessa frumvarps yröi
mikiöóréttlæti leiörétt og skipu-
lagsmálum margra þéttbýlis-
sveitarfélaga komiö úr þvi öng-
þveiti, sem nú blasir viö.
Þéttbýlissveitarfélögin
vlös vegar um land standa
frammi fyrir þvl, aö eölilegur
viögangur þeirra og vöxtur sé
kyrktur meö afarkjörum á nær-
tæku landi, sem taka má til
skipulags. Verölagning landsins
stendur ekki I neinu samhengi
viö afraksturinn af þvl, til
þeirra nota sem þaö er i, heldur
hugsamlegt söluverö til lóöaút-
hlutunar.
Þannig dettur engum i hug, aö
þaö sé svo blómlegt búskapar-
lag I Flfuhvammslandi. eöa aö
múlu. Meö þessu móti geta fjár-
sterkir aöilar ráöiö byggöa-
þróun I landinu.
T Dgangurinn meö frum-
varpi þingmanna Alþýöu-
flokksins er aö breyta núgild-
andi aöferöum viö ákvöröun
eignanámsbóta. Skv. frum-
varpinu er til þess ætlast, aö
menn fái umbun i samræmi við
þann afrakstur, sem menn hafa
haft af eigninni, þegar til
eignarnáms kemur. Meö
þessum hætti má afnema þaö
óréttlæti sem nú viögengst og
koma þéttbýlissveitarfélög-
unum Ut úr þeirri úlfakreppu,
sem þau nú eru i.
Ef eignanámsbætur eru miö-
aöar viö þá notkun sem eignin
er I, þegar beöiö er um eigna-
námsmat, er mörkuö ný stefna i
þessum málum.
Kjartan Ottósson:
Stúdentafélaga jafnaöar-
manna, hiö endurvakta, er
fyrsta flokkspólitiska félagiö,
sem stofnaö hefur veriö til
meöai háskólastúdenta I áratug,
eöa allt siöan stúdentafélög
hinna einstöku stjórnmála-
fiokka lognuöust út af um 1970.
Félagiö er, eins og segir I lögum
þess, opiö öllum stuönings-
mönnum Alþýöuflokksins, sem
innritaöir eru I Háskóla íslands.
Er markmiö félagsins aö vinna
aö útbreiðslu lýöræöisjafnaöar-
stefnu innan Háskóla tslands og
utan.
Stúdentafélag jafnaöarmanna
er félag af allt ööru tagi en þau
stúdentafélög, sem fyrir voru
annars vegar, Vaka, sem kallar
sig „Félag lýöræöissinnaöra
stvidenta”, og hins vegar Félag
vinstri manna. Bæöi eru þessi
félög óháö pólitískum flokkum,
halda þvl reyndar bæöi fram
fyrirkosningar, aö aöeins innan
sinna vébanda eigi heima
Alþýöuflokks- og Framsóknar-
menn meðal stúdenta. Þessi
félög eru reist á stúdentapóli-
tiskum grunni, þar sem
Stúdentafélag jafnaöarmanna
er fyrst og fremst reist á flokks-
pólitlskum grunni enda þótt þaö
hljóti eöli málsins samkvæmt aö
láta sig jafnframt varöa mál-
efni stúdenta sérstaklega.
Nýtt félag
á gömlum merg
Stúdentafélag jafnaöarmanna
var stofnaö, eöa öllu heldur
endurreist þ. 19. febrúar, eöa
fyrir rúmum mánuöi slöan.
Félagiö er þvl ekki gamalt I
þessari mynd, en á sér þó langa
forsögu. Stuöningsmenn
Alþýöuflokksins innan veggja
Háskóla Islands höföu meö sér
félagum þriggja áratuga skeiö,
eöa frá því upp úr 1940 og fram
tilum 1970. Fyrst hét félag þetta
Alþýöuflokksfélag háskólastúd-
enta, en um 1945 var nafninu
breytt I Stúdentafélag lýöræöis-
sinnaöra sóslalista. Svo hét
félagiö til 1957, er nafninu var
breytt i' endanlegt horf,
Stúdentafélag jafnaöarmanna.
Um stúdentafélag
jafnaðarmanna
Félagsskapur jafnaöarmanna
i háskólanum bauö fram til
stúdentaráös allt frá 1945 og^
fram undir þaö aö hann logn-
aöist út af, þ.e.a.s. þegar ekki
var kosiö til stúdentaráös úr
einstökum deildum, eins og var
á tímabili. Oftast bauö félagiö
fram eitt sér, og hlaut þá einn og
stundum tvo menn kjörna I
stúdentaráö. Stundum bauö
félagiö fram meö öörum, meö
félagi framsóknarstúdenta, eöa
meö þjóövamarmönnum og rót-
tækum stúdentum. Félagiö gaf
út blöö fyrir hverjar stúdenta-
ráöskosningar og stundum
endranær, og stóö fyrir fundum.
Fljótlega upp úr þvl aö fram-
sóknarmenn, jafnaöarmenn og
róttækir stúdentar tóku höndum
saman I félaginu Veröandi,
lognaöist Stúdentafélag
jafnaöarmanna út af. Kratar og
framsóknarmenn duttu smám
saman út úr samstarfinu innan
Veröandi, og svo fór loks, aö
Veröandi varö hreinræktaö rót-
tæklingafélag og jók viö nafn
sitt „Félag róttækra stúdenta”.
Er óþarfi aö rekja þá sögu
frekar hér.
Nú er aftur þar til aö taka, aö
eftir kosningasigur Alþýöu-
flokksins 1978 fannst ýmsum
rökrétt að jafnaöarmenn
hösluöu sér völl innan Háskól-
ans meö þvl aö endurreisa
Stúdentafélag jafnaöarmanna.
Ekkivaröþóaf þvi'strax, en byr
komst á þau mál nú strax fyrri
part vetrar. Alþingiskosning-
arnar í desember settu þarna
strik I reikninginn, en eftir
prófin var látið til skarar
skriöa, og var félagiö stofnaö þ.
19. febrúar, sem fyrr segir.
Félagið er í uppbygg-
ingu og mótun
A stofnfundi Stúdentafélags
jafnaöarmanna var kosin stjórn
skipuö undirrituöum, Kjartani
Þá hafa verið haldnir tveir hádegisverðarfundir. Sá
fyrri var mánudaginn 24. marz í hliðarsal Félags-
stofnunar stúdenta og var Kjartan Jóhannsson, vara-
formaður Alþýðuflokksins, gestur fundarins. Seinni
hádegisverðarfundurinn var mánudaginn 21. april.
Gestur fundarins var Jón Baldvin Hannibalsson, rit-
stjóri. Hann ræddi um fræðikenningu lýðræðisjafn-
aðarmanna og ágreiningsefni um hagstjórn á Islandi.
Ottossyni, Islenskunema, sem
erformaöur, Daviö Björnssyni,
viöskiptafræöinema sem er
ritari og þá jafnframt sjálfkrafa
varaformaöur, og Simoni Jóni
Jóhannssyni, Islenskunema,
sem er gjaldkeri félagsins.
A stofnfundinum var eins og
gefur aö skilja rætt um starfiö
framundan. Þar geröi ég sem
nýkjörinn formaöur grein fyrir
hugmyndum minum um starfiö
fyrst um sinn. Lagöi ég til, aö
fariö skyldi rólega af staö,
meðan félagiö væri I upp-
byggingu og mótun, og vildi
fyrst i staö leggja meginkapp á
aö þjappa félagsmönnum
saman meö rabbfundum og
ööru þvl, sem til þess væri falliö.
Siöan skyldi starfsvettvang-
urinn færöur út eftir þvi sem
grundvöllur og hljómgrunnur
væri fyrir meöal félagsmanna.
Var yfirleitt tekiö undir þetta af
fundarmönnum.
Framboösmál i' stúdenta -
ráöskosningum þeim, sem þá
stóöu fyrir dyrum, voru einnig
rædd á stofnfundinum, en öllum
ákvöröunum um þaö frestaö til
næsta félagsfundar, sem hald-
inn var 27. febrúar, en þar var
til umræöu starfsáætlun fyrir
fyrsta starfsáriö. Var á þeim
fundi samþykkt tállaga stjórnar
um framboösmálin, svo-
hljóöandi: „Stúdentafélag
jafnaöarmanna tekur sem slikt
ekki þátt I framboöum viö
stúdentaráöskosningar aö þessu
sinni, en einstaklingar innan
félagsins hafa óbundnar hendur
um framboð innan annarra
samtaka stúdenta. „Var
almennt góö samstaöa meöal
félagsmanna um þessa sam-
þykkt.
Töldu menn, aö félagiö væri
vart I stakk búiö á svo algeru
frumstigi að láta til sin taka i
stúdentapólitfkinni. Skammt
var til kosninganna, og tlmi til
undirbúnings naumur. Ljóst er,
aö ef félagiö sem sllkt á aö taka
þátt I stúdentaráðskosningum,
veröur þaö aö hafa mótaö sér
stefnu i' málefnum stúdenta, en
slik stefnumótun er aö sjálf-
sögöu miklu meira verk en svo,
aö unnt heföi veriö aö hespa þvi
af á þeim tveimur vikum sem
liðu milli stofnunar félagsins og
þess aö framboösfrestur rann
út.
Þegar hafa veriö haldnir
fjórir félagsfundir I Stúdenta-
félagi jafnaðarmanna, og enn
eru tveir fundir fyrirhugaöir
fram til vorsins. Frá stofn-
fundinum og næsta almennum
félagsfundi er þegar sagt, en
siðustu tveir fundirnir voru
hádegisveröarfundur þ. 4. mars
og rabbfundur um hagsmuna-
mál stúdenta þ. 18. mars.
Gestur hádegisverðarfundar-
ins, sem haldinn var I hliöarsal
Félagsstofnunar stúdenta, var
Vilmundur Gylfason, fyrrver-
andi menntamálaráöherra.
Voru þar m.a. rædd lánamál
stúdenta, prófessorsmáliö svo-
nefnda og viöhorf I stjórnmál-
unum eftir myndun rikis-
stjórnar Gunnars Thoroddsen
A rabbfundinum um hags-
munamál stúdenta var fariö
ofan i saumana á kosninga-
stefnuskrá Vöku og starfs-
áætlun Félags vinstri manna
fyrirnæsta starfsár. Einnig var
kosin laganefnd, sem I eiga sæti
Friöbjörn R. Sigurösson, Hró-
bjartur Jónatansson og ölafur
Haraldsson. Þá var og ályktaö
um þjóðareign lands af gefnu
tilefni.
A almennum félagsfundi, sem
fyrirhugaö er aö halda i byrjun
október næsta haust, er ætlunin
aö ræöa starfiö fram eftir þeim
vetri. M.a. hefur komið upp sú
hugmynd, aö efnt veröi til les-
hringja, t.d. um Kommúnista-
ávarpiö af sjónarhóli nútíma
lýðræöisjafnaöarmanna.
Ég vil aö lokum hvetja alla
stuöningsmenn Alþýöuflokksins
innan raöa stúdenta til aö ganga
til liös viö Stúdentafélag
jafnaöarmanna. Fundir félags-
ins eru jafnan vandlega aug-
lýstir, á nokkrum stööum á
háskólasvæöinu, og eru nýir
félagar velkomnir á þá fundi.
Auk þess geta menn aö sjálf-
sögöu snúiö sér til einstakra
stjómarmanna.
Útboð
Hitaveita Akraness og Borgarfjaröar óskar eftir tllboöum
i lögn aöveitu 2. áfanga.
Tiiboöin veröa opnuö á verkfræöiskrifstofu Siguröar
Thoroddsens, Ármúla 4, 20 mái n.k. ki, 11:00 f.h. Útboös-
gögn fást afhent á verkfræöiskrifstofu Siguröar Throdd-
sens Ármúla 4, Reykjavik, Berugötu 12, Borgarnesi og
Verkfræöi og Teiknistofnunni s/f Heiöarbraut 40
Akranesi, gegn 50.000 króna skilatryggingu.
VERKFRÆÐISTOFA SIGURÐAR THORODDSEN hf
ARMÚU 4 REYKJAVIK SlMl 84499