Alþýðublaðið - 12.07.1980, Blaðsíða 1

alþýöu-
blaöiö
rt. i //iíS

m
Laugardagur 12. júlí 1980. 104. tbl. 61. árg.
Dr. Jónas
og Pálmi
Klofningurinn i Sjálfstæ&isflokknum veröur berari meö
hverjum deginum sem liöur. Þaö er hins vegar mikill mis-
kilningur ef menn álita aö þessi klofningur hafi fyrst oröiö til,
þegar Gunnar Thoroddsen klauf núverandi þingflokk á
miöjum siöasta vetri til þess a& mynda stefnulausa rikis-
stjórn meö Alþýöubandalagi og Framsóknarflokki. Þessi
klofningur, sem auövitaö er bæöi persónulegur og málefna-
legur, er miklu eldri.
Sannleikurinn er sá, aö þaö gengur kraftaverki næst aö
hægt hefur veriö aö halda Sjálfstæ&isflokknum saman t ára-
tugi, eins ólikar grundvallarskoöanir og þar er aö finna.
Eflaust réö þar miklu sterkir forustumenn á árum áöur.
Þessa sterku forustumenn er ekki aö finna lengur.
Ef aöeins er tekinn einn málaflokkur, landbúnaöar málin,
þá er ljóst.aö árum saman hefur Sjálfstæöisflokkurinn veriö
svo þverklofinn, aö þar er ekki um aö ræöa einn stjórnmála-
flokk, heldur tvo.Annar hefur tiltölulegar skynsamlegar hug-
myndir um nútlmalegan landbúnaö. Hinn yfirbýöur Fram-
sóknarmennskuna. Þar er Pálmi Jónsson, núverandi land-
búnaöarráöherra, I broddi fylkingar.
Þaö er i raun órökrétt, aö þessi tvö sjónarmiö sé aö finna i
einum og sama stjórnmálaflokknum. Þaö er miklu rök-
réttara aö þessir armar klofni i tvo stjórnmálaflokka.
Þessi ágreiningur veröur æ ljósari. Dr. Jónas Bjarnason,
sem er framáma&ur I Sjáfstæ&isflokknum en jafnframt
áhugama&ur um neytendamál, skrifa&i grein i Morgunblaöiö
á þriöjudag, þar sem hann gerir landbúnaðarstefnu Pálma
Jónssonar og félaga hans a& umræ&uefni. Jónas segir ma:
„Þegar grannt er skoöaö kemur I ljós aö Pálmi Jónsson,
landbúnaöarráöherra, berst meö oddi og egg fyrir áfram-
haldi þeirrar landbunaöarstefnu sem fylgt hefur veriö nú
um alllang skeiö meö alvarlegum aflei&ingum. Til þessa
hefur hann ekki sýnt nein tilþrif önnur en greinlega meiri
hörku I skattheimtu en fyrirrennarar hans hafa gert. Hann
vir&ist vera tilbúinn til þess aö valda Sjáfstæöisflokknum
meiri skaöa en hann hefur þegar gert”.
Pálmi Jónsson hefur sjálfur sagt aö hann telji aö Sjálf-
stæðisflokkurinn sé ekki nægilega frjálslyndur,sjálfur telur
hann sig frjálslyndari en flokkurinn hefur veriö á undan-
förnum árum.
Landbúnaöarstefna sú, sem Framsóknarflokkurinn hefur
mótaö og Pálmi Jónsson fylgir nú fram, á hins vegar ekkert
skylt viö frjálslyndi, eins og þaö orö hefur hingaö til verið
skiliö. Hérer um aö ræ&a rikisafskiptastefnu I þágu þröngra
hagsmuna framleiöenda. Þaö er þessi rikisafskiptastefna,
sem hefur leitt þennan atvinnuveg út i hreinar ógöngur,
veldur allt of háu veröi matvæla á íslandi og gerir lifskjörin
miklu mun lakari en þau annars þyrftu aö vera. Þessa stefnu
hefur Framsóknarflokkurinn rekiö, meöal annars vegna þess
aö hann á þar mikla verzlunarhagsmuni aö verja. Hluti Sjálf-
stæöisflokksins og hin siðari ár einnig hluti Alþýðubanda-
lagsins hafa risið upp til varnar þessari stefnu, þó svo hún
augljóslega gengi þvert gegn hagsmunum neytenda, og sé i
óþökk hluta framleiöendanna sjálfra.
Nýjasta útgáfa þessarar stefnu er siöan sá fóöurbætis-
skattur sem nú á aö leggja á nýrri búgreinar, til þess aö
draga úr samkeppnisaöstööu þeirra gagnvart hinum hefö-
bundnu landbúnaöargreinum. Þar birtist rikisafskipta-
stefnan I þágu þröngra hagsmuna framleiöenda I sinni
noktustu mynd.
Sjálfstæ&isflokkurinn hefur aldrei getaö mótaö neina stefnu
i landbúnaöarmálum. 1 þeim málaflokki hefur hann veriö
sem tveir stjórnmálaflokkar. Klofningur Sjálfstæöisflokksins
nú á sér langa sögu og er aö hluta til um málefni. t engum
málaflokki er þó þessi klofningur jafn augljós og I afstööunni
til landbúnaöarmála.
—vg
Ómæld yfirvinna á
Skrifstofu BSRB
Samkvæmt upplýsingum sem
Alþýöublaöiö hefur aflaö sér er
ráögert aö ráöa blaöafulltrúa á
skrifstofur Bandalags starfs-
manna rikis og bæja. Starfs-
manni þessum eru ætluö laun
skv. 22. launaflokki BSRB auk
20 tima I ómælda yfirvinnu.
Skrifstofustjóri BSRB, Har-
aldur Steinþórsson, staöfesti
þetta 1 samtali viö blaöiö I gær.
Alls munu nú fimm starfsmenn
BSRB njóta greiöslna fyrir
ómælda yfirvinnu.
—G.Sv.
Fjárhagsörðuleikar Hitaveitu Reykjavíkur:
„Hneyksli sem engin orð ná yfir”
Borgarráö samþykkti á fundi
sinum á þri&judaginn var, a&
heimila Hitaveitu Reykjavikur aö
sækja um 60% hækkun gjaldskrár
til rikisstjórnarinnar. Siöast sótti
H.R. um 58% hækkun gjaldskrár I
mai. þeirri umsókn var hafnaö,
en samþykkt aö leyfa 10% hækk-
un gjaldskrár. Neitun rikisstjórn-
arinnar á hækkun gjaldskrár
H.R. hefur, eins og kunnugt er af
fréttum, þaö I för meö sér aö ca.
þrjú hundruö hús, I Reykjavik og
Hafnarfir&i, fá ekki lag&a inn
heitaveitu og eigendurnir neyöast
þvi til þess aö koma sér upp olfu-
kyndingartækjum fyrir veturinn.
Nú þegar, hefur veriö komiö
fyrir oliukyndingartækjum I
nokkrum húsum I Hafnarfirði og
má búast viö þvi, a&þeim fjölgi
eftir þvi sem byggingarfram-
kvæmdum miöar áfram.
Alþýöublaöiö snéri sér af
þessu tilefni til hitaveitustjóra
Hitaveitu Reykjavíkur, Jó-
hannesar Zoega, og spuröi hann
nánar út i þessi mál.
Fyrst var heitaveitustjóri
spuröur aö þvi, hve mikiö fjár-
magn Hitaveitu Reykjavikur
vantaöi til þess a& geta skilaö
þeim verkefnum, sem henni væri
ætlaö a& skila.
Hitaveitustjóri sagöi þetta: —
Ef ég miöa viö fjárhagsáætlun,
eins og hiin var I desember og
framreikna hana til dagsins i dag,
þá eru þetta, gróft reiknaö, rúmir
tveir milljaröar sem á vantar til
þess aö endar nái saman.
Til aö standa straum af þeim
framkvæmdum, sem þegar eru
hafnar og helzt þyrfti aö ljúka á
þessu ári telst mér til aö á vanti
nú eitthvaö á milli áttta og niu
hundruö milljónir. Af þessum töl-
um má sjá, aö ef viö fáum ekki
hækkunarheimild þá lamast
starfsemi Hitaveitu Reykjavikur
aö verulegu leyti.
Viö spuröum siöan Hitaveitu-
stjóra hvort ekki væri ráö aö taka
lán til þess a& stofnunin gæti staö-
iö viö þaö sem búizt er við af
henni. Hitaveitustjóri sagði um
þetta: Lántaka eins og staöan.er
nú er alveg út I hött. Þaö getur vel
veriö aö stjórnmálamenn láti sér
detta slikt I hug, en þeir sem
þekkja til reksturs H.R. hugsa
ekki um slikt. Hitaveita
Reykjavikur er lánum hlaöin.
Mér reiknast til, aö lán H.R. séu
eitthvað nálægt sjö milljöröum
núna og þessi lán veröa okkur si-
fellt erfiöari I skauti eftir þvi
sem gengisfellingar ver&a
tiöari.
Vextir og afborganir af þessum
lánum eru nú eitthvaö nálægt
hálfum ö&rum milljaröi á ári, tel
ég stórvarasamt aö fara út I frek-
„Nei, þaö stendur nú ekki til,
utan þess sem ákveöiö hefur
veriö”, sag&i Pálmi Jónsson
landbúnaöarrá&herra þegar blaö-
iö spuröi hann hvort vænta mætti
ni&urfellingar á hinum nýja
kjarnfóöurskatti á fugla- og
svinakjötsframleiöendur. En
þessari ákvör&un rá&herra er nú
ákaft mótmælt af fjölmörgum
aöilum, m.a. Neytendasamtök-
unum. Þau hafa sent frá sér yfir-
lýsingu sem birtist á baksi&u
Alþýöublaösins I dag ásamt mót-
mælum Verslunarráös.
Höfuöröksemdin fyrir þessum
skatti hefur til þessa veriö sú aö
meö honum væri unnt aö draga
svolitiö úr taumlausri offram-
lei&slu á mjólkurafuröum. Meö
hli&sjón af þessu var ráöherra
spuröur hvort ekki væri ástæöu-
laust aö Iþyngja hinum nýrri bú-
greinum svo mjög sem raun ber
ari lántökur. Fyrir utan þetta
bætist svo við, eins og ég sag&i
áöan, gengistapiö, sem er eitt-
hvaö á annanmilljarö þaö sem af
er árinu.
Aö lokum var hitaveitustjóri
spuröur aö þvi hvort hann vissi til
þess, aö rikisstjórnin tæki jákvætt
i þessa si&ustu umsókn Hitaveitu
Reykjavlkur. Hitaveitustjóri
sagöi þetta: — Ég þori ekki aö
spá um þaö. Hingaö til hefur rik-
isstjdrnin virt umsóknir okkar og
óskir aö vettugi og ég hef ekki
oröiö var viö neina breytingu á
þeirri afstöðu. Sú staöreynd, aö
nú er veriö aö koma upp oliu-
kyndingartækjum á sjálfu svæö-
inu er hneyksli sem engin orö ná
yfir.
vitni, enda gæti þaö sjáanlega
ekki dregiö úr mjólkurfram-
lei&slu — nema aö si&ur væri.
Rá&herra tók fram aö þegar
væri afráöiö aö skattur þessi félli
ekki af fullum þunga á þessar bú-
greinar. Hann sagöi a& vegna
niöurgreiöslna I EBE-löndunum
væri verö á innfluttu kjarnfó&ri
óeölilega lágt hérlendis. Þessu
þyrfti að breyta, og meö þaö i
huga væri eðlilegt aö skatturinn
kæmi einnig aö hluta ni&ur á þeim
búgreinum sem um væri rætt.
A& lokum benti landbúna&ar-
ráöherra á aö nú eftir aö skatt-
urinn heföi veriö settur á I fyrsta
sinn, væri bara framkvæmd
málsins i höndum Framleiöslu-
rá&s landbúna&arins en ekki
slnum. Menn ver&a þvl aö bi&a og
sjá hvaö bændasamtökunum
kemur til hugar á næsta stétta-
sambandsþingi. —G.Sv.
Fóðurbætisskatturinn:
NIÐURFELLING
EKKI Á DAGSKRÁ
Rádið í starf fréttamanns á útvarpinu:
Fékk ekkert atkvæði þrátt
fyrir bestu menntun og mestu
reynslu
Fyrir rúmum tveim vikum
greiddi útvarpsráö atkvæöi um
umsækjendur um starf frétta-
manns á fréttastofu útvarpsins.
Umsækjendur voru fimm og
fékk einn þeirra, Helgi
Pétursson bla&amaöur öll at-
kvæ&i ráösins. En eins og lög
gera fyrir er þaö útvarpsstjóra
a& ákveöa endanlega hver starf-
iö hlýtur, þó aö fengnum tillög-
um útvarpsráðs.
Otvarpsstjóri tók þá ákvörö-
un, nú fyrir nokkrum dögum, aö
ráöa Helga Pétursson til starfs-
ins. Helgi, sem er kennara-
skólagenginn, hefur um þriggja
ára skeiö starfaö á Dagblaöinu
og á annaö ár sem ritstjóri Vik-
unnar. Auk þess hefur hann
unniö aö gerö útvarps- og sjón-
varpsþátta.
Nú ber svo viö aö einn
umsækjenda, Halldór
Halldórsson bla&amaöur, er
undrandi mjög á þessum mála-
lokum. Hefur hann I framhaldi
þess ritað bréf til útvarpsrá&s
og annaö til útvarpsstjóra. 1
bréfi sinu til útvarpsráös bendir
Halldór, sem fékk ekkert at-
kvæ&i, á fjóra punkta sem hann
telur aö útvarpsráöi eigi aö vera
kunnugt um. Þeir eru:
1. Me&mæli Margrétar
Indriöadóttur, fréttastjóra,
voru virt að vettugi. Hún mælti
meö Halldóri til starfsins en
ekki þeim, sem útvarpsráö
kaus.
2. Nær tveggja ára starfs-
reynsla á fréttastofu útvarpsins
var ekki metin Halldóri til
tekna. Sá sem útvarpsráö kaus
hefur ekki þá reynslu.
3. M.A. próf I fjölmiðlafræð-
um vareinskis metiö. Sá sem út
varpsráö kaus hefur hefur ekki
háskólapróf i greininni, raunar
ekkert háskólapróf.
4. Aöur en það starf, sem hér
um ræöir, var auglýst laust til
umsóknar haföi Halldór veriö
ráöinn til aflevsingastarfa á
fréttastofunni. útvarpsráöi var
kunnugt um þaö og geröi engar
athugasemdir.
I bréfinu til útvarpsstjóra
minnir Halldór á tveggja ára
starfsreynslu sina á sjálfri
fréttastofu útvarpsins. En eftir
þennan tima hélt hann utan til
náms i fjölmi&lun, enda taldi
hann aö sérmenntun I faginu
myndi veröa sér akkur og auka
sér sýn i starfsgreininni. sagöi
hann þvi starfi sinu lausu á út-
varpinu I fullvissu þess, aö auk-
in menntun yröi honum ekki
fjötur um fót.
Alþý&ublaOinu lék forvitni á
aö vita hvaö útvarpsrá&smenn
lögöu til grundvallar vali sinu.
Friörik Sophusson benti á aö
hann hef&i komiö á þennan fund
sem varamaöur og af þeim sök-
um haft litinn tima til aö skoöa
máliö af nákvæmni. „Ég haföi
samband viö þá menn sem
starfa meö mér og eru I minum
flokki. Þeir höf&u komist aö
þessari niöurstööu eftir vand-
lega Ihugun, og ég treysti þeirra
dómgreind”, sagöi Friðrik.
„Ég tel aö Helgi Pétursson
hafi mikla reynslu I blaða-
mennsku og þá reynslu legg ég
til jafns viö prófgráöur Halldórs
Halldórssonar. Auk starfa
Helga á Dagblaöinu hefur hann
komiö nálægt útvarpi og sjón-
varpi, og þekkir þvi til þessarar
tækni.”
Erna Ragnarsdóttir tók fram
aö útvarpsráö heföi þá stefnu aö
ráöa hæfustu mennina hverju
sinni, og þaö væri sitt mat a&
hæfasti umsækjandinn heföi
verið ráöinn. Erna taldi ekki
rétt aö fara úti smáatriði, en
kvaöst þó m.a. leggja menntun
og fyrri störf umækjenda til
grundvallar.
Vilhjálmur Hjálmarsson vildi
ekkert um afstö&u sina ræ&a.
Ljóst er aö afstaöa ofan-
greindra stjórnmálamanna og
samstarfsmanna þeirra i út-
varpsráöi er tekin fram yfir
me&mæli fagmanns og væntan-
legs yfirmanns umsækjenda.
Margrétar Indriöadóttur.
Halldór Halldórsson
Fyrsti viömælandi blaösins tek-
ur afstö&u I trausti þess aö dóm-
greind Markúsar Arnar og Ernu
hafi ekki brugöist. Annar viö-
mælandinn metur reynslu
Helga Péturssonar frá árinu
1975 „til jafns viö prófgráöur
Halldórs”. Staðreynd málsins
er hins vegar sú aö Halldór hef-
ur veriö vi&lo&andi bla&a-
mennsku frá 1965 og I fullu starfi
sem blaöama&ur frá 1970. Þar
af i tvö ár I þvl fréttamanns-
starfi sem nú var ráöiö i. Sam-
anlagt hefur Halldór sjö ára
starfsreynslu sem fréttamaöur
viö dagblöð og útvarp. Þessu til
viöbótar skal getiö aö hann er
magister, (M.A.) I fjölmiðlun,
en þaö er hæsta gráöa sem
nokkur Islendingur hefur fengiö
I þeirri grein frá Bandarikjun-
um.
Umfjöllun þessari er ekki
ætlaö aö varpa rýrö á Helga
Pétursson, sem er hæfur blaöa-
maöur og þess fyllilega umkom-
inn aö gegna hinu nýja starfi.
Heldur hinu aö hér hafa pólitik
usarnir I útvarpsráöi sniðgengiö
reynslumesta og læröasta um-
sækjandann. Þess vegna vaknar
sú spurning: Eftir hverju öö
ru en menntun og starfsreynslu,
fer útvarpsráö þegar þaö mælir
meö umsækjendum? Halldór
Halldórsson er ekki og hefur
aldrei veriö i 'neinum stjórn-
málaflokki. __G.Sv.