Alþýðublaðið - 20.01.1981, Blaðsíða 4

Alþýðublaðið - 20.01.1981, Blaðsíða 4
STYTTINGUR Vátryggingar- neytendaþjónusta Hjá tryggingaeftirliti ríkissins hefur á undanförnum árum verið tekiö við kvörtunum viðskipta- vina vátryggingarfélaga sem til eftirlitsins hafa leitað. Slíkar kvartanir geta verið vegna þess, að ágreiningur er um atriði i vátryggingarskilmálum eöa við- skiptavinur er óánægður með til- boö félags um bætur eða aðra af- greiðslu hjá þvi, t.d. ef uppgjör bóta dregst of lengi að hans mati. Hafa verið veittar upplýsingar og ráðleggingar, reynt að kanna sannleiksgildi og réttmæti kvartana, og eftir að fengin hafa verið sjónarmið viðskiptavinar- ins og félagsins, reynt að eyða misskilningi og stuöla að sann- gjarnri og eölilegri lausn. Þessi starfsemi eftirlitsins felst þannig i ráðgjöf, upplýsingaþjónustu og milligöngu til að stuðla að sáttum, en um úrskurðarvald er ekki að ræða. Þessi þáttur i starfsemi tryggingaeftirlitsins hefur litið verið kynntur og er almenningi sennilega litt kunnur. Hefur þvi verið ákveðið að kynna og efla þessa þjónustu viö eftirlitið. Verður þessi þjónusta veitt endurgjaldslaust kl. 10—12 á mið- vikudögum, fimmtudögum og föstudögum. Getur fólk leitað til eftirlitsins með þvi að hringja i sima þess 85188 og 85176, með komu á skrifstofuna að Suður- landsbraut 6 eða með bréfaskrift- um. Er vonast til að hægt verði að nýta þessa þjónustu, hvar sem er á landinu, ef á þarf að halda. Breyting á stödumælagjöldum Myntbreytingin og hækkun stöðumælagjalda hefur valdið þvi aö breytingar verður að gera á þeim 1000 stöðumælum sem eru i bórginni. Þvi vill umferðadeild vekja athygli á eftirtöldum at- riðum. 1. Stööumælagjald er nú 1 nýkróna fyrir hverjar byrjaðar 30 minútur, þar sem mælum hefur verið breytt. A þeim stöðumælum eru upplýsingar um hið nýja gjald og timalengd. Auk þess er miði festur fyrir ofan myntrauf með áletruninni Nýkr. til frekari glöggvunar fyrir ökumenn. 2. Einungis þarf að greiða i þá stöðumæla, sem breytt hefur verið. Munu stöðumælaverðir ekki hafa afskifti af bifreiðum við aðra stööumæla. 3. Aukagjald er nú 20 nýkrónur. Auglýsing um framangreind gjöld hefur verið birt i Lögbirt- ingarblaðinu. Þaö verður öðru hverju alveg óskaplega erfitt að lifa. Maður vaknar eldsnemma morguns, i niöamyrkri, litur út um gluggann, og sér i trjáhrislunum úti i garði aö það er hffandi rok. Svo kveikir maður á útvarpinu og heyrir veöurstofuna fullyröa að úti sé 6—10 stiga frost. Þá fer maður að efast um aö það sé nú þess virði að hafa sig i vinnuna. Engu að siður lætur maður sig nú hafa það. Gleypir i sig morgunmatinn, hneppir frakk- anum upp i háls, vefur trefli að þeim hluta hálsins, sem uppúr stendur kraganum, dregur á sig Bryndís Schram skrifar um leiklist: CNiver Twist — og bast Þjóðleikhúsið sýnir Oliver Tyist ^ eftir Charles Dickens Leikgerð: Arni Ibsen Lýsing: Kristínn Danfelsson Leikmynd og búningar: Mess- ina Tómasdóttir Leikstjóri: Brlet Héðinsdóttir óhætt er að fullyrða, að Char- les Dickens sé einn allra vinsæl- asti og merkasti skáldsagnahöf- undur Breta fyrr og siðar. Strax með fyrstu bókum sínum, sem hann skrifaði innan við þrítugt, sló hann i gegn, og siðustu ár ævi sinnar var hann á stöðugu ferðalagi bæði um heimaland sitt og Ameriku og las upp úr verkum slnum við fádæma vin- sældir. Hann fæddist i Portsmouth árið 1812, fékk litla sem enga menntun og varð snemma að fara að vinna fyrir sér. Hann lifði á þessum árum á meðal hinna snauðu, og þá reynslu not- færði hann sér siðar I skáld- verkum slnum. Dickens fannst llfið stórkostlegt, en hann hataði það þjóðfélagsform, sem hann var fæddur til. Og I seinni bókum slnum réðist hann af heiftá spillingu samfélagsins og heimtaði réttlæti til handa oln- bogabörnunum. Aldrei fyrr hafði verið fjallað af sliku raun- sæi og þekkingu um lif hinna undirokuðu, aldrei fyrr höfðu skáldin leitað sér að yrkisefni i undirheimum stórborgarinnar. Bækur Dickens opnuðu augu manna fyrir þeim hrikalegu vandamálum, sem þar leynd- ust. Charles Dickens var enn á bezta aldri, er hann lést, og var hans ákaft saknað. Hann skrif- aði fjölda bóka, og hafa ýmsar þeirra verið þýddar á islenzka tungu. öll börn þekkja Daviö Copperfield, Pickwick, jólasög- urnar og siðast en ekki sizt Oli- ver Twist, sem fyrst kom út i is- lenzkri þýðingu Páls Eggerts Ólafssonar árið 1906, en nú siðast árið 1980 i þýðingu Hann- esar J. Magnússonar. Oliver Twist er munaðarleys- ingi. Hann elst upp hjá vanda- lausum, hrekst úr einum stað i annan, lltill og magur, varnar- laus gagnvart hrottaskap þeirra, sem meira mega si'n. Hann flýr úrheimabæ sinum til höfuðborgarinnar og kemst i kast við forhertan glæpalýð, sem hagnýtir sér sakleysi hans og smæð. Að lokum kynnist hann þó góður fólki, sem visar honum veginn til fegurra mann- lifs, og kúgarar hans hljóta maklega refsingu. Það sem heldur huga manns föngnum við lestur bókarinnar er fyrir utan snilldarlegar mannlýsingar, hugvitsamlegar uppákomur I ótrúlegasta um- hverfi og makalaus samtöl, yfirþyrmandi samúð með höfuðpersónunni, Oliver. Hann á svo óendanlega bágt, er svo umkomulaus og einmana, að maður getur ekki sleppt af honum hendinni, fyrr en hann er kominn i' heila höfn i bókarlok. Andstæða Olivers, eða öllu heldur andstæðingar hans, er það fólk, sem reynir að kúga hann til hlýðni, beitir hann of- beldi og hroka, en tekst samt ekki að brjóta hann niður. Þetta fólk er dregið sterkum, ýktum dráttum. Þessar andstæður tog- ast á, hinn hrikalegi undirtónn, hið góða og hið illa. Því meir sem við finnum til með drengn- um, því ægilegri er grimmdin, þvi sterkari áhrif. Eitt, af þvi sem ég saknaði, þegar ég horfði á sýningu Þjóð- leikhússins á þessu heillandi verki, voru þær kenndir, sem henni tókst ekki að vekja með mér, samúð og andúð. Ég hafði einhvern veginn vonast til að geta upplifað á ný þær tilfinn- ingar, sem ég kenndi við lestur bókarinnar.En eftir á að hyggja sá ég auðvitað, að slikt var óhugsandi. Það væri ósann- gjarnt að ætlast til þess af tólf ára dreng i hlutverki Olivers, að hann næðisömu tökum á manni og Oliver I bókinni, hugarfóstur fullorðins manns. Bæði höf- undur leikrits og leikstjóri gæta þess vandlega að heimta ekkert af þessum unga leikara, sem er utar og ofar hans skilningi, og finnst mér jafnvel. að það séu gerðarof litlarkröfur til hans. í þessari uppfærslu er hlutur Oli- vers miklu minni en efni stóðu til. Eflaust er þetta skynsamleg leið og áhættulítil, en dregur úr áhrifamætti verksins. Sigurður Sverrir Stephensen lék Oliver á frumsýningu, en þeir skipta með sér hlutverkinu, hann og Börkur Hrafnsson. Sigurður er fallegur strákur, óvenju skýr- mæltur og öruggur I fasi. En eins og ég sagði, þá fannst mér of litið gert úr hlutverki hans. Þeir þræðir, sem tengja saman söguna um Oliver Twist eru bæði flóknir og marg- slungnir, og þegar Þorleifur Hauksson með sinni alkunnu, þýðu rödd var um það bil hálfn- aður I frásögn sinni, fór ég aö velta þvi fyrir mér, hvernig i ósköpunum hann ætlaði að koma þessu öllu heim og saman, greiða úr flækjum Dickens, þannig að allir skildu, jafnvel hinir yngstu meðal áhorfenda. JafnhÚða sögunni af Oliver eru sagðaraðrar sögur af fólki, sem tengist sögu hans, svo sem eins og Signor Bumble, Rósu Maylie og Monks, þessari dularfullu persónu, sem er eiginlega alveg óskiljanleg nema maður hafi lesið söguna. Það fór lika svo sem ég óttaðist, sagan gerðist of flókin fyrir hina ungu áhorf- endur, og þeir gáfust upp á að reyna að fylgjast með. Hefði ekki verið ráð að sleppa sumum aukapersónum og halda sig bara við söguna af Oliver? (Hef ég þá I huga söngleikinn eða teiknimyndina, sem sýnd var i isl. sjónvarpinu um jólin). Alla vega er uppfærslan i Þjóðleik- húsinu of flókin til þess að vera eftirminnilegt barnaleikrit. Þriðja atriðið, sem mér þótti gagnrýni vert eru leiktjöldin. Mér finnst þau brjóta I bága við raunsæisanda verksins. Skipt- ingar eru að visu tíðar, og þvi þægilegt að nota fáa muni, en hins vegar er erfitt að lifa sig inn i atburðarásina, þegar um- gerðin minnir okkur stöðugt á, að þetta er bara leikur. Búningar og gervi voru aftur á móti frábær, gátu vart verið betri. Beint út úr Englandi ni- tjándu aldarinnar. Og þá átti nákvæm lýsing verulegan þátt i að skapa rétta stemningu. Þau þr jú atriði, sem ég hef nú upp talið, veikja sýningu Þjóð- leikhússins verulega, að minu mati. Heildaráhrifin urðu þvi ekki þau, sem ég hafði vænst. Engu að siður er margt gott um þessa sýningu Eins og ég sagði voru gervin mjög góð, ekta Dic- kens, og get ég þar nefnt Jón S. Flosi Ólafsson og Bryndis Pétursdóttir I hlutverkum Bumble og Madömu Corney Á RATSJÁNNI Skoöanakönnun DB um iyfg/ stjámarinnar: RÍKISSTJÓRNIN EYKURi FYLGISUT AÐ NÝJU SKAMMDEGISIiF hanska og hleypur út á stræto'stöð og rétt I þvi sem maður kemur þangað brennir strætó i burt. Þetta er venjulegur mánu- dagur. Aö visu i kaldara lagi, en að öðru leyti hefðbundinn. Og þetta er aöeins byrjunin. Þegar maður er búinn að norpa I svo sem hálftima á strætó- stöðinni, kemur loksins annar vagn. Hann skilar manni loksins aö þeirri stöð á leiðinni, sem er næst vinnustaðnum. Þá er eftir annar eins spotti og var út á stöð að heiman, inn á vinnustaðinn. Maður hleypur hann I einum spretti. Dettur tvisvar eða þrisvar á leiðinni kemur svo loksins i vinnuna svo móður að maður er hálftima að jafna sig. Og það er ekkert kaffi til á staðnum. Um þetta leiti fara hug- renningar manns að verða mjög svo rússneskar og maður hugsar mest um snörur, skammbyssur eða brennivin. En það er ekki boðiö upp á neitt af þessu á mánu- dögum. Þegar maöur loksins kemst i vinnuna, byrjar maður á þvi að lesa blöðin, svo ekki þurfi aö rjúfa heilasvefninn strax. En þvi miður. Engin blöð á mánudags- morgnum. Þaö verður aö vekja heilasellurnar af værum svefni og snúa sér að vinnunni strax. Svo kemur hádegið, og þá loks koma siðdegisblöðin. Og hafi sálarskarnið verið illa farið og veikt fyrir, fer ástand þess hrfð- versnandi viö þann lestur. A for- siðu Dagblaðsins, (hins óháða og frjálsa) má sjá að þeir eru teknir til við sína uppáhaldsiðju. Þeir eru farnir að skoðanakanna rétt einu sinni. Það er merkilegt, þegar það er hugsaö nánar, að blað, sem er víðlesið skuli standa i þvi að hringja i lesendur sina, til þess aö geta siðan slegið meðal- talsskoðun þeirra upp á forsiðu, svo þeir geti lesið^um eigin skoð- anir i hádeginu. Blaðinu væri nær, að setja á 'mánaðarfresti á forsíðu: „Maður, skoða þú hug þinn”. Þá væri hægt að spara mikinn pening og fyrirhöfn. Burtséð frá þvi, hversu hrell- andi allar skoðanakannanir eru i sjálfu sér, þá er þessi DB könnun þeim mun hræðilegri, sem niður- staðan er einhver sú mest ógn- vekjandi, sem gefið hefur að llta á forsíðu þess ágæta blaðs, fyrr eða siðar. Það kemur sumsé I ljós, að ekki einasta nýtur hin hræöilega rikisstjórn Gunnars Thoroddsen stuðnings meirihluta þjóðar- innar, heldur hefur þetta fylgi aukistfrá þvi DB skoöanakannaöi siðast um þetta mál. Og er þá nema von, að skynsamir menn eigi erfitt með svefn á þessum siðustu timum? —Þagall alþýöu blaðið Þriðjudagur 20. janúar 1981 KÚLTÚRKORN Háskólafyrirlestrar um finnskar og norskar nútímabókmenntir Kai Laitinen prófessor við háskólann i Helsinki flytur opin- beran fyrirlestur um finnskar nútfmabókmenntir i boði heim- spekideildar Háskóla Islands miðvikudaginn 21. janúar 1981 kl. 17:15 i' stofu 422 I Arnagarði. Fyrirlesturinn nefnist: „Fran skogen tilstaden” og verður flutt- ur á sænsku. Þá flytur Leif Mæhle prófessor við háskólann i Osló opinberan fyrirlestur um norska nútima- ljóðlist i' boði heimspekideildar fimmtudaginn 22. janúar n.k. kl. 20.30 i stofu 422 I Arnagarði. Fyrirlesturin n nefist: „Oppblomstring eller litterær inflasion? Glimt fra nyare norsk lyrikk” og verður fluttur á norsku. Ollum er heimill aðgangur. BOLABÁS Morgunblaðið státar af þvi að vera „tante Berling eða Berlinske Tidene islenzka blaðaheimsins. Um daginn hafði það eftir Berling frænda, að forseti tslands myndi á næstunni mæta i „kryddsil- darveizlu” með blaðamönn- um, ásamt Margréti II Þór- hildi af Danmörku. Hér skauzt gamla Mogga illilega: þeim stöllum var nefnilega gert að mæta i „kryds-ild” sem á litið skylt við kryddsild. Krydd- sildarveizlan sem aldrei var haldin tekur þvi sinn sess i blaðasögunni ásamt með þeim Staff hershöfðingja knatt- spyrnukappanum Instant Replay og amriska auðjöfr- inum Lingerie Magnate. spörum RAFORKU

x

Alþýðublaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Alþýðublaðið
https://timarit.is/publication/2

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.