Vísir - 04.01.1969, Blaðsíða 10

70
WatnajökjLaEl heitir
nú Lnxfoss
• Vatnajökull skipti um nafn í
gær, — heitir nú Laxfoss.
Eins og skýrt hefur verið frá, hef-
ur Eimskipafélag íslands nú fest
kaup á skipinu, en áður var Jöklar
h.f. eigandi þess. Skipið var upp-
haflega þýzkt, smíðað þar í landi
1957 og hét þá Stendik, en síðar
Hvítanes, eftir að Kaupskip h.f.
keyptu það hingað tii lands.
Óspektir —-
1. síöu.
hús léku á reiðiskjálfi og skaut
þetta íbúunum skelk í bringu.
Sprengjurnar höfðu piltarnir
gert úr koparrörum, sem þeir
ihöfðu bútað í 20 cm langa
stubba og fyllt síðan af púðri.
Tættust rörin auðvitað í sundur
við sprengingamar og stóö veg-
farendum stórhætta af eirflís-
omurn, sem hvinu um loftið.
Fjórar slíkar sprengjur höfðu
þeir búið til og ætlað að
sprengja á gamlárskvöld, en orð
ið of seinir til og sprengdu þá
i staðinn í fyrrakvöld og á ný-
árskvöld. Nokkrar sprengjur
höfðu þeir einnig gert úr hné-
rörum, engu síður hættulegt
uppátæki.
Héldu strákar þessir hópinn
og létu ófriðlega, er þeim var
sýnd afskiptasemi. Uröu lög-
reglumenn þorpsins að fá til að-
stoðar rannsóknarlögregluna í
Hafnarfirði.
Hafðist upp á öllum, sem*að
þessum óspektum stóðu, og
vom níu fluttir í lögreglubíl til
Hafnarfjarðar í gærdag, þar sem
þeir vom yfirheyrðir. Viö vfir-
heyrslurnar kom í ljós, að þeir
höfðu gert út einn úr hópnum
til Reykjavíkur, en þar hafði
hann keypt 1000 stykki af kín-
verjum á svörtum markaði. Eitt
hvað af þvi magni sprengdu þeir
sjálfir, en sumt munu þeir hafs
selt öðrum piltum. Sala slíkra
kínverja er óleyfileg og innflutn
íngur þeirra bannaður, en lög-
reglan hafði upp á nafni seljand
ans.
Allir hlutu piltarnir sektir,
misjafnlega háar.
LéSegt bókhald —
»-> 16 siðu.
atvinnurekstrar sé í góðu lagi. I
Hins vegar vill ráðuneytið gera !
sitt til að útrýma þeim misskiln j
ingi, sem er ríkjandi, að bókhald j
sé eingöngu til vegna skattayfir j
valda, en eins og að ofan greinir \
er sá tilgangur vel unnins bók ■
halds fyrst talinn í þriðja lið. ;
Margir standa í þeirri trú, að j
með ófullkomnu bókhaldi kom1 j
þeir í veg fyrir eða takmarki '•
eftirlitsmöguleika skattayfir-,
valda, sam er algjör misskilr. i
ingur. Þegar bókhald er ófull- j
komið hjá bókhaldsskyldum að- j
ila hljóta skattayfirvöld í vax-!
andi mæli að neyöast til að nota
neimildir, sem þeim eru tiltæk-
ar, til að áaetla gjaldastofna.
Þess má geta að skattarann-
sóknardeild ríkisskattstjóra hef
ur verið veitt 2.5 milljón króna
aukin fjárveiting til bókhalds-
rannsókna samhliöa skattarann-
sóknum. Má búast við því aö
gerðar veröi bókhaldsrannsókn-
ir samkvæmt úrtaki eins og viö
val fyrirtækja, þar sem skatta-
rannsókn er framkvæmd.
- '~TiriT——!■ I IIIIIBHIII1 111III
Helztu breytingamar frá hin-
um eldri bókhaldslögum eru
þessar:
1. Nánar er til tekið en áður,
hverjir eru bókhaldsskyldir.
2. Ýmsum smáatvinnurekend-
nm er gert að skyldu aö færa
einhliða bókhald.
3. Sett er sú meginregla, að
kröfur til bókhalds skuli í
hverju tilfelli miða við það sem
telst góö bókhalds- eða reikn-
ingsskilavenja.
4. Skilgreint er við hvaða
þarfir skuii miða bókhaldið og
hvaða kröfur skuli gera til skýr-
leika þess.
5. Því aðeins er veitt heim-
ild til aö nota laus blöð og kort
við bókhaldið, aö þau séu hluti
af öruggu og skipulegu kerfi.
6. Sett eru ný ákvæði um
birgöatalningabækur og nánari
reglur um frumbækur.
7. Ákvæði eru úm gerð árs-
reikninga, sem em að verulegu
leyti ný.
8. Ráöherra er veitt heimild
til að setja meö reglugerð fyrir-
mæli um framkvæmd laganna
og þar með talið að fyrirskipa
staðlað bókhaldsskipulag fyrir
ákveðnar atvinnugreinar.
Kröfur —
16. síöu
skipti vegna Kjörbúðar Laugar-
ness. Kröfur í búið eru um 1.4
milljónir króna, en eignir seldust
fyrir um 380 þúsund krónur.
Bæði þessi mál eru hreinustu
smámunir miðað við gjaldþrota-
skipti Jörgensens. Kröfur vegna
Jörgensensmálsins eru rúmar 55
milljónir króna. Óvíst er hve mikl-
ar kröfur búiö á útistandandi á
móti þessum skuldum, en það
mun ná skammt upp í skuldimar.
Þrír punktar —
»->• 5. síðu.
úr hjartaslagi meö hundrað
milljónir í fanginu. Þorvaldur
föðurbróðir Mónu sýnir karl-
mennsku við aö bjarga börnum
sínum úr lífsháska, og Ólafur
Hreinn magister og gagnrýnandi
lætur líf sitt, þar sem flóöalda
skellur yfir hann, er hann fylg-
ist með dauðateygjum milljóna- j
mæringanna, sem hann öfundar. p
(Gott á hann!)
Síðan endar sagan á því, að
eftirlifandi aðalpersónur aka út
í sveit. Móna er barnshafandi og
djúpur skilningur í augum henn-
ar. Stefán ætlar að kenna hjá
pabba sínum þennan vetur,
enda háskólinn lokaöur vegna
fyrrgreindra náttúruhamfara.
Svona er uppistaða bókarinn-
ar i fáum orðum sagt. Sveita-
maðurinn kemur til Reykjavíkur
í spillinguna Spilling, spilling,
spilling. Síðan ragnarök, og upp
stígur veröldin á nýjan leik iða-
græn og fögur. Góða fólkið á
framtíðina fyrir sér, en vonda
fólkið hefur farizt í eldi tor-'
tímingar. !
Gunnar Dal færist mikið i •
fang með þessari sögu sinni; |
ef til vill er henni ætlað aö.
vera allsherjarúttekt á lífsviö-;
horfum hans. Um þau er allt i
gott aö segja. Hver maöur sinn
smekk — eins og maðurinn i
sagöi, þegar hann kyssti kúna, !
en sagan í heild er ekki merki- !
leg. Hún er fremur sæmilega í
skemmtileg bók eöa reyfarj en ;
innblásið skáldverk. Hún er j
unnin af þrautseigju en ekki j
snilli.
Höfundur er langt því frá aö
vera skemmtilegur penni. Sam-
tölin í bókinni eru uppskrúfuð I
og „bókmenntaleg“ Ádeilan er |
ekki fyndin heldur fýluleg, og I
gegn hverju er henni stefnt? |
Er henni stefnt gegn því, sem
orsakar óhamingju og upplausn
í þjóðfélaginu? Eða er Gunnar
Dal aö berjast við hvítt lak í
sínum bæjargöngum?
Töluvert er af pentvillum í
bókinni, og línubrengl kemur
fyrir. Það er mikill siður hjá
Gunnari aö nota þrjá punkta
ellegar þankastrik, einkum í
hinum ábúöarmeiri köflum, en
ofnotkun á þessum ritmerkjum
er hvumleið. Frágangur bók-
arinnar er snotur, og hún
reyndar ekkert leiðinleg af-
lestrar.
Ekki geri ég ráð fyrir, að
þessi bók Gunnars Dal hefði
skánað, þótt hann hefði klippt
hana niður í ræmur og límt
saman af handahófi.
Samt hefði varla verið mikill
skaði skeöur.
— Þráinn.
Bridcge —
13. síöu.
spaða úr borði, tók síðan tvo hæstu
í hjarta og trompaöi hjarta. Þegar
vestur var ekki með var spilið tap-
að. Suður hefði ekki átt að taka
trompin. Eftir að sjá trompleguna,
var réttast að fara inn á hjartaás og
trompa hjarta með hónor. Síö-
an fer hann inn á laufaás og tromp-
ar aftur hjarta hátt. Jafnvel þótt
vestur kasti trompi í þann slag,
kemst hann ekki hjá því að láta
spila sér inn á tromp. Hann verður
síðan að spila blinda inn, sem á af-
ganginn af slögunum.
Viðfal dagsins —
.9. síöu.
tvær nætur. Reikna þurfti út
bæði styrkleik og lengdir. Þetta
var 20 m langur bogi. Eftir þess-
ari teikningu slógum við svo
upp fyrir brúnni og byggðum
hana og stendur hún enn í dag.
Þetta var 1929.
Þetta var svo sem ekki í eina
skiptið sem maður varð að taka
sjálfstæðar ákvarðanir.
Á fyrstu árunum var þessi
vinna algjör útilega við illræmd-
an skrínukost. — Já, þetta var
helvítis ónotafæða, sennilega
að þvi leyti lakari en á skútum,
að við höfðum engan fisk. —
Alls konar plágur þjáðu mann-
skapinn í tjöldunum svo sem
hettusótt og mislingar, en þá
var á Hofsós læknir, Bragi Ól-
afsson, ágætur maður og prýðis
læknir
— átuð þið þá ekki ort
,jr ykkur til dægrastytt-
ingar f kvalræðinu?
— Jú, þaö var svo sem kveö-
ið, en ég minnist þess ekki, að
með mér væru nokkurn tíma í
vinnu almennilega hagmæltir
— Hvar var svo þetta bú
ykkar, sem konan græddi á?
— Það var á Illugastöðum I
Laxárdal.
Og þá sný ég mér að frúnni. •
— Þetta er innsti bærinn.
Fénaðarferð er erfið, en gott
undir bú. Mér hefur alltaf þótt
gaman að kindum.
Heita mátti að þetta gengi ;
fremur vel, viö eignuðumst dá- j
lítið.
-- Lúðvík segir mér að hann
muni engar landsfleygar lausa-
vísur sem honum hafa hrotið af
vörum. ef til vill getur frúin
bætt úr því?
— Ónei. Lúðvík var ekki að
reka vísurnar sínar framan f
mig. Það held ég hreint ekki.
Jæja — hvað sem því líður
þá getur hún rakið hina óvenju-
legu nafngift ættmóður sinnar
til hollenzks skipstjóra, sem hét
Mensaldur Raben, bjó á tímabili
í Papey og var ríkur og aðsiáll
— — Hér látum við staðar
numið Margt er ennþá ósagt og
ókveðið, meöal annars reisu-
passinn hans Lárusar Guð- ‘
V í SIR . Laugardagur 4. janúar 1969.
mundssonar Skagapósts, sem
endar á þessum hendingum:
— Oft fengsæll í ástum
og fer ekki þar
að fjarstæðum konungalögum.
En duglegur var hann,
djarfhuga og snar,
þótt dreypti á víni meö slögum.
Þ. M.
Kirkjusíða —
2 síðu
um, en um þær er reynsla
kynslóðanna af hinu heil-
aga öruggust heimild. —
Virðist Eliade næsta Ijóst,
að tákn og goðsagnir, symból
og mýtur, séu helgimál hinnar
elztu og upprunalegustu trúar-
skynjunar mannkynsins. En ann
að er jafn Ijóst, að dómi Eliades.
Sú skynjun tók í meginatriðum
við af hringrás náttúrunnar, ó-
umbreytanlegri að þvf er virtist
og eilífri. — En þessi hringrás
hlaut engu aö sfður aö hafa átt
sitt upphaf. Og við upphafið
hafði undrið gerzt. Upphaf alls
var því undrið. Til þess aö nálg
ast undrið varö að leitast við
að öölast skynjun upphafsins.
Þá skynjun átti að kalla fram
eða leitast við aö kalla fram í
táknunum, symbólunum og goð-
sögnunum, mýtunum. Hvort
tveggja varö þannig að þeim
staöreyndum vitundarlífsins,
sem Eliade nefnir frumgerðir
eöa archtypur og má ekki rugla
saman við sömu heiti í fræðum
svissneska sálfræðingsins Carls
Gustavs Jungs. — Frumgerðim-
ar, archtypurnar vom afrek
guða eöa hetja í upphafi, en þau
afrek skyldu endurtekin og
þeirra minnzt ævinlega. Fyrsta
orrustan, fyrsta ástin, fyrsta list
ræna tjáningin, — allt voru
þetta eilífar fyrirmyndir og
hlutu að endurtakast. Því nær
sem auðið reyndist að komast
hinni upprunalegu skynjun því
betra. Þannig lifði mannkyoið
um aldir í fullvissunni um ei'Jfa
endurtekningu hins óumræði-
lega upphafs og skynjaöi hvorki
tíma, verðandi eöa sögu. — A
þessu varð breyting með trúar-
skynjun Gyðinga og síðar kr.st
inna manna. Hið heilaga birtist
ekki fyrst og fremst í undri al-
heimsins í hringrásinni, held-
ur miklu fremur í lífi
og sögu mannanna, í ‘fram-
vindunni. Verki guödómsins er
ekki lokið einu sinni fyrir aht.
Þvert á móti. Aö kristnum trú-
arskilningi er enginn hlutur, ekk
ert fyrirbæri fornt, Allt er nýt'.
og skapandi. Hver dagur er nýr
hver stund sérstæð. Ekkert het-
ur gerzt áöur og endurtekur sig.
— Athyglinni er ekki beint aft
ur heldur fram. — Það er í
fullu samræmi við þetta, að aða!
hátíð kristindómsins er fæðingar
hátíð, fæðing bams, undirstrik-
un hins nýja lífs og þeirra fyr'r-
heita, sem nýtt líf býr yfir.
Báðum er þessum fræöimönn
um hið sama í hug, þrátt fyrir
mismunandi fbrsendur og rann-
sóknir. Þeir leggja áherzlu á er-
indi kristinnar trúar við sam-
tíðina. Aö þeirra dómi eru há-
tíðir og tímamót kristninnar ein
mitt ljósastur vitnisburður um
þá vitund, að kallað er til þjón-
ustu við lífið, nútíð og fra.nríð
án þess þó að arfi fortíðar sé
gleymt. En fortíðararfurinn iná
ekki eins og stundum kemur ivr
ir verða að bölmóði þess manns,
sem þykist fullviss að ekkert
nýtt sé til undir sólunni og allt-
af sé hiö sama aö endurtaka sig
Slíkt er varhugavert. Þegar ‘icið
gerist ganga hinar gömlu frum-
gerðir aftur, þráin að endurt-tka
upphafið. Kristnum mönnurri er
gefinn nýr dagur, nýtt ár, ný
tíö.
Gleðilegt ár
Guömundur Sveinsson
Bifröst
BELLA
Ég er búin að koma skipulagi á
símtölin til mín. Hjálmar hringir
alltaf sex sinnum, áður en ég tek
símann ... Pétur hringir sjö sinn-
um, Siggi fjórum sinnum og ...
VEÐRIÐ
I DAG
Allhvasst og bjart
veöur í dag. — 10
stiga frost.
SJÚKRAHÚSUM
Fæðingarheimib Reykjavíkur
Alla daga kl. 3.30—1.30 og fyr
feður kl 8-8.30.
Elliheimilið Grund, Aila daj
kl 2-4 og 6.30-7.
Fæðingardeiid Landspítalans
Alla daga r|. 3—4 og 7.30-8
Kleppsspítalinn. Alla daga k
3—4 og 6 30—7
Kópavogshælið Eftir hádegi
daglega
Landspítalinn kl. 15-16 og 1
-19.30
Borgarspítalinn við Barónsst
kl '4- 15 06 19—19 30
MINNINGARSPJÖLD
Minningi.rspjöld Flugbjörgunar
sveitarinnar eru afhent á eftir
töldum stöðum Bókabúö Braga
Bryniólfssonar, njá Sigurðl M
'orsteinssvni. sími 32060, Magn
úsi Þórarinssyni. sími 37407, Sig-
urði Waage. sfmi 34527.
Minningarspjöld Minningarsjóðs
Maríu Jónsdóttur flugfreyju fást
á ctirtöldum stöðum: Verzlun-
inni Oculus Austurstræti 7, Verz!
uninni Lýsing Hverfisgötu 64 og
hjá Maríu Ólafsdóttur Dverga-
stemi Reyöarfirði.
Minningarkort ljósmæðra fást á
eftirtöldum stöðum: Fæðingar-
deiIJ Landspítalans. Fæöingar-
heimili Reykjavíkur. Verzluninni
Helmu Hafnarstræti. Mæðrabúð-
inni Domus Medica.
rri- jff-wrwwMljOjl^'-aaw