Vísir - 27.11.1969, Síða 8

8
VISIR
Útgefaiídi: Reykjaprent h.f.
Framkvæmdastjóri: Sveinn R. Eyjólfsson
Rítstjóri: Jónas Kristjánsson
Aðstoöarritstjóri: Axel Thorsteinson
Fréttastjóri: Jón Birgir Pétursson
Ritstjórnarfulltrúi: Valdimar H. Jóhannesson
Auglýsingar: Aöalstræti 8. Símar 15610, 11660 og 15099
Afgreiösla: Aðalstræti 8. Sími 11660
Ritstjóm; Laugavegi 178. Sími 11660 (5 línur)
Askriftargjald kr. 165.00 á mánuði innanlands
I lausasölu kr. 10.00 eintakið
Prentsmiðja Visis — Edda h.f.
“witiM——a^nniTif""
Hverjir eru „arðrændir"?
J^viðið er Evrópa árið 1847. Stórborgirnar eru fullar
af hreysum sveltandi öreigalýðs. Börn eru látin vinna
í verksmiðjum og kolanámum. Iðnbyltingin er ung
og virðist ætla að færa fólki ömurlegt umhverfi og
niðurlægjandi lífsskilyrði. Margs konar hugmyndir
um endurbætur rísa upp á þessum tíma, þar á meðal
marxisminn með slagorð eins og „arðrán“, sem hefur
reynzt ótrúlega lífseigt.
Sviðið er Evrópa árið 1969. Velferðarstefna hefur
hvarvetna borið sigur af hólmi, enda þáttur í stefnu
nærri allra stjórnmálaflokka. Fyrir löngu er komið
í Ijós, að iðnbyltingin, þótt hún færi ómannúðlega af
stað, hefur losað margar þjóðir úr árþúsunda göml-
um viðjum fátæktar og hörmunga. Og hinn nýi tími
hefur gert gamlar kenningar alveg marklausar.
íslendingar eru meðal hinna fremstu í þessari þró-
un. Og að sumu leyti höfum við gengið lengra en
nokkur önnur þjóð. Tekjuskipting er sennilega jafn-
ari hér en í nokkru öðru landi. Hún er að minnsta
kosti jafnari hér en á Norðurlöndunum, þar sem vel-
ferðarstefna hefur verið í hávegum höfð. Og hún er
miklum mun jafnari hér en í austantjaldslöndunum,
sem þykjast vera alþýðulýðveldi.
Það má jafnvel halda því fram hér á íslandi, að
málin hafi snúizt við og það séu nú fyrirtækin, sem
séu arðrænd af alþýðu manna- Launþegar eru fjöl-
mennasta stéttin og hafa í krafti þess úrslitaáhrif á
skiptingu þeirra peninga, sem þjóðin hefur til um-
ráða, Hin erfiða afkoma ísienzkra fyrirtækja bendir
til þess, að stundum hafi verið gengið of langt í þessu
efni. Og misbeiti launþegasamtökin valdi sínu, veikir
það efnahagskerfið og þar með undirstöðu lífskjar-
anna. Á þessu verður þjóðin að vara sig í fram-
tíðinni.
Tímarnir hafa breytzt, og þjóðfélagið er allt annað
en það var fyrir 120 árum. Vissulega er nú við mörg
vandamál að glíma eins og þá, en þau eru allt annars
eðlis. En sumir láta eins og ekkert hafi gerzt. Þeir
lifa enn í aldargamalli kreddu. Þeir eru svo f jarri raun-
veruleikanum, að þeir tala í blákaldri alvöru um, að
alþýða manna á íslandi sé arðrænd og tekjuskiptingin
sé óhæfilega ójöfn.
Þessar öfugmælakenningar eru svo dubbaðar upp
og kallaðar hagfræði. í ráun og sannleika er þar ekki
um neina hagfræði að ræða, heldur ómengað lýð-
skrum. Vinstriflokkarnir hafa lengi verið í vandræð-
um með að finna málefni og hafa í seinni tíð freistazt
til að hampa öfugmælakenningum marxismans frá
miðri nítjándu öld, svona í tilraunaskyni. Og það er
ósköp hætt við, að hagfræði af slíku tagi fái lítinn
íiljómgrunn, þegar sjö áratugir eru liðnir af tuttug-
ustu öldinni. En lýðskrumurum dettur margt í hug,
þegar örvæntingin er nógu mikil.
fl
V1S IR . Fimmtudagur 27. nóvember 1969.

Víoa reyna iðnaðarríkin að stemma stigu við mengun vatns. Hér er slík „vatnshreinsun“
framkvæmd.
Milli 10 og 20 deyja dag
hvern vegna mengunar
□ Oft látast milli 10
og 20 manns í New
York dag hvern vegna
mengunar í lofti. í Buff-
alo vex fjöldi barna, sem
lögð eru á sjúkrahús
með asma og útbrot
geysilega, þegar loftið
er sérstaklega óhreint.
Þetta segir í skýrslum heil-
brigöismálastofnunarinnar i
Bandaríkjunum, og telur hún
mengunina einn aöalháska
mannkyns. Jafnframt kvartar
fólk i æ ríkara mæli yfir aðgerö
arleysi stjórnarvalda um ráöstaf
anir gegn menguninni.
„Mengunin verður verri meö
hverju árinu, sem líöur," segir
Charles C. Johnson, sem stýrir
stjórnardeild, er annast heilsu-
gæzlu. „Ár hvert veröa borgir
okkar miður byggilegar, og þjóö-
vegirnir valda fleiri dauðföll-
um. Ár hvert vex háskinn af
streitu og áreynslu, líffræöilega,
sálfræöilega og efnafræöilega.
Samt virtist okkur víst, að
við yrðum að bíöa, unz viö gæt-
um taliö líkin á götunum, áður
en við skærum upp herör tii aö
vemda heilsu mannsins.“
Samband mengunar
og manndauða
Rannsóknir hafa leitt í ljós,
að mjög hefur farið saman aukn
ing sulfordioxíös eða mengunar
Þeir segja...
Kommúnistar
drápu 6000
„Auðvitaö er Víetnamstríðiö
sóðalegt stríð. Svo hefur það
alltaf veriö. Kommúnistar tóku
af lífi í fjöldamorðunum eftir
Tet-sóknina að minnsta kosti
6000 manns. í öllum styrjöldum
gerast grimmdarverk,' stór og
smá. Þau eru alltaf óafsakan-
leg og aldrei má verja þau. En
bandarískir liösforingjar hafa
annars vegar og dauðsfalla síð-
ustu fimm árin. „Við erum nú í
fyrsta sinn sannfæröir um, aö
það er ákveöið samband milli
mengunar og manndauða, eitt-
hvað svipað og er milli reykinga
og' ciauösfalla vegna krabba-
meins í lungum“, segir dr. Leon
ard Greenburg, sem sérstak-
lega hefur rannsakað þetta mál.
Aðrar rannsóknir hafa beinzt
að mannslátum á tímum, þeg-
ar loftið er óvenjulega óhreint.
Dr. Greenburg fann þó sam-
band ,þegar hluti súlfordíoxíðs
ins var aöeins 0,2 á móti milljón
í loftinu. Dauösföllum fjölgaði
um milli 10 og 20 á dag, þegar
hluti þessa efnis var milli 0,2 og
0,4 á móti milljón.
Hlutfali mengunarinnar náði
þessu marki tíunda hvern dag
þau fimm ár, sem. rannsóknin
tekur til.
Díoxíö þetta myndast, þegar
gas og eldsneyti brennur í iðju
verum. Díoxíöið sýnir stig meng
unarinnar, en einnig mæla menn
við slíkar rannsóknir hluti, er
svífa í lofti.
Fimmföldun
sjúklinga
Fjórir læknar, Shultz, Fled-
man, Schlessinger og Mosher,
könnuðu, hversu mörg börn
koma á sjúkrahús dag hvern
með asma og útbrot á hörundi
og báru saman viö mælingar á
mengun. Voru 32,4 asmatilvik
fyrir hver 100.000 böm, þegar
mengun var litil, en á móti voru
50,7 tilvik af hverjum 100.000,
veriö sakaðir um morð .... Mik
ið af sönnunargögnunum, sem
sagt er frá, er vafasamt (eða
hvers vegna þögöu vitnin í rúmt
ár?). Málið verður að rannsaka
á heiðarlegan hátt.“
Daily Telegraph (London)
Stríðið misst
tilgang
„Öviökomandi ættu ekki aö
predika. Sérhver her rikis, sem
llllllllllli
m ;
þegar mengunin var sem mest.
Útbrotatilfellin fimmfölduðust
þegar mikil mengun var í and-'
rúmslófti. Athugendumir
fundu einkum samband milli '■
mengunarinnar og sjúklinga úr
hópi drengja innan við fimm
ára aldur.
„í þessum tölum kemur ekki í
ljós sambandið milli mengunar
innar og fjölda. allra sjúklinga
meö asma, en meiri hluti
þeirra kemur aldrei á sjúkra-
hús“, segja þeir.
Tíu sinnum
oftar hósti
Aörar rannsóknir sýna fram
"á, aö menn stefna heilsu sinni
í hættu með reykingum og meö
óhreinkun vatns og af geislum.
Menntaskólabörn, sem reykja '
meira en 15 vindlinga á dag, fá •
hóstaköst tíu sinnum oftar en ,
þau, sem ekki reykja, sam-
kvæmt einni slíkri rannsókn.
Þetta gildir um börn niöur í 13 ■'
og 14 ára.
„Við megum ekki trúa á
tæknina í blindni", segir einn :
forustumanna í heilbrigöismál- >
um, og hann mælir með ströng- •-
um hömlum á eitrun andrúms- ,
loftsins. Ekki megi bíða lengur.
heyr slíka styrjöld erlendis, hef
ur haft galla, og þaö óhjákvæmi '
lega haft stjórnmálalegar af-
leiðingar í för með sér ... þeg-
ar Frökkum varð loks Ijóst,
hvernig sumar úrvalshersveitir
þeirra komu fram viö fanea í
Alsír, varö sú sannfæring staö
fastari, aö stríðið heföi misst
gildi sitt og væri óvinnandi. '
Vera má, að Bandaríkjamenn
séu nú að læra sömu lexíu.“
Times (London).

«* 'W
t l r- t -■