Vísir - 20.06.1970, Blaðsíða 8

8
V1SIR . Laugardagur 20. júní 1970.
VÍSIR
Útgefandi: Reykjaprent hf.
Framkvæmdastjóri: Sveinn R. Eyjólfsson
Ritstjóri: Jónas Kristjánsson
Fréttastjóri: Jón Birgir Pétursson
Ritstjómarfulltrúi: Valdimar H. Jóhannesson
Auglýsingar: Bröttusötu 3b Símar 15610. 11660
AfgreiðsUi: Bröttugötu 3b. Sími 11660
Ritstjón: Laugavegi 178. Sími 11660 (ó línur)
Áskriftargjald kr. 165.00 á mánuði innanlands
1 lausasölu kr. 10.00 eintakið
Prentsmiðja Vfsis — Edda hf.
Veldur hver á heldur
Enginn ágreiningur er um það, að rætzt hafi úr efna-
hagsmálum okkar langt fram yfir þær vonir, sem
jafnvel bjartsýnustu menn gerðu sér, þegar erfiðleik-
arnir voru mestir fyrir 2—3 árum. Kemur þar til bæði
stóraukin aflabrögð og betra verð á erlendum mark-
aði, en þetta hefði þó ekki nægt, ef ríkisstjómin hefði
ekki brugðizt við vandanum eins viturlega og hún
gerði. Það er ekki nóg að mikið aflist og hátt verð
fáist fyrir afurðirnar, ef stjórnvöldin kunna ekki að
stýra þjóðarbúinu. Það sannaðist átakanlega á valda-
tíma vinstri stjórnarinnar og raunar hvert sinn, sem
Framsóknarflokkurinn hefur haft stjórnarforustu. Það
er því engin furða, þótt meirihluti þjóðarinnar sé treg-
ur til að fá þeim flokki slíka valdaaðstöðu, eins og
fram hefur komið í kosningum síðasta áratuginn.
Framsóknarflokkurinn hefði ekki ráðið við þann
vanda, sem núverandi ríkisstjórn þurfti að leysa, þeg-
ar efnahagsáföllin dundu yfir 1967. Þar talar fyrri
reynsla ólygnustu máli. Þjóðin hefur ævinlega staðið
berskjölduð undir stjórnarforustu Framsóknar, þeg-
ar vanda hefur borið að höndum. Þar- hefur alltaf
skort þá forsjálni, sem nauðsynleg er, og þau héil-
indi í samstarfi við aðra flokka, sem eru forsenda
farsællar stjórnarsamvinnu. Framsóknarmenn eru
ekki ennþá vaxnir upp úr þeim vanþroska, að setja
alltaf flokkssjónarmiðin ofar þjóðarheill. Það hefur
flokkurinn sýnt svo ekki verður um villzt með þeirri
ábyrgðarlausu hentistefnu, sem hann hefur rekið í
stjórnarandstöðunni síðasta áratuginn. Einkanlega
hefur þetta ábyrgðarleysi verið þjóðhættulegt nú síð-
ustu árin, þegar svo brýna nauðsyn hefur borið til að
allir landsmenn stæðu saman um ráðstafanir ríkis-
stjómarinnar.
Þjóðin lítur nú, og sannarlega ekki að ástæðulausu,
bjartari augum til framtíðarinnar en hún gerði fyrir
2—3 árum. Eigi að síður er langt frá því, að öllum
búraunum sé lokið. Áföllin, sem bændur hafa orðið
fyrir af öskufalUnii eru sannarlega alvörumál og eiga
eftir að kosta þjóðarbúið stórfé. í öðru lagi búum
við enn við svo ótryggan afkomugrundvöll, að eng-
inn getur vitað með vissu nema aflabrestur og verð-
fall geti dunið yfir aftur á næstu árum. Þess vegna
verða landsmenn allir, hvar í stétt sem þeir standa,
að gæta hófs í kröfum sínum til þjóðfélagsins, minn-
ugir þess, að því eru takmörk sett, hve mikið er til
skiptanna. Og þótt kommúnistar og önnur sundrung-
aröfl ali stöðugt á því, hve ójafnt sé skipt, er sann-
leikurinn sá, að launajöfnuður er hér meiri en í nokkru
öðru landi veraldar.
Með þessu er ekki sagt, að þeir lægra launuðu séu
ofhaldnir af sínu, enda þótt flestir þeirra beri sem
betur fer meira úr býtum en látið er í veðri vaka, þeg-
ar deilt er um kaup og kjör; en laun opinberra emb-
ættismanna og ríkisstarfsmanna eru tvímælalaust
miklu lægri en í nágrannalöndunum.
t!
\\
Ótti við gengislækkun og
illska yfir fótboltaósigri?
— Orsakir skyndilegs fylgishruns Wilsons
Hinum hægláta Ed-
ward Heath tókst á ell-
eftu stundu að leiða
íhaldsflokkinn til sigurs
í Bretlandi. Síðustu daga
kosningabaráttunnar
birtist nýr Heath, alls ó-
líkur hinum ábyrga pip-
arsveini, sem menn
höfðu þekkt og svo lítill-
ar tiltrúar naut meðal
kjósenda. Heath barðist
eins og Ijón. Hann hjó
að stjóm Verkamanna-
flokksins með öllum til-
tækum vopnum og nýtti
sér efasemdir þær, sem
kjósendur hafa lengi bor
ið í brjósti um ríkis-
stjórn I-Iarolds VVilsons.
Viðskiptahalli.
Eitt skæðasta vopn Heatbs
var skýrsla, er birtist nokkrum
dögum fyrir kosningar og sýndi
viðskiptahalla í maímánuði.
Þetta fylgdi i kjölfar harðs áróö-
urs Wiisons, sem byggður var á
hinum augljósa endurbata i efna
hagslífinu eftir margra ára erf-
iðleika. Wilson reyndi að sanna.
aö stjórninni hefði nú loks tek-
izt að sigrast á efnahagsvand-
anum, og nú væri biarr fr.im
undan. Þessu trúðu menn, eins
og skoðanakannanir höfðu sýnt.
Heath virðist á hinn bóginn hafa
tekizt síðustu dagana að snúa
vörn í sökn og fá kjósendur til
að efast um horfurnar.
Heath sagði, að ný gengislækk
un blasti við, ef Verkamanna-
flokkurinn fengi að halda um
stjórnartaumana næsta kjör-
tímabilið. Rétt er að minnast
þess, að Verkamannaflokkur-
inn galt mikið afhroð í hverjum
aukakosningunum á fætur öðr-
um, eftir að Wilson felldi gengi
pundsins og kjör manna rým-
uðu. Fyrir ári vom Verkamanna
flokknum taldar allar bjargir
bannaðar, ef kosningar hefðu
orðið. Endurreisn fylgis Verka-
mannaflokksins fór saman við
fréttir um endurbatann í efna-
hagsmálum.
Ótti um kaupmátt launa.
Ef við eigum að trúa skoð-
anakönnunum þrátt fyrir allt,
þá mætti ætla, að Wilson hafi
haft meirihluta meðal kjósenda
jafnvel tveimur dögum fyrir
kosningar, en síðan hafi hann
misst fylgið sfðustu dagana.
Þetta mætti rökstyðja með því,
að hinn grimmilegi áróður
íhaldsmanna hafi verkað. Kjós-
•iiniiimi
Umsjón: Haultur Helgason
endur tóku þá ákvörðun að
treysta félögum Heaths betur
fyrir kaupmætti launa en Wil-
‘lon.
Hrakfarir í fótbolta.
Þegar leitað er að skýringum
úrslitanna, kemur sumum jafn-
vel til hugar, að brezkir kjós-
endur hafi verið að láta f Ijós
gremju sína vegna ósigurs
knattspymuliðs þeirra á heims-
meistaramótinu í Mexíkó. Án
efa hafa úrslit heimsmeistara-
keppninnar skipt Breta meira
máli en þaö, hver verður ofan
á 1 pólitíkinni. Menn urðu reið-
ir yfir úrslitunum, ekki sízt þvf,
hvemig brezka liðið missti for-
skot sitt á sfðasta hálftfma leiks-
ins. Vonzka í kjósendum er
alltaf í óhag þeim, sem með
völdin fara.
Samkeppni þeldökkra
verkamanna.
„Svarti sauðurinn“ Enoch
Powell lét Ijós sitt skfna síðustu
daga kosningabaráttunnar, og
vakti mikla athygli um heim
allan. Hann hélt þvf fram, að
Verkamannaflokkurinn vildi
leyfa þeldökkum innflytjendum
frá Vestur-Indfum að leika laus-
um hala. f hinni hðrðu afstöðu
sinni gegn innflutningi þeldökks
fólks til Bretlands, hefur Powell
ekki meirihluta íhaldsflokksins
að baki sér. Þvert á móti er leið-
togi flokksins, Heath, eindreg-
inn andstæðingur stefnu Pow-
ells Hins vegar sýna úrslitin í
þeim kjördæmum, þar sem kyn-
þáttamálin skipta nokkru, að
íhaldsflokkurinn hagnaðist á af-
stöðu Powells. Sigur Ehalds-
manna var þar stærri en annars
staðar. Þvf er ekki ólfklegt, að
hinn almenni brezki kjósandi sé
uggandi um sinn hag gagnvart
innflytjendum og treysti fhalds-
mömnum betur í þeim efnum en
Verkamannaflokknum. Gætir
þar þess sama og aimars staðar,
að verkamenn óttast að sam-
keppni frá þeldökkum muni geta
skaðað þá, ef atvinnuleysis gætti
að ráði. Þetta er svipuð afstaða
og víða kemur fram f kosning-
um f Bandarikjunum.
Fjörkippur Wilsons eftir
áramót
Ekki verður sagt, að kjósend-
ur hafi yfirleitt veriö ánægðir
með stefnu Wilsons. Þegar menn
segja, að úrslitin hafi nú komið
á óvart, mætti alls eins segja,
að skyndilegur fjörkippur í
fylgi Verkamannaflokksins upp
úr áramótum hafí komið á ó-
vart. Mestallt kjörtfaiabilið var
Verkamannaflokkurinn f mikl-
um minnihluta meðal kjósenda
og raunar hruni næst. Úrslitin
nú eru eins naum og unnt er,
og Verkamannaflokkurinn jaör-
ar við íhaldsflokkinn um fylgi.
Wilson var eindreginn tíds-
maður aðildar Bretlands að
Efnahagsbandalagi Evrópu.
Skoðanakannanir bentu tfl þess,
að kjósendur væru henni and-
vígir. Að vísu hefur thaldsflokk-
urinn undir forystu Edwards
Heaths einnig aðild að EBE á
stefnuskrá sinni. Hins vegar eru
áberandi innan íhaldsflokksins
þeir, sem eru henni andvígir,
svo sem títt nefndur Powell.
Þvf má ætla, að kjósendur vænti
þess einnig á þessu sviði, að
fhaldsmenn muni ekki flýta sér
um of inn í Efnahagsbandalagið.
en Wilson hefði verið Ifklegri
til slíks.
Þess vegna skortir ekki rök-
in, sem hnfga að þvf, að Wilson
setti ekkj „rnet'* f brezkri pöli-
tík með þvf að vera kjörinn i
þriðja sinn til æðstu valda á
Bretlandi.
Edward Heath barðist eins og Ijón siðustu dagana.