Vísir - 27.06.1970, Síða 7

Vlðl R . Laugardagur 27. júní 1390.
cTlíenningarmál
Hjörleifur Sigurðsson skrifar um listahátíð:
ÍSLENZK
NtJTÍMA
MYNDLIST
stendur í Reyikjavík
og það er sannartega
hátfðastund þegar nýr mynd-
Bstanskáti er tekinn í notkun
í fyrsta sinn. Hvernig hefur
tekizt tii meö sýninguna „ís-
lenzk nútíma mýndlist"? Vel
... í stárum dráttum. Ungir,
miðaldra og aidnir listamenn
etja saman bestum sínum og
ekfei er annað að sjá en þeir
þrífist baerilega í sarna hásinu
þrátt fyrir gerólík sjónarmið og
andhverf stefnumörk. Auðvitað
saknar maður gamatta Kunn-
kigja úr hópi myndl istarrn anna
— tS! að mynda sumra hinna
rófctæknstu og forvitnilegustu —
en þannig htýtnr krókurian aö
beygjast um leið og samfélagið
vex. Dettur nokkrum svo sem
í hng, að skynsamtegt væri að
geia út bækur atlra áhugaverð-
œíw rithöfunda okkar á sama
■vorinu? Margt veldur fjarvist-
unum. Sýningamefndin hefur að
mestu leyti dregið sig í bté, til
em þerr höfundar, sem ekki em
þess umkomnir í bili að ganga
út á vfgvöllinn, enn aðrir forð-
ast miktar stundir.
Ég sagöi, að sýningin hefði
tetdzt vel í stærstu dráttum og
vfl bæta við, að hún er breiðari
og frfálslegri að skipulagi en
nokkur önnur i semnj tíð. t
staðínn er Mklega hægara að
styðja á veika bletti einstakra
höfunda. Slíkt ber ekki að
harma. Hér er einnig teflt fram
andstæðum í nokkrum mæli.
Kynslóðimar, rök þeirra og
sjónarmið fá að standa fyrir
sínu án teljandi íhJutunar ílokk-
unarmanna sýningamefndar.
HJutverkin leika þeir að tjalda-
bald og fyrir bragðið verður
herldin hvorki mikilfengleg né
giæsiieg en aftur á móti eðlileg
og sönn í talsvert ríkum mæii.
Eítt finnst mér þó skorta. Högg-
myndir og aðrar rúmtaksmyndtr
eiga að blandast flatarverkum.
Aðskilnaðarstefna efnistegi'.nd-
anna er fráteit, þjónar engum
skynsamlegum tilgangi.
Tlöfundar verkanna: Þrjátíu
og sex, sumir meðal hinna
rey-ndustu aðrir að stíga fyrstu
skrefin og ögn hikandi eins og
vonlegt er. Þorvaldur Skúlason
kemur með fjögur ágæt olíu-
málverk, auðþekktur eins og
fyrrum, Hann Jeikur sér að því
að brjóta miðjuna niður í fjöl-
marga granna tóna, stundum
fislétta og tæra eins og strokur
í klassísku dansverki. Bygg-
ing langveggsmyndarinnar —
Sveiflna — er samt dálítið
hæpnari en hinna. Svavar
Guönason teflir einnig fram lit-
ríkum kvartett. Sjávarniður
hans — eitt dramatfskasta verk
sýningarinnar og magnaðasta —
hefur ekki tapað sér frá því við
sáum það í Menntaskólanum.
Hin þrjú, myrk og heit ekki
siður hvað formskipan snertir
en tónarununa, krefjast í raun
og sannleika stærra veggrýmis.
Frá útisymngu hoggmynda a Skólavoröuholti.
Vilhjálmur Bergsson stendur
sig vel viö hlið meistaranna.
Rauði bjarghringurinn boðar
sitfchvað nýtt hjá honum en
málverkið í miðju kann ég sízt
Jón Þ. Kristjánsson: Tuttugu og fjórar rendur
að meta. Bragi Ásgeirsson rýf-
ur hinn slétta grunn, einn ör-
fárra þátttakenda. Myndir hans
láta okkur sjaldan í friði, vekja
uppnám, stundum óhugnaöar-
tilfinningu. Stofuljóðið verður
honum fjarlægara með hverjum
deginum sem líður. Um leið
verður okkur hugsað til Gunn-
steins Gíslasonar, er kemur nú
fram í skæra birtu, með undar-
legum hjætti tengdur byggingar-
list. Verk hans öll eru einstak-
lega hrein í hljóminum. Helgi
Gíslason, ■ Ingiberg Magnússon
óg Jón Þ. Kristjánsson geta með
réttu viðrað sig utan ramtna
skólans. Að mínu viti er Jón
lengst kominn þrenienninganna.
Ég get ekki sætt mig við þá til-
hugsun, að Hringur” Jóhannes-
son máli vélarhluti og vélfanta-
síur með hinum fingerða áslætti
litanna. Tígull hans (og hringur)
er langgeðþekkasta myndin.
Aftur á móti hef ég hverg; séð
Arnar teygja sig jafnhátt til fjall
anna. Leifur Breiðfjörð sendir
frá sér mjög vandaðar, litlar
myndir. Valtýr Pétursson hreins
ar stóru fletina dyggilega og
gefur bláum, gulum og rauðum
litum meira svigrúm en áöur.
Athygli beinist einkum að
stærsta verki hans — bláa og
fjarræna hljóminum, sem stýr-
ir f’lestum öðrum atriðum mynd-
arinnar. Ásgerður Búadóttir,
Jóhannes Jóhannesson, Guð-
munda Andrésdóttir, Eirikur
Smith og Jóhann Briem hafa
Iftið breytzt síðasta árið eða ár-
in. Vefjarhiminn Ásgerðar fellur
í sama ótvíræða gæðaflokk og
Stormharpan í Norræna húsinu.
Eiríkur er kominn vel á veg með
aö efla hinn nýja stfl. Bæð; Jó-
hannes og Guðmunda sýna heil-
steypt safn málverka, reyndar
þannig að erfitt er að fetta fing-
ur út í kafla eða heildir. Þær
eru sérstaklega formfagrar. Lík-
lega er rangt að segja að Jó-
Ör sýningarskálanum á Miklatúni
hann Briem hafi lítið hreyft stg
upp á síðkastið. Hinn liðlega
sextugi málari kom undirrituð-
um mest á óvart þegar hann
heimsótti myndlistarhúsið í
annað sinn. Form Jóhanns gerast
huglægari og litur og lína faiia
þétt í sama sporið.
TTtisýning höggmynda á Skóla-
vörðuholti olli mér no-kkr-
um vonbrigðum. En vitaskuM
eru þar einnig merkilegar mynd-
ir. Fyrst skal telja Gretti Sigur-
jóns Ólafssonar úr gráum steini
— spenntan, eins og boga og
tæran eins og lind. Aldrei þreyt-
ist gesturinn á að miða hann of-
an af Eiríksgötu eða neðan af
Mímisvegi. Þetta er verk með
skuggum lágmyndar en þykk-
ildum og skorum lárétts steins.
Hópur Þorbjargar Pálsdóttur —
Dansleikur — skapar einnig sér-
stakt andrúmsloft í kringum sig
á holtinu, smituð glettnislegum
fettum og hrjúfum brettum.
Jóhann og Kristín Eyfells standa
nákvæmlega í sömu sporum og
fyrir réttu ári. Myndir þeirra
eni auðþekktar, Pólitískur
realismj Jóns Gunnars skipar
veglegan sess í garðinum á
Skólavörðuholti, minnir á
nautsskalia, duibúinn og sveip-
aðan gulu segli í fjölleikahúsi.
SkalHnn snertir ögn fínu taug-
arnar i greinarhöfundi, særir
þær eins og verk Braga í mynd-
listarhúsinu. Hið sama verður
tæplega sagt um Organísk form
I—V eftir Einar Hákonarson.
Þau eru fínleg og ljúf að eðli,
innhverf í sjáifum sér eins og
hluti grafíkverka hans. Sjómenn
Ragnars Kjartanssonar nálgast
hvergj nærri myndir hans á
tveim síðustu útisýningum. Mig
grunar, að þau skortj nægilegan
aðdraganda. Skúlptúr Gunnars
Mássonar lffgar græna brekku-
fótinn en ég veit hreint ekki
hvernig hann endist. Myndir
Guðmundar Benediktssonar (nr.
8 og 9) vitna um formskyn hans
og búa vafalaust yfir duldum
kostum. Snorri Sveinn á að lík-
indum eftir að sækja sig sem
höfundur rúmtaksverka. Á þess-
ari stundu er hann eilítið hik-
andi. Að iokum komum við að
flugunni. Höfundur og rækt-
unarstjóri: Magnús Tómasson.
Hún er í stuttu máii eitthvert
veglegasta sjónarspilið sem
Listahátíð í Reykjavík býður
okkur til nautnar og útlegging-
ac.