Vísir - 26.10.1970, Blaðsíða 9

VlSIR . Mánudagur 26. ofctóber 1970.
Háskólamenntaðir kennarar fóru úr kennslu til að marsera að fjármálaráðuneyti og bera fram kröfur sínar. Eiga þeir að
fá aukin laun fyrir sömu störf vegna aukinnar menntunar?
Reglustikurnar á lofti
— „Sömu laun fyrir sömu vinnu" eðo
„sömu laun fyrir sömu menntun"?
Nú eru kennarar a. m. k. sumir þeirra, farnir að marsera
með miklum gauragangi eins og nemendurnir gerðu í fyrra,
þó að tilgangurinn sé ef til vil annar. Félag háskólamennt-
aðra kennara vakti athygli á mismunandi viðhorfum kenn-
arastéttarinnar til launamála í kröfugöngu sinni aö fjármála-
ráöuneytinu í fyrri viku, en þeir eins og fleiri háskólamennt-
aðir menn telja sig ekki lengur eiga samleið með öðrum
launamönnum í þjónustu hins opinbera. Háskólamenntaðir
kennarar hafa nokkra sérstööu innan raða háskólamanna
þar sem þeir vinna í mörgum tilfellum nákvæmlega sömu
vinnu og aðrir kennarar, sem ekki hafa háskólastimpilinn upp
á vasann. Því er fróðlegt að kynnast viðhorfum hinna þriggja
kennarasamtaka, sem endurspegla hin mismunandi viðhorf
til menntunar og launamála, þar sem deilan stendur ef til vill
fyrst og fremst um „sömu laun fyrir sömu vinnu“ eða „sömu
laun fyrir sömu menntun."
Ingólfur Þorkelsson, formað-
úr Féiags háskólamenntaðra
kennara:
Okkar stefna er framtíð-
arstefna ekki henti-
stefna
□ Okkar stefna í launamál-
um kennara er framtíðar-
stefna, ekki hentistefna.
Stefnan er sú aö launa eigi
kennara eftir réttindum og
menntun, en ekki eftir skóla-
stigum. I sem stytztu máli
teljum viö þessa stefnu nauð-
synlega af þremur höfuö-
ástæðum:
1. Hún er nauðsynleg til að
hvetja menn til að afla sér mennt
unar fyrir starf sitt.
2. Hún er réttlát vegna þess,
að kennarar, sérstaklega mennt
aðir til kennslu, hafa kostað
nám sitt sjálfir. Til að tryggja
þeim sömu ævitekjur verða þeir
því a. m. k. aö hafa hærri laun
sem því nemur.
3. Hún er skynsamleg og
forsenda þess, að lægri skóla-
stigum verði tryggður viðunandi
kennarakostur.
Við teljum, að ekki eigi að
launa kennara eftir kennslustig
um og þeim lágmarkskröfum,
sem gerðar eru til kennara á
viökomandi kennslustigi. Með
þeirri stefnu eru ákveðin skóla
stig rænd annars hæfum kenn-
urum, sem að sjálifsögðu leita
þangað, sem kjörin eru bezt.
Þannig á maður, sem hefur t. d.
cand mag próf, aö fá laun sam-
kvæmt þvi, jafnvel þó að hann
kenni á skólastigi, þar sem kraf-
izt er B.A. prófs.
Viö teljum að í framtíðinni
komi ekki til greina, að þeir,
sem ekki hafa aflað sér mennt-
unar, hafi sömu laun og aðrir,
sem hafa gert það Sú stefna í
launamálum, að meta eigi til
jafns 4 ár í starfi og 1 ár I
námi er fráleit, en þá stefnu
virðast þeir háfá 'fuí'ltrúar fjár-
málaráðimeytisjns og BSRB; cn
Sú stefna miðar aðeins að
því, að menn hefji kennslu án
menntunar og forpokist svo i
þessi 15 ár, sem á vantar tiil
að þeir fái sömu laun. Ég segi
forpokast, þvf að svo sannarlega
þurfa kennarar eins og svo marg
ir aðrir starfshópar að endur-
nýja sína þekkingu meö nýjum
tímum.
Ég tel að rfkisstjórninni sé
skylt að hafa heildarstetfnu 1
menntamálum og launamálum.
Hins vegar ber menntamálaráð-
herra endanlega ábyrgð ef hvik
að er frá skynsamlegri hei’ldar-
stetfnu.
Ólafur S. Ólafsson, formaður
Landssambands framhalds-
skólakennara:
Kennurum með BA-próf
fækkað þrátt fyrir
forgangsrétt
Ég hef nú satt að segja ekki
skilið hvaða tilgangi þessi gaura
gangur Félags háskólamennt-
aðra kennara á að þjóna. í
sumar sendum við frá okkur
sameiginlegt álit á þvf, hvemig
framtíðarstefna í kennslumáll-
um eigi að vera, en þar kemur
fram að stefna beri að aukinni
menntun kennarastéttarinnar. —
Samkvæmt s-tarfsmati kemur
fram, að háskólamenntaðir kenn
arar fái hærri laun, en hinir og
þannig hefur það verið í raun.
Frá 1952 fengu menn með B.A.
próf forgangsrétt til kennara-
starfa á framhaldsskólastiginu
og hærri laun frá 1983. Þrátt
fyrir þetta hefur það komið í
ljós, að kennurum með B.A.
próf hefur fækkaö hlutfallslega
á tímabilinu frá 1963 samkvæmt ,
könnun Félags háskólamennt-
aðra kennara. Þrátt fyrir for-
gangsrétt háskólamenntaðra
manna eru nú 60—70% með í
félagi þeirra, en um 700 í Lands
sambandi framhaldsskóiakenn-
ara.
Við höfum sízt á móti því, að
háskólamenntaöir kennarar á
gagnifræðaskólastigi komizt upp
í launum, en við teljum aðeins,
að þeir menn, sem hafa haldið
uppi kennslunni á þessu stigi,
hafi tækifæri til þess að vinna
sig upp í sömu laun með starfs
aldri. Á hvað löngum tíma þetta
skal gerast er svo annað mál,
sem má reyna að semja um.
Með tímanum öðlast menn
starfsreynsiu, sem hlýtur að
vera einhvers virði, en einnig
má benda á aö 70—80% kenn-
ara sóttu t. d. námskeið í sum
ar, sem gepr þá hæfari í starfi.
Við höfum sízt á móti þvi að
kennarar fái aukin laun við
rneiri menntun, en það er máil
rfkisvaldsins, hvort það vill ráða
kennara" fyrir ;ákveðið stólasjtrgj
með'meiri menntunj.en tilslcihð,
er á því stigitf Þaö er sem sagt
mál ríkisyaldsins að gera upp
við sig hvort það vill kosta
meiru til en nauösynlegt er, en
ekki kennarasamtaka.
Að öðru leyti vil ég vísa til
greinar í nýútkomnum Mennta
málum, þar sem Landssamband
framhaldsskólakennara túllkar
afstöðu sína varðandi menntun
kennar. Þar segir m. a.:
„Með EiliHti til endurskipu-
lagningar Kennaraskóla íslands,
þar sem geit er ráð fyrir stúd
entsprófi eða öðru sambærilegu
prófi sem aðalinntökuskilyrði,
er eðlilegt, að fela þeim sköla
einnig undirbúningsmenntun
ffamhaldsskólakennara þar sem
a. m. k. kennaraefni bóklegra
greina undirbúi sig fyrir sér-
greinar sínar og fái að loknu
námi þar fyltetu réttindi til
kennsiu i unglinga- og gagn-
fræðaskólum."
„Varðandi kennara án fyl'lstu
réttinda, sem komnir eru í fast
starf og vilia gera kennsilu að
ævistarfi gildi:
a) Löng sitarfsreynsla veiti
ful'l kennsluréttindi skilyrðis-
laust.
b) Rfkisstjóm beri skýlda til
að getfa þeim, sem styttri starfs
reynslu hafa, kost á námi sam
hliða starfi, er veitt geti fu-11
kennsluréttindi.“
„Skilyrði fyrir stöðuveitingu
í framtíðinni:
1. Lokapróf frá kennarahá-
s'kóla, er ful'lnægi kröfum til
kennslu í unglinga- og gagn-
fræðaskólum.
2. B.A. próf eða lokapröf frá
Háskó-la Islands í viðkomandi
kennslugreinum, hvort tveggja
að viðbættu prófi í uppeldis-
og kennslufræðum.
3. Próf frá erlendum háskóla,
.sem metin eru jafngild ásamt
prófum í uppeldis- og kennslu-
fræðum.
4. Lokapróf frá þeim skólum,
sem undirbúa kennara í ýmsum
sérgreinum."
Svavar Helgason, fram-
kvæmdastjóri Bandalags ísl.
barnakennara:
Hærri laun fyrir aukna
menntun
Allt frá stofnun samtakanna
1921 hefur Santband fsl. bama-
kennara litið svo á, að grund-
völlur að framförum innan skól-
anna sé menntum kennaranna.
Með hliðsjón af því, að sú krafa
verður æ rfkari, að skólamir
ta-ki að sér stærri hluta af upp
eldi bamanna, verður einnig að
krefjast aukinnar menntunar
kennaranna. Alyktun UNESCO,
menningarstofnunar Sameinuðu
þjóðanna frá 1966, ber þetta
Jrjeii>iiígr!WfV. ,í>ftr| ,segir, að
þlutverk skólanna sé að þroska.
skapgerð einstaklinganna, stuðla
að and'legri, siöferðislegri, félags
legri, menningarle-gri og hag-
rænni þróim þjóðfélagsins. Til
að rísa undir þessari kröfu þurfa
kennarar að hafa staðgóða
menntun.
Það er því stefna bandalags-
ins eins o-g fram ko-m á full-
trúaráðsifundi í vor, að kennara
nám skuli vera sémám á há-
skólastigi, en samkvæmt þvi
var lagt til að inntökuskilyrði
f kennaraskólann verði stúdents
próf, en vegna fámennis okkar
þjóðfélags var lagt til að tfam-
vinna væri á milli kennaraskól-
ans og háskólans tiil að nýta
betur starfs'kraftama.
Okkar krafa er sú, að greiða
eigi kennurum laun eftir mennt
un, en jafnframt hefur þess ver
ið krafizt að kennurum á skyldu
námsstigi verði greidd sömu
laun, jatfnt á barnaskólastigi og
gagnfræðaskólastigi hafi þeir
sömu menntun. Við teljum, að
þaö sé röng stetfna að launa
eftir skólastigum.
Þá teljum við, að með auknum
kröfum til kennara , á bama-
s'kólastigi eigi að lyfta upp laun
um allra þeirra, sem hafa rétt
til að kenna þar samkvæmt
eldri kröfum, þar sem ekki sé
hægt að véfeneja rétt þeirra
manna, sem hófu kennslu, þeg
ar kröfumar voru kannski
minni.
Meginstefnan f launamálum
ríkisvaldsins á að miða að því
að hvetja menn til að auka sér-
menntun sína. Menn eigi því að
taka hærri laun fyrir meiri
menntun fyrst og fremst, en
ekki endilega sömu laun fyrir
sömu störf. Þetta er raunar við
urkennt að nokkru i dag, þar
sem bamakennarar meú eins
árs sérnámi eftir tilskilið kenn
aranám komust upp um einn
launaflokk. — VJ
fcW;
— Teljið þér að háskóla-
menntaðir kennarar eigi
að fá hærri laun en aðrir
cennarar?

Jónas Ásgrímsson rafvirki. Ég
held aö hæfni eigi að ráða laun
um.
Nikulás Sigfússon læ-knir. Ég
tel það eðlilegt að þeir sem
leggja á sig aukalegt nám fái
greitt fyrir það.
Skúli Sveinsson lögregl-uþjónn
Ég álit að þeir ættu að fá að-
eins hærri laun en það má deila
um hvað mikiö hæri þau ættu
að vera.
Haraldur Hannesson, vélstjóri.
Mér finnst að meiri menntun
krefjist hærri launa.
Úlfur Haraldsson verkfræðing-
ur. Sjálfsagt að menn fái umb-
un fyrir meiri menntun.