Vísir - 27.01.1971, Blaðsíða 6

V I S I R . Miðvikudagur 27. ianuar 1971.
6
Ef til vill búa firðir okkar og flóar yfir miklum möguleikum til fiskiræktar.
Rányrkja leiðir alltaf
til eyðingar
Getum við gerzt forystuþjóð á sviði fiskiræktar?
t'yrir allfflörgum áratugum
* koni einn af aflasælustu for
mönnum í Vestmannaeyjum, at
faugull maður og framisýnn, fram
með þá tillögu að formenn væru
skyldaöir t'il að hafa sérstök ílát
um borð í bátum sínum, þegar
farygningartími þorsksins færi í
faönd, þar sem blanda mætti
saman hrognum og svili úr þeim
fiski, sem veiddist og steypa sið
an fyrir borð að hæfilegum tíma
liðmum. Ég er ekki svo fróður
um sllka hluti, að ég geti dæmt
um favort sú titlaga faefði veriö
vænieg tál árangurs, en víst er
um það, aö benni var etcki sinnt.
Hiún er þó merkHeg eigi að síður
því að hún sannar, að hinn gætni
og framsýni formaður gerði sér
það Ijóst að verið var að rán-
yrkja þorskstofninn á miðun-
um með netaveiði um farygning
artímann og hvert stefndi með
þeirri rányrkju, ef ekkert væri
að gert af mannsins hálfu í því
skyni að koma í veg fyrir afleið
ingarnar. Hann var að visu ekki
einn Eyjaformanna um það, þó
að fæstir geröu sér þessa faættu
þá eins ljósa og síðar varð. En
tillagan er að sínu leyti merki-
leg og vel þess virði, að faún
geymdst í prentuðum heimildum.
Að því er ég bezt veit, er það
í fyrsta skipti hér á landi aö
sú hugsun kemur fram aö unnt
muni að stuðla að ræktun sjávar
fiska, og vinna þannig gegn rán
yrkju. Nú hafa tilraunir með
ræktun ýmissa sjávarfisikateg-
unda verið gerðar á ýmsum stöð
um erlendis um árabil, til dæm-
is úti fyrir Kyrrafaafsströndum
Bandaríkjanna. Ná þær tilraunir
einkum til þeirra tegunda, sem
hafast við ,á grynningum, þar
sem auðvelt er að bæta uppeld-
isskilyrðin með áburði og æti.
Ég veit um aðeins einn Islending
sem tekið faefur sér fram um
að kynnást þessum tilraunum,
þegar hatm var á skemmtiferða-
lagi vestur þar, gamlan togara-
jaxil að vestan og alinn upp við
fislcveiöar frá því hann man eftir
sér. Hann hafði aö vísu nauman
tíma til athugunar, en átti vart
til orö til að lýsa hrifningu sinnd,
þegar hann ræddi við mig. —
„Þetta er framtíðin", sagði hann.
„Þetta er framtíðin...“
Og vafadaust á hann eftir að
reynast sannspár þar. Þótt rán-
yrkjan sé enn í fudlum gangi á
öllum þeim fiskimiðum, sem enn
,eru ekki eydd af fiski, er hún
(fortiðarfyrirbæri í eðli sínu, öld
ungis eins og öll rányrkja á öör-
um sviðum. Ræktunin ein er
framtíðin, eigi um nokkra fram
tíð að verða að ræða. Hvað fisk
veiðamar snertir, þá hafa allar
helztu fiskveiðiþjóðir komið sér
upp svo stórvirkum rányrkju-
tækjum og ráða yfir svo full-
kominni rányrkjutækni að und
antekningarlaust allir fiskistofn
ar í hafi eru dauðadæmdir, ef
til vild innan fárra áratuga. í þvi
sambandi ber að gæta þess að
fækkunin lýtur sams konar lög-
máli og fjölgunin, en einungis i
öflugu hlutfalli. Þegar fækkunin
er fyrir alvöru komin af stað,
verður hún margfalt hraðari þeg
ar á liíður, og því ekki auðvelt aö
ákveða hvenær er um seinan að
grípa til einfaverra hugsanlegra
gagnráðstafana. Kannski er það
þegar um seinan hvað suma fiski
stofna snertir. Þegar svo meng
un haifsins og fiskimdðanna
leggst á eitt með hinni full-
komnu rányrkjutækni, getur
naumast — og raunar alls ekki
— farið nema á einn veg.
Eflaust munu margdr álíta að
hér sé stórlega ýkt, jafnvel þótt
einhver sannleiksgmndvöllur
kunni að liggja að baki þessum
hrakspám. Fiskveiðiþjóðirnar
hlytu annars að haifa þegar grip.
ið til gagnráðstafana. Það er nú
svo með það. Þegar öryggisráð-
stafanir varöandi framtdðina og
gróðasjónarmið líðandi stundar
stangast á, verða það oft gróða
sjónarmiöin, sem verða ofan á.
Það ættum við að vita eftir und
irtektunum, sem útvíkkun fisk-
veiðilögsögu okkar fékk af hálfu
sumra nágranna þjóðanna. Þess
er að vænta að kröfur okkar um
fuil umráð yfir landgrunninu
mæti meiri skilningi, þegar þar
aö kemur. En að litlu gagni kem
ur það okkur, þótt við fáum fuli
yfirráð, veröi þá öll miö evdd
af fiski og þá ef til vill miklum
mun fremur af völdum annarra
en okkar sjálfra, því að þess
verður naumast langt að bíða. að
tæknin geri fiskimönnum ann-
arra þjóöa kleift aö sjá svo um
að fiskigöngurnar komist ekki
nema að litlu leytd leiöar sinnar
inn fyrir takmörk veiðilögsög-
unnar. Og það verður áreiðan-
lega gert þegar og aö svo miklu
leyti sem tæknin leyfir.
Edna svarið viö þeirri vá er
fiskirækt I stórum stfl. Ekki er
ólíklegt aö við höfum mun betri
aðstöðu til slíkrar ræktunar fyr
ir flóa okkar og firði, og þvi
fyrr sem hafizf verður handa um
undirbúningsrannsóknir hvað
það snertir, því betra. Fæðuþörf
mannkynsins eykst meö degi
hverjum, rányrkjan í hafi er hert
að sama skapi og tækninni á þvf
sviði fleygir fram. Vitað er að
þegar er mjög farið að ganga á
ýmsa fiskistofna, hins vegar
verður ekki vitað hve þess
verður langt eða skammt aö bíða
að adlar ráðstafanir þeim til
bjargar verði um seinan. En við
vitum að ræktun f einhverri
mynd er eina öryggið gagnvart
rányrkjunni, eins og gamli tog
arajaxlinn að vestan sagði, það
er framtíðin.
Þegar framtfðin er annars veg
ar er aldrei of snemmt að hefjast
handa. Við verðum að kynna okk
ur tafarlaust þær tiiraunir, sem
aðrar þjóðir vinna að á þessu
sviði, hefja rannsóknir á okkar
eigin möguleikum, svo unnt
verði aö byggja okkar eigin tdl-
raunir á vísindaiegum grund-
velli. Og þvd skyldum við ekki
geta gerzt forystuþjóð á sviði
fiskiræ-ktar með tíð og tfma ...
Lárviðar-
lauf eða
hass
Jói litli skrifar:
„Það ætti að mfnu viti að
verðlauna þennan gutta, sem
seldi iárviðarlaufið fvrir hass.
Það var alveg kostulegt uppá-
tæki. Mönnum lærist |>á að
gleypa ekki jafnfljótt við gylii-
boðum svartamarkaðsbraskara
næst þegar slfka ber að garði
hjá þeim.
Mikið ósköp getur nú fölk
verið miklir einfeidningar, að
láta draga sig svona á tálar. Og
það er alveg sama, hvað þaö
refcur sig oft á. Það lærir samt
ekki af revnsiunni.
Og ekki njóta þeir samúðar
minnar, þessir, sem eru á snöp-
um eftir hassi og sitja svo þann
ig eftir með sárt ennið. Þeir
voru hennnir að sitja ekki eftir
með enn sárara enni, því aö
þessir fáráðlingar vita auðvitað
ekkert um hverju er prangað inn
á þá.
Þetta ætti að sýna þeim, sem
halda fram meinleysi hass- og
marfjúanareykinga, hve auð-
velt er að lauma aMs konar
óþverra inn á þessi ginningar-
fífl. Hver veit, hvort þetta er
hass, ópíumblandað . hass eða
bara ópíuni, sem þessir einfeldn
ingar láta troða í pfpur sfnar?
Ætli það verði ekki fleiri. sem
framvegis hugsa sis tvisvar um.
áður en þeir hlaupa eftir þvf
hassi sem beún er boðið? Það
mætti segja mér það.
Og fyrst við ræðum hass á
annað borð, bá vil ég bera fram
eina uppástungu Það á að láta
umráðendur danshúsa bera á-
byrgð á því. ef revkt er hass i
þeirra salarkvnnum. Þeim á
ekki að líðast að umbera slíkt
Það gerist heldur ekki án beirra
vitundar, þvf hassrevkingar fara
ekki dult. Þefurinn finnst lang-
ar leiðir.“
□ Hvað á að bjóða
íbúunum?
íbúi við Reyn'hvamm f Kópa-
vogi sfmaði biaðinu:
„Heimilið á að vera nokkurs
konar griðastaður hvers og eins.
Þar á að vera hægt að slaka á
eftir átök dagsins og hvfla fyrir
nýjan vinnudag. En hvemig er
slíkt hægt, þegar hamarshöggin
hljóðna ekki fyrr en komið er
fram á nótt, eins og gerist f bíl-
skúrsverkstæði héma rétt hjá
mér. Maðurinn þama á vfst 3
vörubfla og fólksbfl. Þetta tekur
mikið rúm og maðurinn er eigin
lega búinn að breyta fbúða-
hverfi f hálfgert iðnaðarhverfi,
bar sem unnið er á vöktum aö
heita má. Erlendis er víða bann
að að gevma stóra vörubfla f
íbúðahverfum. — vegna slysa-
hættunnar, sem af geymslu
þeirra stafar. Að ekki sé talað
um viðgerðir slíkra bíla f hverf
unum, — það varðar víst sekt-
um að reyna að iðka slfkt.
Það væri ánægjulegt, ef
nýi bæjarstjórinn reyndi að upp
ræta ýmislegt þessu líkt í Kópa-
vogi“.
HRINGID í
SÍMA1-16-60
KL13-15
Opinber stofnun óskar að ráða
VÉLRIT UNARST ÚLKU
Auk leikni í vélritun er krafizt nokkurrar
kunnáttu í tungumálum (ensku og dönsku).
Skriflegar umsóknir ásamt upplýsingum um
menntun og fyrri störf sendist afgreiðslu
blaðsins fyrir n.k. laugardag 30. þ. m., merkt
„Vélritun".
________________________________
Birkikrossviður
vatnslímdur og venjulegur.
Margar stærðir og þykktir.
Ótrúlega lágt verð.
HANNES ÞORSTEIPJSSON & Co. h/f
Slmi 85055