Vísir - 28.09.1971, Blaðsíða 9

V í S I R . Þriðjudagur 28. september 1971.
9
ÞETTA YRÐI
HÆGT AÐ FÁ:
UM 47.000 BÍLA
EÐA
30 SKUTTOGARA
EÐA
5 ÞOTUR, DC-8-63
EÐA 10 BOEING 727
EÐA
ALLA ÍSLENDINGA ,
TIL ÚTLANDA
EÐA
LITSJÓNVARPSTÆKI
fyrir alla núverandi sjón-
varpseigendur
EÐA
1000 PAKKA AF
SÍGARETTUM Á MANN
1
/ skemmtiferð fyrir
gjaldeyrissjóðinn?
— Margt ánægjulegt mætti gera við sjóðinn,
ef rikisstjórnin „færi út oð verzla"
4675 milljónir króna er hrika-
leg tala. Hún er svo langt frá
okkur, venjulegum borgurum, aö
við sjáum hana í þoku. Þetta
eigum við núna í gjaldeyris-
„sjóði“. Til þess að gera okkur
grein fyrir þessarj upphæð, höf-
um við til gamans veít því fyrir
okkur, hvað mætti kauna fyrir
hana, ef til dæmis ríkisstjóm
inni dytti í hug að fara út og
verzia.
Gætu tvöfaldað bílaeign
Iandsmanna
Ef til vill langar þá í bVla. Lít
ill bfll, sem kostar eitthvað á
3. hundráö þúsund, mundi til
dæmis kosta 100 þúsund í gjald
eyri, því að ofan á það er bætt
tollum og síðan söluskatti, á-
lagningu o. fl„ áður en hann
fer til neytandans. Þá gæti stjóm
in keypt fyrir allan gja'ldeyris
sjóðinn fjörutíu og sex þúsund
sjö hundruð og ifisantttKm
bíla, en það er einmitt álíka og
öl] bílaeign>landsmanna«pr.í dagA><i
Nú er vinsælt að kaúpa skut '
togara. Þeir eru nú dálítið dýr
ari en bflarnir, svo að takmark
aðra er, hve marga menn fengju
fyrir gjáldeyrissjóðinn. Skuttog
ari eitthvað um 500 tonn og
t. d. smföaöur í Póllandi kynni
að kosta um 150 milljónir króna.
Fyrir 4,7 milljarða gjaldeyris-
sjóð mættj þá fá um það bil
þrjátíu skuttogara'.
Eða sent alla íslendinga
í utanferðir
lega upp á flugflotann. Hin glæsi
lega DC-8-63 þota, sem Loftleið
ir hafa keypt kostar 938 millj
ónir, og voru það talin stærstu
kaup, sem einkaaðili hefur gert
hérlendis. En fyrir gjaldeyrissjóð
inn mættj kaúpa fimm þess hátt
ar þotur á einu brett; og borga
út V' hönd
Þarna höfum við minnzt á
sitthvað stórt, sem fá mættj fyr
ir gjaldeyrissjóðinn, þegar fariö
yrðj í kaupstaöarferð með summ
una. Sumir mundu ef til vill
ekkj vilja stefna svo hátt, og
líklega fyndust einhverjir, sem
helzt vildu birgja sig upp af
sígarettum eða áfeng; fyrir aur
ana. Til gamans mætti nefna, að
karton af amerVskum sfgarett-
um kostar 200 krónur tollfrjálst
í frfhöfninni á Keflavíkurflug-
velli. Fyrir gjaldevrissjóðinn
mætti kaupa 233 milljónir sjö
hundruð og fimmtíu þúsund
pakka af sígarettum á 20 kr.
pakkann. Það væru rúmlega
ÍOÓÖ.þakkár á hvérn landsmanh.
s.vo.Sœt»>enn S'a1d
eynssjóðinn næstu manuðina.
Við ætlum að leggja í stór-
virkjanir við Sigöldu og væntan
Iega Hrauneyjarfossa. Þetta er
mikið átak og dýrt, áætlað er,
að það kosti ekki minna en
3400 milljónir að virkja Sigöldu
og 3200 milljónir að virkja
Hrauneyjarfossa. Samanlagt eru
þetta 6,6 milljarðar eða nærri
tveim milljörðum meira en gjald
eyrissjóðurinn. Reyndar er V'
þessum áætlunum reiknað með
bæði erlendum og innlendum
kostnaði við framkvæmdir.
Nú er líka mikið talað um
litasjónvarp. í Ijós hefur komið,
að kostnaðurinn við þá breyt-
ingu yrði aðallega, hve dýrt það
væri fyrir einstaklingana og
þjóöarbúið aö skipta um öll sjón
varpstæki, láta gömlu tækin fyr
ir svo sem ekki neitt og kaupa
í staðinn tæki fyrir litasjónvarp
inn á hvert heimili. Litasjón-
varpstækin eru ef til vill fjór-
um sinnum dýrarj en hin. Það
hefur verið reiknað, að það
mundi kosta um fjóra milljarða
að kaupá til landsins öll þau
tæki, sem þarf miðað við núver
andi fjölda sjónvarpsnotenda.
Sem sé allan gjaldeyrissjóðinn,
nema 675 milljónir eða svo yrðu
eftir.
Vissulega' væri gaman, ef viö
fengjum gjaldeyrissjóðinn ti] að
skemmta okkur fyrir útj í heimi.
Eða hvað? Nú hafa íslenzkir
feröamenn ekki fengið yfir-
færöar nema 21 þúsund krónur
í erlendum gjaldeyri, þegar þeir
hafa farið til útlanda. En væri
gjaldeyrissjóðurinn látinn til
þess arna, væri unnt að senda
alla landsmenn, unga og gamla,
í eina reisu út í heiminn miðað
viö venjulega' yfirfærslu.
Þúsund pakkar á hvern
landsmann
Svo gætum við hresst skemmti
190 kílómetra stafli
Við gerðum okkur enn frem
ur tij dundurs að athuga, hve
mikið af fimmt’iu króna pening
um fær; f þennan „sjóð“, sem að
vísu er ekki raunverulegur sjóð
ur, sem unnt er að telja f, held
ur nettógjaldeyrisstaðan, eignir
í gjaldeyr; að frádregnum skuld
um út um heim. Fimmtfu króna
peningur er tveir millimetrárá
þykkt. 100 krónur S 50-köllum
eru bara 4 millimetrar, og 100
þúsund krónur aðeins fjórir
metrar á þykkt. En ef viö stöfl
um öllum gjaldeyrissjóðnum í
einn stafla geröan úr fimmtíu
króna peningum, yrðj staflinn
um 190 kílómetra hár, sem er
jafnlangt og állur vegurinn til
Víkur í Mýrdal eða Kerlingar-
fjalla.
Eigum fyrir innflutningi
í 3—4 mánuði
Að öllu gamnj slepptu má
benda á, að þessi nettó-gialdeyr
iseign mundi l’iklega nægja okk
ur fyrir eölilegum innflutningi í
3—4 mánuði, þótt við flyttum
ekkert út á móti í þann tíma.
Þessi eign er nauðsynleg landi.
sém er jafnháð utanríkisviö-
skiptum og Island. Of skammt
er að minnast, hvemig áföllin
á árunum 1967—68 gerðu að
engu á tiltölulega skömmum
tíma. þann ,,gjaldeyrissjóð“, sem
safnað haföi verið í góðærinu
á undan. Gjaldeyriseignin er
samt veruleg „bankainnistæða"
fyrir þjóðina, sem gerir af-
komuna öruggari en ella, þar
sem um hrt'ð yrði unnt aö vemda
lífskjörin, þótt talsverð áföll
dyndu yfir á erlendum mörkuð-
um eða í afiabrögðum.
.... en þetta er ekki
of mikið
Þótt sitthvað mætti gera við »
gjaldejfris„sjóðinn“ ef menn |
vildu, þá er hann ekkert meiri ii
en sérfróðir menn telja. að hann |
þurfi að vera' hjá sérhverju ríki. I
Talið er eðlilegt, að nettógjald- |
eyriseignin samsvari um fjög- |
urra mánaða innflutning; ríkis- f
ins.
Það er loks um þessar mimd
ir, aö tekizt hefur að nálgast
þetta markmið hér á landi. Ann i
ars ber að álíta, að gjaldeyris- 1
forðj íslendinga þyrft; að vera |
meirj en annarra þjóða. Stafar |
þetta af þvf, hversu mjög háöir a
viO. erum irinflutmngi, þar sem Ú
við framleiðum sjálfir mjög tak P
markaðan hluta af þvl', sem við
þörfnumst. í öðru lagj er út-
flutningur okkar einhæfur og
sveiflukenndur meira en annars
staðar gerist yfirleitt.
Aðrar þjóðir hafa ekki á und
anförnum árum kynnzt eins
miklum áföllum og yfir dundu
fyrir 2—3 árum hér á landi,
þegar sfldin, einhver helzta út-
flutningsafurð okkar hvarf
skyndilega og jafnframt varð
feikilegt verðfall á helztu sjáv
arafurðum öðrum, semviðflutt |
um út. Þá kom sér vel, að J
viö áttum um tvo milljarða f 9
gjaldeyris„sjóði“ á þáverandi
gengi. Þessi forði bjargaði okk
ur um hríð og dró úr skerðingu
lffskjara, sem ella hefðj orðið
til mikilla muna skyndilegri og
tilfinnanlegri. Sfðan kom að því,
að gengi krónunnar var fellt tví
vegis, og að því búnu tókst okk
ur smám saman að rétta úr
kútnum.
Fjölbreyttara atvinnulíf
Stefnt hefur verið að því að
gera íslenzka atvinnuvegi og
útflutning fjölbreyttari, svo að
hvort tveggja vinnist f senn, að
við verðum ekki jafnháð inn-
flutning,- og minni hætta sé á
stórfelldu hruni, ef einhverjir
brestir verða á erlendum mörk
uðum. Með fjölbreyttari fram-
leiðslu dreifast sveiflurnar á
stærri grunn og áhríf þeirra
verða minni,
Vangavelturnar hér að framan
eru auðvitað einungis settar
fram til gamans, og af þeim
má einnig fá betr; hugmynd um
hvers viröi hinn margumtalaði
gjaldeyris„sjóður“ er f raun og
veru.
En vonandi verður honum
ekki eytt aö ófyrirsynju, hversu
mikið stundargaman sem bað
gæti orðið. — HH
vhBsm
— Teljið þér tímabært fyrir
íslendinga að skipta yfir
í .itasjónvarp?
Þórir Einarsson, kennari: — Ég
veit ekki .. Heldur finnst mér
ólíklegt að fyrir þv*i sé grund
völlur enn sem komið er. Mér
finnst við ekki vera búin að
hafa það svart-hvíta nógu lengi.
til að vera búin að aðlaga okk
ur sjónvarpstækninni yfirleitt.
Emil Ólafsson, verkamaður: —
Ekki er ég tilbúinn að svara
þvl, hvort við höfum efni á því
ennþá. Ef ég fengi hærra kaup
mundj ég að sjálfsögðu hafa
gaman af því að skipta yfir. Þá
kysi ég heldur litasjónvarpiö, þö
svo að það kostað; styttri dag-
skrá ef til vill.
Gunnar Eggertsson. tollheimtu-
maður: — Það held ég ekki.
Það er nógu fjandi leiðinlegt þaö
sem fyrir er, þó við förum ekki
aö kosta upp á litinn tij við-
bótar.
Garðar Einarsson, póstmaður:
— Nei, það held ég ekki, Ætli
við ráðum við þau ósköp strax.
Ég mundi að minnsta kosti
leggja til, að við biðum aö
minnsta kosti með það þar til
tekizt hefur að ráða við dag-
skrá þess svart-hvíta.
Kolbrún Kristjánsdóttir, hús-
móðir: — Já Mér finnst ekki
vera eftir neinu að bfða með
það. Ég sæi ekki eftir þeim aur
um, sem færu í það, að kaupa
litsjónvarpstæki inn á heimilið.
— Já, þó svo að litsjónvarps-
tækin kunn; að vera fjórfalt
dýrari en þau svart-hvítu.
Kristinn Friðfinnsson, mennta-
skólanemi: — Nei, það er svo
margt annað, sem væri t’imabær
ara. Til að mynda þaö, að bæta
dagskrá svart-hvíta sjónvarps-
ins. Mér finnst t. d. alltof lítið
um íslenzkt efn; í sjónvarpinu