Vísir - 12.04.1972, Blaðsíða 6

6
VÍSIR. Miðvikudagur 12. april 1972.
VÍSIR
Útgefandi: Reykjaprent hf.
Framkvæmdastjóri: Sveinn R. Eyjólfsson
Ritstjóri: Jónas Kristjánsson
Fréttastjóri: Jón Birgir Pétursson
y Ritstjórnarfulltnii: Valdimar H. Jóhannesson
Auglýsingastjóri: Skúli G. Jóhannesson
Auglýsingar: Hverfisgötu 32. Simar 15610 86611
Afgreiösla: Hverfisgötu 32. Simi 86611
Ritstjórn: Siðumúla 14. Simi 86611 15 línur 1
Áskriftargjald kr. 225 á mánuði inranlands
i lausasölu kr. 15.00 eintakið.
Blaðaprent hf.
Tvöhundruðmílurnarkoma/
Fimmtiu milna landhelgi vekur litla athygli i )
umræðum um landhelgismál á alþjóðlegum vett- 1
vangi. Tvöhundruð milna landhelgi Suður-
Amerikurikjanna er það sem allir tala um. Hin
diplómatiska barátta snýst i vaxandi mæli um tólf
og tvöhundruð milur. Og tvöhundruð milurnar eru
jafnt og þétt að vinna á.
Suður-Amerika hefur forustu fyrir tvöhundruð i
milna stefnunni. Afrika siglir i kjölfarið, og er fast-
lega búizt við, að hún sameinist um svipaða stefnu.
Þá eru Asiurikin stöðugt að verða hlynntari viðri
landhelgi, og i þeim hópi eru bæði Indland og Kina.1
Ennfremur eru heimsveldin tvö, Bandarikin og
Sovétrikin, heldur að linast á tólf milna stefnunni.
Þessi þróun kom fram á siðasta undirbúnings-
fundi hafréttarráðstefnu Sameinuðu þjóðanna, sem (i
haldinn var fyrir páskana. Evrópurikin eru smám /(
saman að einangrast i tólf milna stefnunni og eiga i),
vök að verjast, þvi að yfir niutiu af um 130 rikjum 1
Sameinuðu þjóðanna eru i samtökum Asiu, Afriku y
og Suður-Ameriku. I1
Timinn vinnur þvi ekki aðeins með okkur i land-1
helgismálinu, heldur er beinlinis að fara fram úr)
okkur. Þessi þróun styrkir auðvitað aðstöðu okkar i \
viðræðunum við Breta og Vestur-Þjóðverja um í<
fimmtiu milna fiskveiðilögsöguna. f(
Tilslakanir eru fráleitar
íslenzk stjórnvöld hafa of mikið flaggað mögu-
leikum á tilslökunum af Islands hálfu gagnvart tog- ,
urum Breta og Vestur-Þjóðverja. Við megum ekki
rasa um ráð fram i þvi efni, bæði vegna batnandi '
aðstöðu okkar á alþjóðavettvangi og vegna van-
hugsaðra aðgerða Breta og Vestur-Þjóðverja gegn
okkur i Efnahagsbandalagi Evrópu.
Þessi tvö riki bera mesta ábyrgð á þvi, hve óhag-
stætt er tilboð bandalagsins um viðskiptasamning
við ísland og að landhelgismálið hefur verið dregið /
inn i tilboðið. Fulltrúar okkar hafa mótmælt þvi, að ,
landhelgismálinu væri flækt saman við samninga- V
viðræðurnar, en þau mótmæli hafa ekki borið ((
árangur. //
Úr þvi að svo er komið, að fyrirhuguð stækkun V
islenzku fiskveiðilögsögunnar er eitt aðalmálið i \(
viðræðunum um viðskiptasamning við Efnahags-1
bandalagið, eigum við að gera þennan sama við-
skiptasamning að jafnmiklu stórmáli i viðræðunum )
við Breta og Vestur-Þjóðverja um landhelgismálið. )
Við eigum einfaldlega að segja Bretum og Vestur- ((
Þjóðverjum, að sérstakar veiðiheimildir innan /
fimmtiu milna lögsögunnar komi ekki til greina, .
meðan viðkomandi riki séu að reyna að reka hnifinn '
i bakið á okkur i viðræðunum við Efnahagsbanda-
lagið.
Með þvi að hafa frumkvæði að hinu óhagstæða
tilboði bandalagsins hafa þessi tvö riki gert lúalega
og vel heppnaða tilraun til að einangra okkur á
viðskiptamarkaði Vestur-Evrópu. Þvi skyldum við ((
þá vera að veita þessum sömu rikjum sérstök frið-
indi innan fimmtiu milna landhelginnar, þegar allt
bendir til þess, að 200 milna landhelgi verði viður-
kennd staðreynd i heiminum innan skamms? Við
skulum að minnsta kosti fyrst fylgjast með fram-
vindu viðræðnanna um viðskiptasamninginn við
Efnahagsbandalagið.
Hrollvekiandi ríkir
Þcgar rikisstjórn Ólafs
Jóhanncssonar tók við völdum á
niiðju liðnu ári, hafði hún haft
aðstöðu til þess að kynna sér
helztu þætti efnahags og fjár-
mála, stöðu þjóðarbúsins og
horfur.
A Alþingi i haust staðfesti for-
sætisráðherra, að einmitt á
grundvelli þess, hversu staða
þjóðarhúsins væri góð, hefði
rikisstjórnin árætt aö lofa laun-
þegum 20% kjarabótum á næstu
tveim árum, auk annarra
kjarabóta, svo sem styttingu
vinnutima og lengingu orlofs.
Strax eftir að rikisstjórnin tók
tilstarfa, hófustsvo mikil umsvif,
sem grundvölluðust á þvi að hag-
nýta fé rikissjóðs, sem fyrir
hendi var og sjóða, sem töldust þá
vera nógu vel stæðir, til þess að
bæta kjör almennings og ein-
stakra stétta.
Stórhækkaðar bætur almanna-
trygginga, sem áttu samkvæmt
lögum frá nýloknu þingi aö taka
gildi um áramót, voru strax
Iátnar koma til framkvæmda.
Sjómenn fengu kjarabætur með
greiðslum úr þeirra eigin vara-
sjóði, veröjöfnunarsjóði.
Þetta og margt annað átti aö
sýna brjóstgæði hinna nýju
valdhafa. Það var af mörgu aö
taka.
Nú eru fyrstu niu mánuðir með-
göngutima valdanna liðnir. Sitt-
hvað hefur skeð. Fjárlög hafa
verið afgreidd, sem hækka út-
gjöldin um helming frá fyrra ári.
Skattalög hafa verið afgreidd,
sem munu stórhækka skatta alls
almennings með miðlungstekjur
og auk þess margra, sem hafa úr
litlu að moða, svo sem aldraða
fólkið, en þvi voru ætluð sérstæð
hlunnindi i skattalögum i fyrra,
sem nú eru afnumin. Einstæðar
mæður og húsmæður, sem leggia
JÓHANN
HAFSTEIN
SKRIFAR
á sig erfiði með öflun tekna utan
heimilis, oftast i eftirvinnu eða
jafnvel næturvinnu, hljóta
skertan hlut. Unga fólkið fær lika
sinn skerf, ef það skyldi hafa
árætt að byggja fyrir lánsfé, þvi
að vextirnir eru nú ekki lengur
leyfðir til frádráttar þegar út-
svar er á lagt.
Svo hafa verðhækkanirnar
sifellt dunið yfir frá áramótum,
bæði á almennum neyzluvörum
og notaþörfum. Áfengisverzlunin
hækkar verð á sinni vöru. Póstur
og simi hækkar. Lögð eru ný að-
flutningsgjöld á bifreiðar, svona
rétt i kjölfar skattahækkana, og
margt fleira mætti telja.
Nú skilst valdhöfunum að það
fer að hitna i kolunum hjá al-
menningi. Þá er snúið við blaðinu
og sagt: Æ, — þetta er allt arfur
frá fyrri tið, hrollvekjandi við-
skilnaður fyrrverandi rikis-
stjórnar.
En svo kemur fleira. Banda
rikjamenn bjóðast til þess aö
kosta stórframkvæmdir á Kefla-
vikurflugvelli. Þá segja komm
únistarnir i rikisstjórninni:
Nei, takk. Við þurfum ekki á
þessum hundruðum milljónum
króna að halda. Við Islendingar
erum svo rikir. Við erum önnur
eða þriðja tekjuhæsta þjóð i heimi
að jafnaði á einstakling.
Við getum kallað þetta fyrsta,
annað og þriðja vers rikis-
stjórnarinnar. Við þurfum þá að
horfast i augu við þá furðulegu
staöreynd, — Islendingar — , aö
vera orðnir hrollvekjandi rikir.
Harðstjórinn
er fallinn
Þannig sagðist brezkum blaða-
manni frá i haust. Slikur var
óttinn við þann mann, sem var
myrtur um siðustu helgi af
ástæðumjsem enn eru óljósar.
Með honum er fallinn i valinn
einn af harðstjórum heimsins,
harðstjóri, sem kenndi stefnu
sina við sósíalisma, en var vafa-
laust ekki sá Kinaleppur, sem
margir töldu. Karume fór óvenju-
legar leiðir i flestu. Hann var
hugsjónamaður og hefur senni-
lega ætlað að „berja þegna sina
til manndóms”. Eins og flestir
harðstjórar taldi hann sig hafa
háleita köllun.
Persastúlkur neyddar
i hjónaband.
Valdhafi I „draugarikinu "
Sansibar komst i heims-
fréttirnar, þegar menn úr valda-
stétt neyddu fjórar persneskar
stúlkur til að giftast sér i sam-
ræmi við kenningar Karumes, aö
Asiumenn skyldu „læra að þjást”
eins og svertingjar landsins hefðu
áður þjáðst vegna yfirráða Asiu-
manna þar.
Sansibar er annars litið i
fréttum, fámenn eyja sem
Karume lét ganga i rikjasam-
band við Tanganiku og stofna
rikið Tansaniu, þar sem meira
aðlaðandi persónuleiki ræður,
Julius Nyerere. Karume var
kallaður varaforseti Tansaniu, og
hann hélt öllum sinum vöidum á
Sansibar. Hann tók Sambands-
rikið aldrei alvarlega
frá stofnun þess árið 1964,
eftir að hann og flokkur hans
hafði steypt soldám eyjarinnar 1
blóðugri byltingu. Bylting hans
var þáttur þróunai; að minnihluta
yfirstétt skyldi ekki ráða, Asiu-
menn ekki ráða yfir svertingjum.
Og nýju valdhafarnir, svert-
ingjar, hugðust hefna harma
sinna. Indverjar og aörir úr yfir-
stétt á þarlendan mælikvarða
voru oft hraktir úr landi, ofsóttir,
enda fáir þeirra eftir.
Sansibar er lýst sem „drauga-
riki”. Fráhvarf Aslumanna varö
bióðtaka, og umbætur, sem
Karume gerði á nokkrum sviöum
alþýðumenntunar voru litils viröi
I bili viö þær aðstæður.
Karume var væntanlega óhjá-
kvæmilegur, en óbliður þáttur i
þróun Afriku til nútimans.
—HH.
„Allt i einu birtist gamli Ford
Zephyr billinn við bornið. Hann
skauztfram hjá á augabragöi. En
samstundis stóðu tvcir svert-
ingjar, sem höfðu verið á gangi,
leinréttir við húsvegginn, og ind-
verski kaupmaðurinn, scm ég var
að tala við, stökk á fætur, svo að
hann veiti um stólnum. Allir
heilsuðu þeir með hermanna-
kveðju." Maðurinn i Fordbilnum
var ncfnilcga Itashid Abeid
Karume, einvaldur á Sansíbar-
eyju-