Vísir - 28.06.1972, Blaðsíða 2

2
VfelRSm:
Er yöur ekkert farið aö
lengja eftir skattseölinum?
I’úroddur Skúlasun, landbún.
verkam.: Nei. Mér er svo sem
sama hvenær ég fæ hann i
hendurnar. Bara aft þaft verfti
ekki mjög seint. Þaft má búast vift
smávegis ha-kkunum frá i fyrra,
býst ég vift.
(írélar .lónsson, fulltrúi: Nei. íig
veit svona nokkurn veginn hvaft
ég l'æ i skatta, i ár. I->eir verfta
Uiluvert hærri en i fyrra. Ætli
hækkunin nemi ekki u.þ.b. 15%
II u n ó lfur' Trau.slas o n ,
kjötiftnaftarmaftur: Jú. t>aft
verftur gaman aft vita hvaft
maftur fa>r háa skatta núna.
Annars hýst ég nú ekki vift nein-
um ósköpum vegna þess aft ég var
aft la>ra svo til allt siftasta ár.
(lostur l>ork(‘lsson. trésmiftur: ()
nei. Hann kemur vist áreiftanlega
nógu fljótt. Ætli maftur hækki
ekki svona um 10-20%.
(iuftni Steindórsson, simsmiftur:
Ó jú. Hún heffti átt að vera komin
fyrir löngu. Þetta skiptir mig
kannski litlu máli, ég hef ekki þaö
há laun svo ég býst ekki vift mikl-
um hækkunum.
Þó r a Þo rgeirsdóttir
afgreiftslust.: Nei mig er ekkert
farið að lengja eftir honum. Mér
er nokkurn veginn sama. Vona
bara að hækkunin verði ekki
mikil.
k hlaupum um helgina
Smákóngar,
stórkóngar
og keisari
Ekki þarf að tefja lengi i hinum
ýmsu plássum úti á lands-
byggðinni til aft rekast á kóng
staðarins. Ég á vift þennan, sem
oft er á stjái fyrir framan efta i
kringum aðalverzlun plássins,
stundum meft dágóftan forstjóra-
maga, betur klæddur en aftrir,
dálitift þjakaftur af ábyrgftartil-
finningu, sem leynir sér ekki i
svipnum og oft á rölti með góft-
bændum úr nærliggjandi sveitum
efta I þýðingarmiklum samræftum
vift sparisjóöshaldarann eða odd-
vitann. Þaö þekkja sjálfsagt allir
þessa lýsingu, því auftvitað er
mafturinn kaupfélagsstjóri.
Nú eru allir smákóngarnir utan
af landsbyggftinni samankomnir
hér í borginni til aft halda hátíft,
fundi, ráðstefnu og ég veit ekki
hvaft og þá aft ógleymdu þvi aft
snúast i kring um og taka i hend-
urnar á stórkóngum og sjálfum
keisaranum i aftalbækistöftvun-
um.
Þessa dagana er afskaplega
skemmtilegt aft vera kóngafólk,
sitjandi vift borft, sem svigna
undan stórum steikum, standandi
i glasaglaumi og skála i freyftand;
kampavini, já og jafnvel eiga kost
á að eyfta stundarkorni úti á
Bessastöftum meft forsetanum og
öftru tignarfólki. Og kónga-
frúrnar þeysast um meft pilsaþyti
og fyrirgangi i siðum kjólum og
með lokkagreiftslur og til aft gera
hlut þeirra ekki minni en kóng-
anna er haldin fatasýning i einum
af finni gildaskálum borgarinnar.
Gaman, gaman.
Horfandi á allt þetta tilstand og
stúss, fer varla hjá þvi, að
hugurinn hvarfli til áa okkar,
þingeysku bændanna, sem stofn-
uftu fyrsta kaupfélagift i lágreistri
baftstofu norftur i landi og
kannske leita á mann spurn-
ingar, sem aft visu verða látnar
liggja á milli hluta i þessu spjalli.
En eftir á að hyggja, þá er það
svo skritið, að smákóngarnir
hverfa alveg i fjöldann hér i borg-
inni og það er allsendis óvist, að
maðurinn, hinum megin á
götunni með settlega göngulagið,
virðuleikann i fasinu og slattann
af ábyrgðartilfinningu i andlitinu,
þurfi endilega að vera
kaupfélagsstjóri frá Breiðdals-
vik, Þingeyri, Hvammstanga,
Selfossi eða einhverju öðru plássi
úti á landi
C’las Engström
Ég á harðahlaupum fyrir utan
Loftleiðahótelið og hitti þar
sænska rithöfundinn Clas Eng-
ström, en hann situr hér ráð-
stefnu norænna barnabóka-
höfunda. Clas ætti að vera
kunnur islenzkum sjónvarps-
áhorfendum þvi að minnsta kosti
fjögur sjónvarpsverk eftir hann
hafa birtst hér á skerminum.
Þessi verk eru ,,Hann sló mig”,
sem fjallaði um kennarann og
nemandann, ,,Hver er sekur” um
einmana konuna, sem leiddist út i
Clas Engström.
búðarhnupl, ,,Þvi er Ulla
óánægð” þar sem kannað er kyn-
slóðabilið og nú siðast ,,ís”, sem
er sjálfsagt mörgum i fersku
minni
Clas er Gotlendingur og lætur
gjarnan i það skina. Við fyrstu
sýn virðist hann hlédrægur og til
baka ekki ósvipaður feimnum
sveitadrengi ofan úr afdölum. Við
nánari kynningu fyrirhittir
maður fjölmenntaðan heims-
borgara, gáfaðan og hrein-
skiptinn, sem lætur sér fátt óvið-
komandi. Hann er hnyttinn i til-
svörum, mælskur á fundum og al-
deilis ófeiminn við að láta skoð-
anir sinar i ljós og fer þá oft sinar
eigin leiðir.
Ég kem beint að efninu og spyr:
Clas hvað geturðu sagt mér af
útgáfufyrirtæki sænska rit-
höfundasambandsins, þar sem þú
ert og hefur verið framámaður?
Allt gott. Fyrirtækið gengur öll-
um vonum framar. Við byrjuðum
árið 1970 og höfum þegar gefið út
53 bækur og til okkar hafa borizt
ekki færri en 600 handrit. Útgáfan
erþannig'skipulögð að um leið og
handrit einhvers höfundar er
samþykkt til útgáfu þá greiðir
hann þ.e.a.s. höfundurinn hundr-
að krónur og að auki tekur út-
gáfufyrirtækið fyrstu niu hundruð
krónurnar af höfundalaununum
og höfundurinn verður um leið
híuthafi i fyrirtækinu og hljóðar
hlutur hans upp á þúsund krónur.
Tilgangurinn með stofnun
þessa forlags var að ég má segja
aðallega tviþættur, annarsvegar
að auðvelda höfundum að koma
verkum siniim á framfæri og
hinsvegar að lækka útsöluverð
bóka. Og einsog ég hef tekið fram
hefur árangurinn sem sagt orðið
sá, að út hafa komið 53 nýir titlar
og útsöluverð á .bókum forlagsins
hefur verið á að gizka 50% lægra
en almennt gerist.
Nú er á döfinni að skipta for-
laginu i þrjár deildir, þar sem ein
deild sér um útgáfu frumsaminna
skáldverka önnur um útgáfu
barna- og unglingabóka og á veg-
um þeirrar þriðju verða gefin út
þýdd verk.
Þau hrópa ekki húrra
En hvernig bregðast stóru
bókaforlögin við þessu framtaki
ykkur rithöfundanna? spyr ég.
Að sjálfsögðu ger þau allt ann-
að en að hrópa húrra fyrir þvi. Til
að mynda hefur Bonniers gefið út
allar minar bækur til þessa, en nú
segja þessir góðu herrar nei takk,
og ástæðan getur engin önnur
verið en sú, að ég var á sinum
tima mikill hvatamaður að stofn-
un þessa fyrirtækis okkar og frá
fyrstu byrjun verið einn af for-
svarsmönnum þess.
Clas, þú hefur fengizt mikið við
gerð sjónvarpsverka, eða er það
ekki?
Jú, nokkuð svo. Auk þessara
fjögurra, sem þið hafið séð hafa
tvö til viftbótar verið sýnd i
sænska sjónvarpinu og nú er i
upptöku framhaldsverk i þrem
hlutum og heitir ,,Ar dom vuxna
inte riktigt kloka”. Þá hef einnig i
samvinnu við Jan Troell samið
handrit að kvikmyndinni ,,01e
dole doff”, sem ég held að hafi
verið sýnd hér.
Þaö er gott aö
koma hingað
Og hvað um bækur eftir þig?
Siðasta bók min kom út i fyrra
og heitir: „Indien, besökt af
medelalders turist fran Europa”.
Eg var nefnilega á ferð i Indlandi
árið 1970 og dvaldi þar i tvo
mánuði og þaðan er komin
kveikjan i bókina sem er einslags
sambland af ferðalýsingu og
skáldsögu. Þessari bók var vel
tekið og rithöfundurinn og gagn-
rýrnandinn Arthur Lundquist
skrifaði mjög hagstæðan dóm um
hana i Dagens Nyheter.
Og hvað er á döfinni?
Ég geri ráð fyrir að út komi ný
bók eftir mig i haust, sem ég kalla
„Byalaget” og ég held mér sé
óhætt að segja frá þvi, að verkið,
sem er skáldsaga, fjallar að
nokkru leyti um þjóðfélagsleg
viðhorfséðfrá tveim ólikum sjón-
punktum.
Hvaða yrkisefni velja sænskir
höfundar sér aðallega i dag?
Ég veit ekki hvað á að segja, en
þó ber ennþá hátt verk þar sem
fjallað er um alls kyns
þjóðfélags vandamál og nú á sið-
ustu árunum hafa stungið upp
kollinum verk, sem eru máske
næst þvi að vera sjálfsævisögu-
legs eðlis og þá er enn i góðu gildi
ritun heimildarskáldsagna.
Hvernig vegnar ljóðinu i Svi-
þjóð?
Ég veit ekki. Ég held þó að les-
endahópurinn sé ekki ýkja stór,
þvi sjaldnast er fyrsta upplag
stærra en á að gizka þúsund ein-
tök. En vonandi stendur það þó til
bóta.
Að lokum Clas?
Það er gott að koma hingað til
Islands og hér á ég orðið allstóran
kunningjahóp, og ég hlakka til að
koma hingað i þriðja sinn.
Og samtali okkar, sem hófst á
hlaupum fyrir framan Hótel Loft-
leiðir lýkur i litla Fiatnum minum
á stæðinu við Norræna húsið. b

IÍSÍÍ JiU
a/im mm
Misheppnuð
veiðiferð að
Lárósum
Skúli Jóhannesson skrifar:
,,Að Lárósum á Snæfellsnesi er
fiskirækt stunduð og sér Stanga-
veiðifélag Reykjavikur um að
leigja út stangveiði i vatninu, eða
ósnum. Þegar bréfritari leitaði
upplýsinga um þennan stað fyrir
skömmu hjá Stangaveiðifélaginu
voru þær ekki fáanlegar nema af
skornum skemmti. en þó voru
gefnar vonir umgóða veiði. Ekki
var það verra að i veiðileyfinu
stóð að sleppa ætti laxaseiðum
sem væru 45cm og minni. Það var
sem sagt gott að eiga von á laxi,
enda kostar stöngin þarna 600
krónur en aðeins 100 krónur i
vötnunum i kring.
Ég hélt siðan á stað i veiðiferð-
ina ásamt félaga minum. Það
skal tekið fram að við erum litlir
laxveiðimenn en förum stundum i
vötn til silungsveiða. Nú var gælt
við veiðivonina eins og oft áður af
minna tilefni og ekki dró veiði-
vörðurinn á staðnum úr henni.
Hann sagði að þarna fengist
tveggja punda lax, lengri en 45
cm! En — það mátti ekki vaða út i
vatnið, það stóð svart á hvitu i
veiðileyfinu að slikt væri algjör-
lega bannað! Kannski er hætta á
að menn troði fiskinn undir?
En þegar á reyndi kom i ljós að
litil hætta er á sliku. Við og aðrir
veiðimenn reyndum viö hann frá
morgni til kvölds, en það voru
ekki nema örfáir silungstittir sem
við fengum og var þeim flestum
sleppt. Þeir voru 15-20 cm langir
og þyngdina urðum við ekki
varir við. í ljós kom aö ósinn er
svo rammlega girtur að engin leið
er fyrir lax að komast i gegn.
Laxinn er tekinn i gildrunum af
starfsmönnum þarna, eins og ráð
er fyrir gert, og þvi engin von um
laxveiði þarna.
En hvað um silunginn? Jú,
nokkrir menn úr „plássinu’
sögðu okkur að búið væri að
draga fyrir allan fisk þarna og
það væri eingöngu tittir eftir sem
hefðu sloppið i fyrirdrætti. Um-
merkin við vatnið styrktu þessi
ummæli.þvi netadræsur eru með-
fram vatninu á stóru svæði. Er
nokkur hissa á að við, komnir
bæði að sunnan og norðan' værum
nokkuð óhressir yfir þessum
veiðidegi og ekki var leigan ódýr,
600 krónur yfir daginn. Veiði-
menn með 100 krónu leyfin, sem
við mættum á heimleiðinni gátu
sýnt mun meiri afla en við. Mér
finnst satt að segja vafamál að
selja veiðileyfi á svona stað.”
HRINGIÐ í
sima86611
KL13-15