Vísir - 27.07.1972, Blaðsíða 9

9
Geir R. Andersen:
Ihaldssemi Islendingum meðfœdd
Tímabil stéttarflokka er ekki liðin tíð og
breytingar trauðla framundan
Eiginnyggjan
rikasti þátturillR.
Sennilega er fátitt, að þjóð sé
eins rikulega búin einstaklings-
hyggju og meðfæddri fhaldssemi
og sú islenzka. bessir eiginleikar,
m.a., hafa verið styrkustu
taugarnar, sem megnað hafa að
koma þjóðinni úr hinu ömuleg-
asta basli og áralangri áþján,
áleiðis til nútima tækni og lýð-
ræðisskipulags. (Enda þótt það
heiti sé ekki alltaf skrifað i fram-
kvæmd, einkum hjá forsvars-
mönnum rikisvalds á hverjum
tima).
Þessir þættir koma mjög glögg-
lega i ljós i afstöðu manna hér-
lendis, bæði i persónulegum sam-
skiptum, svo og i félagslegum,
þar sem afl atkvæða ræður gjarn-
an úrslitum — i bili. Oft er það þó
svo, að ekki liður á löngu áður en
minni hlutinn, jafnvel örfáir, sem
ekki voru samþykkir úrslitum,
taka upp málið öðru sinni . gera
sinar eigin samþykktir og gera
heyrin kunnugt, að minni hlutinn
muni fara aðrar leiðir i málinu og
eru þá hagsmunir heildarinnar
sjaldnast hafðir að viðmiðun.
Óþarft mun að nefna dæmi
þessu til áréttingar, og svo altið
eru þessi viðhorf hér, að flestir
gera sér þetta ljóst og raunar við-
urkenna þessa sterku þætti i þjóð-
areðlinu. Sá kjarni þjóðarinnar,
sem einna gleggst heldur þessum
einkennum eru bændur, sem
raunverulega stunda nú sjálf-
stæðasta atvinnureksturinn i
þessu landi, og eru sjálfra sin, að
langmestu leyti. Þeir þurfa ekki
lengur á kaupafólki eða öðrum
lausingjalýð að halda, vélarnar
hafa tekið við. Þeir þurfa heldur
ekki lengur að taka af hreppnum
eitt eða tvö gamalmenni i kör
með meðgjöf, til búdrýginda,
stéttarsamband bænda og fram-
leiðsluráð landbúnaðarins sjá um
þá hlið málsins. Og ef ramleiðslu-
ráð/stéttarsamband þeirra legg-
ur fram rangtúlkaða reikninga,
fulla af skekkjum. geta bændur
sjálfir tekið af skarið og krafizt
endurskoðunar, — og málinu er
snúið i annan farveg, og þvi borg-
ið með hag bænda sjálfra i fyrir-
rúmi. Og svo ætlar Hannibal og
einhverjir vinstri-framsóknar-
menn að fara að hræra upp i
Framsóknarflokknum, hinum
viðurkennda „milliflokk”, byggð-
um á grunni menntunar-leitandi
æskumanna i hreppum landsins,
fyrr á árum, og grunni ung-
mennafélaganna. Og margir
hinna eldri og reyndari og raunar
yngri framsýnni manna segja nú:
„Til þess hlutverks var Fram-
sóknarflokkurinn ekki stofnaður
að leggja hann nánast niður með
samrUnS inn i einhverja alþýðu-
samsuðu, sem stjórnað er af
vinstri öfgaöflum, öðrum þræði
frá háskóla-lóðinni, hinum frá
forsvarsmönnum saltfiskvinn-
unnar”. bað er ekki hægt að hafa
bæði merkin upp i einu „Eflið
Framsóknarflokkinn” og „Sam-
einumst öllum flokkum” að áliti
hinna sjálfstæðu bænda, þeirra
sem raunverulega leggja mest af
mörkum til viðhalds og uppistöðu
flokksins. Raunverulega má
segja, að i dag séu bændur þeir,
sem helzt fylla þann flokk, sem
kalla mætti ihaldsamastan á ts-
landi. Þetta er ein aðalforsendan
fyrir þvi, að langflestir Islending-
ar eru i eðli sinu sjálfstæðir, hver
fyrirsig, með eiginhyggjuna sem
rikasta atferlisþáttinn.
Sameiningarmál vinstri
flokkanna langt frá þvi
að vera á sigurbraut.
í yfirlýsingu þeirri, sem Sam-
band ungra Framsóknarmanna
og Samtök frjálslyndra og vinstri
manna gaf út i marz 1971 eru
grundvallarsjónarmiðin mörkuð
varðandi forsendur að „samein-
ingarhugsjóninni” sem þeir kalla
svo. I þessari yfirlýsingu eru
markmiðin ekki aðeins lik þeim,
er aðrir flokkar hafa haft á
stefnuskrá sinni um áraraðir,
heldúr nákvæmlega þau sömu,
aðeins hagrætt litillega og tekin
fyrirupp aftur og aftur með mis-
iúúhandl orðalagi i hinum 14
greinum. Hvaða flokkur hefur t.d.
ekki haft á stefnuskrá sinni eftir-
farandi orðagjálfur: „Þjóðfélag,
sem tryggir sókn þjóðarinnar tii
æ fullkomnara og virkara lýðræð-
is, aukinnar menningar og and-
legs sem likamslegs heilbrigðis
allra þegna þjóðfélagsins”? En
þetta er grein númer 2 i yfir-
lýsingarstefnu sameiningar-
manna, og eru hinar 13 afleiddar
af þessari, sem vonlegt er.
Þótt núverandi flokkakerfi sé á
margan hátt gallað og sjálfsagt
óheppilegt að halda uppi svo
mörgum flokkum, sem raun ber
vitni, mun þó almenningur seint
láta i þann minni poka að gefa
„sinn flokk” upp á bátinn fyri ein-
hverjar sameiningarhugsjonir.
Jafnvel þótt fólk kjósi i einn tima
annan flokk en þann, sem það
kaus ytir arabil, skilar það sér
aftur i fyrri flokk næst er kosið er,
þvi ástæðan fyrir þvi, að annar
flokkur var kosinn, er nánast sú,
að „breyta til” og aðeins
breygingarinnar vegna, en ekki
vegna þess, að það hafi verið svo
fylgjandi einhverju stefnuskrá-
máli þess flokks, er það kaus.
Sýnir þetta enn hin sterku ein-
kenni sjálfsákvörðunar einstakl-
ingsins, sem oftast vill fara eigin
leiöir, án t?ss nokkur skuli þar
hafa hönd i baggá SÓa vera leið-
andi ljós fyrir ákvörðunum. þetta
er einmitt skýringin á hinum
óvæntu kosningaúrslitum, sem
oft verða hérlendis.
Það er þvi mjög ósennilegt, að
eftir að svo mjög hefur verið
hamrað á sameiningarviðræðum
hinna svokölluðu vinstri flokka,
að fólk i þessum flokkum verði
ginnkeypt fyrir slikri sameiningu
i reynd, þegar til kastanna kemur
einkum og sér i lagi, þegar það
finnur, að verið er að taka
ákvarðanir fyrir það, svo að segja
fyrir fram.
Enginn islendingur aöhyll-
ist jafnaðarstefnu til lengd-
ar.
Það er nú einu sinni þannig, að
þótt maðurinn sé félagsvera, er
honum mjög óljúft að láta stjórn-
ast af heildarákvörðunum, en þó
enn óljúfara að deila kjörum sin-
um i þágu heildarinnar, þar sem
alltaf hlýtur að reka að þvi, að
þeir, sem meira bera úr býtum
verða þá óhjákvæmilega að deila
þeim mismun til eða með þeim er
minna hafa aflað. Þetta sjónar-
mið eða viðhorf er þverstætt
þeirri éinstaklihgshyggju og
sjálfsbjargarviðleitíl!- sem
hluta islenzku þjóðarinnef
blóð borinn frá öndverðu.
Þess vegna er það staðreynd,
að fólk, sem áður hefur aðhyllzt
vinstri stenfu eða jafnaðarstefnu,
oftast á þvi skeiði, er það enn
var á „baráttuárum”, þ.e. við
nám i skólum, meðan erfitt hefur
verið uppdráttar, o.s.frv. — hefur
siðar snúið frá þessari stefnu og
ilenzt i öðrum flokkum, sem
pr i
stuðlað hafa að framgangi einka
framtaksins og borgaralegu
frelsi, eins og Sjálfstæðisflokkur-
inn hefur gert, og Framsóknar-
flokkurinn að miklu leyti lika,
þótt hann hafi orðið að vera
„opinn i báða enda” með tilliti til
grundvallarstefnu sinnar.
Það er þvi hjákátlegt að hlusta
á eldri forystumenn þessara
vinstrimanna eða jafnaðar-
manna, sem þeir kalla sig nú,
þegar þeir enn á sinn hátt boða
„öreigum þjóðarinnar að samein-
ast” i einn flokk. En hvar er þá aö
finna i islenzku þjóðlifi i dag?
Það má þvi likja þessum for-
sprökkum vinstri aflanna, sem
boða til sameiningar við nátttröll,
sem einblina út i tómið og allir
vita að sitja munu i sætum sinum
til eilifðarnóns og boða sina sam-
einiug'J. þótt enginn verði til aö
láta til leioásí, þvi hver um sig
mun styðja sinn flokk, þótt ein-
hver hlutfallaröskun veröi milli
ára, eins og ávallt hefur verið.
Vinstri stefna eða sóslialismi
verður þvi aldrei óskabarn is-
lenzku þjóðarinnar, þar sér
núverandi stjórnarstefna sjálf
um.
HOTEL SAGA
LANDBÚNAÐ,
LISTIR OG IÐNAÐ.
KYNNIR
Útlendingar sækja til fleiri landa en lslands til að veiða lax. Maöurinn,
sem hér sveiflar stönginni sinni, er svissneskur og greiðir 10 þús. kr.
norskar fyrir aö fá að veiða við fossinn í Malsánni í Noregi. Það fylgdi I
textanum með myndinni sem við fengum senda frá Noregi, að ekki
væri nú vist að laxinn biti gráöugt á hjá þessum svissneska veiðimanni
— og veiðin hefur ekki veriö allt of mikil þar hingað til.
Hér er tilvalið tækifæri til að bjóða erlendum
gestum á sérstæða og fróðlega
íslandskynningu.
Fjölbreyttir Ijúffengir réttir úr íslenzkum
landbúnaðarafurðum, sýning á tízkufatnaði,
skartgripum, hraunkeramík, húsgögnum o. fl.
Dansað til kl. 23.30.
Kynningin fer fram í hinum nýju glæsilegu
salarkynnum á 1. hæð hótelsins í kvöld
og alla fimmtudaga,og hefst kl. 19,30.
Aðgöngumiðasala í öllum ferðaskrifstofum
og ferðaþjónustu Flugfélags íslands
Hótel Sögu.