Vísir - 31.08.1972, Blaðsíða 6

6
Visir Fimmtudagur 31. ágúst 1972
VÍSIR
Otgefandi: Reykjaprent hf.
Framkvæmdastjóri: Sveinn R. Eyjólfsson
Ritstjóri: Jónas Kristjánsson
Fréttastjóri: Jón Birgir Pétursson
Ritstjþrnarfulltrúi: Valdimar H. Jóhannesson
Auglýsingastjóri: Skúli G. Jóhannesson
Auglýsingar: Hverfisgötu 32. Simar 11660 86611
Afgreiðsla: Hverfisgötu 32. Simi 86611
Ritstjórn: Siðumúla 14. Simi 86611 (5 linur)
Askriftargjald kr. 225 á mánuði innanlands
i lausasölu kr. 15.00 eintakið.
Blaðaprent hf.
Viðurkennum ei — verjum þó
Brezk og irönsk stjórnvöld áttu fyrir réttum
tuttugu árum i miklu málaþrasi út af þjóðnýtingu
oliulindanna i Iran. Bretar kærðu þjóðnýtinguna (
fyrir alþjóðadómstólnum i Haag. íranir neituðu þá /
eins og íslendingar nú að viðurkenna lögsögu dóms-)
ins i máli sinu. Þeir létu þó fulltrúa sina mæta fyrir y
réttinum til að verja mál sitt. /
Dómstóllinn kvað fyrst upp svipaðan lögbannsúr-1
skurð eins og hann hefur nú gert gagnvart Is-ii
lendingum, i formi tilmæla, sem málsaðilar eru)
ekki skyldir til að fara eftir. Enda fóru íranir ekki y
eftir tilmælum dómsins, frekar en við Islendingar
hyggjumst nú gera.
Siðan úrskurðaði dómurinn eftir nánari athugun,
að hann hefði ekki lögsögu i málinu og varð það
endanleg niðurstaða. Bretar urðu að sætta sig við,
að þjóðnýting irönsku oliulindanna héldi fullu gildi.
Þetta dæmi sýnir, að lögbönn þau i formi tilmæla,1
sem alþjóðadómstóllinn lætur frá sér fara i upphafi
málarekstrar, gefa ekkert til kynna um það, hvort
dómstóllinn telji sig hafa lögsögu i málinu, né held-
ur um endanlega niðurstöðu dómsins, ef hann telur
sig hafa lögsögu.
Þetta dæmi sýnir einnig, að riki þau, sem neita að
viðurkenna lögsögu alþjóðadómstólsins i ákveðnum
málum, mæta samt fyrir réttinum til að skýra og
túlka málstað sinn. Þau telja ekki, að i þvi felist
nein viðurkenning á lögsögu dómsins, og sú skoðun
er orðin að fastri hefð. íranska dæmið er langt frá
þvi að vera eina dæmið um slikt.
Vitanlega áttum við að mæta fyrir alþjóðadóm- (
stólnum i sumar. Það nægði ekki að senda ýmis
gögn og greinargerðir. Við áttum að hafa þar mál-
flutningsmenn, er gætu undirstrikað okkar sterk- /|
ustu röksemdir og bent á atriði, sem annars var lik-)
legt, að færu framhjá dómurunum. y
Of seint er orðið að harma þessi mistök. Hitt
skiptir meira máli, að við látum slikt ekki henda
aftur, þegar dómstóllinn tekur til athugunar, hvort
hann telji sig hafa lögsögu i málinu. Við eigum að
gera eins og dómstóllinn hefur boðið okkur — að
mæta i Haag i desember og tefla fram röksemdum
okkar.
Komið hefur fram, að rikisstjórn íslands hefur
ekki tekið ákvörðun um þetta atriði. Hún virðist þó
frekar hallast að þvi að halda áfram að hunza dóm
stólinn algerlega. Þess vegna verða allir þjóðhollir
menn að taka höndum saman um að hafa stjórnina
ofan af þessari skoðun og fá hana til að senda mál-
flutningsmenn til Haag.
I slikri málsvörn fyrir dómstólnum felst ekki
nokkur minnsti vottur af viðurkenningu á lögsögu
hans. Hún getur þar á ofan stuðlað að þvi, að málið
dragist svo á langinn, að dómstóllinn treysti sér /i
ekki, ef hann telur sig hafa lögsögu, til að kveða upp
úrskurð fyrr en eftir stóru hafréttarráðstefnuna
1974, þegar 200 milna efnahagslögsaga fær endan-
lega viðurkenningu á alþjóðavettvangi.
Sérlega hrapallegt væri, ef islenzk stjórnvöld
neituðu að beita skynseminni i þessum málaferlum. 1
Óbreyttir flokksmenn stjórnarflokkanna gætu
hindrað slikt með þvi að segja ráðherrunum álit
sitt á þessu atriði. Allir skynsamir menn verða að
stuðla að þvi, að rétt verði haldið á landhelgismáli
okkar á næstu mánuðum.
Fkki er hann ..spcnnandi” eöa gæddur kimnigáfu, en þó oröinn „dýrlingur” meirihluta kjósenda
Enn „nýr Nixon" á ferðinni:
Nixon hefur yfirburði
í öllum kjósendahópum
Fkki er liann nýtizkulegur,
framfarasinnaöur, fastheldinn i
skoöunum, „spennandi" persóna,
kátur eöa gæddur kimnigáfu að
marki, en hann er samt töluverö-
ur dýrlingur kjósenda. Þannig
gerir tiinaritiö Newswcck grein
Ivrir niðurstöðum könnunarinnar
á skoöunum bandariskra kjós-
enda. Niöurstaöan er: Richard
Nixon liefur meirihlutafylgi i öll-
iim aöalhópum kjósenda.
í öllum aldursflokkum, öllum
landshlutum, i öllum helztu at-
vinnugreinum, meöal mótmæl-
enda og kaþólskra, karla og
kvenna...alls staöar er Richard
M. Nixon ofan á.
Verkafólk styrður Nixon frem-
ur en McGovern, frambjóðanda
demókrata i hlutfallinu 56:33.
Suðurrikjamenn, sem eitt sinn
voru forstokkaðir demókratar,
nær hvert mannsbarn, styðja
Nixon gegn McGovern i hlutfall-
inu 64:25. Kaþólskir sem löngum
hafa fremur fylgt demókrötum að
málum. fylgja nú Nixon 49:39.
Jafnvel meðal yngstu kjósenda i
aldursflokknum 18-29 ára, er það
Nixon, sem hefur vinninginn48:44.
Konur tregari
en karlar
Utan flokka kjósendaur, sem
oft ráða úrslitum i forsetakosn-
ingum i Bandarikjunum, fylgja
Nixon gegn McGovern i hlutfall-
inu 60:25. Jafnvel 38% af fólki,
sem er skráðir demókratar,
fylgja Nixon, þótt McGovern hafi
heldur meira þar, sem von er.
McGovern hefur aðeins fylgi 4%
af skráðum republikönum.
Konur styðja Nixon heldur treg-
ar en karlar. Þær taka hann þó
fram yfir McGovern i hlutfallinu
53:36. Karlar styðja Nixon með
60:28.
bessar tölur eru prósentutölur,
en það. sem vantar á, að þær séu
samanlagt 100, eru áákveðnir
kjósendur.
Hættir aö tala
um „Tricky Dick"
Yfirburðir Nixons eru það
miklir, að furðu gegnir. Enda
kemur i ljós, þegar menn eru
spurðir nánar um álit á frambjóð-
endum, að imynd Nixons hefur
tekið ekki litlum breytingum, frá
þvi að hann var kosinn forseti fyr-
ir tæpum fjórum árum.
Nixon vekur ekki eldmóð, en
menn lita á hann sem sæmilega
gott öryggistákn. Hann þykir ekki
sérstaklega ..snjall', sýna
skoðanankannanir, en þó .,a 11-
sæmilegur meðalgefinn maður”,
sem rétt sé, að haldi áfram stöðu
sinni.
Menn eru yfirleitt hættir að tala
um „Tricky Dick”, hinn brögð-
ótta Dick Nixon. Forsetaembætt-
ið hefur gert hinum ómann-
blendna Nixon kleift að sleppa úr
viðjum gamalla ,,synda”, sem
kjósendur höfðu eignað honum,
refsháttar og harðjaxls i pólitik-
inni. Nixon hefur beitt Agnew
varaforseta i þau pólitisku ,,skit-
verk”, sem hann hefur talið nauð-
synleg. Sjálfur hefur hann hlotið
llllllllllll
Umsjón:
Haukur Helgason
„aðdáun” meirihluta kjósenda,
samkvæmt skoðanaköpnunum.
Sem stendur eru likur til þess, að
Nixon verði endurkjörinn með
svipuðum yfirburðum og Johnson
hafði yfir Goldwater árið 1964.
Nixon nærri
„því bezta"
Nixon hefur fylgi 56-57 af
hundraði kjósenda, en McGovern
31-37%, samkvæmt þremur könn-
unum siðustu vikur. Bilið breikk-
aði við Eagleton-málið, þar sem
kjósendur töldu sig sjá fákænsku
hjá MxGovern, sem valdi sem
varaforsetaefni mann, sem hann
siðar varð að „sparka”.
Nærri helmingur kjósenda
(49%) telja Nixon mjög góðan
forseta. eða „sem næst þvi, sem
forseti getur beztur orðið”. Að-
eins 16% telja hann vera mjög
slæman forseta.
36 af hverjum 100 telja, að
McGovern mundi'verð'a algerlega
misheppnaður i forsetaembætti.
26% telja að McGovern yrði fyrir-
myndarforseti.
Demókrötum munu verða von-
brigði. að fylgi varaforsetans um-
deild, Spiro Agnew, er miklu
meira en ætla mætti af blaða-
skrifum. Repúblikanar almennt
eru ánægðir með val Agnews i
hlutfallinu 4:1, en óflokksbundnir
kjósendur samþykkja hann 2:1,
og jafnvel meðal demókrata
leggja 45:29 blessun sina yfir val
hans.
Utanferöirnar
vinsælastar
Helmingur kjósenda segir, að
Nixon hafi vaxið i embætti, en
fimmtungur segir hann hafa sett
ofan i embætti. Hagur forsetans
hefur batnað til mikilla muna sið-
ustu tólf mánuði. Enda hefur
margt gerzt á þvi timabili, sem
telst stórtiðindi. Kinaferð Nixons
jók mjög vinsældir hans meðai
frjálslyndari Bandarikjamanna.
Sama má segja um Moskvuför
hans og samninga, sem gerðir
voru við Sovétmenn á ýmsum
sviðum.
Verðstöðvunin var einnig talin
Nixon til tekna af flestum.
Fyrir ári var Nixon i súpu efna-
hagsvandræða sem hann er að
komast upp úr um þessar mundir.
Utanferðir Nixons eru lang vin-
sælustu athafnir hans meðal kjós-
enda. Um Vietnammálið sýnist
sitt hverjum. Helmingur kjós-
enda telur, að Nixon hafi gert vel
þar, hinn helmmingurinn, að
hann hafi ekki gert vel.
Engar ágætiseinkunnir
i innanlandsmáium
Einkunnir forsetans i innan-
rikismálum eru hins vegar engar
ágætiseinkunnir i augum kjós-
enda. Menn eru ekki sérstaklega
kátir yfir þróun mála. Nixon naut
einkum góðs af baráttumálinu
„lög og regla” i kosningunum
1968. En nú telja flestir að honum
hafi illa tekizt að stemma stigu
við afbrotum. Hinir efnaminni
gruna Nixon um að draga taum
hinna rikustu i þjóðfélaginu.
Mönnum finnst litið koma til að-
gerða hans gegn mengunar-
vandamálinu. Litil hrifning er yf-
ir kynþáttastefnu Nixons, bæði
vinstra og hægra megin.
Sumir segja, að yfirburðir Nix-
onsyfir keppinautinn, McGovern,
felist fyrst og fremst i þvi, að
meirihlutinn telji McGovern hafa
i enn rikari mæli ókosti Richard
M. Nixons og kosti hans i minna
mæli. McGovern er ekki sérstak-
lega vinsæll sem persóna. Hann
eriaugum meirihlutans „refur” i
stjórnmálum og „öfgamaður”.
Hér skal ekki dæmt um, hvort af-
staða meirihluta Bandarikja-
manna er meira eða minna rök-
rétt. En mönnum finnst vist flest-
um, að McGovern sé „léleg vasa-
útgáfa af Nixon”, þótt ekki sé þar
átt við stefnu þeirra, heldur
persónurnar.