Vísir - 30.01.1973, Qupperneq 1

63. árg. — Þriöjudagur 30. janúar 1973 — 25. tbl.
ERLEND LÁN FAST
t leiöara Visis i dag er rik-
isstjórninni ráölagt aö snúa
sér af alefli aö þvf aö afla er-
iendis iána til langs tfma og
annarra fjárframlaga i Viö-
lagasjóö Vestmannaeyja.
Jafnframt er henni ráölagt
aö taka sjálf ábyrgöina af al-
mennum efnahagsaögerð-
um, óviökomandi eldgosinu,
og hengja ekki á Vestmanna-
eyinga áhugamál sín um
bann viö verkföllum og
launahækkunum og fleiru
sliku.
— sjá bls. 6
Snarpasta
nóttin
í Eyjum
Snarpasta nóttin i Vest-
mannaeyjum var i nótt.
Var talsvert hvasst
austan, og gekk vikur-
hryðja yfir bæinn. Það
kviknaði i að minnsta
kosti einu húsi, og vikur
og aska hlóðust upp af
miklu magni. Loftmynd
af kaupstaðnum. —
Ljósm. Sgurgeir.
Þeir fagna
jarðeldum
— sjá baksíðu
★
Hundruð
milljóna frá
Norður-
Iðndunum
— sjá baksíðu
★
Hefur játað
á sig morð
— sjá bls. 3
★
Smithsonian
varð að
hverfa frá
gosinu
— og á nú á
hœttu
að fá ákúrur frá
rannsóknarráði
— sjá bls. 3
★
Þegar eldgos
varð 30 þús.
að bana á
Martinique-
eyju
— sjá bls. 2
KOSTAR 130 ÞÚS. AÐ
MOKA HÚS ÚR KAFI
Jarðfræðingar hafa nú
aukið vonir manna um, að
verulegur hluti byggðar-
innar í Vestmannaeyjum
muni bjargast og þá jafn-
vel þau hús, sem þegar eru
komin í kaf í vikrinum, og
eru óbrunnin. Lítil líkindi
,renni yfir byggðina. Þó
að meiri aska eigi eftir að
falla, eróvíst, að hún verði
til svo mikils trafala, þegar
endurreisnarstarfið hefst
af alvöru.
hjá honum, hvaö llklegt væri aö
kostaöi aö moka hús úr kafi i
Eyjum. Miöaö viö stórvirk vinnu-
tæki eins og þegar eru i notkun og
miöaö við fulla toila og annað,
sem verktakafyrirtækin hafa viö
að búa, sagði Páll, aö kostnaður
færi ekki yfir 60-70 krónur á rúm-
metra. Þá er miðað við, að unnt
væri að losna við vikurinn innan
viö einn kilómetra frá við-
komandi húsi.
Sé miðað við fyllsta kostnað,
væri samkvæmt þessu hægt að
moka upp einbýlishús á 800 fer-
metra lóö, þar sem vikurlagiö
væri 3 metrar, fyrir 130-140 þús.
krónur, sem er auövitað aðeins
brot af kostnaöi hússins. Fá hús
eru raunar komin svo á kaf, en
menn geta miðaö hlutfallslegan
kostnað við að ryðja götur og lóðir
viö þessar tölur. Augljóst er að
kostnaður við aö ryðja allri
öskunni burt af götum og lóðum,
mun nema tugmilljónum. Senni-
lega yrðualdrei mokuö upp hús,
sem vitað er að illa eru farin, eða
standa innan um mörg ónýt hús.
—VJ
munu vera til þess,
Visir leitaði i gær til Pál
Hannessonar, verkfræðings oí
að hraun forstjóra Hlaðbæjar, til að kann;
„Almennar aðgerðir"
— eða fé í Viðlagasjóð?
Meirihluti atriöanna I frum-
varpi rikisstjórnarinnar um ráö-
stafanir vegna eldgossins var
þess eölis, að frekar var um ,,al-
mennar aðgeröir i efnahagsmál-
um” að ræða en aðstoð viö Vest-
mannaeyinga. Þar var greint á
um bann viö verkföllum, frestun
launahækkunar, framlög til
stofnfjársjóös fiskiskipa og fleira
af þvi tagi. Hætt var viö að leggja
frumvarpið fram í þessu formi,
enda gagnrýnt i þingliði stjórnar-
flokkanna og af hannibalistum
sér I lagi.
Frumvarpið verður tekið til at-
hugunar af sjö manna nefnd allra
flokka, sem Alþingi kaus i gær.
Aðrar tillögur verða einnig til at-
hugunar, meðal annars drög að
tillögum sjálfstæðismanna, sem
eru nokkuð á annan veg en til-
lögur stjórnarinnar. Báðir gera
ráð fyrir öflun rúmra tveggja
milljarða króna.
1 frumvarpsdrögum stjórnarinn-
ar var gert ráð fyrir stofnun Við-
lagasjóðs Vestmannaeyja. 1 hann
skyldi ranna hækkun launaskatts
um 6%, hækkun söluskatts um
2%. Þá skyldi leggja 0,5% á gjald-
stofn Búnaðarmálasjóðs, leggja
30% ofan á eignaskatt, og rikis-
sjóður legði 500 milljónir I sjóð-
inn.
Hins vegar eru „almennir”
liðir: Launahækkun, sem á að
verða 1. marz, frestist til 1.
nóvember. Laun, sem hafa hækk-
að siðustu 3-4 mánuði vegna
væntanlegrar launahækkunar
annarra 1. marz, lækki sem þvi
svarar. Þetta gildir til dæmis um
kauphækkun i álverinu fyrir
skömmu. Bannað skyldi að
hækka ýmsa-taxta. Verkföll
skyldu bönnuð til 31. október.
Visitala megi ekki hækka nema
um ákveðin stig, hverjar sem
verðhækkanir yrðu.
Fiskkaupendur og útgerðar-
menn, sem selja afla erlendis,
skili 5 1/2 % af skiptaverðmæti
afla til stofnfjársjóðs, en hinn
helmingurinn ekki.
I drögum að tillögum, sem
gerðar hafa verið i þingflokki
sjálfstæðismanna, er gert ráð
fyrir öflun allt að 2183 milljóna
króna til Viðlagasjóðs Vest-
mannaeyja. Þar er gert ráð fyrir
hækkun söluskatts um 3%, 30%
■ viðlagagjaldi á eignaskatt, 1%
hækkun útsvara, sem renni til
Viðlagasjóðs, eins og sum bæjar-
félög hafa lagt til, og 500 milljónir
frá rikissjóði.
Alþingi samþykkti i gær að
heimila rikistjórninni að taka 500
milljón króna bráðabirgðalán I
Seðlabanka eða annars staðar.
— HH