Vísir - 07.05.1973, Blaðsíða 6

6
Visir. Mánudagur 7. mai 1973
VÍSIR
Otgefandi: Reykjaprent hf.
Framkvæmdastjóri: Sveinn R. Eyjólfsson
Ritstjóri: Jónas Kristjánsson
Fréttastjóri: Jón Birgir Pétursson
Ritstjórnarfulltfúi: Valdimar H. Jóhannesson
Auglýsingastjóri: Skúli G. Jóhannesson
Auglýsingar: Hverfisgötu 32. Simar 11660 86611
Afgrei&sla: Hverfisgötu 32. Simi 86611
Ritstjórn: Síöumúla 14. Simi 86611 (7 lfnur)
Askriftargjald kr. 300 á mánu&i innanlands
i lausasölu kr. 18.00 einfaki&.
Bla&aprent hf.
Flokkur frjálshyggju
Jóhann Hafstein, formaður Sjálfstæðisflokks-
ins gerði á landsfundi flokksins i gær grein fyrir
ýmsum veigamestu atriðunum i stefnu og stöðu
Sjálfstæðisflokksins um þessar mundir. Hann
sagði m.a.:
„Sjálfstæðisflokkurinn er samkvæmt uppruna
sinum flokkur einstaklingshyggju og frjáls-
hyggju gegn valdbeitingarkerfi sósialismans.
Það er á þessu sviði, sem Sjálfstæðisflokkurinn
gegnir forustuhlutverki i þjóðfélaginu.
Nú er það að visu svo, að innan annarra flokka
gætir meðal ýmissa fylgismanna þeirra svipaðra
sjónarmiða. En Sjálfstæðisflokkurinn er þó að
þessu leyti alveg sérstæður. Það er á þessu sviði,
sem Sjálfstæðisflokkurinn hefir rækt og á að
rækja forustuhlutverk i islenzkum stjórnmálum.
Að þvi hefir hins vegar verið fundið, og það með
réttu, að i langvarandi samstarfi i rikisstjórnum
með öðrum flokkum hafi útlinur stefnumótunar
máðst til tjóns fyrir Sjálfstæðisflokkinn.
Ég geri þessi viðhorf að umtalsefni einmitt nú,
þegar flokkur okkar er i stjórnarandstöðu og
okkur er brýnust nauðsyn þess að skerpa okkar
eigin stefnumótun, svo að almenningi sé betur
ljóst, hvað við muni taka með vaxandi gengi og
auknum áhrifum Sjálfstæðisflokksins”.
Siðan vék Jóhann Hafstein að nokkrum
atriðum, sem hafa einkennt stjórnarandstöðu
Sjálfstæðisflokksins að undanförnu, svo sem i
skattamálum, efnahagssamvinnu, sjálfstæðis-
málum sveitarfélaga, rikisbúskapnum og
dreifingu valdsins i þjóðfélaginu. 1 lok ræðu
sinnar sagði hann svo:
,,Ég vil nú ljúka þessari ræðu með hvatningar-
orðum, sem fela i sér inntak þeirrar lifsskoðunar,
sem fyrr og siðar hefir einkennt stjórnmálastarf
okkar.
Það er ósk min:
Að okkur megi auðnast að ná þvi marki, að
afrakstri þjóðarbúsins sé jafnan skipt réttilega
milli þegnanna á grundvelli þess, að frelsi og
atorka einstaklinganna fái notið sin.
Að atvinnuöryggi styrkist með fjölþættara at-
vinnulifi, atvinnuvegir blómgist, iðnþróun verði
fram haldið og gæði landsins hagnýtt með stór-
virkjunum i fallvötnum þess og afnotum jarð-
varmans sem orkugjafa i þágu almennings.
Að okkur lánist að marka raunhæfa byggða-
stefnu og stuðla að gagnkvæmum skilningi
fólksins i þéttbýli og strjálbýli, til sjávar og
sveita og mismunandi stétta og starfsgreina
þjóðfélagsins.
Að umhverfis- og gróðurvernd megi vaxa, virð-
ing og skilningur eflast i umgengni við landið.
Að félagslegt öryggi sé i hávegum haft, virtur
jafnréttur þegnanna til menntunar og vaxandi
menningar i lýðfrjálsu þjóðfélagi, sem byggir til-
veru sina á persónuþroska einstaklinganna,
skoðanafrelsi og réttu mati á eignarrétti þeirra.
Að við megum sem fyrst njóta okkar islenzku
landhelgi óáreittir, hafsins og auðæfa þess á
landgrunni íslands, sem tilvera og framtið okkar
litla eyrikis grundvallast á”.
i
LtONID
BRíZHNtV
Fjölmiðlar Ráð-
stjórnarrikjanna hafa
hrundið af stað ákafri
herferð til þess að verja
orðstir Leonids Brezh-
nevs sem hinn viður-
kerinda leiðtoga Sovét-
rikjanna.
Þessi herferð kom greinilega
fram fyrsta mai i mikilli hrinu
fréttaskrifa og greina i hinum
opihberu fjölmiölum og málgögn-
um flokksins, þar sem lokið var
miklu lofsorði á aðalritara
kommúnistaflokksins. Slik lof-
gerð um einn mann hefur ekki
sézt þar eystra siðan Nikita
Krústsjoff var stjakað út i yztu
myrkur.
Bara Pravda eitt, en það er
aðalmálgagn kommúnistaflokks-
ins, nefndi Brezhnev hvorki
meira né minna en sjötiu og tvisv
ar sinnum á nafn á miðvikudag-
inn i sambandi við fréttir af 1.
mai-hátiðahöldunum, og veitingu
friðarverðlauna Lenins.
Tilsamanburðar má geta þess,
að i fyrra nefndi Pravda Brezh-
nev aðeins þrisvar á nafn, en það
var lika i anda þeirra forskriftar,
sem flokksforystan hafði gefið þá ,
til varnar gegn „persónudýrkun”
— þessu gamla meini frá Stalins-
timanum, sem Krústsjoff hafði
úthúðað svo rækilega.
Hljóðvarp og sjónvarp beindu
athygli sinni i öllum 1.
mai-hátiðarglaumnum einkum og
aðallega að ræðu Brezhnevs sem
hann flutti á þriðjudaginn á
Rauða torginu. Mynd af honum
hékk á sjónvarpsskerminum
mestallan timann, sem útvarpið
sendi út kvikmynd frá hinni ár-
legu sigurgöngu.
Þessi mismunur á skrifum i
fyrra og svo núna i ár er hreint
engin tilviljun i landi, þar sem
hvert prentað orð er vegið, metið
og ritskoðað, áður en það nær fyr-
ir augu hins almenna lesanda.
Augljóslega var þetta gert að ráði
og vilja flokksforystunnar, sem
vill greinilega gera hlut Brezh-
nevs sem mestan og mikilvægast-
an. 1 augum allra skal hann vera
leiðtoginn frá Kreml.
Undir kvöld 1. mai, eftir að
göngumenn komu heim og tylltu
sér inn i stofu fyrir framan sjón-
varpstæki sin, hófst önnur hálf-
tima sýning á göngunni á Rauða
torgi. Þeir gátu skemmt sér viö
að reyna að koma auga á sjálfa
sig i þvögunni.
En Brezhnev var greinilega
aðalstjarnan. Þessi vandlega
klippta kvikm. sýndi andlit hans
að minnsta kosti þrjátiu sinnum
meðan varla var hægt að greina
andlit fél. hans úr miðstjórninni,
þar sem þeir stóðu með honum
uppi á grafhýsi Lenins. Aðrir,
sem komu fram á skerminum
voru þá helzt sérstaklega valdir
borgarar, sem voru að prisa „hið
mikla persónulega framlag”
Brezhnevs til efnahagslegra,
stjórnmálalegra og alþjóðlegra
ávinninga Ráðstjórnarrikjanna.
I öllu þessu tali um Brezhnev er
orðið „friður” óaðskiljariiegt frá
llllllllllfl
m ím
Umsjón:
Guðmundur Pétursson
núna á dögunum athyglisverðum
framgangi Brezhnevs i þessari
togstreitu, þvi tilkynnt var i sið-
ustu viku, að sú breyting á æðsta
ráðinu, að tveim mönnum var
Mynd hans brá fyrir 30 sinnum á sjónvarpsskerminum f hálftima
sjónvarpsþætti.
nafni hans, eins og G.V. Alex-
androv, kvikmyndagerðarmaður
frá Moskvu, lýsti reyndar yfir.
Þau orð minna einkennilega á
það, sem sagt var um Stalin fyrir
þrjátiu árum: „Stalin er slagorð,
sem táknar sigur og hinn óvinn-
anlega kastala friðarins, lýðræð-
is, sósialisma.”
Þessi Brezhnevsganga fjöl-
miðlanna hófst eiginlega eftir
tuttugasta og fjórða flokksþingið
1971, og hefur fariðstigandi siðan.
A þvi þingi hóf Brezhnev sinar
Gromyko, utanrikisráðherra var
'enn einn, sem bættist I hóp at-
kvæðisbærra miðstjórnarmanna.
Grekho, marskálkur, einn af
stuðningsmönnum Brezhnevs,
öðiaðist i siðustu viku sæti i mið-
stjórninni — ásamt þrem vildar-
vinum öðrum.
breytingaraðgerðir á miðstjórn-
inni. Þar bryddi fyrst á þeim
átökum, sem greina hefur mátt
undir niðri, að hafi átt sér stað
milli þeirra borgaralega sinnuðu
stjórnmálamanna, sem hlynntir
voru aukinni utanrikisverzlun við
Bandarikin, og svo harðlinu
hernaðarsinna og flokkskarla,
sem tortryggja allar tilhneiging-
ar i þá átt. t þeirra augum er slik
verzlun við sjálfa imynd auð-
valdsins hreint ekki betri en um-
skipti yfir I kapitalisma.
Brezhnev hefur orðiö að fara
fyrir öðrum fylkingararminum i
þessu valdatafli, sem átt hefur
sér stað i Kreml siðustu tvö árin.
Hann hefur orðið að stappa stál-
inu i stuðningsmenn sina, en
grafa undan andstæðingum sin-
um um leið. Menn veittu eftirtekt
vikið úr þvi, en fjórir komu nýir
til.
Tveir hinna nýju manna eru
fulltrúar tveggja voldugra stofn-
ana i Ráðstjórnarrikjunum —
annar frá Rauða hernum, en hinn
frá leynilögreglunni. Þeir eru
Andrei Grekho, marskálkur,
varnarmálaráðherra, og Yuri
Adropov, lögreglustjóri KGB-lög-
reglunnar annáluðu. Báðir eru
kunnir að þvi að fylgja Brezhnev
að máli, og verður ekki betur séð,
þegar þeim skýtur núna upp i
miðstjórninni, en það sé beinlinis
til þess að fylgjast þar með þvi,
að hagsmuna Brezhnevs verði
gætt. Andrei Gromyko, utanrikis-
ráðherra, og flokksritari Lenin-
graddeildarinnar, Grigory
Romanov, eru hinir tveir.
Þeir tveir, sem „leystir voru
frá skyldustörfum” eins og kom-
ist var að orði, voru Gennady
Voronov og Pyotr Shelest. Þeir
hafa báðir verið gagnrýnir á
stefnu Brezhnevs i innanrikis-
málum jafnt sem utanrikismál-
um. — Eru þeir fyrstu mið-
tjórnarmennirnir, sem eru látnir
fara af pólitlskum ástæðum, sið-
an Brezhnev komst til valda.
Fyrir tveim árum var mið-
stjórnin ellefu menn, en núna eiga
sæti i henni sextán. Það fer ekki á
milli mála, að Brezhnev á þar
tryggan meirihlutastuöning, sem
þegar hefur i verki samþykkt
áætlanir hans til að draga úr
spennunni milli austurs og
vesturs og auka viðskiptin milli
þessara fyrrum andstæðu póla.
Brottvikning þessara tveggja
andstæðinga Brezhnevs úr mið-
stjórninni, og svo allt lofið i fjöl-
miðlunum kemur sem forleikur,
áður en hann fer núna i malmán-
uði til Vestur-Þýzkalai'ds og svo i
júni til Bandarikjanna.
Það þykir engum vafa undir-
orpið, að hvort tveggja er liður i
þvi að tryggja utanrikisstefnu
hans sess og að minnsta kosti úti-
loka andstöðu gegn henni heima
fyrir. (T.d. þegja rússneskir fjöl-
miðlar vandlega yfir Watergate-
málinu, sem ekki hefði verið látið
leggja ónotaað hér áður i áróðrin-
um gegn „heimsvalda- og auð-
valdsrikinu” I vestri.)