Tíminn - 05.02.1966, Qupperneq 5

LAUGAKDAGUR 5. febrúar 1966
Útgefandi: FRAMSÓKNARFLOKKURINN
Framkvæmdastjóri: Kristján Benediktsson. Ritstjórar: Þórarinn
Þórarinsson (áb). Andrés Kristjánsson, Jón Helgason og Indriði
G. Þorsteinsson. Fulltrúi ritstjórnar: Tómas Karlsson. Aug-
lýsingastj.: Steingrímur Gíslason. Ritstj.skrifstofur i Eddu-
húsinu, símar 18300—18305. Skrifstofur, Bankastræti 7 Af-
greiðslusími 12323. Auglýsingasími 19523. Aðrar skrifstofur,
sími 18300. Áskriftargjald kr. 95.00 á mán. innanlands — f
lausasölu kr. 5.00 eint. — Prentsmiðjan EDDA h.f.
Háski Alþýðuflokksins
Alþýðuflokkurinn er nú í miklum vanda staddur.
Á aðra hliðina ásækir forustuna óttinn við fylgistap
vegna 7 ára íhaldssamvinnu í ríkisstjórn. sem margir
flokksmenn eru sáróánægðir með. Flestir skilja, að í
samvinnu þessari hlýtur Sjálfstæðisflokkurinn sem vold-
ugri aðilinn, að ráða iangmestu.
Það fer ekki hjá því, að hugsandi Alþýðuflokksmönn-
um sé þessi aðstaða vel ljós. Þeir óttast, að Alþýðu-
flokkurinn tapi þeim einkennum, sem greina hann frá
Sjálfstæðisflokknum og að hann smátt og smátt leysist,
upp í náðarfaðm íhaldsins.
Á hina hliðina óttast forusta Alþýðuflokksins, að
standa utan ríkisstjórnar, ef þetta samstarf slitnar. Ráð-
herrar flokksins geta naumast hugsað sér þá stöðu og
setur að þeim hroll við þá tilhugsun.
Þessar tilfinningar togast nú á í Alþýðuflokknum og
til þessa hafa sjónarmið ráðherranna ráð’ð. þótt endir
kunni á því að verða fyrr en margan grunar. IJrslit næstu
Alþingiskosninga skera sennilega úr um það. hvað ofan
á verður í Alþýðuflokknum.
Þjóðarleiðtogí?
í lýðræðisríkjum, þar sem margir flokkar keppa um
hylli kjósenda í leynilegum kosningum gera ílokkarnir
sér far um að „byggja upp” menn. sem telja megi kjós-
endum trú um, að séu sérsta'kiega vel til þess fallnir
að vera þjóðarleiðtogar. Er þá gjarnan rekin nhávaðasam
ur áróður og auglýsinga herferð í þessu skyni og oft
barið gróflega í brestina.
Sjálfstæðisflokkurinn hefir tvímælalaust lagt sig mest
eftir þessu hér á landi og núverandi formaður flokksins,
Bjarni Benediktsson, stefnir greinilega að þessu.
í skrifu mhans gætir æ meira þeirrar viðleitni að
hefja sig upp yfir svið harðdrægs flokksforingja í það
að verða þjóðarleiðtogi. Austri í Þjóðviljanum nefnir
þennan ritmáta „landsföðurstíl’' og gerir stundum ó-
spart grín að Bjarna, er honum verður á í messunni við
að leika þetta hlutverk
Tiltæki Bjarna, er hann lét Almenna Bókafélagið gefa
út ræður sínar i veglegri bók, er liður i þessari við-
leitni, því að sannarlega var efni þeirra og upp-
bygging ekkert betri en gengur og gerist. Ekki er þó séð
ennþá, að það tiltæki skili honum vel á veg, því' að sumir
flokksmenn hans gera að þessu gy^.
Þannig segir Ragnar Jónsson í Smára í Morgunblaðinu
3. febr. s. 1.
„í tveimur heilsíðugreinum um hinar fyrirferðamiklu
bækur dr. Bjarna Benediktssonar sem út komu á s.l.
ári gat ritdómari Morgunblaðsins varla bent á setningu,
er betur mætti fara á öllum þessum hundruðum blað-
síðna. Hann hafði drukkið í sig bækurnar, bæði bindin,
eins og himneskan jóladrykk og til þess að gera enn
ljósara, hve list þeirra væri á háu plani. var Hannes
Hafstein í sömu andrá kallaður miðlungsskáld’’!
Á síðasta gamlárskvöld flutti Bjarni Benediktsson
ávarp til þjóðarinnar. Sá hluti ávarpsins, er einna minn-
isstæðastur rerður vegna einstæðs smekklevsis er sá,
er hann líkti stjórnmálaandstæðingum. sínum við
rottugildrusalann, sem sleppti rottum inn i hús nokkurt
svo að hann gæti selt rottugildrur sínar
Enginn þjóðarleiðtogi myndi telja sér slíkan talsmáta
sæmandi og á því Bjami sýnilega langt í land ennþá með
að ná lanigþráðu takmarki. að verða þjóðarieiðtogi
TtMINN
JAMES RESTON:
Er rétt að taka styrjaldar-
áróður Kínverja bókstaflegr?
Skoðanir manna á afstöSu Kínverja eru mjög á reiki
AÐILAR að deilunni, sem nú
er háð um framtíðarstefnu
Bandaríkjamanna gagnvart Viet
nam, byggja afstöðu sina á
tveimur gagnstæðum skoðunum
á Kína nútímans.
Annar aðilinn er þeirrar skoð
unar, að Kínverjum sé alvara
með allt, sem þeir segja, og
stefni að því að efla byltingar
hreyfingu um gjörvallan heim
til þess að veikja vestrænt vald
og steypa því af stóli með hverj
um skæruhernaðinum af öðr
um ef unnt reynist.
Hinn aðilinn heldur fram, að
Kínverjum sé að vísu alvara
með allt, sem þeir segja, en
hafi hvorki afl né áhrifavald til
að koma áformum sínum í
framkvæmd.
Af þessum skoðannamun leiðir
að deilan innan ríkisstjórnar
Bandaríkjanna snýst meira og
meira um ýmis atriði, sem eru
bæði staðarlega séð utan marka
Vietnam og ná í tíma fram yf-
ir þennan áratug.
EN ERU Kínverjar þess þá
umkomnir, að sigra alla Suð-
austur-Asíu og ógna Japönum
og Indverjum? Og er þetta á-
fórm þeirra? Ög sé svo, hvern
ig á þá að komá í veg fyrir út-
færslu þeirra og hvaða þjóðir
eru fáanlegar til að hjálpa til
við það, ef einhverjar eru?
Það eitt liggur ljóst fyrir, að
ríkisstjórnin og bandamenn
hennar velta þessum spurning
um sjaldan fyrir sér. Og þá
sjaldan að örfáir leiðtogar gera
það eru þeir gjörsamlega á önd
verðum meiði hver við annan
um svörin.
Sumir leiðtogar lesa skrif
þeirra Mao Tse-tungs og Lin
Piaos marskálks, varnarmála
ráðherra Kínverja, eins og þau
væru jafn örlagarík og Mein
Kampf Hitlers var á sinni tíð.
Samkvæmt kenningum kín-
verskra kommúnista eru
Bandaríkin og Evrópa aðal-
borgasvæði heimsins. Þau er
unnt að eyðileggja með þrot-
lausum skæruhernaði sveita-
fólksins í Asíu, Afríku og Suð-
ur-Ameríku.
„ÞEGAR árásarlið Banda-
ríkjamanna er orðið aðþrengt
einhvers staðar," skrifar Lin
marskálkur, „eiga þeir ekki
um annað að velja en að lina
á tökunum einhvers staðar ann
ars staðar. Af þessum sökum
verður smátt og smátt auðveld
ara fyrir fólkið hvarvetna að
berjast gegn heimsvaldastefnu
Bandaríkjamanna og þjónum
þeirra.“
Enginn vesturlandamaður hef
ir verið jafn hispurslaus f lýs
ingu sinni á markmiðunum
með „þjóðlegum frelsisst.ríðum“
kommúnista. „Allt er unnt að
kljúfa og smækka. einnig banda
ríska heimsdrottnunarbáknið“
segir marskálkurinn „Mögulegt
er að hluta það í sundur og
vinna sigur á því Þjóðir Asíu.
Afríku. Suður-Ameríku og
annarra landsvæða geta eytt
því smátt og smátt og lið fyrir
Mao Tse-tung
lið. Sumir ráðast á höfuðið, aðr
ir á fæturna."
STJÓRNMÁLAMÖNNUN-
UM í yfirstjórn hersins og ut
anríkisráðuneytinu finnst mik
ið til uim þessa víðtæku og
hlífðarlausu ófriðarhvöt. Sum-
ir þeirra vilja taka þetta bók
staflega og herða á styrjaldar
átökunum í Vietnam til þess að
sýna svart á hvítu, meðan Kín
verjar eru enn tiltölulega van
máttugir, að kenningin fái
ekki staðizt í veruleikanum.
Aðrir, sem einnig taka boð
skapinn bókstaflega, vilja fara
alveg þveröfugt að. Þeir
vilja ekki hætta á styrjöld við
Kínverja, vegna þess að þeir
halda, að Kínverjar tækju
fremur þann kost að leggja
til orrustu í alvöru en að
láta Viet Cong og her Norður-
Vietnama bíða algeran ósigur.
í ríkisstjórn Bandarikjanna
og ríkisstjórnum annarra ríkja,
sem veita okkur að málum, eru
einnig enn aðrir reyndir stjórn
málamenn, sem iíta svo á. að
þessi harðúðuga afstaða Kín
verja sé ekki annað en fram-
lag í hugmyndadeilunni við
Sovétmenn og snúi fyrst og
fremst að þeim, eða sé — og ef
til vill jafnframt - áróður til
þess ætlaður að eggja kín-
verska verkamenn og hafa á-
hrif á þá til aukinna afkasta.
FORSÆTISRÁÐHERRA einn
ar af ðandaþjóðum okkar í
Asíu sagði við þann, sem þetta
ritar:
„Þið Bandaríkjamenn eruð
mér ráðgáta Þið hafið kennt
okkur það litla, sem við kunn-
um í þrásækni til áhrifavalds á
aðra, en þið beitið kunnáttu
ykkar í þeim efnum alls ekki
gegn Kínverjum. Þið hagið at
ferli ykkar eftir því, sem Kin-
verjar segja, en ekki hinu, sem
þeir gera.“
Hann óttaðist ekki, að Kín-
verjar leggðu Suð-austur Asíu
undir sig eða hæfu þátttóku í
ófriðinum í Vietnam, nema þvi
aðeins, að alger ósigur Norður
Vietnama vofði yfir. „Erfiðasti
vandi Kínverja er í því fólginn,
að þeir geta ekki sigrast á
sjálfum sér,“ sagði hann. „í
áróðursherferðinni meðal
hinna hófsamari kommúnista
eru þeir ekki sigursælir, held-
ur eru þeir þar á undanhaldi.
Kínverjum tekst ekki einu sinni
að sannfæra æskufólk sinn
ar eigin þjóðar, hvað þá
íbúa annarra heimshluta, sem
lúta kommúnistum.
Framleiðsluaukningin er erf
iðasta viðfangsefni Kínverja og
þeim vegnar ekki vel f þeirri
viðureign. Leiðtogarnir nota
stríðið í Vietnam til þess að
hræða þjóðina til að leggja
harðara að sér. Vel má vera, að
leiðtoga Kínverja fýsi að koma
fram öllum bessum yfirlýstu
byltingaráformum i heiminum,
en þeir eru ekki einu sinni fær
ir um að leysa þann vanda, sem
við þeim blasir heima fyrir.“
Flest er óljóst um þá deilu,
sem nú er háð i Washington,
enda næsta lítið samkomulag
um, hver sé sú ógn, sem yfir
vofi. Meðan allt er jafn óljóst,
og raun ber vitni um Kína nú-
tímans er hætt við, að deilan
um Vietnam verði einnig ærið
óljós og fálmkennd.