Tíminn - 22.02.1966, Qupperneq 5

assa
a
ÞiOöJUDAGUR 22. febrúar 1966
Útgefsndi: FRAMSÓKNARFLOKKURINN
Framkvaemdastjóri: Kristján Benediktsson Ritstjórar: Þórarinn
Þórarinsson (áb) Andrés Kristjánsson. Jón Helgason og Indrifii
G. Þorsteinsson Fulltrúi ritstjórnar- Tómas Karlsson Aug-
iýsingastj.: Steingrimur Gíslason Ritstj.skrifstofur I Eddu-
húsinu, símar 18300—18305 Skrifstofur. Bankastræti 7 Af-
greiðslusími 12323 Auglýsingasimi 19523 ASrar skrifstofur,
sími 18300 Áskriftargjald kr. 95.00 á mán ínnanlands — í
lausasölu kr. 5.00 eint — Prentsmiðjan EDDA h.f
„Verka minna hér’*
í Reykjavíkurbréfi í gær kemur fram játning, sem
vert er að veita athygli, ekki sízt með hliðsjón af því,
hver bréfritarinn er. Þar stendur:
„Stjórnarandstæðingar sýnast halda, að a íslandi eigi
við afit önnur efnahagslögmál, þ.á.m. í baráttunni við
verðbólgu heldur en annars staðar Vegna óstöðugleika
íslenzkra atvinnuvega, skjótfengins gróða og skyndi-
legra tapa, þá verka vaxtabreytingar og innstæðubind-
ingar raunar minna hér en víða annars staðar, en hafa
þó einnig hér sína þýðingu”.
Þegar „viðreisnin” hóf göngu sína, voru okurvextir
og frysting sparifjár aðallæknislyfin, sem gripið var til
gegn verðbólgu, og hafði stjórnin stór orð um, að þau
mundu verka skjótt og örugglega til fulls bata enda
væru þetta örugg efnahagsráð í öðrum löndum. Fram-
sóknarmenn bentu hins vegar á það, að bæði væru þetta
gömul óg úrelt íhaldsráð, sem lítt væri beitt lengur, og
auk þess mundu þau verða íslenzku atvinnulífi alveg
sérstaklega hættuleg og eiga illa við íslenzkar aðstæður.
Forustumenn atvinnuveganna fundu það og þegar, að
breyting var á orðin, og hin nýju efnahagsráð bitnuðu
nia á þeim. Forustumaður útvegsmanna, sem nú er í
þingliði stjórnarinnar, lýsti áhrifum þessara ráða á út-
veginn sem eiturgjöf og lömun. Gagnrýnin hefur síðan
ætíð verið mjög hörð frá forustumönnum atvinnuveg-
anna og stjórnarandstöðunni.
Árin liðu, og hvert ár sýndi og sannaði æ betur, að
þessi úreltu íhaldsráð voru ekki aðeins Lokaráð við at-
vinnuvegina, heldur voru þau og gagnslaus gegn verð-
bólgunni, sem magnaðist í sífellu. Loks kom svo fyrir
þremur árum, að stjórnin lét örlítið síga undan hinni
rökstuddu gagnrýni og lækkaði vextina lítið eitt.
En um síðustu áramót, er ríkisstjórnin var orðin með
hugann allan við að búa í haginn fyrir erlenda stóriðju,
var allt í einu skellt á nýrri vaxtahækkun og sparifjár-
frystingin aukin að mun, og lét stiómin svo heita sem
fyrr, að þetta væri sókn gegn verðbólgunni Ráðherrarn-
ir og allir aðrir, sem vita vildu, vissu þó gerla, að þetta
var fyrirsláttur einn. Tilgangurinn var allt annar. Al-
þýðublaðið þorði ekki annað en iáta þetta þá þegar, og
sagði í forustugrein, að rétt hefði þótt að gera þetta, því
að þetta væri talið ráð gegn verðbólgu í öðrum löndum.
þótt það hefði komið í Ijós, að það væri gagnslítið hér.
Nú er svo hert að forsætisráðherranum. að hann
þorir ekki annað en að gera sams konar játningu í Morg-
unblaðinu, og hann segir: „Vegna óstöðugleika íslenzkra
atvinnuvega . . . verka vaxtabreytingar og innstæðubind-
ingar raunar minna hér en víða annars staðar". Þannig
hafa báðir stiórnarflokkarmr orðið að iáta að tilgangur
þeirra er annar. Þeir vita, a&þessi ráð eru haldlaus gegn
verðbólgu, svo mikið hafa þeir lært af sjö ára reynslu.
En samt skal þetta gert og á því hert. Tilgangurinn ætti
nú eftir játningarnar að blasa sæmilega við þjóðinni. og
hann er að sjálfsögðu sá einn að reyna að draga úr ís-
lenzkri uppbyggingu og íslenzku framtaki svo að hinu
nýja óskabarni ihaldsins. erlenda alúmínhringnum, verði
allar götur því greiðan
Stjóm, sem þannig hefur játað hiklaust. að hún hafi
fórnað hagsmunum íslenzkra atvinnuvega með þessum
hætti á altari erlends auðhrings. er djúpt sokkin. Upp-
gjöf hennar er algjör Þá kastar tólfunum. þegar svikizt
er aftan að íslenzkurr þjóðarhagsmunum undir fölsku
yfirskini, eins og hér hefur verið gert.
TÍMINN
Sr (réltabréfum SamainuSu þjóSanna.
Gengislækkun og samdráttur
ekki viðhlítandi lausnir
Hér eru fánar allra hinna Sameinuðu þjóða, rúmiega hundrað
talsins, umhverfis merkl S. Þ-
Gera verður breytingar á
hinu alþjóðlega gjaldeyris-
kerfi og aðhæfa það efnahags-
vextinum í vanþróuðum lönd-
um. Þetta er höfuðinntakið í
skýrslu sem rædd var í Genf í
þessum mánuði (janúar) af við
skipta og þróunarráðinu (TDB).
Skýrslan er , ein hin mikil-
vægasta, sem nokkru sinni hefur
verið samin á vegum Samein-
uðu þjóðánna’. sögðu nokkrir
sérfræðingar. sem nýlega höfðu
rætt efni skýrslunnar, en þeir
eiga sæti í einni af nefndum
ráðstefnunnar um utanríkisvið-
skipti og þróunarmál.
Gjaideyrisvarasjóðirnir eru
ekki nægilegir, og skorturinn
verður tilfinnanlegri með vax-
andi þörf vanþróuðu landanna
fyrir þróunarhjálp til langs
tíma. segir nefnd tólf hagfræð-
inga, sem ráðstefnan um utan-
ríkisviðskipti og þróunarmál
(UNCTAD) hafði falið að semja
skýrsluna.
Þróuninni fórnað.
Alltof mörg vanþróuð lönd
hafa orðið að fórna heilmiklu
af oróun sinni vegna ónógra
varasjóða. Til þess að vanþróuð
lönd .,hafi í sama mæli og iðn-
þróuð lönd möguleika til að
móta og framkvæma stefnu sína
nokkurn veginn sjálfstætt, sveigj
anlega og óháð þeim takmörkun
um, sem skilmálar lánardrottn
anna setja”, er nauðsynlegt að
auka varasjóðina til mikilla
muna að aliti tólfmenning-
anna
Þessar gjaldeyrisumbætur
verða að vera fullkomlega al-
þjóðlegar. Vanþróuðu löndin
verða að eiga fulltrúa Ú ráð-
stefnunum, þar sem fjallað verð
ur um endurbæturnar, segja sér
fræðingamir ennfremur og
leggja til, að varasjóðimir verði
mynrtaðir hjá Alþjóðagjaldeyris
sjóðnum (IMF, og verði til-
gengilegir jafnl meðlimum sjóðs
ins og öðrum.
Umbætumar verða að vera
samfara viðskipta- og þróunar-
stefnu sem leyst geti hin alvar
legu jafnvægisvandamál van
þróuðu landanna, og þær verða
að vera í beinum tengslum við
framlög til þróunarfram-
kvæmda .Þó verður stærð vara
sjóðanna að ákvarðast af þörf
inni á heimsmarkaðinum, en ekki
af þörfinni fyrir fjármagn til
þróunarframkvæmda. segja sér
fræðingamir.
Áður en ummæli sérfræðing
anna voru lögð fyrir Viðskipta-
og þróunarráðið (TDB) höfðu
þau verið athuguð og rædd af
einni nefnd ráðstefnunnar um
utanríkisviðskipti og þróunar-
mál, svokallaðri Committee on
Invisibles and Financing Relat-
ed to Trade, en i henni sitja
45 manns, þeirra á meðal full-
trúar Finna og Svla. Nefndar-
menn voru í stórum dráttum
sammála sérfræðingunum. Geng
islækkun-og samdráttur eru ekki
viðhlítandi lausnir á vandamál-
um sem stafa af takmörkun
greiðslujöfnuðar, segir í skýrsl
unni. Einnig var á það bent,
að þörf heimsins á skuldajöfn-
un ætti ekki að vera háð i
greiðslujöfnuðinum í tilteknum
„lykil-Iöndum.“
Dýrara gull?
Tveir sérfræðinganna leggja
til, að verð á gulli verði hækk-
að. Hinir slá varnagla og leggja
áherzlu á að þetta sé hvorki
nauðsynlegt né æskilegt. „Und-
anvillingarnir" tveir fengu
stuðning frá þeim löndum Aust-
ur-Evrópu sem áttu fulltrúa í
45-manna nefndinni.
Þeir litu svo á að hækkun
gullverðsins mundi auðvelda al-
þjóðleg viðskipti og
auka útflutning vanþróuðu
landanna og bæta efnahag allra
landa. Þeir töldu ekki, að al-
þjóðlegt gjaldeyriskerfi, sem
reist væri á gjaldeyri tiltekinna
ríkja en ekki á gulli, gæti haft
tilætluð áhrif. Kerfið ætti að
vera óháð greiðslujöfnuði og
efnahagspólitík iðnþróuðu land
anna.
Vettvangur fyrir umræður.
Ummæli sérfræðinganna um
ófullnægjandi skuldajöfnun van-
þróuðu landanna voru studd af
fulltrúum þessara landa í 45-
manna nefndinni. Hins vegar
efuðust ýmsir þeirra um, að
hægt mundi verða að samræma
gjaldeyriskerfið og fjármagnið
sem nauðsynlegt væri til þró-
unarframkvæmda. Fulltrúar iðn
aðarlandanna tóku líka jákvæða
afstöðu til málsins. en ýmsir
þeirra voru í vafa um, hvort
UNCTAD væri rétti vettvangur-
inn fyrir þessar umræður. Margir
þeirra litu svo á að Alþjóða-
gjaldeyrissjóðurinn væri heppi-
legri vettvangur.
Fulltrúar Austur-Evrópu voru
á þveröfugri skoðun. Þeir lögðu
áhrezlu á að UNCTAD væri eini
raunverulegi alþjóðavettvangur
inn, þar sem umræður af þessu
tagi gætu farið fram, þar sem
algert jafnræði væri þar með
fulltrúum allra landa.
Skýrslan, sem var samin í
samvinnu við Alþjóðagjaldeyris-
sjóðinn, var send ýmsum hag-
fræðistofnunum um heim allan
og Allsherjarþingi Sameinuðu
þjóðanna.
Loftferðavandamál Evrópu
rædd á fundi 35 ríkja.
Tæknileg loftferðavandamál
Evrópu voru tekin til meðferð-
ar á fundi í Genf sem kvaddur
var saman af Alþjóðaflugmáb-
stofnuninni 1. febr. Komu sam
an fulltrúar um 35 landa í
Evrópu og á Miðjarðarhafssvæð-
inu til að ræða meðal annars
um útbúnað flugvalla, samræm-
ingu flutningaþjónustunnar veð
urfræðileg vandamál og öryggi
einkaflugmanna.
Á þessu sviði á Evrópa við
sérstök vandamál að stríða
vegna hinnar miklu flugumferð-
ar, hinna mörgu flugvalla hínna
mörgu landa, hinna slæmu veð-
urskilyrða og hinna mikiu hern-
aðarframkvæmda í lofti. Sam-
kvæmt áætlunum sem Aiþjóða-
flugmálastofnunin ttetur gert er
í ráði að fella Evrópu inn í
Miðjarðarhafssvæðið með tiliiti
til flugumferðar og' verða þann-
ig eitt af átta „samstarfssvæð-
um stofnunarinnar.
Þjóðarmorð og minnihlutaliópar
til umræðu.
Mismunun barna sem fædd
eru utan hjónabands, mismunun
í menntun eða starfi af trúar-
legum eða pólitískum ástæðum,
verndun minnihlutahópa, þjóð
armorð og frelsi til aö setjast
að, þar sem mönnum sýnist, eru
meðal þeirra efna sem verið
hafa tii umræðu að vmdanfö-nu
í Aðalstöðvum S.Þ. í Now York,
þar sem undirnefnd Mannrétt-
indanefndarinnar sjtur á rökstól
um f 18. sinn. f undirnefnd-
inni eru 14 menn, sem valdir
eru vegna persónulegra verð-
leika, en ekki sem fulltrúar
ákveðinna ríkja.