Vísir - 07.09.1974, Qupperneq 7

Vísir. Laugardagur 7. september 1974.
7
ÍSLENZKAR KONUR
VORU SETTAR HJÁ
Námsmeyjarnar sem útskrifuðust i vor.

Fyrstu námsmeyjarnar sem útskrífuðust úr skólanum fyrir 10«
árum.
lenzku skólarnir og Flensborg-
arskólinn sigldu i kjölfarið.
Stofnun þessa skóla má á vissan
hátt rekja til þeirrar vakningar,
sem hófst um þetta leyti, en
framtakssemin er fyrst og
fremst að þakka Þóru Melsteð
og manni hennar, Páli Melsteð
sagnfræðingi, sem studdi konu
sina með ráðum og dáð. Braut-
ryðjendastarf Þóru var eins
konar hugsjónastarf, eins og oft
vill verða. Hún tók enga þóknun
fyrir skólastjórnina fyrsta árið
og Páll kenndi i mörg ár fyrir
litla eða enga greiðslu. Þau
hjónin arfleifðu skólann að öll-
um sinum eigum.
Nú er að koma út bók um
Kvennaskólann i tilefni af 100
ára afmælinu. Hefur þú gaman
af þvi að skrifa sjálf?
Löngunin til þess að skrifa
hefur fylgt mér frá þvi að ég var
barn, en timinn hefur verið
naumur með skólastjórn og
kennslu.
nemendaskrá, en i henni eru
taldir upp allir nemendur skól-
ans. Ég var einnig valin af
skólanefnd og skrifa sögu Þóru
Melsteð. Fulltrúi Nemenda-
sambands Kvennaskólans er
Margrét Helgadóttir, sem
annast gjaldkerastörfin fyrir
okkur. Sigriður Briem Thor-
steinsson skrifar um Ingibjörgu
H. Bjarnason, en hún var bæði
nemandi hennar og siðar sam-
kennari, og Sigurlaug Asgrims-
dóttir hafði við mig viðtal.
Myndanefnd sá um útvegun
og nafngreiningu á myndum, og
formaður hennar er Borghildur
Fenger. Með henni eru: Guð-
laug Bergsdóttir, Vilborg Gunn-
laugsdóttir, Asta Björnsdóttir
og Guðbjörg Finsen.
1 fyrrasumar höfðum við fast
starfslið við skólann til að nafn-
greina myndir, og komu
allmargir eldri og yngri
nemendur I skólann nefndinni til
aðstoðar.
Kvennaskólastúlkur aö skemmta á árshátlð Kvennaskólans f
vetur.
Meðal þess sem Guðrún hefur
skrifað eru „Skáldkonur fyrri
alda”, tvö hefti. Maður hennar,
Jón Jóhannesson heitinn
prófessor, og hún völdu Sýnis-
bók islenzkra bókmennta ásamt
Sigurði Norðdál, og þau hjónin
sömdu siðar leiðbeiningar og
skýringar við Sýnisbókina.
Einnig samdi Guðrún doktors-
ritgerð, sem hún varði við há-
skólann í Oxford.
— Hverjir standa að afmælis-
riti skólans?
— Við erum 5 i ritstjórn þess
og valin sem fulltrúar vissra
aðila. Aðalsteinn Eiriksson var
valinn sem fulltrúi kennara-
félagsins og ritar sögu skólans
um 100 ára skeið. Við vorum 3
valdar af skólanefnd: Halldóra
Einarsdóttir, Björg Einarsdótt-
ir, sem ritar um Ragnheiöi
Jónsdóttur skólastjóra og sá um
Dagblöðin reyndust afar
hjálpleg við að birta myndir og
óska eftir upplýsingum um þær.
Ég tel að með þessu fasta og
góða starfsliði og samvinnu
margra aðila hafi margvis-
legum fróðleik verið forðað frá
gleymsku.
I bókinni verða myndir af
flestum árgöngum ásamt nöfn-
um og yfirlit fyrir starfsemi
skólans frá upphafi fram á
þennan dag. 1 þessu sambandi
vil ég taka fram, að Nemenda-
samband Kvennaskólans gerði
okkur þessa útgáfu kleifa meö
þvi að veita okkur styrk og
hrinda þessu máli þannig af
stað, en Alþingi og borgarstjórn
hafa einnig veitt okkur styrk til
útgáfunnar og leyfi ég mér að
þakka öllum þeim, sem hafa á
einn eða annan hátt veitt þessu
máli lið.—
Dag nokkurn fyrir
stuttu vorum við að
veiða i Þingvallavatni.
Á steinunum rétt hjá
okkur stóð veiðimaður
og kastaði i grið og erg.
Svo sem eins og veiði-
mönnum er titt skipt-
umst við á kveðjum og
spurningum um,
hvernig veiðin gengi og
hvaða flugu silungur-
inn biti helzt á núna.
Eftir smárabb kom i
ljós, að þarna á stein-
unum stóð engin önnur
en Guðrún P. Helga-
dóttir, skólastjóri
Kvennaskólans i
Reykjavik, en hana
höfðum við einmitt
ætlað að hitta að máli i
tilefni þess, að Kvenna-
skólinn á 100 ára af-
mæli i haust.
Við færðum okkur aðeins úr
stað og fundum góða laut til að
setjast i, og talið barst að útilifi
á Þingvöllum. Guðrún sagðist
kunna vel við sig úti i náttúr-
unni. Hún er nýbúin að kaupa
sér sumarbústað hérna i landi
Miðfells við Þingvallavatn.
„Hér er ró og friður, engin
dyrabjalla, enginn sími,” segir
hún. Með henni að veiða var
einn af þremur sonum hennar,
sá yngsti, Jón Jóhannes 17 ára
og vinur hans, Sigurður
Thoroddsen, og var ekki annað
að sjá en þeir væru ánægðir
með veruna þarna, þó að heldur
væri hann tregur, fiskurinn I
Þingvallavatni, að þessu sinni.
Þú hefur kennt mjög lengi? —
— í haust eru 30 ár siðan ég
byrjaði að kenna fyrst.—
Guðrún kenndi i 11 ár við
Gagnfræðaskóla Austurbæjar,
en árið 1955 hóf hún kennslu I
Kvennaskólanum og varð skóla-
stjóri þar árið 1959. Hún hefur
alltaf haft mjög mikla ánægju af
kennslunni og hefur oftast kennt
meira en skyldan býður sem
skólastjóri. Kennslugrein
hennar er aðallega Islenzka.
Hún segist alltaf hlakka til á
haustin að hefja kennslu á ný.
allmiklu meira sem glepur
fyrir.
Er gert eitthvað til að vekja
áhuga stúlknanna á islenzkum
bókmenntum?
Ahuginn er fyrir hendi, en það
er eins og allir séu i kapphlaupi
við timann. 1 4. bekk hraðlesa
stúlkurnar rit eftir 10 Islenzka
höfunda, með það fyrir augum
að velja sér eitt rit til vandlegr-
ar athugunar. Þær skrifa um
það ritgerð, staðsetja ritverkið I
bókmenntasögunni, gagnrýna
það og segja sitt álit á verkinu,
og halda fyrirlestur um höfund-
inn og verk hans i kennslustund-
um. Ég hef haft þennan hátt á
frá þvi að ég hóf kennslu við
Kvennaskólann, og finnst mér
stúlkurnar oftast sýna dóm-
greind og sjálfstætt mat á
verkefninu og vinna það vonum
framar.
Vikulega fáum við ýmsa
fyrirlesara, oftast rithöfunda,
til að lesa upp úr verkum sinum
og ræða um þau við stúlkurnar.
Við köllum þetta frjálsan tima,
en hann er fastur liður á
stundatöflu okkar og hefur verið
það siðan 1960. Ég vil nota tæki-
færið og þakka rithöfundunum,
sem oftast hafa tekið þvi vel að
heimsækja okkur, og öðrum
sem hafa stuðlað að þvi að vikka
sjóndeildarhring stúlknanna.
Fyrir fáum árum tók rit-
höfundasambandið aö sér
greiðslu nokkurra slikra fyrir-
lestra og reyndist hjálplegt I
þeim efnum.
— Hvar og hvenær hóf
Kvennaskólinn starfsemi sina?
Skólinn var stofnaður 1. okt.
1874 og starfsemi hans hófst i
litlu húsi við Austurvöll á heim-
ili hjónanna Þóru og Páls Mel-
steö. Hann starfaði þar 4 fyrstu
árin, en þá létu þau hjónin rifa
húsið og byggja annaö stærra á
sama stað. Hluti þess stendur
enn og framhliðin er svipuð, en
þar var veitingahúsið Sigtún.
Hallgrimur Benediktsson keypti
húsið af Þóru þegar hún var
háöldruð, en tekið var fram. I
samningnum, aö hún mætti
vera þar tildauöadags.Arið 1909
fluttist skólinn i það húsnæöi,
sem hann er nú i við Frikirkju-
veg 9. Fyrst var það leigt, en
siðan keypti skólinn það ásamt
lóðinni. Þetta gamla hús var
stórt og reisulegt á sinum tima,
enda námsmeyjar færri. Nú er
það notað til hins ýtrasta og
kennsluaðstaðan öll erfiö, t.d.
þarf sums staðar að gariga i
gegnum eina kennslustofu til að
komast I aðra.
Til að bœta úr því
var Kvennaskólinn
stofnaður fyrir
100 órum
Umsjón: Erna
V. Ingólfsdóttir
Guðrún P. Helgadóttir skóla-
stjóri.
Danmörku og fannst islenzku
konurnar sniðgengnar og settar
hjá. Latinuskólinn var eingöngu
ætlaður piltum, og vildi Þóra
bæta úr þvi ófremdarástandi,
sem hér rikti. Framlag hennar
til menntunar kvenna verður
stærra, þegar það er borið
saman við tiðarandann og þess
gætt, að þetta er næstelzti
framhaldsskólinn á landinu og i
raun og veru fyrsti visirinn að
alþýðuskóla, þvi aö Latinuskól-
inn var einhvers konar
embættismannaskóli. Norð-
Er mikill munur á ungu fólki
frá þvi sem áður var?
— Mér finnst unga fólkið
frjálsara og velta fleiri
vandamálum fyrir sér en áður.
Það sýnir samt svipaða ábyrgð-
artilfinningu og áður. Hins veg-
ar les það ekki eins mikið af
islenzkum bókum, enda
— Hvað vakti fyrir Þóru
Melsteð með stofnun skólans?
— Þetta var ár mikilla fram-
fara og mikið um að vera i is-
lenzku þjóðlifi, eins og kunnugt
er. Þóra var vel menntuð og bar
saman menntun kvenna á
Islandi við kynsystur þeirra I