Vísir - 15.10.1974, Blaðsíða 3

Vlsir. Þriöjudagur 15. október 1974
3
Fyrstu deildar keppnin i
skák hófst á Akureyri:
Reykjavík
sigraði
Akureyri
16-4
Taflfélag Reykjavikur og Skák-
félag Akureyrar leiddu saman
hesta sina á Akureyri um helgina.
Keppni þessi er liöur i fyrstu
deildar keppninni I skák, sem
hófst á Akureyri á laugardaginn.
Teflt var á 10 borðum og voru
tefldar 2 umferðir. Skákirnar fóru
16 gegn 4 fyrir Reykvlkinga.
Margir sterkustu skákmenn
okkar voru mættir til leiks og
tefldu bæði Friðrik Olafsson og
Guðmundur Sigurjónsson fyrir
Reykvikinga. Reykvikingar
höfðu þvi mjög sterkt lið. Þó fór
svo, að Halldór Jónsson frá Akur-
eyri gerði jafntefli við Friðrik i
annarri umferö.
Forseti Skáksambandsins,
Gunnar Gunnarsson, setti mótið.
Hann gat þess i setningarræðu
sinni að fjárhagsörðugleikar
sambandsins væru miklir og hefði
sambandið þvi ekki getað styrkt
liðin til keppninnar. Hann sagði
að mikill skuldabaggi hvildi á
sambandinu, en kvaðst vongóður
um að úr rættist i bráð. — JB
Kolmunni og spœrlingur
þykja herramannsmatur
„Spærlingur þykir mjög góð-
ur matur. Bragðið er ofurlitið
sætkennt. Hann er einnig prýði-
legur pönnusteiktur og auðvelt
að borða hann, þvl fiskurinn
losnar svo vel frá beinunum.
' Kolmunni er einnig mjög bragð-
góður, en svolltið verra að borða
Íhann, vegna þess að það er tölu-
vert af smábeinum I honum, likt
og síld.”
Þannig fórust Erlu Salómons-
dóttur orð, en hún er sér-
fræðingur hjá Rannsóknar-
stofnun fiskiðnaðarins og hefur
meðal annars á hendi bragð-
prófanir. Hún sagði, að þegar
fiskur væri bragðprófaður á
vísindalegan hátt væri hann
soðinn i sinum eigin safa, þvi þá
er bragðið bezt og upprunaleg-
ast.
Einnig hafa verið gerðar til-
raunir með matreiðslu þessara
fisktegunda á annan hátt. Við
tilraunir i sumar var spærlingur
bæði soðinn, steiktur i raspi og
djúpsteiktur, að þvi er segir i
Tæknitiðindum Rannsóknar-
stofnunar fiskiðnaðarins. Auk
þess voru búnar til fiskbollur úr
marningnum, en marningur er
eins konar gróft fiskhakk.
Undantekningalaust þótti
fiskurinn góður og sizt verri en
ýsa og þorskur, og roðið má.
borða með, segir i Tæknitiðind-
um.
Spærlingur er litill bolfiskur,
algeng lengd 16-20 sentimetrar
(samsvarandi 3-4 dálka breidd i
Visi) og þyngdin 30-50 grömm.
Hingað til hefur allur spærlings-
afli verið bræddur, en áhugi er á
að kanna möguleika á nýtingu
fisksins fyrir frystihúsin.
Einkum beinist athyglin að
tveimur vinnslustigum. Annars
vegar að hausskornum og
slægðum fiski, en hins vegar
haus- og roðlausum marningi,
unnum úr hinu fyrrnefnda. tJr
marningi eru meðal annars
gerðir fiskstautar, sem lika vel.
Spærlingur er að þvi leyti
heppilegur fiskur fyrir veiðar
við Island, að hann má veiða hér
allan ársins hring.
Kolmunni er að þvi ieyti
heppilegri matarfiskur, að hann
er stærri. Algeng stærð er um 30
sm á lengd (litið eitt meira en
siðubreidd Visis) og 120-150 g á
þyngd, en veiðzt hafa kolmunn-
ar, sem eru yfir 40 sm á lengd og
400-500 g á þyngd. Smáu bein-
in, sem að framan er frá sagt,
eru hans helzti ókostur til mat-
ar. Gerðar voru tilraunir með
að sjóða hann, steikja og djúp-
steikja, einnig að búa til bollur,
og likaði allt saman mjög vel.
Norðmenn og Bretar hafa kom-
izt að sömu niðurstöðu og likar
hann sérlega vel i „fish and
chips”. Bezt likar hann þó i
marningsblokk, það er sem
fiskstautar.
Þá er þess að geta með kol-
munnann, sem er ekki ómerki-
legast, að tilraun hefur verið
gerð með að gera „kolmunna-
saltfisk” og „kolmunnaskreið”.
Sagði Björn Dagbjartsson, mat-
vælafræðingur hjá Rannsóknar-
stofnun fiskiðnaðarins, að
skreiðin væri ljómandi góð á
bragðið og gæfi annarri skreið
ekki eftir.
Kolmunnaveiði virðist þó
vera árstiðabundin, þannig að
hann sé ekki i torfum við landið
nema á vorin. — SH
7ús>h
(olmunni þykir ágætis matur, þegar búið er að herða hann og
'era úr honum skreið. Hann er þó allmiklu minni en venjulegt
>orskband, eins og þessi mynd sýnir, þar sem þessir tveir frænd-
tr liggja hcrtir hlið við hlið. Ljósm. Visis Bj.Bj.
Stærð pollanna I sjónvarpssal fer að sjálfsögðu eftir úrkomunni
úti. Þegar Ijósmyndari VIsis Bj. Bj. skrapp þangað I morgun var
úrkoman ekki veruleg, svo föturnar dugðu að mestu.
POLLAR í UPPTÖKU-
SAL SJÓNVARPSINS
Eitt af þvi, sem hrjáir starf-
semi sjónvarpsins, er leki i út-
byggingu þeirri, sem upptöku-
salurinn er I. Leki þessir hefur
verið anzi þrálátur og ekki
tekizt að losna við hann.
Þakið yfir þessum hluta er þó
hallandi, og hefur ýmislegt
verið gert til að reyna að stöðva
lekann, meðal annars var þakið
bikað nú i sumar. Þó eru enn
pollar á gólfinu, þegar rignir, og
getur stafað af þessu hætta með
tilliti til rafmagns, auk þess sem
lekinn getur gert vissar
upptökur og útsendingar
erfiðari, þar sem hvorki mynd-
efni né myndavélar mega vera
undir lekanum.
Oft hefur verið um það rætt,
að sjónvarpið okkar byggi við
kröpp kjör, félítið i ófullnægj-
andi húsnæði, og er þetta
vandamál með lekann enn ein
vísbending um, að fyllilega er
timabært að huga betur að hús-
næðismálum stofnunarinnar.
SH.
Loðnubrœðslan í
Keflavík lokuð ennþá
— en beiðni um frest á reykháfssmíði
liggur hjá heilbrigðisyfirvöldum
Loðnubræðslan I Keflavlk er
enn lokuð og óvlst, hvað skeöur
næst I hennar málum, „Það er
rétt, að eigendur verksmiöjunnar
sóttu um frest á þvi að reisa um-
beðinn reykháf, en þeir fóru ekki
fram á þann frest fyrr en til
lokunarinnar hafði komiö,”
sagð i Ingimar Sigurðsson i heil-
brigðisráðuneytinu I viðtali við
VIsi I gærkvöldi.
Eins og fram kom i fréttum
Vísis á sinum tima, hafa eigendur
loðnubræðslunnar hug á að koma
bræðsluverksmiðjum sinum
tveim undir sama þak áður en nýr
reykháfur verður reistur. A þeim
forsendum sóttu eigendurnir um
frest á framkvæmdum, að sögn
Ingimars.
„Það fylgir þó ekki sögunni, á
hvaða stigi sú hugmynd er i dag
og hvenær ráðizt verður i verk-
legar framkvæmdir þar að lút-
andi,” bætti hann við. „Það er þvi
ekki gott að taka afstöðu til máls-
ins eins og málin standa. Loðnu-
bræðslurnar á Akranesi og
Hafnarfirði fengu frest, sem i
rauninni var óhjákvæmilegur
vegna þess, að afgreiðsla reyk-
háfanna erlendis frá hefur taf-
izt.”
Þegar Visir reyndi að na i þá
tvo aðila, sem liklegastir væru til
að gefa upplýsingar fyrir hönd
Fiskiðjunnar i Keflavik, kom i
ljós, að annar þeirra var staddur i
Perú cg hinn á Hawai og gripum
við þvi I tómt á Suðurnesjunum.
—ÞJM
3—4 þúsund astma og ofnœmissjúklingar:
r
SOLARLEYSIÐ HEFUR SLÆM
ÁHRIF Á SJÚKDÓMINN
Astma- og ofnæmissjúklingar
stofnuðu með sér samtök i apríl í
vor og voru stofnendur 330 tals-
ins. Ekki eru þó allir þar með
taldir hér á landi, sem haldnir eru
þessum hvimleiöu sjúkdómum.
Áætlaður fjöldi fólks.sem þjáist af
astma eða ofnæmi á islandi, er
milli þrjú og fjögur þúsund
manns.
Astma lýsir sér þannig að fólk
fær andarteppu, nokkurs konar
heymæði, sem orsakast af ryki úr
heyi. Margir eru lika illa haldnir
á vorin, þegar gróandinn byrjar
og frjókornin svifa um. Astma
stafar oft af ofnæmi, en það er svo
margskonaraðsegja má, að eng-
ar tvær manneskjur hafi ofnæmi
fyrir sama hlutnum. Þetta skapar
að sjálfsögðu erfiðleika við að
lækna ofnæmið, þvi fyrst verður
að leita orsakanna, og það getur
oft reynzt erfitt.
En eins og blessuð sólin elskar
allt, þá getur hún haft mjög góð
lækningaáhrif fyrir þessa
sjúkdóma. Samtökin hafa á liðnu
sumri greitt fyrir félagsmönnum
sinum um ferðir til sólarlanda. I
vetur hyggja þeir á ferðir til
Kanarieyja til aðstyttasér aðeins
skammdegiö, þvi hið langvarandi
sólarleysi hér á norðurhjara hef-
ur slæm áhrif á þessa sjúkdóma.
Höfuötilgangur samtakanna er
að halda uppi fræöslu um astma-
og ofnæmissjúkdóma og vinna að
þvi að koma upp fullkominni
lækningastöð fyrir sjúklingana.
Einnig vilja þeir bæta félagslega
aðstöðu félaga sinna og stofna til
samvinnu við innlend og erlend
félög, sem starfa á sama grund-
velli.
Samtökin verða til húsa að
Suðurgötu 10, en þau hafa fengiö
inni i samkomusalnum að
Norðurbrún 1, fyrir fræöslu- og
skemmtifundi, sem áformað er
að halda fyrsta laugardag hvers
mánaðar i vetur.
Magnús Konráösson er formað-
ur samtakanna.
— JH