Tíminn - 12.06.1966, Blaðsíða 10

n TÍMINN
bÁTTUR KIRKJUNNAR
Lazarusar — Lazarónar
Eitt ,af því, sem vefcur mesta
aHhygli íslexidinga á ferð um
erlendar stórborgir eru betlar-
ar. Þetta fólk er raunar sjald
séð á Niorðurlöndum, al-
gengara í Bretlandi en dagleg
sjón í fcalþólskum Suðurllönd-
um.
Þetta er fólkið, sem líkist
Lazarusi dæmisögunnar. Sjúk-
ir menn, örkumla, blindir,
heyrnarlau'sir, haltir eða hand-
arvana, en hvað sem annars
að því kann að vena, þá er
eitt sameiginlegt, óhreinindi,
sóðaskapur hið ytra og virðing
arieysi fyrir sjálfu sér ’hið
innra.
Jafir 1 hinu hjartagóða
fólki getur farið svo, að það
viti naumast hvort verður sterk
ara gagnvart þessum vesaling-
um meðaumkun eða viðbjóður.
En hjá flestum héðan norðan
að hyigg ég þó, að meðaumkun
sé sterkari, og þá er fleygt
í skálar og kassa þessara laz-
arusa götunnar nokkrum aur-
um til að friða samvizkuna.
Satt að segja eru betlaram-
ir blettur á samvizku þjóðanna,
skuggi á menningu þeirra Og
þar sem gott skipulag og andi
kri'stins dóms hefur fengið tök-
in í sannkölluðum menningar-
ríkjum eru þeir horfnir. Þar
er farin önnur 1 eið til að
hjálpa lazarusunum. Þar eru-m
við meira að segja meðal hinna
fremstu menningarþjóða. Ým-
iss konar líknars-amtök og-þjóð
félagið sjálft, sem heild-veitir
margs k-onar líkn og hjálp með
hæium og sjúlkrahúsum þei-m,
sem eru vanmegna, fatlaðir,
vangefnir, blindir og umkomu-
lausir. Sumt af þessu hefur þó
aðeins orðið til á allra síðustu
áru-m, og er jafnvel að mótast
á yfirstandandi tím-a. En öll
slík hjálparstörf og hæli bera
kristinni menningu þjóðarinn-
ar betra vitni en flest annað,
gnæfa miklu hærra en kirkju-
rækni og yfirskin bænræ-kni og
falskrar guðsdýrkunar eins og
þ-ví miður var til áður, og e-r
enn mikið til af í löndum laz-
arus-anna.
SKÓLAKERFIÐ
Framhald af síðu 24.
frá 1. júlí 1963 upp í 18 launa
flo-kk og stjórnin átti í ú-tistöðum
við ríkisstjórnina alla tíð um
launamál. Úrskurður kjaradóms
kom engan veginn til móts við
kröfur framhald'SS-kólakennara, þó
að þeir sem voru í 16. flokki væru
að vísu allir hækkaðir upp í 17.
launaflokk. Hins vegar fengu aðr
ir framhaldsskól-akennarar enga
flokkahækkun og um leið v-ar
launahækkun, sú, sem dómnum
fytgdi, alls kostar ófullnægjandi.
Stjórnin mótmælti því niðurstöð-
um kjaradóms og um leið þeirri
la-usn á kj-aradeilum opinberra
starfsmann-a og ríkisins, sem
by-ggðist á úrl-a-usn slíks dóms, er
sviptir menn þeim grundvallar-
mannréttindum, að ne-ita að vinna
þau störf, sem eigi bjóða þeim
mannsæmandi lífskjör.
TÓNLEIKAR
Framhald af síðu 24.
leikur, Þrjú auðveld. píanóstykki
(1915) Þorkell Sigurbjörnsson
og Stefán Edelstein leika fjórhent
á píanó, og Duo Concertano (1932
fyrir fiðlu og píanó, fly-tjendur eru
Zukofsky og Þorkell Sig'urbjörns
s-on.
Efnisskrá síðari tónleikanna er
En samt sem áður er mikið
óunnið. Segja má, að hér hafi
verið bætt að mestu úr himu
ytra meini betlarans eða betli-
mennskunnar, en ekki hinu
inmra. Hvað eftir -annað, já
daglega rekst maður á sjálfs-
virðingarlausa betlara hér á
götum okkar ríku og riikmann-
legu höfiuðbongar. Þetta eru
etoki lazarusar eins og betlar-
ar stórlborganna erlendis. Þeir
eru ekki fatlaðir, lamaðir eða
blindir hið ytra. Hafa oftast
alla limi heila, eru meira að
segja ungir og stæðilegir að
valíarsýn, þótt v-altir séu á fót-
unum og oftast eitt sameigin-
legt með betLurum erlendis, en
það eru óhreinindin. Föt og
ihár, ihendur og andlit er venju-
legast strokið af skít, uppþom
uðu ryki og stundum blóði og
tárum, sem blandast saman í
óhugnanlega mixtúru á andiiti
og höndum. Stundnm eru þess-
ir menn og konur, þótt færra
sé enn aif konum, en þeim
fjölgar óðum, særðir eftir áflog
og pústra rneð blátt m-ar kring
um augu og rispur og krafs
um enni og vanga. Oftast eru
augu angurvær og jafnvel full
af tár-um .sjálfsmeðaumkun og
'^mkomuleysi skín af hverjum
andlitsdrætti.
Þessir menn, þetta fólk, betl-
ararnir okkar eru ekki nefnd-
ir lazarusar, heldur lazarónar
eða bara í styttingu rónar. Og
það orð felur í sér alla hrngs-
amleg-a neyð, se-m á aðallega
tvær orsakir, annars vegar
taumilausa græðgi og sj'áLfs-
elsku viðkomandi persónu og
virðingarleysi hennar fyrir
sjálfri sér. Hins vegar skilnings
leysi og trassaskap hins opin-
bera — samfélagsins gagnvart
svona fólki og örlögum þess.
Lazarónar hafa sannað, að
þeir kunn-a hvorki að njóta
frelsis hins frjálsa þegns, né
nota krafta hins hrausta
þegns til uppbyggingar sam-
félaginu. Það sýnir öll þeirra
gerð og eyðsla á tím,a og pen-
ingum, allur þeirra háttur í
fr-amgöngu og sóðaskap.
fjölbreyttari, þar verður fl-utt
Sonatína (1952) eftir Jón Nordal
og Víxl (1965) eftir Þorkel Sigur
björnsson, en þessi verk bæði
fluttu félagar úr M-usica Nova á
tónlistarferðalagi í Svíþjóð sl. vet
ur. Þá verð-a flutt verk eftir Ives
Satie, Revueltas, Randall, Stefán
Wolpe og Milhaud. Sum þessara
verka eru alveg ný af ná-linni, en
önnur mun varla hægt að kalla
nútímaverk, þar sem þa-u eru sam
in um og skammu eftir aldamót-
in.
SÆKJA UM LÓÐIR
Framhald af síðu 24.
ar, að saimkvæmt þeim breyt
ingum, sem gerðar voru á lögum
um verkamannabústaði vorið 1965
hefð-u hámarks'lán byggingarsjóðs
hækkað úr 300- í 450 þús. krón-
um á íbúð. Hins vegar væri enn
úrbóta þörf á þessu sviði, vegna
mikilla verðlagsbreytinga og
hækkaðs byggingakostnaðar síðan
breytingarnar voru gerðar.
Að lokum ræddi formaður um
þátt verkamannabústaðanna í hús
næðismálum almennings, og taldi,
að þrá-tt fyrir vaxandi byggingar
kostnað og vissa erfiðleika um ö-fl
un fjármagns, mætti ekki draga
saman seglin og í s-amræmi við þá
skoðun hafi stjórn félagsins "ú
Það verður því að semja lög,
sem hei-milla þeim, sem vit hafa
og sj-áilfsyirðingiu að svipta þá
freisi samkvæmt vissum vott-
orðum frá lækni eða sérfræð-
in-gi í þeirra sálarneyð.
Svipta þá frelsi ekki eina
nótt í „Síðumúla“ og „kjall-
aranum“ heldur meðan verið
er að gera tilraunir til að
lækna þeirra andlegu mein,
hvort sem það tekur langan
eða skamman tíma. Þessi hæli
ættu undantefcningarlaust að
vera vinnuhæli, en með allt
öðrum rekstri en f-angelsi, þótt
freLsistá'lmun yrði nauðsyn.
Oft enu þessir menn bæði gáf-
aðir og góðir starfsmenn, þeg
ar þeirra eigin eðli er íosnað
úr ljötrum lazarónans. Því þarf
að notfæra þeim og þjóðfélag-
inu tii handa vinnuþrek þeirra
bæði anda og handar, og þeir
ættu að fá fullt kaup eða góð
]aun e-ftir sínum starfsafköst-
um, getu og hæfni. En af sLík-
um hælum slyppu þeir ekki
fyrri en þrautreynt er með
reynslulausn og prófum að þeir
færu ekki aftur í eymd laza-
rónanna.
Stundum eru lazarón-arnir
ekki á almannafæri. Þeir eru
jafnvel inni á heimilum og
uppeta þar fjölskyldur sínar
me ðbetli og svikum. Svo eru
líka til fínir lazarónar, sem
hanga og ganga á vínveitinga-
húsum og áfengisbörum borg-
arinnar, aðrir far-a til vina og
kunningja og „slá“ jafnvel u-m
tugþúsundir undir yfirskini
vináttu eða ættarheiðurs.
En ekki ættu þeir síður að
fara á vinnuihæli fyrir 1-azaróna.
Og slík hæli gætu orðið gróða-
lindir þjóðfé'lagsins, ef vel væri
á haldið. Og fljótlega mundi
þes-sum andlegu betlurum
fækka eftir að málin væru tek-
in föstum tökum. Allir unna
fnelsi þegar farið er.
Burt með lazarónana úr ís-
lenzkri siðmenningu.Teir eru
etoki betri blettur, né minna
ti-I skammar en betl-arar suð-
rænna borga._
Árelíus Níelsson.
Ceausescu b ætti við: — Svo
lengi sem árásarfbandalagið NATO
e til mun land vort að sjálfsögðu
— eins og önn-ur aðildarríki Var
sjártoandalagsins — auka árvekni
sína og styrkja varnir sínar.
BÚDDATRÚARMENN
Framtoald af bls. 13.
sunnudaginn í Saigon. Búddatrú
armenn standa að annarri mót-
mælagöngunni, en kaþólskir
menn að hinni. Þá h-afa stuðnings
menn herforingjastjómarinnar,
einnig boðað til fundar á sunnu
dag í Sagon en þeir munu ekki
far-a í fjöldagöngu. Munu aðgerð
fc lögreglunnar væntanlega bein-
ast að því að þessum þrem hóp
um lendi ekki saman.
SKRÍPAMYND
Framthald af bls. 13.
þessi hafi orðið þolraun sovézka
kerfisins — kertfisins, sem enn
geti sett á svdð sikrípamynd réttar
halda vegna pólitískra átaka, og
þar með brotið viðurkennd grund
vallaratriði réttarvenja.
STJÓRNARKREPPA
Framtoald af bls. 13.
Samtoand'sfilokkkurinn hef-
ur ekki enn lýst yffc að hann
fylgi ekki ríkisstjórninni leng
ur, en talið er líklegt, að það
verði gert í næstu viku, þegar
þingflokkurinn hefur rætt
áistandið.
Ástæða þessarar skyndilegu
andstöðu Sambandsflokksins
er fyrst og fremst óánægja
íhaldsmanna með, að þeir voru
ekki spurðir ráða áð-ur í sam-
bandi við fyrirtougaðar viðræð
ur Grikkj-a og Tyrkja um Kýp
ur, sem fram ' eiga að fara í
Brussel. Stjómarkreppa í
Grikklandi getur komið í veg
fyrfc, að viðræður þessar verði
haldnar fyrst um sinn.
HEIÐRAÐUR
Framhald af bls. 13.
inum á Mont Everest áríð
1953, en fyrst tókst að klífa
hæsta tind veraldar, og for
mann brezka knattspymu
sambandsins, J-oe Riohards.
SUNNUDAGUR 12. júní 1966
síldveiðum á nýju og fallegu skipi
sem hét Hringver, og þá fengurn
við eina krónu fyrir kílóið
í bræðslu og 1.90 í frost. Núna
fáum við einnig eina krónu fyrir
kílóið í bræðslu og 1.65 í frost.
Þetta er eitt af því fáa í okkar
þjóðfélagi, sem hefur ekkert
breytzt á þessum tíma. Og svo
eigum við fiskimenn að halda
áfram að ha-lda uppi útflutnings-
verzluninni með þessum kj'öram.
Þetta getur ekki gen-gið áfram,"
sagði Daníe-1 að lokurn.
Að lokum hafði blaðið samband
við Kristján Raghiarsison hjá LÍÚ
og sagði hann, að í kröfu skip-
stjóranna væri farið fram á, að
tekið væri upp verð, sem búið
væri að ákveða á löglegan hátt.
„Við teljum, og erum allir sam-
mála um það, — bæði fulitrúar
útgerðanmanna og sjómanna í
Verðlagsráði — að það geti ekki
komið til mála. En hins vegar
hafði engin ósk komið fram um
það áður en þessi verðlagsákvörð
un var gerð, að hún yrði gerð til
annars tíma en þess, sem segfc
í reglugerðinni. Við, erum búnir
að ákveða þetta evrð til þessa
tíma og það gildfc. Við vinnum
núna að ákvörðun síldarverðs frá
16. júní og mun það væntanlega
liggja fyrir einhvern næstu daga,“
sagði Kristján.
BÍLAKAUP
CONSUL CORTINA ‘66
ekinn 4 þús km.
TAUNUS 17 M ’655 4ra dyra
TAUNUS 20 M ’65 4ra dyra
VOLKSWAGEN ’65
ekinn 18 þús. km.
DAF ‘65, ekinn 6 þús km.
MERCEDES BENZ 1413 ‘65
ekinn 60 þús km.
Bílar við allra hæfi.
Kjör við allra hæf
Komið — Skoðið — Hringið
Opið til kl. 9 á hverju kvöldí
Skúlagötu 55 v/Rauðará.
BÍLAKAUP
Skúlagötu 55 v/Rauðará. —
sími 15 8 12.
Ferðaritvélar
Vestur-Þýzku ferðaritvél-
arnar ADMIRA fáaníegar
aftur. Verð kr. 5520,00.
Margar leturgerðir.
picatyps Admira, universal.
elitetýpe Admira, universal.
bruxelles typ. Admira, universaA.
rom* icript AdmJuua, urúveAsðaL.
Veitum alJar upplýsingar. i
Sendum myndir Sendum ;
í póstkröfu hvert á land
sem er.
Aðalumboð:
RITVÉLAR OG BÖND s.f.,
P.O. Box 1329, Reykjavík.
sótt til borgarráðs um bygginga
lóðir í Fossvogi fyrir 108 fbúðir,
enda vænu lóðir félagsins við Ból
staðarhilíð nú þrotnar.
Að lokinni skýrslugerð for-
manns, fóra fram nokkrar um-
ræður, en síðan var gengið til
stjórnarkjörs. í aðalstjóm vora
kjörnir: Ingólfur Kriistjánsison, A1
freð Guðmundsson, Jóhann Eiríks
son og Sigurður Kristjánsson, vara
menn voru kjörnir Garðar Jóns
son, Sveinhjörn Hannesson, Ey-
steinn R. Jóhannsson,og Ingimar
Karisson. Endurskoðendur era
Bernhard B. Arnar og Helgi Hann
esson, en varaendurskoðendur Þor
valdur Guðmundsson og Jón Sig-
múndsson.
NATO og VARSJÁ
Framhald af bls 13.
anförnu um kröfur Ce-ausesou,
hafa bent til þess, að kröfur hans
beinist bæði að sovézka herliðinu
í ýmsum Austur-Evrópuríkjum og
NATO-herliðinu í Vestur- Þýzka-
landi. Hann hefur þó aldrei lagt
fram kröfur sinar einis skýrt og
skorinort og nú.
— Þegar bandalögin tvö hafa
verið lö-gð niður, þá getum við
byggt upp samband milli Evróp-u
ríkjanna á nýj-um grundvelli.
Þetta er leiðin til friðar og örygg
is í Evrópu, sagði hann.
VEIÐISTÖÐVUN
Framhald af síðu 24.
en þurfa að fara austur — mun
styttra væri á miðin, og stærð
síldarinnar væri hagstæð. Aftur á
móti teldur þeir síldarverðið eng
an veginn sómasamlegt.
Þá hafði blaðið tal af Daníel
Traustasyni skipstjóra í Eyju-m.
Um veiðistöðvunina sagði hann
m.a.: „Segja má, að ástæður stöðv-
unarinnar séu tvær. í fyrsta lagi
þá fá þeir fyrir norðan sumarve-rð
þann 10. júní en við fáum það
fyrst þann 15. En núna undanfar-
ið höf-um við verið að veiða feitari
síld heldur en veiðist fyrir norð-
an. SíTdin hér hefur verið 10—13%
feit, en fyrir norðan hafa þeir
verið með 8% feita síld. Samt
fáum við minna verð fyrir síldina
hér en þeir fyrir norðan — við
fáum 1 krónu fyrir kílóið, en
þeir fá 1.14 kr. Þetta er hróplegt
ranglæti.
I annan stað viljum við fá sóma-
samleigt verð fyrir sumarsildina,
sem við eigum vonandi eft.ir að
veiða, en þesesi stöðvun hjá okkur
byggist einnig á því, að við förum
ekki á stað aftur ef við eram ekki
ánægðir með það verð. Ef það
verð er ekki sómasamlegt, bá held
ur veiðistöðvunin áfram. Og þá
m-unum við leita eftir samstöðu
við restina af flotanum.
Sem dæmi get ég nefnt, að fyr
ir sex árurn síðan byrjaSí ég á