Vísir - 02.01.1975, Blaðsíða 6

6
Vlsir. Fimmtudagur 2. janúar 1975
VÍSIR
(Jtgefandi: Reykjaprent hf. fl
Framkvæmdastjóri: Sveinn R. Eyjólfsson )
Ritstjóri: Jónas Kristjánsson f
Fréttastjóri: Jón Birgir Pétursson )
Ritstjórnarfulltrúi: Haukur Helgason f
y Auglýsingastjóri: Skúli G. Jóhannesson )
Auglýsingar: Hverfisgötu 44. Slmar 11660 86611 í
Afgreiðsla: Hverfisgötu 44. Simi 86611 )
Ritstjórn: Stðumúla 14. Simi 86611. 7 linur (
Áskriftargjald 600 kr. á mánuði innanlands. )
1 lausasölu 35 kr. eintakið. Blaðaprent hf. ,(
Ár mikilla tíðinda
Þjóðhátiðarárið 1974 var ár mikilla tiðinda. \
Snögg umskipti urðu i stjórnmálum og efnahags- (
málum. í tvennum kosningum, byggða- og þing f
kosningum, sannaðist, að þjóðin sætti sig ekki við )
hringavitleysu vinstri stjórnarinnar. Menn gerðu \
sér almennt grein fyrir, að stjórnleysi (
sundraðrar rikisstjórnar i efnahagsmálum hlaut \
að leiða til ófarnaðar. Vinstri stjórninni var ;
steypt, og fram kom ótviræður vilji kjósenda um, \
að Sjálfstæðisflokkurinn tæki við forystu. Við það (
fékkst traustari rikisstjórn til að taka á málum af )
meiri alvöru og festu. )
Ævintýramennskan i efnahagsmálum hefur (
reynzt dýr. Hjól verðbólgunnar var komið á of í'
mikla ferð til þess, að unnt væri að draga úr l
snúning þess á skömmum tima. Rikisstjórnin f
gerði sér vonir um að hafa komið verðbólgunni )
niður i um rúm fimmtán prósent á hausti kom- \
anda. Við verðum, auk innlendra orsaka, að (
gjalda þess, að verðlag á flestum helztu /
innflutningsvörum hefur hækkað gifurlega. Fjór- )
földun oliuverðs bitnar á okkur eins og öðrum, þvi \
að oliuverðið hefur áhrif á verðlag flestra (
annarra vara. Við þennan vanda bætist, að )
verðlagá ýmsum helztu útflutningsvörum okkar )
hefur fallið. Söluerfiðleika gætir á mörgum svið- (
um útflutnings. Að öllu samanlögðu varð raunin /f
sú, að raunverulegar þjóðartekjur á mann hafa )
minnkað nokkuð. )
Á erfiðleikatimum, sem fram undan eru, verður \
að leggja áherzlu á að halda fullri atvinnu. Þetta /
getur orðið vandasamt viðfangsefni, ef þróun )
verðlags á útflutningsafurðunum breytist ekki (
fljótt okkur i hag. Þó er ástæða til að álita, að (í
þetta muni takast. Hins vegar kann að reynast //
óhjákvæmilegt að una við nokkru meiri ))
verðbólgu en æskilegt væri, i þvi skyni að halda (
fullri atvinnu, þvi að örðugt er að vinna að báðum f
markmiðum samtimis, fullri atvinnu og stöðugu )
verðlagi. \
Við stjórnarskiptin varð ennfremur snögg um- (
breyting á stefnu i öryggismálum. Þjóðin hafði /
við kjörborðið sagt skoðun sina á hættuspili )
vinstri stjórnarinnar með varnir landsins. (
Tvimælalaust var það vilji mikils meirihluta, að (
blaðinu yrði snúið við, og þeir samningar, sem )
gerðir voru við Bandarikjamenn, eru þorra )
manna að skapi. (
Þjóðin sameinaðist um þjóðhátið, sem fór fram /
með góðum sóma um land allt. Striðandi flokkar )
sliðruðu sverðin og stóðu i einni fylkingu. Von- \
andi rætist sú spá Indriða G. Þorsteinssonar, (
framkvæmdastjóra þjóðhátiðar, að samstaða /
manna um hátiðina hafi varanleg áhrif á árinu, )
sem nú er byrjað. )
Máttarvöldin blessuðu hátiðahöldin með veður- (
bliðu að heita má hvarvetna á þeim stöðum, þar )
sem þau fóru fram. En andstæður náttúruaflanna )
voru skýrt markaðar i lok ársins með snjóflóðum (
og Skaftárhlaupi. í hverju mannlifi skiptast á /
skin og skúrir, og svo er um hvert ár i lifi þjóðar. )
Mannskaðar og niðurbrot atvinnulifs i Neskaup- )
stað laust fyrir jólin eru ljóst dæmi um, að ísland (
er og verður, þrátt fyrir alla tækni, að verulegu /
leyti háð duttlungum náttúruaflanna. Við horfð- )
um á liðna árinu á endurreisn Vestmannaeyja- )
kaupstaðar og við okkur blasir á þessu ári (
áframhald hennar og uppbygging atvinnufyrir- )
tækja á Norðfirði. Þannig munum við enn snúa \
vörn i sókn i striði við náttúruöflin og jafnframt (
virkja kosti þeirra afla okkur til aukinnar far- /
sældar. *HH )
LÉLEGT ÁR FYRIR
BLAÐAÚTGÁFU
Blaöaútgáfa I allmörgum
Evrópulöndum átti viö alvar-
lega og lltt fyrirsjáanlega, erfið-
leika að etja á árinu 1974. Það
eru ekki horfur á öðru en næsta
ár verði eitthvað svipað, segir I
ársskýrslu International Press
Institute (IPI)
Skýrslan sýnir óhugnanlega
útbreiðslu þeirrar drepsóttar,
sem hrjáð hefur dagblöð álfunn-
ar og i daglegu tali er nefnd
blaðadauði. — Athyglisvert er
þó, að I fæstum tilvikum hefur
nokkurt blað þurft að glima við
rúmlega mánaðarlangt
prentara verkfall, eins og is-
lenzku dagblöðin urðu að gera á
þessu ári.
1 Belgíu var þetta ár sannkall-'
að kreppuár fyrir blöðin. Frá
þvl I júlí hættu þrjú dagblöð
göngu sinni, en þau voru öll gef-
in út á frönsku I þeim hluta
landsins þó, sem talar flæmsku.
Rekstrarhalli útgáfu þeirra
var sllkur, að útgefendurnir
áttu einskis annars úrkosti en
hætta. — Um þetta skrifar
Ernest Meyer, forstöðumaður
IPI: „Fráföll þessara blaða,
eins og I flestum öðrum Evrópu-
löndum þar sem blaðaútgáfa
stjórnmálaflokkanna hefur far-
iðminnkandi, skapa Iskyggileg-
an vanda varðandi fjölbreytni I
blaðaskrifum”.
Hjá Meyer gætir greinilega
sömu skoðunar og t.d. hér um
nauðsyn á útgáfu flokksmál-
gagna til að tryggja ólikum
skoðanahópum möguleika á að
koma á framfæri mismunandi
sjónarmiðum sínum.
t ársskýrslunni segir, að þess-
ir sömu erfiðleikar hafi márg-
faldazt hjá dagblöðum á ttaliu á
slðustu tólf mánuðum. Eigenda-
skipti og flutningur ritstjórn-
arskrifstofa á milli jafnvel
landshluta hefur skapað mikla
ringulreið og óróleika.
A ttalíu áttu dagblöðin að auki
aö etja við ófrið á vinnu-
markaðnum, sem hefur bakað
þeim aukna fjárhagserfiðleika
llkt og íslenzku dagblöðin hafa
fundið fyrir.
Reynsla undanfarinna ára á
ttalíu virtist sýna fram á, að
ekki var grundvöllur fyrir út-
gáfu dagblaðs, sem hefði út-
breiðslu um allt land og gæti
kallazt eiga erindi til allra
landamanna. En á nokkrum slö-
ustu mánuðum hefur verið mik-
ill uppgangur hjá dagblaðinu „II
Giornale Nuovo”, sem aftur
sýnist sanna það gagnstæða. I
ársskýrslu IPI er þess þó getiö
um leið, að það blað virðist hafa
upp á einhverja sjóði að hlaupa,
sem ekki var vitað af.
Ekki veitti þetta nýafstaöna
rekstrarár nein svör við þeim
vangaveltum, hvort blaðaútgáf-
um nú á timum væri unnt að
vera óháðar og utan við stóru
blaðahringana. Margur út-
gefandinn hefur beygt sig fyrir
þvl á undanförnum árum, að
þau blöð ein sýnast geta þrifizt,
sem samvinnu eiga viö önnur
útgáfufyrirtæki og þá helzt um
.sfnhukt vj
fi^r^TKÍl
íaHkÍe :|||i
jHf
' • ^ <<**» " .
---W.:
S*
VíGTfGE
OMRAOfc'R
VtNOE
'RUG
p°uhkeii
Satsw pa cl indgn-b
íoóx; iU
llllllllllll
UMSJÓN: G. P.
prentun. — Eitt dæmið um slikt
var nærtækt okkur hér á landi,
þegar þrjú morgunblöð, hvert
fyrir sig málgagn óllkra stjórn-
málaflokka, og eina síðdegis-
blaðið hér á landi settu á lagg-
imar eina sameiginlega offset-
prentsmiðju.
Meyer forstöðumaður IPI,
heldur því fram I ársskýrslu
sinni, að einungis tvö eða þrjú
blöð i hverju landi geti kallazt
algerlega óháð.
I Hollandi hefur glöggt mátt
sjá, hverjir rekstrarörðugleikar
I Frakklandi hefur á hinn bóg-
inn ekkert þrengzt kostur
þeirra, sem þurfa að koma á
framfæri við almenna lesendur
skoðunum slnum eða yfirlýsing-
um. Þaö er frekar, að gagnrýnt
hafi verið þar, að slíkt sé jafnvel
of auðvelt. Blaðaútgefendum I
Frakklandi bárust ekki alls
fyrir löngu I hendurnar mót-
mæli leiðtoga kommúnistiskra
stéttarsamtaka vegna þess að
blöðin veittu, að hans mati
óverðskuldað rúm I dálkum sín-
um sjónarmiðum og skoðunum
öfgasinnaðra vinstrimanna. —
A hinn bóginn kvartaði blaða-
mannafélagið franska undan
illri meðferð lögreglunnar á
fréttamanni, sem var að afla
frétta um innflytjendur frá
Pakistan, en þeir höfðu lagt
undir sig skrifstofur atvinnu-
málaráðuneytisins.
Mikill styrr hefur lika staöið
»rt fram, og gamla blýtatoiagia aést vart
vlö ótiritfii Hiith ilti *■
vlö útgáfu dagblaöa
hafa verið við útgáfur blaðanna,
á þvl hver brögð hafa verið á
samsteypu tveggja og þriggja
blaöa og útgáfufyrirtækja. Þar
hefur verið um að ræða útgáfur
blaöa, sem fyrir nokkrum árum
hefði verið álitið óhugsandi að
mundu nokkurn tlma taka að
vinna saman. Blöð eins og
Volkskrant og Trouw. — Meyer
spáir því, að I kjölfar þessara
samsteypa eigi eftir að fylgja-
mikil hagræðing við útgáfurnar
og niðurskurður á bæði manna-
haldi og ýmsum öðrum kostn-
aöi. Enda er kviðið þvl, að at-
vinnuleysi fari senn að gæta I
röðum starfsmanna blaðanna
þar.
í Hollandi hefur þessu verið
komið I kring með lánafyrir-
greiðslum af hálfu þess opin-
bera, en ýmsum þykir það hafa
orðið á kostnað tjáningafrelsis
og prentfrelsis I þeim skilningi,
að með færri blöðum fækkar
möguleikum til að koma ólikum
skoðunum á framfæri.
um það innan starfsmannahóps
útvarps og sjónvarps I Frakk-
landi (hvoru tveggja ríkisrek-
ið), að þar standa fyrir dyrum
breytingar á rekstrinum. A að
breyta útvarpinu og sjónvarp-
inu I sjö sjálfstæðar stöðvar. En
starfsfólkið óttast að þvi fylgi
fækkun starfsmanna.
ör tækniþróun á sviði útgáfu á
undanförnum árum hefur leitt
af sér byltingu I sambandi við
skrif handrita fyrir prentun,
setningu þeirra og umbrot.
Þessi tækni hefur leitt af sér, að
með ljósmyndunum og filmum
er einn starfshópurinn smám
saman að hverfa, þar sem eru
vélsetjararnir. í þeirra stað
komu með offsetprentuninni og
rafreiknissetningu vélritunar-
stúlkur, en ný tækni við tölvu-
setningu, sem beitt er strax við
vélritun blaðamanna og ann-
arra, sem skrifa blöðin, er
smám saman að ryðja vél-
ritunarstúlkunum burt einnig.