Vísir - 25.01.1975, Page 6

6
Vísir. Laugardagur 25. janúar 1975.
vísm
Útgefandi: Reykjaprent hf. \
Framkvæmdastjóri: Sveinn R. Eyjólfsson /
Ritstjóri: Jónas Kristjánsson \
Fréttastjóri: Jón Birgir Pétursson /
Ritstjórnarfulltrúi: Haukur Helgason \
Auglýsingastjóri: Skúli G. Jóhannessón /
Auglýsingar: Hverfisgötu 44. Simar 11660 86611 \
Afgreiösla: Hverfisgötu 44. Simi 86611 /
Ritstjórn: SfOumúla 14. Sfmi 86611. 7 linur \
Askriftargjald 600 kr. á mánuöi innanlands.
i lausasölu 35 kr. eintakið. Blaöaprent hf. )
r I
A þrotum
Við erum að verða búin með gjaldeyrinn. \
Gjaldeyris-,,sjóður” okkar, það er að segja nettó (
gjaldeyrisstaðan gagnvart útlöndum, nálgast (
núllið. (
Þetta minnir á ástandið haustið 1968, þegar )
segja mátti, að gjaldeyrissjóðurinn væri kominn \
niður i núll og jafnvel i minus. Það þýðir ekki, að (
við þyrftum að sitja með hendur i skauti, hætta að (
flytja inn vörur og biða þess, að eitthvað kæmi i )
„sjóðinn”. Það, sem kallað er gjaldeyrissjóður til \
einföldunar, er nettóstaðan, það er að segja inn- (
eign okkar i erlendum gjaldeyri að frádregnum (
skuldum. Þótt nettóstaðan verði núll, verður enn )
nokkuð upp á að hlaupa, en ekkert riki getur sætt (
sig við slika kosti. í rauninni þyrftum við að eiga (
gjaldeyrissjóð, sem samsvaraði tveggja eða )
þriggja mánaða innflutningi, hið minnsta. Um
áramótin var „sjóðurinn” tæpir tveir milljarðar (
króna, sem svarar til um tveggja vikna innflutn- (
ingi. Þá var að visu búið að draga frá lán, sem )
Alþjóðagjaldeyrissjóðurinn veitti vegna hækkun- \
ar oliuverðs, enda mun þvi láni ráðstafað til sér- (
stakra þarfa. )
Við þyrftum hins vegar að eiga 8-12 milljarða i /
gjaldeyrissjóði, ef vel ætti að vera. )
Þessumarki mátti heita náð fyrir ári. Þá voru )
um niu milljarðar i gjaldeyrissjóði, ef við reikn- )
um á núverandi gengi. Siðan hefur allt gengið á (
verri veg i utanrikisviðskiptum. (
Ólafur Jóhannesson viðskiptaráðherra lýsti þvi (
i fyrradag, hvernig ástand þessara mála hefði )
orðið miklu verra en spáð var, þegar núverandi (\
stjórn tók við. Hallinn á viðskiptum við útlönd (i
hefur reynzt sex milljörðum meiri en spáð var. (/
Hann var árið 1974 15,3 milljarðar, samkvæmt )
bráðabirgðatölum, sem samsvarar 11,5 af hundr- (
aði allrar þjóðarframleiðslunnar. Árið áður varð (
hallinn 2,6 milljarðar, eða 2,8 af hundraði þjóðar- )
framleiðslunnar. Aðalorsök þessarar óheillaþró- (
unar eru rýrnandi viðskiptakjör gagnvart útlönd- (
um. Á erlendum mörkuðum hefur verð ýmissa (
helztu útflutningsvara fallið mikið, og má þar )
nefna freðfisk og loðnumjöl, þótt fleira komi til. (
Sölutregða er talsverð, til dæmis er alls óvist um (
frystingu á loðnu á þessari vertið. Mörg fleiri (
dæmi mætti nefna, en samtimis hefur orðið gifur- (
leg verðhækkun á helztu innfluttum vörum, og al- (
mennur innflutningur hefur verið geysimikill. (
Þannig lagðist allt á eitt siðasta fjórðung ársins )
til að brjóta niður gjaldeyrisstöðu okkar og (
þurrka út að kalla það, sem til var i gjaldeyr- (
is,,sjóðnum” svonefnda. (
Viðskiptakjörin rýrnuðu um, að þvi er virðist, (
10 af hundraði, þegar borin eru saman meðaltöl (
áranna 1974 og 1973. (
Vonlitið er talið, að úr þessu rætist á næstunni. (
Þvert á móti virðist áfram halla undan fæti. (
Óhjákvæmilegt verður að gripa til sérstakra (
neyðarúrræða til að skapa viðunandi svigrúm i )
utanrikisverzlun. Gengisfelling, sem oftast er (
nærtækasta leiðin i þessari stöðu, hefur þá gifur- (
legu ókosti að magna enn verðbólgubálið. Þvi (
hefur að sinni verið rætt um gjaldeyrisskömmt- (
un, og viðskiptaráðherra nefndi innflutningsgjöld ('
á ákveðnar vörutegundir sem hugsanlegt úrræði. (
Slikar leiðir eru þó aldrei nema til bráðabirgða. )
— HH \
Arafat á þingi Sameinuöu þjóöanna baöar sig I augnabliki sigursins,
sem Frakkar stuðluöu aö.
Stefna Frakka
gagnvart Ar-
öbum og ísrael-
um gagnrýnd
úr stjórnmálaviðburðum sið-
asta árs, sem þeir skoða nú nýj-
um augum. Upp i huga þeirra
hefur komið sú stund, þegar
Jean Sauvagnargues, utanrikis-
ráðherra þeirra, þrýsti hönd
skæruliðaleiðtoga Palestinu-
araba, Yasser Arafats, þegar
þeir hittust i Beirut ekki alls
fyrir löngu, eins og menn minn-
ast af uppslætti blaða. Margir
Frakkar litu svo á, að með þvi
hefði franska stjórnin viður-
kennt þjóðfrelsishreyfingu
Palestinuaraba og mælist það
ekki vel fyrir.
Þrátt fyrir andúð heima fyrir
sem erlendis greiddi fulltrúi
Frakklands atkvæði þvi i fyrra,
að þjóðfrelsishreyfingin — hið
pólitiska afl skæruliðanna —
skyldi fá að sitja allsherjarþing
SÞ. Með þvi lagði Frakkland
hönd að þvi að hjálpa Arafat að
sveipa sig skikkju friðelskandi
landsfööur, „sem alls ekki bæri
hefndarhug i garð ísraels-
manna”, eins og hann orðaði
það sjálfur.
Þetta hefur rifjazt upp siðustu
daga og um leið að franska
stjórnin lagði fast að félögum
slnum I Efnahagsbandalagi
Evrópu, að þeir leyfðu þjóð-
frelsishreyfingunni aðild að
þeim umræðum, sem hafnar eru
milli EBE og rikja Arabasam-
bandsins. Að visu var þá hinum
félögunum i EBE nóg boðið og
synjuðu Frökkum þessa, þótt
þeir I hittifyrra hefðu látið
Anwar Sadat Egyptalandsfor-
seti kemur I opinbera heimsókn
til Frakklands i næstu viku. Yfir
þeirri heimsókn mun þó hvila
skugginn af árás arabisku
skæruliöanna á Orlyflugvelli.
Heimsókn Anwars Sadats
Egyptalandsforseta til Frakk-
lands, sem fyrirhuguö er I næstu
viku, beinir athygli manna enn
aö stefnu Frakka varöandi mál-
efni Austurlanda nær, en hana
hefur oft boriö á góma.
Nokkuö mun skyggja á heim-
sóknina tilræði arabfsku skæru-
iiöanna á Orly-flugvelli um siö-
ustu helgi.
Það snart almenning I Frakk-
land illa, þegar hryðjuverka-
mennirnir, sem fyrst höfðu gert
tilraun til þess að sprengja upp
farþegaþotu frá Israel — án
þess að hirða nokkuö um,
hversu margir saklausir far-
þegar hennar yröu ómaklega
fyrir barðinu á þeim, — létu
skothriðina dynja á fólkinu I af-
greiöslusal flugstöðvarinnar.
Skutu þeir blint inn i hópinn og
skeyttu ekki hvort kúlur þeirra
hittu fyrir börn eða gamal-
menni.
Þetta hefur verið frá upphafi
bardagaaðferð þessara kappa,
sem stoltir fylkja sér undir
merki Palestinuaraba. Slik
morö og hryðjuverk hafa vakið
meðal siömenntaðra þjóða and-
úö á málstað þeirra, sem þannig
berjast, eða hinna, sem styðja
þá íþeirri baráttu og skjóta yfir
þá skjólshúsi eftir „hreysti-
verkin”.
Flestra siðmenntaðra þjóða
að minnsta kosti, þvi að undan-
skilja verður austantjaldslöndin
flest, sem sent hafa Aröbum
vopn, er fara beinustu leið i
hendur þessara garpa, og svo
Frakkland, sem sömuleiðis
hefur séð þeim fyrir vopnum.
Mörgum Frökkum hefur ekki
verið rótt vegna þessarar af-
stöðu stjórnarinnar, sem milli
steins og sleggju kaus að kyngja
skömminni til að geta setið
áfram að oliupottum Araba,
meðan önnur vesturveldi liðu
orkuskort. — Skoðanakannanir
um þessa stefnu Frakklands-
stjórnar hafa margsinnis sýnt,
að meirihluti þessarar einnar
elztu menningarþjóðar álfunnar
er andvigur afstöðu hennar.
Aðgerðir Arabanna á Orly-
flugvelli komu þvi Giscard d’
Estaing forseta i nokkra klipu.
— Biða menn þvi álengdar að
sjá, hvort þetta atvik eigi eftir
að leiða til breytinga á utan-
rikisstefnu Frakka.
A meðan Frakkar biða sjálfir
þess, að sjá viðbrögð frönsku
stjórnarinnar, sem hafa nú þeg-
ar látiö biða viku eftir sér, hafa
þeir rifjað upp ýmis augnablik
undan þeim að miðla ekki Hol-
landi — sem Arabar höfðu sett
oliusölubann á — af oliubirgðum
sinum, þegar gripa varð til
benslnskömmtunar og banns
við helgidagaakstri. Vildu
Frakkar þá fyrir engan mun
styggja Arabavini sina, og
beygði EBE sig fyrir þvi — þótt
þar með hafi verið gjörspillt öll-
um fyrri árangri I viðleitninni til
þess að efla samstöðu Evrópu-
landa. Þessi synjun EBE var
meiriháttar hnekkir Frökkum.
t stuttu máli sagt hefur gagn-
rýnin á stefnu Frakklands-
stjórnar i þessu tilliti blossað
upp margföld eftir árásina á
Orlyvelli. Frönsk dagblöð, eink-
anlega hin hægrisinnaðri, hafa
tekiö hana upp aftur. í þeim
hefur speglazt gremja al-
mennra kjósenda. „Le Figaro”
skrifaði I vikunni, að augljós-
lega væri aðeins um það tvennt
að ræöa: Að monsjör Arafat
styddi á laun hryðjuverk skæru-
liða sinna og væri þá tvöfaldur i
roðinu. Eða að hann fengi ekk-
ert viö þá ráðið, og þvi þætti þá
svo mikils um vert að viður-
kenna hann einan leiðtoga
Palestinuaraba?
Sauvagnargues hefur varið
löngu máli og miklum tima til
aö verja stefnu stjórnar sinnar,
og m.a. hefur hann haldið þvi
fram, að hann hafi verið fyrstur
Vesturlandamanna til að benda
Arafat á, að vildi þjóðfrelsis-
hreyfingin öðlast viðurkenningu
sem aöili, er taka þyrfti tillit til i
Palestinuvandamálinu, þá yrði
hún jafnframt að axla ákveðna
ábyrgð og viðurkenna raun-
veruleikann — eins og t.d. rétt
Israelsrfkis til þess að vera til.
D’Estaing forseti segir stefnu
sina gagnvart Austurlöndum
nær grundvallast á viðleitni til
þess að fá fram allsherjarsam-
komulag, sem bæði tryggi
Palestinuaröbum möguleika á
að snúa aftur heim eftir rúm-
lega 25 ára útlegð og sjái til þess
að Israelsmenn fái að lifa i friði.
Litill árangur hefur sézt af þvi
til þessa.
D’Estaing, sem sést hér á myndinni t.h., hefur ekki tekizt það, sem
hann segist hafa ætlað með stefnu sinni I málefnum Araba og ísra-
ela: aðsætta þá eða fá leiðtoga annarra leiðandi rikja til þess að að-
hyllast stefnu sina. Hér sést hann ræða við Ford forseta.