Vísir - 18.02.1975, Blaðsíða 7

Vlsir. Þriðjudagur 18. febrúar 1975.
7
,/Ég
er
karl
°9
má
Karlinn er i átvinnu sinni svo
„töff”, harður og óhræddur, að
það nálgast heimsku — eða
þrælkun. Fleiri karlmenn vinna
i námum og á hættulegum
vinnustöðum en kvenmenn.
En — karlmaðurinn er
hræddur, segir Marit Paulsen.
Hræddur við eitrun, slys og
fleira. En hræðslan er inni-
byrgð. Gegnumgangandi svar i
viðræöum Paulsens er: „Svona
getur maður ekki hugsað, þá
verður maður vitlaus.” Þetta er
svo að vera harður. Hættulega
vinnan er aðeins betur borguð,
og maður er karlmaður og á að
sjá fyrir fjölskyldunni.
Karlinn er alinn upp i þvi að
vera veiðimaður. Hann veiðir
með sama kjarki og gleði;
konur, völd og peninga. 1
sænska karlmanninum leynist
lika ofurlitil hermaður — sem
sér fyrir heimili og fósturjörð.
Hann „sleppur” við að sjá um
börnin. Hann á aðeiga
frumkvæðið i rúminu.
Og hvernig er það með
kynlifið? Jú, nokkuð slæmt. 1
samtölunum i bók Paulsens er
greinilegt að karlmennirnir
hafa litið hugsað út i það i
hjónabandi sinu: „Það veit ég
ekki. Þetta hef ég aldrei hugsað
um”j er gegnumgangandi svar.
Þeir imynda sér margir, að
góður elskhugi sé sá, sem liggur
með sem flestum. Sumir kvarta
yfir þvi, að það sé eins og ætlast
sé til þess af þeim, að þeir séu
Flestum finnst þeir lika bera
ábyrgðina hvað viðkemur
fjárhag fjölskyldunnar. Jafnvel
þó að eiginkonurnar leggi lika
fram tekjur.
Hvað með börnin?
Margir af þeim, sem rætt var
viö, viðurkenna að sambandið á
milli barnsins og móður þess sé
betra. „Það hefur verið þannig
frá upphafi, þar sem hún var
heima......”
Og flestir segja, að móðirin sé
betri uppalandi. „Það er vegna
hormóna, uppeldis og innsæis..”
Nokkrir standa meira að segja i
þeirri meiningu að sársaukinn
við að.fæða barn auki móður-
ástina. Að verða faðir — það er
aö búa til barn og sjá fyrir þvi.
Punktur og basta.
Hvernig lita svo karl-
mennirnir á hjónaband? Flestir
álita hjónabandið vera þjón-
ustumiöstöð og tryggingu gegn
algerum einmanaleika. Vesa-
lings þögli einmana karlinn sem
brotnar frekar niður en að
beygja sig.
Þvi margir brotna niður
þegar hjónabandið fer út um
þúfur. Og þegar það gerist
skilja þeir ekki neitt. Allt var jú
svo gott. Hann vann, þénaði
peninga og sá fyrir heimilinu.
Yfir hverju var hægt að kvarta?
Allur heimur karlmannsins
hrynur i rúst, þegar hjóna-
bandið leysist upp. Samfélagið
ekki segja nei.../'
r iiniim í
= SÍÐAIM i
Umsjón:
Edda
Andrésdóttir
= — Ný sœnsk =
bók I
W ,/Rétturinn 1
að vera
él manneskja" J
W — Framlag J
I Svíþjóðar til f
I. kvennaórsins J
Karlmaöurinn. Bak viö þetta
orö felst eitthvað hávaxiö
(minnst 180 sm) herðabreitt og
hugaö. Dimm rödd, stutt hár og
gjarnan svolitiö hár á bringu.
Eitthvaö, sem er sterkt, getur
lyft þungum hlutum, eitthvað,
sem hægt er aö halda I höndina
á, sem alltaf hefur úrlausnir á
reiöum höndum, sem sér um
fleiri persónur en sjálfan sig.
En ekki nærri allir karlmenn
eru 180 sm. Alls ekki margir eru
loðnir á bringunni. Margir eru
hræddir og óöruggir. Margir eru
einmana og i dag er karlmaður-
inn ekki eingöngu fyrirvinnan.
Hann deilir þvi með kvenmann-
inum.
Þetta er þó sú mynd af karl-
manninum, sem hann — méð
eða á móti vilja sinum — berst á
móti.
Þannig segir Marit Paulsen
meðal annars frá i nýrri bók
sinni „Rétturinn að vera mann-
eskja”, en bók þessi er sögð
framlag Sviþjóðar til kvenna-
ársins. Marit Paulsen vann að
bók þessari ásamt eiginmanni
sinum Sture Andersson og
Georg Sessler. Til þess að skrifa
bókina áttu þau langar viðræður
við 50 karla úr óliku umhverfi,
atvinnu og stéttum. En látum
okur kikja svolitið i þessa bók:
Veröld karlmannsins er i
fyrsta lagi hættuleg. Meira en
helmingi fleiri karlmenn deyja
af slysförum. Lungnakrabbi og
hjartaslag er algengara meðal
þeirra. Og karlmenn fremja
flest sjálfsmorð.
sifellt á eftir kvenfólki — annars
séu þeir bara leiðindapúkar.
Karlir.n á að veiða, hann á
að eiga frumkvæðið i kynlifi,
alveg eins og það er hann, sem á
að bjóða upp i dans. Það er langt
frá þvi, að allir karlar séu
ánægöir með þetta hiutverk. En
umhverfið, uppeldið og fleira
veldur þvi, að þeir hugsa
margir sem svo: „Ég er karl, og
má ekki segja nei...”
Karlmaðurinn i bók Paulsens
virkar einagraður og næstum
fáfróöur um heiminn i kringum
sig. Hann virðist ekki hafa við
neinn að tala nema eiginkon-
una. Hann á kunningja, en það
er ekki hægt að tala vlð þá um
allt. Aðeins fjórir af þeim 50,
sem talað var við, áttu raun-
verulega vini.
En eiginkonuna sem er
heima, virðist karlinn ekki
heldur þekkja vel. 1 sumra
augum er hún næsta
dularfull manneskja, sem þeir
þekkja ekki. Þeir telja sig þó
vita að hún á auðveldara meö að
„skilja”, sjá um börnin og vera
„bllð”.
Heima gerir hún sitt og hann
sitt. Flestar eiginkonur þeirra
sem rætt var við, vinna úti með
heimavinnunni. Meirihluti
karlmannanna trúir þvi ekki, að
kvenmaðurinn vilji losna við
heimavinnuna. „Hún gerir
þetta betur og fljótar en ég.” —
„Hún fer bara yfir það aftur, þó
ég geri það, það er engin vit-
leysa”. Þannig hljóða svörin.
hjálpar honum heldur ekki.
Hann skilur oftast við börnin,
hann verður oftast að yfirgefa
heimilið,og stundum megnar
hann ekki að verða sér úti um
annað. Stundum getur hann það
jafnvel ekki fjárhagslega séð.
„Þetta hljómar kannski
viðkvæmnislega, en er bitur
sannleiki”, segir Marit Paulsen.
„Þegar allar falskar hugmyndir
um kraft, styrk og öryggi
hrynja, er ekkert eftir nema
mjög einmana manneskja, sem
hefur engan til að tala við.”
Þegar eiginkonan fer fram á
skilnaö, er allt, sem hann trúði á
og vann fyrir, horfið. Miðaldra
karlmaður i dag á litið
sameiginlegt með ungum,
eldfjörugum, glæsilegum manni
I auglýsingu eða herrablaöi,
sem hendist á milli lúxusbila og
kvenfólks. Spurningin er lika,
hvort hann hefur nokkurn tima
átt það.
Þaö eru til karlmenn sem
hræðast konuna i dag. Þeir
hræðast kvenmanninn, sem
gerir það gott i stöðu sinni,
þénar peninga og einfaldlega
sér um sig sjálf.
57 ára gamall fjölskyldu-
maður sagði i sænskum
sjónvarpsþætti fyrir stuttu um
feður sem vinna heima:
„Fyrst fannst manni þeir
hlægilegir þessir, en þegar
maður hugsar út i það, þá sér
maður, að það er mikils virði.
Að vera með börnunum, á
meðan þau eru litil.”