Vísir - 19.02.1975, Blaðsíða 5

Vísir. Miövikudagur 19. febrúar 1975.
5
RGUN ÚTLÖND í MORGUN ÚTLÖND í MORGUN ÚTLÖND í MORGUN ÚTLÖND Umsjótl: G.P.
Olíulekinn drap
sjávargróðurinn
Olian, sem lak úr strandaða
oliuskipinu á Magellansundi i
fyrrahaust, mun hafa mengað um
65 km strandlengju á suðurodda
Suður-Ameriku. Taliö er, að 40
þúsund fuglar hafi oröið oliubrák-
inni að bráð, sjávarlif hafi drepist
á þessu svæði og fiskimið eyðilögö
i að minnsta kosti eitt ár.
„Áhrif oliulekans munu vara i
tiu ár að minnsta kosti, og munu
jafnvel ósérfróðir menn geta séð
ummerki hans næstu fimm árin,”
segir dr. Roy Hann, bandariskur
visindamaður, sem stjórnað hef-
ur athugunum á skaðanum.
Olian kom úr risaoliuskipinu
„Metula” frá Hollandi, en það
strandaði við strönd Chile 9. ágúst
með 1,6 milljón tunnur af hráoliu
frá Saudi Arabiu. — Tókst að
bjarga þrem fjórðu hlutum
farmsins, en hinn hlutinn er á
fjörunum undan Tierra del
Fuego.
Þessi oliuleki er sagður sá
versti siðan oliuskipið „Torrey”
missti 117 þúsund lestir af oliu i
Ermarsund 1967.
Allt að tiu sentimetra þykkt lag
af oliu þekur strandlengjuna á 65
km kafla.
Allt á tjó
og tundri
Eins og hráviði liggja
rústir húsanna i Fort Valley
eftir fellibylinn, sem gekk
þar yfir í gær. Á myndinni
hér fyrir ofan, sem tekin
var úr lofti yf ir Fort Valley,
eftir að fellibylurinn var
genginn yf ir, sést greinilega
hvílíkur feiknar eyðilegg-
ingarkraftur er fólginn í
þessum hamförum. — Einn
maður beið bana og þrjátiu
og fimm slösuðust í ósköp-
unum.
Faríð að
krauma í
olfukötl-
unum
Iranskeisari varar við andstöðu gegn
olíuframleiðendum. — Forseti alþjóða
orkuróðsins leggur til helmings
verðlœkkun á olíu
Valery Giscard D’Estaing,
Frakklandsforseti, mun i dag
leita eftir stuðningi Bandarikja-
manna við tillögu hans um al-
þjóða oliuráöstefnu. Verður það
helzta mál á dagskrá I viðræð-
um hans i dag við Henry
Kissinger utanrikisráðherra
USA.
Kissinger lét þó á sér skilja i
gærkvöldi, eftir að hann hafði
setið á fundi með starfsbróður
sinum, Jean Sauvagnargues, að
hann væri ekki alls kostar viss
um ágæti hugmyndar Frakka
um eina allsherjarráðstefnu
oliukaupenda og oliuseljenda.
Bandarlkjamenn hafa lagt til,
að oliuneytendalöndin haldi
fyrst fund, þar sem reynt verði
að ná samstöðu áður en setzt
verði andspænis oliuseljendum.
Og það er einmitt tilgangur-
inn með næsta fundi alþjóða
orkuráðsins (sem stofnað var að
tilhlutan USA), sem halda á i
Paris 6. og 7. marz n.k. En
Frakkar hafa ekki viljað gerast
aðilar að orkuráðinu. Telja þeir
hættu á þvi, að það yrði túlkað
sem andstaða við oliuseljendur.
Oliuseljendur hafa lýst yfir
stuðningi sinum við hugmynd
D’Estaings Frakklandsforseta
um allsherjarráðstefnu, eins og
t.d. lranskeisari i siðustu viku.
Varaði lranskeisari Bandarikin
og aðra oliukaupendur við að
aðhafast nokkuð það, sem borið
gæti keim af andstöðu við oliu-
framleiðslulöndin.
Eftir fund þeirra Kissingers
og transkeisara i Zurich i gær,
sagði sá siðarnefndi, að þeir
hefðu rætt um tillögu Kissingers
um hámarks- og um leið lág-
marksverð á oliu. Sagði keisar-
inn, að oliuframleiðendur væru
litt hrifnir af hugmyndinni um
að lækka oliuverðið. Varaði
hann jafnvel við þvi, að olian
kynni að hækka enn i verði, ef
Vesturiönd hefðu ekki hemil á
verðbólgunni.
Að baki hugmynd Kissingers
um að fastákveða verð á oliu til
langs tima liggja þau sjónar-
mið að verja oliukaupendur
gegn tiðum verðhækkunum
annars vegar, eða þá undirboði
á oliu. Til hins siðarnefnda væri
hugsanlegt fyrir oliuframleið-
en.dur að gripa, ef þeir sæju. að
oliuneytendur væru á leiðinni
með að verða sér úti um annan
orkugjafa. Með miklum undir-
boðum mætti kæfa i fæðingu til-
raunir til þess að finna annan
orkugjafa en oliu. — Kissinger
hefur hins vegar ekki nefnt
neinar tölur um slikt hugsanlegt
fastaverð á oliunni. Menn hafa
þó látið sér detta i hug sex eða
sjö Bandarikjadali fyrir oliufat-
ið.
Etienne Davignon, greifi, sem
settur var forseti alþjóða orku
ráðsins, hefur nú hins vegar lagt
til, að fastaverð oliu verði
ákveðið 4 1/2 dollar oliufatið.
Það er meira en helmingi lægra
verð en nú er á heimsmarkaðn-
um. — A þessi róttæka tillaga
greifans vafalaust eftir að vekja
hastarleg viðbrögð oliufram-
leiðenda.
Frelsuðu fortngja
sinn úr fangelsi
Vopnaðir skæruliðar réðust til
inngöngu i fangelsi i Alessandriu
á ttaliu i gær og frelsuðu þaðan
leiðtoga hinna svonefndu „Rauð-
liða” á italíu.
Fjórir menn og ein kona rudd-
ust inn i fangelsið og höfðu með
sér hinn 33 ára Renato Curcio,
sem handtekinn var i sept. s.l.,
sakaður um að veita forystu
ofstækissamtökum skæruliða
vinstrimanna.
„Rauðliðarnir”, sem eru um-
svifamestir vinstri öfgasinna,
voru á forsiðum blaða, þegar þeir
rændu Hario Sossi dómara i
Genúa i april i fyrra. Honum var
sleppt mánuði siðar.
Lögreglan segir að skæru-
liðarnir hafi barið að dyrum á
fangelsinu. Vörðurinn, sem gætti
að hverjir væru þar á ferð, starði
beint inn i byssuhlaup, þegar
hann opnaði dyrnar. Flokkurinn
ruddist framhjá honum inn.
Tveir skæruliðanna skáru
sundur simalinur, meðan hinir
tveir hlupu um fangelsisganginn
og æptu: „Hvar er Curcio?” —
Hann var þá ekki lokaður inni i
klefa sinum, heldur gekk strax i
liö með félögum sinum, og forð-
uðu þau sér burt i bifreið.
Hundruð lögreglumanna hófu
leit að þeim, jafnt úr lofti sem á
jörðu niðri, en þau voru ófundin,
þegar siðast fréttist.
Kvpur-Grikkir hafa fariö mót-
mælagöngur til að lýsa óánægju
sinni með sjálfstæðisyfirlýsingu
tyrkneska þjóðarhlutans á Kýp-
ur. Forseti þeirra, Makarios,
liefurtekið þátt i mótmælunum,
og er þessi niynd tekin á dögun-
um við slikt tækifæri.
Kýpur á
dagskrá
Fulltrúar þeirra rikja. sem
sæti eiga i öryggisráði Samein-
uðu þjóðanna, ræðast við fyrir
luktum dyrum i dag til undir-
búnings þvi, að öryggisráðið
komi saman að beiðni Kýpur.
Tilefnið verður einhliða yfirlýs-
ing tyrkneskra ibúa Kýpur um
stofnun sjálfstæðs rikis á norð-
urhluta eyjarinnar.
*Liklegt þvkir, að öryggisráðið
komi saman til fundar á morg-
un. eða jafnvel siðar i dag.
Fyrstur á mælendaskrá vrði
þá væntanlega Glafkos Clerid-
es, forseti þingsins á Kýpur.
Mun hann fordæma aðgerðir
Kýpur-Tyrkja.
Við þvi er búizt, að Vedat Cel-
ik, sem fer með verzlunarmál i
hinni nýmynduðu stjórn Kýpur-
Tyrkja, verði leyft að taka þátt i
umræðum öryggisráðsins.
NIGHTINGALE Á BANKASEÐLI
Bretarætla ekki að gera það
endasleppt viö konurnar á al-
þjóðlega kvennaárinu. Fyrst
kusu þeir frú Thatcher fyrir
formann thaldsflokksins, og á
ntorgun verður gefinn út pen-
ingaseðill nteð ntynd af helztu
kvenhetju Englendinga.
A nýjum tiu punda seðli
Englandsbanka veröur prent-
uð mynd þeirrar konu, sent
byltingu olli i liknar- og hjúkr-
unarstörfuni fyrir 120 árum.
Florence Nightingale verð-
ur fyrsta konan — ef frá eru
taldar Englandsdrottningar —
sem prýðir sterlingspundiö.
„Konan með lantpann" var
hún kölluö, þegar hún gekk á
milli sjúkrabeða særðra
brezkra hermanna i Krim-
striðinu 1854 til 1856.