Vísir - 20.03.1975, Blaðsíða 6

ó
vísm
tJtgefandi: Reykjaprent hf.
Framkvæmdastjóri: Sveinn R. Eyjólfsson
Ritstjóri: Jónas Kristjánsson
Fréttastjóri: Jón Birgir Pétursson
Ritstjórnarfulltrúi: Haukur Heigason
/\uglýsingastjóri: Skúli G. JóhannesTöiiT~
Auglýsingar: Hverfisgötu 44. Slmar 11660 86611
Afgreiösla: Hverfisgötu 44. Simi 86611
Ritstjórn: Sifumuila 14. Simi 86611. 7 linur
Áskriftargjald 600 kr. á mánuöi innanlands.
1 lausasölu 35 kr. eintakið. Blaöaprent hf.
Við höfnum útþynningu
Rétt er að gæta hófs í bjartsýni á 200 milna
árangur á þeim þætti hafréttarráðstefnunnar,
sem hófst i Genf á mánudaginn og lýkur 10. mai.
Þótt undarlegt megi virðast, er hinn nýi stuðning-
ur margra siglingavelda við 200 milurnar að
ýmsu leyti hættulegur hagsmunum íslands.
Meðan siglingaveldin börðust með kjafti og
klóm gegn 200 milunum, vissum við, hvar við
höfðum þau. Þegar þau þykjast nú hins vegar
vera orðnir samherjar i 200 milunum, er rétt að
fara að gæta sin á þeim.
Vitanlega stafa sinnaskipti siglingaveldanna af
þvi, að þau sáu að þau voru að missa tökin á tólf
milna kerfinu. Þau sáu, að meirihlutinn með 200
milunum var svo yfirgnæfandi, að við varð ekki
ráðið.
Þess vegna einbeita þau sér nú að útþynningu
200 milna efnahagslögsögunnar með ýmsum ráð-
um. Þau tala um, að erlend riki eigi að fá að veiða
innan 200 milnanna, ef fiskistofnarnir séu van-
nýttir á svæðinu.
Og hver á svo að úrskurða, hvort fiskistofnar
séu vannýttir? Siglingaveldin vilja, að alþjóðleg-
ur gerðardómur ákveði það, væntanlega
jafn-ihaldssamur dómur og alþjóðadómstóllinn i
Haag.
Siglingaveldin vona, að þau geti haft nægileg
áhrif á ýmis riki, sem ekki hafa mikilla hags-
muna að gæta og mundu i samkomulagsskyni
geta fallizt á útþynnta útgáfu af 200 milunum,
með lögbundnum undanþágum og gerðardómum.
Og reynslan sýnir, að mörg riki hafa ekki bein i
nefinu til að standast svo lævislega gagnsókn sem
þessa.
Að sjálfsögðu nægir okkur ekki útþynnt útgáfa
af 200 milna efnahagslögsögu. Rikisstjórn okkar
hefur þegar gengið fram fyrir skjöldu og skýrt
frá þvi, að hún muni einhliða stækka efnahags-
lögsöguna i 200 milur i sumar eða haust, hvort
sem úrslit hafréttarráðstefnunnar verða okkur i
vil eða ekki.
Æskilegast væri fyrir okkur, ef fundurinn i
Genf leiddi til óskoraðrar 200 milna efnahagslög-
sögu. Slikt mundi styrkja verulega aðstöðu okkar
i þorskastriði þvi, sem búast má við, þegar fisk-
veiðilögsagan verður stækkuð á þessu ári.
Nokkur árangur hefur þegar náðst i fyrri þátt-
um hafréttarráðstefnunnar. I Caracas fækkaði
kostunum, sem um er að velja. Og i Evensens-
nefndinni, sem starfað hefur milli funda hefur
orðalagið á þessum kostum verið samræmt.
Ekki er við þvi að búast, að linurnar skýrist
strax á fundinum i Genf. Það verður varla fyrr en
undir lok fundarins, i aprillok eða i byrjun mai
sem reynir á, hvaða útgáfa af 200 milunum
verður ofan á.
Ljóst má vera, að útþynnt útgáfa af 200 milun-
um nær ekki tilgangi sinum. Við Islendingar
erum ekki einir um að hafna slikri útgáfu. Mörg
önnur riki munu vafalaust stækka efnahagslög-
sögu sina einhliða og neita að fallast á túlkun al-
þjóðlegra gerðardóma á þvi, hvað sé vannýting
fiskimiða.
Samt munu fulltrúar okkar á hafréttarráð-
stefnunni berjast ótrauðir fyrir nægilegum meiri-
hluta með virkum 200 milum. Slikur árangur
mundi létta okkur eftirleikinn verulega.
—JK
Vlsir. Fimmtudagur 20. marz 1975.
ÖU italla hefur veriö sett á ann-
an endann, ýmist dillað eða illa
strltt, meö útkomu háðrits, þar
sem skopazt er aö hugsanlegri
framvindu stjórnmála landsins I
framtlðinni. — Höfundurinn er ó-
þekktur, þvi aö hann heldur réttu
nafni slnu leyndu.
t skopádeilu þessari er reynt að
draga upp mynd af þvi, hvernig
stjórnmálin eigi eftir að þróast á
tlmabilinu frá 1975 til 2000.
Eitt litið sýnishorn orðrétt úr
bókinni hljómar svona:
„Fyrir aðeins fáum klukku-
stundum tilkynntu forsætisráð-
herrann og innanríkisráðherrann
að uppvlst hefði orðið um sam-
særi til valdaráns.
— Standandi frammi fyrir
þessu svívirðilega tilræði við
samfélagið hafa þjóðhöfðingi vor
og forsætisráðherrann farið þess
á leit við mig, að ég tæki mér öll
völd I landinu. Frá þessu andar-
taki skipa ég svo, að öll ákvæði
stjórnarskrárinnar skuli falla úr
gildi um ófyrirsjáanlega fram-
tlð.”
Þessi orð eru lögð I munn vold-
ugasta stjórnmálamanni Italiu,
Amintore Fanfani, leiðtoga
kristilegra demókrata I sjón-
varpsræðu, ,sem hann er látinn
flytja I bókinni — En þau eru
skrifuð af einhverjum öðrum.
Jafnvel I stjórnmálalifi ítaliu
þar sem flest þykir geta gerzt, og
ekkert er taliö útilokað, þykir
þetta hljóma reyfaralega. Og
auövitað er það ekkert annað en
bara réttur og sléttur reyfari.
ítalir velta nú þessa dagana
vöngum yfir þvi, hver muni vera
höfundur þessa skáldskapar.
Hans er leitað dyrum og dyngjum
innan um frammámenn þjóðar-
innar.
Flestir veðja á, að hann sé fyrr-
verandi forsætisráðherra lands-
ins, nefnilega núverandi fjár-
málaráðherra Italiu, Giulio
Andreotti. Andreotti er einhver
virtasti áhrifamaöur stjórnar-
flokksins, kristilegra demókrata,
og kunnur fyrir fyndni sina og rit-
snilld.
Andreotti hefur — eins og kann-
ski mátti sjá fyrir — sjálfur þver-
neitað að vera höfundur bókar-
innar.
1 staðinn hafa menn þá látið sér
detta I hug, að þar hefði verið að
verki einhver blaðamaðurinn,
sem vel væri heima I stjórnmála-
lifi ítalíu. Maður á borö við Indro
Montanelli, ritstjóra Mllanó-
blaðsins II Giornale Nuovo.
En bókin á jafnvel vinsældir
sínar að þakka þeim möguleika,
að einhver af forystumönnum
þjóöarinnar hafi skrifað hana. —
Menn búast hálft I hvoru við þvl,
að ýmsar breytingar I stjórnar-
kerfinu eigi eftir að leiða af þess-
ari bók, áður en áhrif hennar
fjara að fullu út.
,,Ef hershöfðingi ætlaði sér að
senda herfylki til þess að leggja
undir sig eitthvert ráðuneytið, má
hann búast við þvl að sjá það
komast á áfangastað að tveim
vikum liðnum,” er Fanfani látinn
segja á einum stað I bókinni.
Hafi Andreotti, sem eitt sinn
var varnarmálaráðherra Itallu
skrifað þetta, boðar það ekkert
gott herafla ítala. Eða svo segja
fréttaskýrendur á ítaliu. — En
menn þurfa svo sem ekki að hafa
verið varnarmálaráöherra Italiu
til þess að hafa sinar efasemdir
um mátt og getu Italska hersins.
Bókin ber titilinn „Berlinguer
og prófessorinn” og dregur þar
nafn af tveim aðalsöguhetjum
slnum: Enrico Berlinguer, leið-
toga Italska kommúnistaflokks-
ins, og Amintore Fanfani prófess-
or, sem er formaður kristilegra
demókrata.
Fyrsta útgáfan seldist upp á
fyrstu viku, og þessi 135 blaðslðna
bæklingur er orðinn metsölubók á
ítalíu.
Einn höfuðkostur hennar þykir
vera sá, aö hún er eins og vin I
um, en hjólhestar teknir við.
Glæpaflokkar unglinga standa
vörð um hverja brú og heimta
háan brúartoll af hverjum, sem á
leið þar yfir. Ágóðinn rennur til
verkalýðsfélaganna, sem eru á
kafi I samningaviðræðum við
vinnuveitendur um fjölda þeirra
vinnudaga, sem meðlimir þeirra
eiga að skila á mánaðarfresti að
liðnum miklu fleiri frldögum.
Leone forseti er látinn neyðast
til að flýja forsetahöllina vegna á-
gengni ungra blómabarna, sem
slá upp tjöldum á hallarflötinni.
Sjálfur er forsetinn ekkert tiltak-
anlega uppvægur yfir því, en
kona hans, Donna Vittoria, segir
það óþolandi, að „I garði hennar
elskist þetta fólk frammi fyrir
augum hallarvarðanna.”
í bókinni er Fanfani orðinn hat-
aöasti maður á Itallu árið 1980.
Skoðanakönnun er látin sýna, að
82% ítala þola hann alls ekki, 13%
hata hann meðan 5% fyrirllta
hann aðeins.
Á efnahagssviðinu er Italia
jafnilla stödd og ávallt og á hálfs
árs fresti kemur Henry Kissinger
til Rómar með 4000 milljón doll-
ara ávlsun. ítalir endurgreiða
Andreotti
þetta með listaverkum sínum,
sem áletruð eru „Ríkiseign
Bandaríkjanna”.
Að lokum fer svo i bókinni, að
kommúnistaflokkurinn er kvadd-
ur til þess að bjarga landinu. A
meöan miðflokkarnir fara með
stjórnina að nafninu til, eru það
kommúnistarnir I rauninni, sem
hafa öll völd.
Þetta samkomulag er látið vera
patentlausnin á öllum vandamál-
um Italiu. Fanfani reynir að út-
skýra það fyrir Kissinger, sem er
hálf-hvumsa: „Við og kommún-
istamir erum eins og tviburar.
Við erum báðir jafn bergnumdir
af fortföinni og óttumst framtíð-
ina báðir jafnt. — Við þorum ekki
að fara úr stjórn og kommúnist-
amir þora ekki að fara I stjórn.
Þannig erum við eins og báðar
hliöarnar á sama peningnum.”
Þaö er einmitt þessi málsgrein,
semvakiðhefur hvað mest umtal.
Gefur þetta hina réttu mynd af
þvl, hvernig kristilegir demó-
kratar llta á samband flokks sins
við kommúnista? Spurt er hvort
þetta sé afstaða Andreottis til
hugsanlegs samstarfs við komm-
únista (meö það I huga, að hann
sé auðvitað höfundur bókarinn-
ar).
1 bókinni fær þetta samstarf
demókrata og kommúnista
hryllilegan endi. Mariano Rumor,
sem sex sinnum hefur verið for-
sætisráðherra ttallu, finnst myrt-
ur. Leiðtogar kristilegra demó-
krata finnast liflátnir hver af öðr-
um unz 27 frammámenn þjóð-
arlnnar hafa þannig verið myrtir
á tveggja vikna timabili. Þeirra á
meöal auðvitað Andreotti.
Loks 12. janúar 1980 (fimm ár-
um eftir að hjónaskilnaðarlög
hafa verið samþykkt, en I bókinni
eru þau upphaf alls þessa róts)
flytur Fanfani sjónvarpsræðu
slna, sem hér I upphafi var nefnd.
20 árum síðar er Italia orðin öf-
undarefni alls heimsins. Mllanó
verður efnahagsmiðStöð heimsins
og allir ólmir i að fjárfesta á
ttalíu vegna lirunnar, sem hvergi
haggast i gjaldmiðlanna ólgusjó.
Sem sagt reyfari, en kannski
um leið llka draumhyggja.
eyðimörkinni, þvl að kimni þykir
fágæt I Itölskum stjórnmálum.
Stjómmálamenn og fréttaskýr-
endur taka sjálfa sig yfirleitt allt-
of hátiðlega til þess að leyfa gam-
anmálum aö fljóta með þvi, sem
þeir hafa að segja.
Annars skopast bókin að þeim
tveim stjórnmálaöflum á ttaliu,
sem munu að likindum sízt kunna
að meta gamanið. Annaö er
kristilegir demókratar og hitt
páfagarður.
I bókinni er komið þar að Vatl-
kaninu, sem Páll páfi er látinn.
Eftir langa fundarsetu, þar sem
ríkir ringulreiö og óvissa, tekst
kardinálunum loks að velja eftir-
mann háns, Pál VII. Er hann
heymarlaus Þjóðverji, sem talar
svo slæma ítölsku, að enginn skil-
ur orð af þvl, sem hann hefur að
segja.
Blessanir hans af torginu fyrir
framan Péturskirkjuna á sunnu-
dögum veröa þvllikt grln, að dag-
skrárstjórar sjónvarpsins eru
látnir trufla útsendingar og birta
heldur orðsendingu á skermin-
um: „Útsendingum verðurhaldið
áfram strax og mögulegt er.”
Þvi er lýst, hvernig Italska
kirkjan tekur að gliðna og riða til
falls. Prestar predika það, sem
þeim sjálfum sýnist. Bókarhöf-
undur bætir slðan lymskulega
við: „Páll VII, sem er sannfærður
um, aö hans hlutverk sé að sanna,
að Þjóöverji var mestur Róm-
verji allra páfa, neitar að taka
nokkrar ákvarðanir.”
Umheimurinn er sýndur les-
andanum sem álíka ruglingslegt
fyrirbæri. Verð á bensini er kom-
iðupp I rúmar þúsund krónur litr-
inn, og bilar eru horfnir af vegun-
Fanfani
Berlinguer
Lygísoga eða
draumhyggja