Tíminn - 31.07.1966, Page 8

8
TÍMINN
Hinn róttæki minnihluti —
góSi hlutinn.
„María hefur valið sér góða
hlutann og hann skal ekki tek-
inn frá henni,“ sagði lyteistar-
inn mikli forðum í Betaníu.
Og við annað tækifæri líkti
hann guðsríkishugsjón sinni við
súrdeig og sagði:
,,Lítið súrdeig sýrir allt deig
ið.“ Eimitt þannig áttu læri-
sveinar hans að vera. Ef til vill
fáir, fátækir smáir í augum um
heimsins, en þó færir til að
breyta öllu, hafa áhrif beint
eða óbeint á allt líf og starf
samferðafólksins, kynslóðanna,
öld fram af öld.
Nýlega las ég ágæta grein
r tímariti, þar sem höfundur
bendir á nokkra dugmikla fylgj
endur og lærisveina Krists, sem
á síðustu tímum hafa verið
þetta súrdeig í lífi og starfi
kirkjunnar, og raunar miklu
meira. Þeir hafa með samtöl-
um sínum og kærleiksþjonustu
orðið hinn róttæki minnihluti,
sem valið hafa góða hiutann
í tilverunni og þannig þokað
hinum sanna kristindómi áleið-
is til sigurs í þessum nafn
kristna hluta veraldarinnar
Eftirfarandi erindi styðst að
miklum hluta við upplýsingar
þessa höfundar, þótt ég beri
ábyrgð á hugsun þess og fiam
setningu allri. Mér finnst þetta
Aðsetur Taizébræðra.
NY KLAUSTURREGLA
STOFNUÐ Á ATOMÖLD
eigi brýnt erindi til hugsandi
fólks íslenzkrar kirkju og ís-
lenzkrar þjóðar.
Siðaskiptin fæddust í mur.ka-
klefa. En þau voru ekki sízt
andstæð því, sem klausturklef-
arnir höfðu fram að færa. Fyrst
og fremst því, að hægt væri
að réttlæta sig í Guðs auguin
með því að loka sig inni í
munkaklefa. Og lengi hafði siða
bótin og mótmælendakirkjurn-
ar yfirleitt horn í síðu klausturs
lifnaðarins og var eiginlega mót
snúinn alls konar félagsmynd-
unum og samtökum, sem töldu
sig geta gerzt Guði þóknanleg
með lífstíðarheitvinningum og
loforðum.
Það er fyrst á allra síðustu
tímum, að viðhorfin eru breytt
á þessu sviði. Og í kristnum
söfnuðum eru stofnuð alls kon-
ar félög og samtök, kvenfélög,
bræðrafélög og æskulýðsfélög
til sérstakra Guði velþóknan-
legra framkvæmda.
Og það er því naumast til-
viljun, að upp af hinni blóði
drifnu jörð annarrar heims-
styrjaldar hafa blátt áfram vax-
ið klaustrasamtök innan mót-
mælendakirkjunnar eða safnað
anna bæði fyrir karla og konur.
Styrjöldin mikla kollvarpaði
margs kyns anakristindómi.
Hún gerði enda á ýmiss konar
kirkjulegum forréttindum, hefð
og erfðavenjum, og það var
ágætt. Það sem var flúið og inn
antómt hrundi. En í stað sljóa,
sigurglaða móks svartrar svefn
hettu meirihlutans í kirkjulegu
starfi og stofnunum kom róttæk
ur og starfsglaður vakandi
minnihluti, raunar sums stað-
ar nokkuð byltingagjarn, en
aftur á móti lifandi og vak-
andi.
Þessi kirkjulegi nýgræðingur
náði mestum og skjótustum
þroska í þeim löndum, sem
harðast urðu úti í stríðinu, þess
vegna er fátt um slíkar ný-
myndanir í norrænum kirkjum
og löndum. En þar sem þessi
gróður hefur náð vexti hefur
hann þrátt fyrir smæð sína ver-
ið hvetjandi fyrirmynd kirkju
og kristins dóms um víða
veröld.
Þessi nýgræðingur hefur haf-
ið sig yfir allar kirkjulegar og
kenningalegar takmarkanir og
því einnig vaxið fram og bor-
ið ávöxt innan hinnar Róm-
versk-kaþólsku kirkju. Og þótt
þessi margvíslegu starfssamtök
séu svo ólík sem hugsazt get-
ur að eðli og aðferðum, er
þeim það öllum sameiginlegt,
að þau snúast ekki inn á við
að sjálfum sér og sínum hag,
heldur út á við að heimslífinu
sjálfu eins og það er í dag.
Þau eru til vegna veraldarinn-
ar, mannlífsins sjálfs, en ekki
til að efla sína eigin dýrð, sitt
eigið veldi.
Stofnun samtakanna „Al-
kirkjulegu Maríusysturnar f
Darmstadt í Þýzkalandi er bók-
staflegt tákn um það, að hinn
grimmi veruleiki styrjaldarár-
anna mótaði og skapaði þau
og starfsemi þeirra. Reglan er
skjalfast talin stofnuð nóttina
milli 11. og 12. sept. 1944, en
þá var Darmstadtborg á 20
mínútum breytt í rústir og und-
ir rústunum var 10. hluti íbú-
anna liðin lík.
Þessa nótt gekk dómsdagur
yfir Darmstadt, en upp af rúst-
unum reis upphaf kristilegs
fórnarstarfs undir merkjum iðr
unar og yfirbótar á svo bók-
staflegan hátt að Maríusysturn
ar byggðu kirkju sína og starfs-
stöðvar úr steinum hruninna
húsa.
Nú eru Maríusystur frá Darm
stadt þekktar og dáðar Iangt
út fyrir landamæri Þýzkalands.
Konur, sem allt til skelfinga
næturinnar voru ekki annað en
ósamtaka og skuldbindingarlaus
ir þátttakendur í þýðingalitl-
um kvennasamtökum og les-
flokkum eru nú fastmótuð
regla, sem telur sekt þýzku
þjóðarinnar sína sekt og vill
verja tíma og kröftum til að
bæta fyrir syndir þjóðarinnar.
Tilbeiðsla, fyrirbæn, syndajátn-
ing mynda nú grunninn und-
ir starfsemi systranna út á við.
Með árunum hefur reglan samt
stöðugt breytt um form og
starfstilhögum, svo að náð verði
sem beztum og víðtækustum ár-
angri.
Systurnar reka fjölbreyttar
vinnustöðvar og verkstæði, hafa
sína eigin prentsmiðju og hæli
fyrir flóttafólk og öreiga, og
þær fara í „trúboðsferðir“, sem
þær nefna svo út um allt Þýzka
land í eigin vagni, sem þær
kalla Boðbera Jesú. Sérstak-
lega eru þær samt þekktar fyr-
ir sérstæða kirkjumúsik og
sönglist, sem þær semja, æfa og
flytja sjálfar.
Fyrirbæn sína helga þær
fyrst og fremst einingu kirkj-
unnar og Gyðingaþjóðinni, sem
Þýzkaland hefur valdið svo ægi
legri ógæfu og hörmum. Safn-
aðarhús sitt nefna þær Mæðra-
húsið.
f Skotlandi myndaðist svip-
aður flokkur eða minnihluti.
Og það var einnig neyð og
vandræði, sem hvatti þar til
framkvæmda og átaka.
Kirkjan hafði stöðugt fjar-
lægzt iðnaðarfólk og aðstæðum
þess. Prestarnir urðu að kynn-
ast iðnfyrirtækjum og iðn-
rekstri af eigin reynd til að
komast í snertingu við verka-
fólkið og hugðarefni þess.
Þann vanda, sem af slíku
leiddi, þorðu auðvitað ekki all
ir skozkir prestar að stofna sér
í, en það dirfðist þó að minnsta
kosti einn og hann hét George
Mac Leod. En í stað þess að
varpa sér út í aurkast þjóð-
málanna og stjórnmálastreit-
unnar fór hann að því er virt-
ist alveg aðra leið. Hann sagði
af sér prestskap og flutti bók-
staflega talað á eyðiey. Hann
settist að með 6 iðnaðarmenn
og 6 presta á hrjóstugri kletta-
eyju, sem heitir Iona og er
ein af Hebrideseyjunum við
vesturströnd Skotlands. Hann
var sannfærður um, að milli
kirkju og iðnaðarstöðva yrði
einungis myndað af fastmót-
aðri reglu eða félagsstofnun,
sem ætti sameiginlegt upphaf
og staðfestu og gæti safnað
kröftum til átaks með íhugun
og ráðum í einveru og kyrrð.
Hann fór sömu leið að vissu
leyti eins og Þorgeir Ljósvetn-
ingagoði hafði farið mörgum
öldum áður er hann lagðist
hljóður undir feld í þögn búð-
ar sinnar á Þingvöllum forð-
um.
Slíkur grundvöllur friðar og
einveru var nauðsyn til að
skapa þáttaskil í hávaða og
glaumhyggju stóriðjuveranna.
fhugun og framkvæmdir urðu
að vera samtaka.
Eyjan Iona var ekki valin
af hendingu. Á þessari eyju
höfðu þeir munkar setzt að,
sem fyrir 1400 árum höfðu flutt
kristna trú til norðvesturhluta
Evrópu.
Mac Leod og félagar hans
hófu starf sitt með því að end-
urreisa klaustrið úr fornum
rústum þess. Og nú myndar
það rammann um þessa nýju
klausturreglu orðna til á 20.
öld — atomöldinni sjálfri, sem
margur mundi ætla að sízt væri
til klausturstofnana fallin.
En þetta er regla, sem hefur
SUNNHDAGUR 31. júií 1966
engan einkennisbúning. Hún
kallar sig bara Iona Commun-
ity, sem gæti verið blátt áfram
Iona samtökin á íslenzku. Þett.a
eru mjög frjálsleg samtök, en
hafa samt fastar reglur um
daglegar bænir og biblíulestur.
The Iona Community krefst
þess ekki að félagarnir afsali
sér persónulegum eignum eða
tekjum, en allir virkir þátttak-
endur reglunnar gefa tíund lil
kirkjulegra framkvæmda og í
sameiginlegan sjóð bræðraregl-
unnar.
Bræðurnir eru nú um 150,
en auk þess eru 700 „styrkt-
arfélagar" og 7000 „vinir,“ svo-
nefndir sem standa efnahags-
lega og siðferðislega að baki
samtökunum.
Iona er svo sá staður, sem
þeir eflast, læra og íhuga til
hinna margháttuðu verkefna
sinna. Þangað koma þeir aftur
og aftur til að leita styrks,
hvatningar og ráða. Og í júní
ár hvert er þar tíu daga mót
nokkurs konar ársþing reglunn
ar eða bræðrasamtakanna.
Annars eru þeir dreifðir um
allan hnöttinn, álfur og lónd
hafa þeir lagt undir sig og
starfa sem . tæknifræðingar,
prestar, læknar og kennarar til
dæmis í hinum svonefndu þró-
unarlöndum. Næsta starfsmið-
stöð samtakanna er þó í Glas-
gow og með henni ná þeir sam-
bandi við iðnverkamenn borg-
arinnar, æskulýð iðnaðarhverf-
anna, einmana fólk og nauð-
statt.
Þessi starfsmiðstöð hefur kap
ellu eða kirkju þar sem dag-
lega eru andaktarstundir og
bænatímar, ennfremur eru
þarna sjálfsafgreiðslu matstofa
og samkomusalir fyrir ýmiss
konar klúbba á vegum Iona
Community. En þar er á boð-
stólum alls konar tómstunde-
og skemmtiefni allt frá dans-
leikjum, þar sem nýtízku hljóm
sveitir skemmta til leiksýninga
og biblíulestra, en sérstaklega
er lögð stund á íþróttaiðkanir
og kappræðufundir haldnir um
málefni dagsins.
Með eyju miðaldamunkanna,
þögn hennar og frið að horn-
steini hefur með starfsmiðstöð-
inni í Glasgow heppnast að
brúa bilið milli kirkjunnar
og iðnaðarfólksins í stóriðjuver
um borga, þar sem 40 prósent
verkamanna lifa lífi sínu án
allrar snertingar við kristilega
þróun og anda af nokkru tagi.
Sé tekið dæmi um slíkar
stofnanir eða samtök, sem hér
um ræðir frá kaþólsku kirkj-
unni verður flokkurinn „Litlu
bræður Jesú“ fyrir valinu.
Hann hefur öll einkenni að eðli
og starfsemi þeirra minnihluta
flokka kirkjunnar, sem hafa
vakið athygli sem góði hlut-
inn á þessari öld.
Samtök þessi eða regia var
stofnuð um 1930, en á upp-
tök sín í boðskap manns, sem
var uppi um aldamótin síðustu
og hét Charles de Foucauld.
Hann var af fornri, franskri
aðalsætt, en hafði starfað sem
liðsforingi og landfræðingur.
Hann varð einn af bræðrum
í strangri munkareglu og lifði
sem öreigi meðal öreiga í eyði-
merkurlöndum Norður-Afríku.
Þar var hann myrtur og fleygt
nöktum í afskekkta gröf árið
1916. .
En nú hálfri öld síðar á
hann fjölda fylgjenda sem frá
250 stöðvum á jörðinni halda
því fram í fullri sannfæringu
að eyðimörkin og einveran séu
nauðsynlegur þáttur til þess
að skapa samband kirkjunn-
ar og nútímaþjóðfélags. Sá