Vísir - 21.06.1975, Blaðsíða 10

10
Visir. Laugardagur 21. júni 1975.
FYRIRGEFNING
Umsjón:
Gísli Brynjólfsson
Mattheus 18. 21-35
Þessi alkunna sa^p,
dæmisaga Jesú um skulduga
þjóninn fjallar eins og kunnugt
er um fyrirgefninguna, fyrir-
gefningu okkar á yfirsjónum
annarra — fyrirgefningu Guðs á
okkar syndum. Þetta tvennt er
samtvinnað — verður ekki skilið
að og þetta er ekki aðeins forn
kenning kirkjunnar, eins og
okkur finnst nú um sumt af
boðskap hennar — heldur er
þetta brennandi spursmáj-'enn i
dag — þetta — að hve miklu
leyti og á hvern hátt mannkyn
ið — bæði þjóðir og einstakl-
ingar — geti tileinkað sér
þessa kenningu og kröfu
kristindómsins um fvrir-
gefninguna og hagað lifi sinu i
samræmi við hana. Kenning
Jesú um þetta meginatriði er
sett fram i dæmisögu hans um
skulduga þjóninn, manninn sem
fékk hjá húsbónda sínum
uppgefna langtum hærri skuld
enhann hafði nokkra möguleika
tilað geta borgað, en krafði hins
vegar inn með harðneskju smá-
vægilega upphæð hjá náunga
sinum. Ástæðan til þess að Jesú
sagði þessa sögu var spurning
Péturs: Herra? Hversu oft á ég
að fyrirgefa bróður minum? Og
hann svarar sér sjálfur: Allt að
sjö sinnum. Það álitur hann
næsta nóg, þvi i lögmáli
Gyðinga stóðu þessi orð: t
fyrsta sinn skalt þú fyrirgefa
óvini þinum, og i annað og
þriðja sinn skalt þú fyrirgefa
honum. En brjóti hann af sér
gegn þér i fjórða sinn skalt þú
ekki fyrirgefa honum. Pétri
finnst hann þvi gera drjúgum
meira en honum er skylt með
þvi að fyrirgefa sjö sinnum.
Þannig vill hann koma til móts
við herra sinn og drottin, sýna
honum hve langt hann er
kominn áleiðis i þvi að tileinka
sér það kærleiksrika hugarfar,
sem Jesús sagði vera einkenni
hins kristilega lifs. En þessi af-
staða Péturs er á misskilningi
byggð. Hér dugar engin
upptalning á einstökum tilfell-
um, hér kemst ekki að neitt mat
á ákveðnum tölum yfirsjóna,
sem fyrirgefa skal og þar með
fullnægja öllu réttlæti. Fyrir-
gefningin er mikiu fremur
fólgin i ákveðinni hugarstefnu,
— i hjartagróinni góðvild
mannsins, i þvi hjartalagi sem
litur með augum kærleikans á
alla breytni og framkomu
náungans, opnar huga sinn fyrir
áhrifum hins guðlega kærleika
og gerist farvegur hans frá einni
sál til annarrar, svo að sam-
félag mannanna verði bræðra-
lag og samvinna en ekki úlfúö,
keppni, tortryggni og metingur.
Þannig er hin kristilega fyrir-
gefning ekki, það að gefa eftir
ákveðna tölu afbrota og yfir-
sjóna heldur hitt að þroskast svo
til samfélags við meðbræður
sina að geta litið á allan
ófullkomleika þeirra i ljósi
þeirrar elsku, sem Jesús sýndi
oss syndugum mönnum, þjálfað
sig til svo fórnfúsrar þjónustu
við mennina að vonzka þeirra
og vanþroski verði að lokum
sigraður af þeirri ifómarþjón
ustu. Þvi öll fyrir-
gefning er fólgin I þvi fyrst og
fremst að reyna aö sigra hið ilia
i öðrum mönnum með þvi góða i
sjálfum sér.
En þetta er nú hægara sagt en
gert. ósköp tekstnú mönnunum
þetta erfiðlega. Mikið sækist
mannkyninu seint þessi braut
fómar og fyrirgefningar. öll
vitum við, að torfærurnar á
þessari leið eru mannanna
mesta mein og heill mannkyns-
ins 1 framtiðinni virðist nú
meira undir þvi komin en
nokkm öðru, hvort mönnunum
tekst að yfirstiga þessar hindr-,
anir ósáttfýsinnar á leið sinni.
En hver er hvöt mannanna til
að láta fyrirgefninguna ráða i
samskiptum sinum innbyrðis i
staðinn fyrir hatrið og hefndar-
hugann? Er það bara almenn
tilfinning fyrir þvi, að fólkinu
vegni betur I samstarfi heldur
en sundrungu? Er það bara ein-
hver óljós hugmynd um það, að
manneskjan hafi það betra ef
góðvild rikir kringum hana,
heldur en ef hún er hatrinu háð?
Er það aðeins dauf vitneskja
um, að kærleikssambúð sé
réttara ástand i mannheimi
heldur en strið og deilur? Nei,
ekkert af þessu, engar slikar
tilfiningar eða hugsmiðar
virðast vera nógu sterkar til
þess að milda hjörtu mannanna
og hrifa þá út úr myrkri
hatursins og hefndarhugans.
Það er aðeins eitt, sem megnar
að gera það: Kærleikur Krists
knýr osssegir i heil. ritningu (2.
Kor. 5.14) — það er kærleikur
Guös, sem opinberaðist i lifi
Jesú og dauða, sem sýnir oss að
innsti kjarni — hið sanna eðli
lifsins höfundar er hin fórnandi
máttur hans — hin liðandi elska
hinn fyrirgefandi kærleikur,
sem i stað þess að láta endur-
gjaldslögmálið rikja þá sigri
hann illt með góðu. Að þetta sé
svo, að hinn liðandi kærleikur
Guðs, eins og hann birtist hjá
Jesú Kristi sé hinn sanni aflvaki
kærleiksins i brjóstum mann-
anna, sé hin heilaga hvöt til fyr-
irgefningarinnar i samskiptum
fólksins á jörðunni, það er vel
orðað hjá Páli (Efesusbr. 4.31):
Verið góðviljaðir hver við ann-
an, miskunnsamir, fúsir til að
fyrirgefa hver öðrum eins og
lika Guð hefur i Kristi fyrirgefið
yður.
------oOo------
Og getur nokkuð annað dugað
til að koma samskiptum
mannanna á kærleiksgrundvöll
annað en þetta, að þeir öðlist
óbrigðula vissu um það, að hinn
hæsti höfuðsmiður gengur
aldrei i sinn réttlætisdóm við
okkurá öðrum grundvelli. Hann
hefur skapað þessa veröld og
gefið okkur hana af sinni náð og
hann hefur sent okkur son sinn,
kærleiksrikan konung, svo að
hann verði öllu mannkyni hinn
óræki vottur.hinn ótvfræði boð-
beri um elsku Guðs, sem á að
verða rlkjandi lögmál i sam-
skiptum mannanna. Það sannar
okkur að kærleikurinn er ekki
nein mannleg uppfinning heldur
veruleiki Guðs. Jafnvel þótt vér
vitum aö velferð þjóðfélagsins
sé i veði stoðar það ekki, þótt
heilbrigð skynsemi segi mönn-
unum að hagsæld mannkynsins
sé undir þessu komin, að fórnin
og fyrirgefningin megi sin
meira en hatrið og hefndin,
kemur þetta allt fyrir ekki. Hér
duga með öðrum orðum engin
rhannleg ráð. Hér verður það að
gerast að viðurkenna það, að við
erum þessa ekki umkomin án
himneskrar hjálpar, án guð-
legrar leiðsagnar, að beina lifi
okkar inn á hamingjunnar
öruggu leiðir.

Prestastefna
í Skálholti
t næstu viku, nánar tiltekið á
þriðjudaginn — á Jónsmessu
verður Prestastefna Islands sett
i Skálholtskirkju kl. 2 e.h. Hún
hefst með guðþjónustu kl. 10.30
og mun standa i 3 daga.
,,Ég vona,” segir biskup i
bréfi ti'. prestanna, ,,að það
mælist vel fyrir að kveðja
prestastefnuna saman i
Skálholti. Með þvi rætist
gamall draumur. Aðstaða hefur
fram að þessu hamlað þvi, að
unnt væri að stefna prestum
saman þar til þriggja daga
dvalar. Ennþá skortir húsrými
á staðnum til þess að gistiað-
staða sé sem skyldi. Nýta
verður, auk skólans, sem að-
eins hefur gistirými fyrir 20
manns, svefnskála sumar-
búðanna. Vona ég, að menn taki
þvi vel, þótt ekki verði upp á
betra boðið. Á móti ætti það að
koma, sem staðurinn hefur að
öðru leyti að bjóða, og ánægjan
yfir þvi að geta verið saman
þessa daga á þeim helga stað.”
Prestastefna i Skálholti er
timamótaviðburður i sögu is-
lenzkrar kirkju. Megi anði kær-
leiks og fórnarþjónustu hvila
yfir henni og helga öll hennar
störf.
Eins og saklaust barn
Sumariö 1860 ferðaðist
Sveinn Skúlason ritstjóri
Norðra um Austurland. Komu
sinni að Vallarnesi lýsir hann á
þessa leið:
Þegar ég kom seinast að
Vallarnesi 1956, sá ég hinn
merka og elskulega öldung,
Guttorm prófast Pálsson, og átti
við hann langt tal og skemmti-
legt. Ég stóð þá við um kvöldið
eftir að hann var genginn til
sængur, og þegar ég ætlaði að
kveðja hann, svaf hann svo vært
á kodda sinum eins og saklaust
barn. Hin heilaga sæla góðs
manns skein á andliti honum, og
enginn óþægur draumur truflaði
værð hans. Nú hitti ég þennan
elskulega vin sofandi I kistu
sinni svefni dauðans.og beið ég
tvo daga til þess að geta fylgt
honum til grafar. Þar var
saman kontið flest stórmenni
austanlands, sýslumenn báðir
og læknirinn, prófasturinn i
Suður-Múlasýslu og átta prest-
ar. Það brennur oft við i
likræðum presta, einkum þegar
þær eru margar — og hér voru
þær átta — að mönnum virðist
margt ofhermt hinum látna til
virðingar. En i þessum ræðum
virtist mér engu lofsyrði of-
aukið.
Það voru ekki stórmenni ein,
er fylgdu prófastinum sáluga til
grafar, heldur allur þorri af
sóknarbörnum hans, og fjöldi
merkra bænda i næstu sveitum,
Samkoman var hin friðasta
fólkið, einkum kvenfólkið, klætt
vel og með smekk. öll útförin
fór vel og snillilega fram og
veitingar á eftir eins og lands-
siður er.
FRÆKORN
Reykjavíkur breiður bær.
Eyjólfur Magnússon barna-
kennari (1841-1911) var auk-
nefndur ljóstollur vegna þess,
að hann hafði um tima þann
starfa að innheimta ljóstolla
o.fl. gjöld i Reykjavikurbæ.
Eyjólfur var hágmæltur. Á efri
árum fór harin viðá um, einkum
á Suðurlandi. Eitt sinn er hann
hafði dvalið nokkurn tima i
Reykjavik og hélt aftur austur
leit hann yfir bæinn ofan af
Skólavörðuholtinu og kvað
þessa visu:
Reykjavikur-breiður-bær,
beztu kostum hlaðinn,
— heilags anda bliður blær
breiðist yfir staðinn.
Gestgjafarnir, Nor-
egur, unnu tvöfaldan
sigur á Norðurlanda-
mótinu i bridge, sem
lauki gær. Sigruðu þeir
bæði i opna flokknum
og unglingaflokki en i
kvennaflokki unnu Svi-
ar naumlega og komu
þannig i veg fyrir þre-
faldan sigur Norð-
manna.
í siðustu umferðinni sigraði
Danmörk Sviþjóð með 19-1, en
þótt undarlegt megi virðast, þá
var mikið fylgzt með hinum
leiknum, sem var Finnland —
ísland. Norðmenn sátu yfir i
siðustu umferðinni og voru þar
með komnir með 124 stig, en
Finnar urðu að vinna ísland
með 17-3 til þess að komast i 125
stig. Leiknum lauk með sigri
Finna, 14-6 og þar með var
Noregur orðirin Norðurlanda-
meistari i opna flokknum.
Röð og stig landanna var
þessi:
1. Noregur
2. Danmörk
3. Finnland
4. Svíþjóð
5. ísland
124 stig
123 stig
122 stig
84 stig
64 stig
1 unglingaflokki var islenzka
sveitin með möguleika á verð-
launasæti, þar til einn og hálfur
leikur var eftir, en ekki er ólík-
legt að taugarnar hafi farið að
segja til sin, þvi allt fór i vask-
inn i hálfleiknum sem gilti.
1 siðustu umferðinni spiluðu
þeir við Norðmenn og töpuðu
og höfnuðu þar með i fjórða
sæti. Hinn leikurinn stóð milli
Sviþjóðar og Finnlands og sigr-
uðu þeir fyrrnefndu með yfir-
burðum, eða 20 gegn -t- 3.
Lokastaðan i unglingaflokki
var þannig:
1. Noregur 144stig
2. Danmörk 137 stig
3. Svfþjóð 110 stig
4. ísland 94stig
5. Finnland 25stig
í kvennaflokki urðu úrslit
þessi:
l.Svíþjóð 84 stig
2. Noregur 80 stig
3. Finnland 44stig
4. Danmörk 19 stig
Frammistaða islenzku
sveitarinnar I opna flokknum er
hörmuleg, hverju sem um er að
kenna. Enda þótt Norðurlanda-
Er maðurinn það sem hann er, það sem
honum finnst hann vera, það sem aðrir
halda að hann sé eða það sem hann þykist
vera? Ekki kann ég neitt svar við þessum
spurningum. Hitt veit ég að það fer eftir
ýmsu, hvað mér finnst menn vera, og
hvernig mér finnst þeir vera. Það er svo
annað mál, hvort ég hef rétt fyrir mér eða
ekki.
Ég er góöi maðurinn.
Ég fæ mér fiskvinnu.
Ég afla gjaldeyris.
Ég kaupi ameriskan bil.
Ég drep mann I viet nam.
Ég kaupi rússneskt bensin.
Ég sendi rithöfund á geðveikrahæli.
Ég er góði maðurinn.
Ég held, eins og raunar fleiri hér á
lándi, að allar listir eigi rétt á sér. En mér
finnst, gagnstætt mörgum öðrum, að
(Óðinn)