Vísir - 09.10.1975, Blaðsíða 8

8
VtSIR. Fimmtudagur 9. október 1975.
# Tekjur bœnda
1973 voru 81 og
hálft prósent af
tekjum viðmiðunar-
stéttanna
# Það er 14 kr.
ódýrara fyrir bónda
að kaupa hvern
mjólkurlitra út
úr búð
# Sala á nautakjöti
á niðursettu verði
var neyðarúrrœði
# Kjötsala til
Fœreyja spillir fyrir
fœreyskum bœndum
Rœtt við Gunnar Guðbjartsson, formann Stéttarsambands bœnda:
„Árið 1973 var það besta
í sögu landbúnaðarins"
— Nú eru horfurnar hins vegar mjög slœmar
má ekki gleyma þvi, að launa-
binding var i gildi. Arið 1973 var
hins vegar mikil framleiðsla,
sala gekk vel og verðlagning
var eðlileg.
— En hverjar voru þá tekjur
bænda árið 1973, ef litið er til
viðmiðunarstéttanna?
— Tekjur bænda árið 1973
voru 81 og hálft prósent af tekj-
um viðmiðunarstéttanna. Þetta
var mjög gott ár, eins og ég
sagði áðan, Til samanburðar
má geta þess, að árið 1972 voru
tekjur þeirra 78 og hálft prósent
af tekjum viðmiðunarstéttanna.
Arið 1973 voru tekjurnar reikn-
aðar samkvæmtframtölum 4078
bænda. Meðaltalið var liðlega
565 þúsund krónur á bónda, árs-
tekjur, en viðmiðunarstéttirnar,
iðnaðarmenn og verkamenn
höföu 845 þúsund króna árstekj-
ur.
— Gunnar! Þvi er stundum
haldið fram, að litið sé að
marka skattfarmtöl bænda, þeir
séu aö verulegu leyti sjálfum
sér nægir með matvæli, og þvi
sé framfærslukostnaður þeirra
lægri en almennt gerist i land-
inu.
— Það er fjarstæða að halda
þessu fram. Eftir að niður-
greiöslur urðu svo miklar, sem
nú eru, kaupa allir bændur mat-
væli utan að. Þeir kaupa mjólk
og kjöt i verslunum. Það er
mun ódýrara fyrir þá en að taka
þessar vörur hjá sjálfum sér.
Þannig fá þeir hvern mjólkur-
litra 14 krónum ódýrari, en ef
þeir notuðu eigin mjólk. Bónd-
inn fær 55 krónur fyrir hvern
litra, en kaupir hann á 41 krónu i
útsölu. A hverju kilógrammi af
lambakjöti sparar bóndinn lið-
lega 100 krónur með þvi að
kaupa það úr sláturhúsi. Það er
þvi út i loftið að halda að hann
taki þessi matvæli hjá sjálfum
sér.
— Þú nefndir niðurgreiðslur,
fyrirbæri i efnahagslifinu, sem
mjög hefur verið umdeilt. Hvað
finnst þér sjálfum um niður-
greiðslurnar?
— Mér finnst niðurgreiðslu-
kerfið mjög vafasamt, og þegar
Gunnar Guðbjarts- arsambands bænda.
son er formaður Stétt- Hann býr á Hjarðar-
alltof langt gengið. Það er há-
mark að niðurgreiðslur nemi
vinnslu- og sölukostnaði. —
Niðurgreiðslurnar raska veru-
lega öllu verðskyni almennings,
og samkeppnisaðstöðu ein-
stakra búgreina, eins og best
kemur fram í sambandi við
nautakjötið, eða stórgripakjöt-
ið. Niðurgreiðslurnar eru i raun
og veru að eyðileggja fram-
leiðslu á nautakjöti. Verðhlut-
föll verða skökk, og bændur
missa áhuga á nautakjötsfram-
leiðslu.
# Niðurgreiðslukerfið
er mjög vafasamt,
og þegar
er of langt gengið
Sala á nautakjöti á niðursettu
verði var neyðarúrræði. Þessi
útsala var kannski ekki eðlileg,
en það var betra að selja kjötiö
á þennan hátt en að láta það
eyðileggjast.
— En ef við vikjum þá aö sölu
lambakjöts til útlanda, til dæm-
is Færeyja. Finnst þér ekki
fáránlegt, að hægt skuli að
kaupa ódýrara islenskt lamba-
kjöt i Færeyjum en hér á ís-
landi?
— Það er rétt, að það er hægt
að kaupa lambakjöt i Færeyjum
á lægra verði en hér þekkist.
Þessi kjötsala til Færeyja hefurl
spillt fyrir færeyskum bændum
og valdið þeim erfiðleikum.
— Af hverju er þetta þá gert?
— Við seljum kjötið til Fær-
eyja meðal annars vegna
birgðasöfnunar hér heima og
vegna skorts á frystirými i
sláturtiðinni. Þá má geta þess,
að sum sláturhús fullnægja ekki
þeim kröfum, sem gerðar eru á
öðrum mörkuðum erlendis.
Færeyingar gera litlar kröfur i
þessum efnum, og þangað er
hægt að selja kjöt, sem ekki yrði
keypt annars staðar.
— Þið safnið birgðum af kjöti
felli i Miklaholtshreppi,
en verður að dveljast
langtimum saman i
Reykjavik vegna starfs
sins. Hann hefur komið
mjög við sögu i orra-
hrið landbúnaðarmál-
anna siðustu mánuði.
Margt er eftir honum
haft af þeim vettvangi,
einkum þegar hann
hefur svarað gagnrýni
aðsópsmikilla and-
stæðinga stefnu þeirr-
ar, sem fylgt er i land-
búnaðarmálum. Visir
átti viðtal við Gunnar
Guðbjartsson nú i vik-
unni, og fer það hér á
eftir.
r
#A þessu óri hefur
mjólkurframleiðslan
minnkað um 3%
— Margir halda þvf fram,
Gunnar, að afkoma bænda sé
yfirleitt mun betri en þeir sjálfir
vilja veradáta. Hvernig var af-
koma þeirra á siðasta ári?
— Við höfum enn ekki fengið
launaúrtak frá síðasta ári. Það
kemur stundum seint frá skatt-
inum. Hins vegar litur út fyrir,
að afkoman verði heldur lakari
en árið 1973, sem var besta ár i
sögu landbúnaðarins.
Dýrtiðarspennan var mikil i
fyrra. Hækkanir á rekstrar-
gjöldum komu ávallt á undan
öðrum hækkunum. Bændur töp-
uðu þvi verulegu fé á rekstrar-
vörum, þar eð hækkanir á af-
urðum þeirra komu ekki inn i
verðlagið fyrr en 20. ágúst. Þá