Tíminn - 30.10.1966, Blaðsíða 6

SUNNUDAGUR 30. októbcr 1966
TÍMINN

i

Yalta, Odessa.
Það var á 18. degi ferðarinn
ar, sem Baltika sigldi inn í
Svartahafið í átt að borginni
Yalta á suðurströnd Krímskaga.
Nokkur óróleiki greip um sig
meðal farþeganna, er við fór-
um að nálgast Sovétríkin, og
einstaka maður lýsti því yfir,
að hann ætlaði alls ekki að
stíga fæti sínum á rússneska
grund. Nokkur brögð voru að
því, að fólk óttaðist frekju og
ágengni sovézkra tollyfirvalda,
ekki svo að skilja, að ætiun-
in væri að hefja stórfellt smygl
inn í Rússland heldur hafa
menn skiljanlega imugust á
GREIN
FRÁ
BALTIKA
flóknum formsatriðum og nær
göngulum spurningum erlendra
tollyfirvalda og þau rússnsku
bu vera fram úr hófi tortrygg-
in og ósvífin. Einhvern veg-
inn kom upp sá kvittur að toll-
arar rússneskir hygðu á alls-
herjar leit hér um borð og
myndu hirða allt lauslegt
jaifnvel koníakspela, sem þeir
fyndu í kojum. Þetta fæddi
af sér talsverða ringulreið en
að lokum féllust menn á, að
frernur iitlar líkur væru á þessu
enda væri það laglegt, ef Rúss
ar meðhöndluðu svona kurteis-
lega alla ferðamannahópa, er
til landsins kæmu. Þegar til
kastanna kom, var engin
tollskoðun, menn áttu bara að
skrifa á miða.hversu mikinn
gjaldeyri þeir hefðu með sér
í land, og þessir miðar voru
reyndar ekki hirtir, fyrr en
lagt var upp frá Odessa rúm-
um þremur 'sólarhringum síð-
ar. En á hinn bóginn var
vegabréfseftirlitið ákaflega
furðulegt, svo að ekki sé meira
sagt. Þrír menn voru látnir
sitja vörð um landganginn, og
þar máttu þeir sitja nótt og
dag, meðan skipið var í höfn,
og gæta þess vendilega, að eng
inn kæmist frá borði án þess
að hafa látið af hendi vega-
bréf sitt og í staðinn fyrir þau
fékk hann númeraða miða. Er
fólkið gekk um borð, átti það
að skiila miðunum, og fékk
þá passann sinn afhentan á ný,
þó ekki fyrr en varðmennirnir
höfðu gengið rækilega úr
skugga um, að um rétta aðila
væri að ræða og engin brögð
yæru í tafli. Eins og gefur að
skilja, tafði þetta mjög allar
ferðir fólks í land og um borð
aftur, venjulega þurfti maður
að hanga í biðröð í 10 mínútur
eða lengur, áður en maður fékk
afgreiðslu.
Kórinn gerði stormandi iukku.
Séð frá borði virðist Yalta
hreinasta himnaríki á jörð,
náttúrufegurðin á þessum slóð-
um er svo mikil, að henni verð
ur ekki með orðum lýst, há
tignarleg fjöll að baki og í
skógi vöxnum hláðum þeirra
falleg og reisuleg hús. Á ke.is-
aratímabilmu áttu margir aðals
menn sumarhallir á þessum
fagra stað, en nú á dögum er
Yalta griðarstaður sjúklinga,
og höllunum hefur verið breytt
ií heiisuhæli. Loftslagið á
Krím' þykir einstaklega heil-
næmt og gott fyrir sjúklinga
og heilsuhælin í borginni og ná
grenni skipta tugum, en jbúa
tala Stór-Yalta er um 100
þús.
Þessa tvo daga, sem við dvöld
umst í Yalta fórum við í
nokkrar könnunarferðir um
borgina og nágrenni. Okkur var
boðið -að dreypa á 12 tegund
um Krím-víns, frá Ríkisbúinu
Massandra, þá sáum við heilsu
hæli, merkilegasta grasgarð í
Sovétríkjunum, minjasafn rit
hötundarins Tsjefcovs, höll Var
ansofs greifa, og einnig sáum
við höllina, þar sem Jaltaráð-
stefnan var haldin, en hún ef
nú eitt af fjöimörgum heilsu-
hælum í borginni. Og að kvöidi
hins 14 október hélt svo Karla
kór Reykjavíkur tónleika í
Yalta, sína fyrstu tónieika í
il, að það var með herkjum,
að eiginkonur kórfélaganna
fengju miða. Er skemmst frá
því að segja, að söngurinn
gerði stormandi lukbu, og segja
ýmsir gárungar, að sem betur
fer, hafi ekki verið þak á hús-
inu, því að annars væri ekiki
að vita, hvað gerzt hefði við
öll þessi fagnaðarlæti. Eink-
um urðu Rússarnir hrifnir af
einsöng Guðmundar Guð-
jónssonar, og var hann marg-
klappaður upp. Mega þessar
afbragðsgóðu undirtektir vera,
mjög mikill heiður fyrir kór-
inn, því að eins og allir vita,
standa Rússar mjög framar-
lega á sviði tónlistar og hafa
löngum átt afburðagóða söngv
ara.
Vildu kaupa gjaldeýri og Vest-
uriandavörur.
Kvöldið sem tónleikarnir
voru, notuðu flestir farþeg-
arnir til að rannsaka næturlif
ið í Yalta. Það vakti furðu
flestra, þegar inn í borgina var
bomið, hversu gífuriegur mana
fjöldi var á götunum, ungir og
gamlir Rússar þrömmuðu frarn
og aftur um götur borgarinnar,
og manni virtist sem meirihluti
íbúa þessarar litlu borgar væri
á skemmtigöngu. Þetta var ekki
ósvipað og á 17. júní heima í
Reykjavík að öðru leyti en því,
að klæðnaður fólksins stakk
talsvert í stúf við það, sem við
eigum að venjast hversdagslega
hvað þá á tyllidögum. Við sá-
um enga dæmigerða táninga,
og það er greinilegt, að enginn
Karnabær hefur verið settur
upp á Yalta, og af klæðaburði
kvenþjóðarinnar má ráða, að
hún hefur litla hugmynd um,
hvað er að gerast í tízkuheim-
inum. Er við höfðum gengið um
góða stund, og virt fyrir okbur
næturiífið, vatt sér að okkur
ungur maður og spurði okbur
laumulega á nokbuð góðri
ensku, hvort við ættum dol-
ara, pund eða erlendan fatn-
að til að selja. Þetta kom vita-
skuld nokkuð illa við okkur,
og við þvertóbum fyrir að eiga
nokkuð slíkL En stráksi var
efcki af baki dottinn, hann
þreif í peysu einnar konunnar,
og sagðist skyldu borga hana
vel, ef hún vildi selja hana.
Er við höfðum snúið hanu af
okfcur, leið ekki á löngu unz
annar ávarpaði okkur í sams
konar erindagerðum, og
skömmu síðar kom sá þriðji.
Það er greinilegt, að fólkið
í Yalta og eflaust víðar í land-
inu þyrstir eftir erlendum
gjaldeyri og nauðsynjavör-
um. En maður þarf ekki ann-
að en líta í verzlunarglugga,
til að skilja þessa fikn. Vam-
ingurinn er óttalega lélegur og
ósmekklegur og allar munáð
arvörur fram úr hófi dýrar. Við
sáum mann kaupa sér hálfa
karamellu inni í einni búð-
inni, og verðið á henni var eins
og á hálfum karamellupoka
í Englandi. Skemmtistaði eru
fáir í Yalta, og fremur ósmekk
legir. Það voru aðeins örfáir
farþeganna, sem lögðu leið sína
þangað, og þeir voru Utið hrifn
ir, verðlagið þar var gífuriegt,
og þar við bættist, að stöð-
unum var öllum lokað á bristi
legum táma.
— Odessa.
Næsti viðkomustaður var Od
essa. Við höfðum þar tveggja
daga viðdvöl og var það skoð
un margra, að það hefði verið
tveimur dögum of mikið, því
að þarna hefði ekkert verið að
sjá. Það voru nú reyndar alls
ekki allir á þeirri skoðun, og
enda þótt borgin hafi ekki uíjp
á krassandi næturlíf og girni-
legar verzlanir að bjóða, og sé
engin sjarmerandi sællífisborg,
er þó eigi að síður mjög gam-
an að hafa komið þangað, og
fengið dálitla nasasjón af dag-
legu lífi íbúanna í rússneskri
stórborg. Tveggja daga viðdvöl
er að visu alltof stuttur tími
til að maður geti mótað sér
fulla skoðun á ástandi íbú-
anna og högum þeirra, en
glöggt er gests angað, og á
tveimur dögum getur það séð
ótrúiega margt. Við komum
flest til Rússlands með fast-
^ mótaðar skoðanir, margir sann
færðir um, að landið og þjóð-
skipulagið hefði sér lítt eða
ekbert til ágætis, aðrir sann-
færðir um hið gagnstæða. Það
er trúa mín, að skoðanir flestra
hafi beðið einhvem hnekki,
sumir sjái nú að ástandið
þarna sé ebkert sannfcallað sæl
unnar ríki. Eftir nokbuiTa tíma
skoðunarferð fyrri daginn kom
umst við að raun um, að Od-
essu vantar efcki nema eitt at-
riði til að geta talist fremur
faUeg borg. Hún hefur vissu-
lega af mörgum fallegum bygg
ingum að státa, en óhreinlæt
ið er þama mjög almennt, hús-
inn í gamla borgarhlutanum er
Mba við haldið, götur illa sóp-
aðar og þar fram eftir göt-
unum, fólkið sem maður sá á
götum borgarinnar var ósköp
keimlíkt þvi, sem við sáum í
Yalta, ósmekblegt og fremur
óræstislegt, og ber þess mBis
ekki merki að það séu þegnar
sæluráfcis. Á hinn bóginn sá-
um við enga tötrum fclædda
menn, allir virtust ósköp svip-
aðir að þessu leyti.
Á rússneskum skemmtistöð-
um.
Um kvöldið fóra flestir úr
oikfcar hóp að horfa á ballet-
inn Svanavatnið og komu stór-
hrifnir til balca. Við vorum
Á þiljum Baltika.