Vísir - 10.11.1975, Síða 6

6
Visir. Mánudagur 10. nóvember 1975.
vísm
(Jtgefandi: Reykjaprent hf.
Framkvæmdastjóri: Daviö Guðmundsson
Ritstjóri og ábm: Þorsteinn Páisson
Ritstjóri frétta: Arni Gunnarsson
Fréttastjóri erl. frétta: Guðmundur Pétursson
Auglýsingastjóri: Skúli G. Jóhannesson
Auglýsingar: Hverfisgötu 44. Simar 11660 86611
Afgreiðsla: Hverfisgötu 44. Simi 86611
Ritstjórn: Siðumúla 14. simi 86611. 7 linur
•
Askriftargjald 800 kr. á mánuði innanlands.
í lausasöl u 40 kr. eintakið. Blaðaprent hf.
Veiðiheimildir og
viðskiptasamningar
Samningar þeir sem i gildi eru við aðrar þjóðir
um takmarkaðar veiðiheimildir innan fiskveiðilög-
sögunnar falla úr gildi i þessari viku. Veruleg óvissa
er nú rikjandi um framvindu samningamálanna
einkanlega að þvi er varðar breta og vestur-þjóð-
verja. Einsýnt er, að nýir samningar verða ekki
gerðir fyrir fimmtud., nemaveruleg umskipti verði.
Bresk stjórnvöld hafa veifað dæmalausum hótun-
un um herskipavernd ef samningar takast ekki.
Yfirlýsingar af þvi tagi eru sannarlega ekki til þess
fallnar að auðvelda lausn deilunnar. Vestur-þjóð-
verjar hafa á hinn bóginn hopað allverulega, en til
skamms tima voru þeir miklum mun aðgangsharð-
ari en bretar.
Rikisstjórnin og samninganefnd hennar hafa
haldið rétt á spilunum fram til þessa. Það er bæði
rétt og skynsamlegt að freista þess að leysa þessa
þrætu með friðsamlegum hætti. Við setjum eðlilega
ströng skilyrði fyrir hugsanlegum skammtima
veiðiheimildum.
Á sama tima og algjör óvissa rikir um hugsanlega
samninga við breta og vestur-þjóðverja lýsir ráðu-
neytisstjóri viðskiptaráðuneytisins
yfir þvi á fundi Friverslunarbandalagsins, að is-
lendingar kynnu að neyðast til þess að endur-
skoða þátttöku sina i efnahagssamvinnu Evrópu-
rikja. Þetta er i samræmi við fyrri yfirlýsingar
rikisstjórnarinnar um þetta efni, og er i beinum
tengslum við landhelgisdeiluna.
Tollaivilnanir þær, sem við eigum að njóta sam-
kvæmt viðskiptasamningi okkar við Efna-
hagsbandalagið, hafa ekki komið til framkvæmda.
Bandalagið hefur sett það skilyrði fyrir gildistöku
samningsins, að samkomulag náist um fisk-
veiðiréttindin hér við land. Með þessari einstreng-
ingslegu afstöðu eru Efnahagsbandalagsþjóðirnar i
raun réttri að gera tilraun til þess að þrengja okkur
út úr þessu samstarfi.
Þó að við séum reiðubúnir til samninga um mjög
takmarkaðar veiðiheimildir innan nýju fiskveiði-
lögsögunnar kemur að sjálfsögðu ekki til alita að
hvika frá settu marki i landhelgismálinu vegna
þessa. Á hinn bóginn verðum við að gera okkur
grein fyrir þvi, að áframhaldandi óvissa um lausn
landhelgismálsins getur haft veruleg áhrif á utan-
rikisviðskipti okkar ogýmsar greinar isl.atvinnulifs.
Vegna þessarar einstrengingslegu afstöðu Efna-
hagsbandalagsrikjanna mótaði Matthias Bjarnason
sjávarútvegsráðherra þá skynsamlegu afstöðu að
ganga ekki til samninga við eina þjóð bandalagsins
án þess að viðskiptaþvingunum yrði aflétt um leið. í
þessu efni urðu okkur á mistök, þegar samið var við
breta 1973. Þjóðverjar gátu þá stöðvað gildistöku
tollaivilnananna, en bretar fengu hér samtimis
veiðiheimildir.
Stefna núverandi rikisstjórnar á að koma i veg
fyrir að slik mistök endurtaki sig. Löndunarbann
vestur-þjóðverja, sem aflétt var fyrir skömmu,
kom fyrst og fremst niður á þeim sjálfum þegar á
reyndi. Þeir þurfa einfaldlega á fiski frá okkur að
halda. Þá er einnig á það að lita, að fiskimenn og út-
gerðarmenn i Bretlandi hafa sett fram óskir um 200
sjómilna fiskveiðilögsögu.
Þegar þessar staðreyndir eru hafðar i huga, má
ljóst vera, að rikisstjórnir þessara tveggja rikja
hafa ekki aðstöðu til þess að sýna sama þvergirð-
ingshátt og áður i þessu máli. Það á þvi að vera unnt
að ná viðunandi samningum og leiða deiluna þannig
til lykta á friðsaman hátt.
Þó vitað sé um fólk
sem hefur reykt lengi án
þess það ylli þvi alvar-
legum sjúkdómum, eru
hinir miklu fleiri, sem
hafa fengið að kenna á
afleiðingunum.
Á Vifilsstöðum er
fjöldi slikra sjúklinga.
Sumir fá bót, eða nokkra
heilsu, aðrir eiga fram-
undan algjöra örorku.
Visismenn heimsóttu
Vifilsstaði og ræddu
við þrjá sjúklinga þar.
Augnabliksánægjá
Sigriður Ingimarsdóttir: „Ég
er búin að reykja i þrjátiu, fjöru-
tiu ár,en nú er ég hætt. Ég hef oft
reykt yfir pakka á dag, sérstak-
lega seinni árin, eftir að heilsan
bilaði. Þá reyki ég meira.
Þegar ég byrjaði vissi ég ekki
að þetta væri hættulegt. Ég furða
mig á aukningu reykinga nú þeg-
ar fræðslan er orðin svona mikil.
Það er hörmulegt að horfa upp á
ungtfölk reykja sér tilöbrta, ungt
fólk ætti skilyrðislaust ð láta
þetta eiga sig.
Reykingar eru vam, ekkert
nema augnabliksánægja. Mig
hefur oft langað til að losna við
reykingarnar, en alltaf fallið i
sama farið aftur, þar til nú.
Ég var með snert af berkla-
veiki, við reykingarnar myndað-
ist siðan tjara i lungunum og
bólga. Ég hef fengið slæm köst
undanfarin ár og tvisvar verið
flutt hingað áður mikið veik af
lungnabólgu. Ég veit að ég væri
laus við þennan sjúkdóm ef ég
hefði ekki reykt.
Sigriðrr
Ekki áródu.
aðeins reym lan
Ég finn það hér á Vifilsstöðum
að það er allt fyrir mig gert og vel
hugsað um mann. En fólk verður
lika að hugsa um, hvað það getur
sjálft gert, ekki bara hvað aðrir
gera fyrir mann.
Eftir að ég hætti að reykja liður
mér miklu betur. Ég hef betri
öndun og betra súrefnisþol. Nú
veit ég bæði hvað er að reykja og
að reykja ekki og ég ætla ekki að
byrja aftur. Þetta eru engin
áróðursorð, þetta er reynslan.”
Asminn kom
af reykingum
Jónatan ólafsson: „Ég byrjaði
að reykja sextán ára gamall og
reykti i yfir þrjátiu ár. Ég var
músikant og var alltaf i reyk, þá
þótti fint að reykja og ég byrjaði
til að vera eins og aðrir.
Það var aldrei talað um hætt-
una af reykingum þá. Ég reykti
einn til einn og hálfan pakka á
dag. Nú er ég hættur þvi, en fæ
mér einstaka sinnum pipu á
kvöldin. Það er meiri munur en á
degi og nóttu að reykja eða reykja
ekki.
Það getur enginn hætt fyrir
aðra, hver og einn verður að
Jónatan
Allt niður í
fimmtán ára
„Yfirleitt er það fólk sem
hingað kemur vegna sjúkdóma
af völdum reykinga nokkuð full-
oröið. Stafar það af þvi, að þess-
ir sjúkdómar þurfa nokkurn
tlma til að verða svo alvarlegir
að sjúkrahúsvistar sé þörf. Þó
fáum við hér inn fólk um tvitugt,
og jafnvel niður i 15 ára gam-
alt,” sagði Hrafnkell Helgason,
yfirlæknir á Vifilsstöðum, i við-
tali við Visi.
A Vifilsstöðum eru milli 60 og
70 lungnasjúklingar og lang-
flestir þeirra eru með sjúkdóma
af völdum reykinga, það er að
segja langvinna barkabólgu,
lungnaþan og lungnakrabba-
mein.
„Iflestum þessara tilfella má
segja að þetta fólk hefði ekki
fengið þessa sjúkdóma, ef það
hefði ekki reykt. Auk þeirra
dvalarsjúklinga sem hér eru,
koma fimm daga vikunnar á
göngudeild milli tuttugu og
þrjátiu manns.
Að sjálfsögðu eru margir slik-
irannars staðará landinu, bæði
á sjúkrahúsum og þeir sem ekki
leita til læknis,” sagði Hrafnkell
Helgason.