Lesbók Morgunblaðsins - 22.11.1925, Qupperneq 4

4
LESBÓr MORGUNBLAÐSINS
22. nðv. '25
fUlllliiUllllllllllllltlllllllllll
MANIFEST. FARMSKÍRTEINI. =
UPPRUN ASKÍ RTEINI. ==
Fjölritunarpappír (doplicator) i folio og 4 to. Þerri- =
pappír, skorinn niður ókeypis, eftir óskum. Karton, =
limpappír, kápupappír, prentpappír, skrifpapp- =
ir, ritvjelapappír, alt í rnörgum litum. Nafnspjöld, =
ýmsar stærðir llmslög, stórt úrral. Faktúru- og reikn- ==
ingseyðublöð, þverstrikuð og óþverstrikuð
selur ÍSAFOLOARPRENTSMIÐJA H.F. - SÍMI 48. |

Þú5und ára hátíð fllþingis.
IlauflsynÍEgur undirbúningur.
Eftir rúm fjögur ár eiga íslend-
ingar að halda hátíðlegt þúsund
ára afmæli alþingis. Er þetta svo
merkilegur atburður í sögu þjóð-
arinnar og í veraldarsögunni yf-
irleitt, að minnast verður hans á
veglegan hátt. Afmælið á að verða
merkasta hátíð þessarar aldar —
annað er fslendingum ekki vansa-
laust. Og það er í lófa lagið, að
gera hana svo úr garði, að hún
verði íslendingum til sóma út á
við og efli kynni manna af land-
inu meira en nokkur athurður
hefir gert til þessa.
Hinsvegar er það ískyggilegt
hve hljótt er um málið enn þá.
í blöðum heyrist varla ymprað á
því og þá varla heldur manna á
milli. Hið eina sem gert hefir
verið er það, að kosin hefir verið
svokölluð Þingvallanefnd, en
starfi hún nokkuð þá starfar hún
í of miklu hljóði.
En öllum má vera ljóst, að und-
irbúningur slíkrar hátíðar sem
þessarar verður ekki gerður í einni
svipan. Þegar sýningar sem nokk-
uð kveður að eru haldnar erlend-
is, tekur undirbúningur þeirra
mörg ár. Og þá veitir ékki síður
af tímanum hjer, þar sem fyrir
svo mörgu þarf að hugsa, sem
ekki beinlínis kemur sjálfri há-
'tíðinni við, en þarf þó að fram-
kvæmast áður en hún verður hald-
in. Pjögur ár eru því síst of lang-
ur tími til undirbúnings. Fyrir
næsta alþingi þurfa að liggja end-
anlegar tillögur um alla tilhögun
á hátíðinni og undirbúningi henn-
ar og framkvæmdir að hefjast á
komandi sumri. Skal hjer leitast
við að sýna fram á að ekki er
of djúpt tekið í árinni með því
að benda á sumt af því, sem óhjá-
kvæmilegt er að framkvæma.
Það mun • vaka fyrir mörgum,
að viðurkvæmilegt sje að halda
allsherjar sýningu íslenska í sam-
bandi við minningarhátíðina. —
Mundi það fyrir ýmsra hluta sak-
ir verða erfitt að hafa þessa sýn-
ingu á Þingvöllum og yrði hún
því að verða í Reykjavík eða
mestur hluti hennar. Og hjer
yrði um sýningu að ræða, sem
krefðist sjerstakrar byggingar og
bygginga, því býsna lítill hátíða-
bragur mundi verða á því, að
kúldra sýningarmununum saman
í Barnaskólanum, eins og gert
hefir verið að undanförnu. Það
er býsna inargt sem umbóta þarf
við í Reykjavík til þess að hún
geti mætt hátíðahaldinu svo
skammlaust sje. pví fullyrða má,
að meira aðstreymi verði af út-
lendum mönnum hingað sumarið
1930, en menn gera sjer í hugar-
lund, og það yfirlcitt fólk af betra
tagi, þar á meðal opinberir gestir
frá öðrum þjóðum, sem stjórnin
verður að bjóða á hátíðina. Land-
ið á ekkert stórhýsi, sem hentar
við slík tækifæri og bærinn ekki
heldur, og varla er þess að vænta,
að ráðhús verði komið upp í Rvík
eftir fjögur ár. En vandað ný-
tísku gistihús verður bærinn að
hafa eignast fyrir þann tíma,
annaðhvort fyrir tilstilli einstakra
manna eða á annan hátt. Gisti-
húsleysið er orðið bænum bæði til
baga og vansa og ástæðulaust að
láta við svo búið standa, því vit-
anlega getur slíkt fyrirtæki borg-
að sig vel. Og menn verða að
muna að 1930 verður Reykjavík
að geta hýst mörg hundruð gesta,
jafnvel þúsundir.
Menn hafa gert sjer vonir pm
að Þjóðleikhúsið nýja gœti verið
komið upp 1930, og er það bráð-
nauðsynlegt. Leiksýningar og
hljómleikar verða að. fara fram
í sambandi vjð hátíðahöldin og
sem stendur er ekki í neitt hús
að venda með slíkt. En mjög hef-
ir leikhússtjórnin hljótt um sig,
þó tími sje tilkominn að efna til
samkepni utanlands og innan um
frumdrætti að húsinu. Leikhúsi
verður ekki hróflað upp á einu
sumri eins og íveruhús-kumbalda
inni við Grettisgötu.Það á að vera
hús sem getur verið bænum o£
landinu til sóma um ófyrirsjáan-
legan tíma. En verði því flaustr-
að af þegar í eindaga er komið
getur það ekki orðið öðruvísi en
bænum til skammar og þeim til
leiðinda, sem að málinu standa.
Þá er að minnast á Þingvelli.
Margt hefir verið ritað um þann
stað og verndun hans undanfarin
ár, en nú er sem værð hafi færst
yfir málið, þ. á. m. þjóðgarðshug-
myndína o. fl. — Hvað sem því
líður vita menn, að það er flestra
vilji að hlynna að þessum stað og
víst er líka um það, að hann
verður látinn búa lengi að þeim
umbótum sem gerðar verða þar
fyrir 1930. Fyrstu „umbæturnar"
eru vitanlega þær, að rífa og
flytja burt Valhöll, konungshús-
rí og aðra kumbalda, sem reistir
hafa verið á völlunum. Þá er það
næst að jaína við jörðu staðar-
húsin Öll, þar á meðal kirkjuna.
Þau eru Öldungis ósamboðin staðn
um, til að sjá eins og hrúga af
umbúðaköSsum. Á Þingvöllum
verður að vera prestsetur sem fyr-
irmynd er að ytra útliti, bygt í
fornlegum og sviphreinum stíl, er
orðið gæti fyrirmynd bygginga á
öðrum prestsetrum landsins. ping-
vellir eru orðnir sá blettur lands
ins, sem allir útlendingar kynn-