Lesbók Morgunblaðsins - 22.11.1925, Blaðsíða 6

LBSBðK MOBOUNBLAÐSINS
22. nóv. '26.
Munið eftir
þessu eina
innlenda fjelagi
t>egar þjer sjó- og bruna-
tryggið.
Pósfthólf 417 og 574.
Simnefnii Insurance.
Fyrir 50 árum.
Þegar Thorvaldsensmyndin var afhjúpuð.
é
Merkistíðindi þóttu það, sem
vonlegt var, er Thorvaldsens-
myndin var afhjúpuð hjer á Aust-
urvelli.
En að Reykvikingar muna dag-
inn, er að miklu leyti hinu góð-
kunna Thorvaldsensfjelagi að
þakka.
Eins og getið var um hjer í
blaðinu á fimtudaginn, var fje-
lagið stofnað af konum þeim, sem
höfðu það á hendi, að prýða
myndina og Austurvöll ,við þetta
tækifæri.
Þannig er frá því sagt í ísafold:
Fótstallurinn var allur þakinn
blómsveigum. Þar á meðal var
einn frá leiði Thorvaldsens í
ILaupmannahöfn, sendur lands-
höfðingjanum. Auk þess var eigi
einungis ræðustóllinn prýddur
með lyngfljettum, heldur var girt
með þeim alt í kring um völlinn,
enda hafði fjöldi af heldri konum
bæjarins setið við marga daga að
búa þetta til, og lestaferð farin
upp í sveit eftir lynginu.
Frá athöfninni er sagt á þessa
leið:
Thorvaldsensmyndin var af-
hjúpuð 19. þ. m., eins og til stóð.
Snemma morguns var komið upp
flagg á nálega hverju húsi í bæn-
nm, líkt og við konungskomuna
í fyrra. Þegar leið að hádegi tók
fólk að þyrpast saman á Austur-
'völl, er allur var luktur flðggum
og blæjum, og varð það mikill
söfnuður, þar á meðal fjöldi að-
komufólks, eigi einungis úr nær-
sveitunum, heldur jafnvel lengra
að. Kl. 12 kom landshöfðingi,
biskup og amtmaður, allir á við-
hafnarbúningi (gaila), og þá bæj-
arstjórn Reykjavíkur; námu þeir
staðar við ræðustól, er reistur var
á vellinum, skamt frá mynda-
styttunni, er afhjúpa skyldi. Síð-
an byrjaði athöfnin á því, að söng-
fjelagið „Harpa“, er herra Jónas
Helgason stendur fyrir, söng 1.
erindið af kvæði, er Steingr. Thor-
steinsson hafði ort til hátíðar
þessarar. Að því búnu steig bisk-
up í ræðustólinn, og mælti á þá
leið, að reyndar hefði þjóðhátíð
vor í fyrra verið fyrst og fremst
hátíð endurminningarinnar, en
hún hefði þó einnig þýðingu fyrir
yfirstandandi og ókominn tíma,
einkum vegna komu konungsins,
sem bera mimdi landi voru bless-
unarríka ávexti og jafnan geym-
ast í hjartanlegri endurminningu
allra Islendinga; og í öðru lagi
sakir gjafar þeirrar frá bræðrum
vorum í Danmörku, sem nú ætti
að afhjúpa og landshöfðingi vor
ætlaði að afhenda bæjarstjórn
Reykjavíkur. Gjöf þessi lýsti ekki
einungis veglyndi og bróðurhug
gefendanna til vor, heldur væri
hún einnig sjerlega vel valin og
einkar hentug til að éfla braíðra-
þelið milli vor óg Dana. Thorvald-
sen hefði verið hálfur íslendingur
hálfur danskur. Hann hefði sam-
einað í sjer báðar þjóðirnar, og
ætti hann (mynd hans) að verða
eínskonar friðarbogi milli land-
anna. Þá fór hann nokkrum orð-
um um atgervi og ágæti Thorvald-
sens, og benti loks til þess, að á
rnynd þessari styddist hann við
vonina (gyðju vonarinnar) hina
kristilegu von því heiðingjar ættu
enga voa til. Þetta væri fögur
hugsun sem geymdi í sjer bend-
ingu frá bræðrum vorum, gefend-
unum að vjer skyldum fara að
dæmi Thorvaldsens og styðja oss
við vonina er við legðum út á hið
nýja lífsskeið í sögu þjóðar vorr-
ar, önnur þúsund ár, skyldum
vona gæfu og blessunar handa
landi voru um ókomnar aldir, en
jafnframt ætti það að minna oss
á þá skyldu vora að styðja sjálf-
ir að öllu megni að því að vonin
rættist. Hann lauk ræðu sinni með
nokkrum innilegum bænarorðum
þar að lútandi.
Þá var svipt hjúpnum af mynd-
inni, og laust þá öll mannþyrp-
ingin upp fagnaðarópum.
Síðan var sungið það sem eftir
var af kvæðinu og stje landshöfð-
ingi þá í stólinn. Hann mælti á
þessa leið:
„pessa mynd Bertels Thorvald-
sens hins mesta listasmiðs Norð-
urlanda, og hins nafnfrægasta
allra þeirra manna sem ættaðir
eru frá íslandi á þúsundára-há-
tíð laúdsins, og sem nú stendur
ljómandi fögur fyrir augum vor-
um, og, á að standa oss og niðj-
um vorum til vitnisburðar um
bróðurlega hluttekningu Dana í
þjóðhátíð vorri — þessa mynda-
styttu hefi' jeg þá æru fyrir hönd
gefendanna að afhenda hinni
héiðruðu bæjarstjórn Reykjavík-
urkaupstaðar og fela henni á
hendur fyrir hönd íslands að varð
veita og vernda þennan dýrmæta
minnisvarða um ókominn tíma."
Þá gekk Árni landfógeti Thor-
steinsson upp í ræðustólinn og
lýsti því yfir fyrir hönd bæjar-
stjórnarinnar, að hún tæki að sjer
að varðveita og vernda myndina,
jafnframt og hún þakkaði gjöfina
í nafni Iandsins. „Lifi géfendurn-