Lesbók Morgunblaðsins - 13.05.1928, Síða 3

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
147
arinnar gjalda sjélfum sjer 200*-
BOO Jjús. kr. á ári ril þess að ráða
frain.iir vhndamálum Jijóðarinnar.
Uessir fulltrúar þyrftu helst að
hafa allir bæði J)j-óðlegan og heims
borgara lmgsunarhátt. Þess vegna
er þeim einnig ]>örf á meira hraða
í þjóðlíf'i voru. Hver góð og göfug
liugsun ágætustu manna vorra
]>arf að strevma um ])jóðlíkamann.
Vjer )>url'um að iírva blóðrás ]>jóð-
arinnar. Um tlOUO bæmlabýli eru
dreifð um landið. Með útvarpi
þurf'um vjer að tengja öll ]>essi
býli saman. Ríkið á að stuðla að
]>ví, að hver einasti bóndi á land-
inu, er þess hefir þörf, geti feng-
Gegnum Njöprvasund.
. Þegar við fórum frá Þýskalandi
til Kanarieyja, var okkur í sjálfs-
vald sett hvort við vildum heldur
fara lieim til Helgoland aftur eða
tii Pola við Adrtahaf.
Nú var svo komið að við urð-
um að leita hafnar og taka ákvörð-
un nm það, hvor leiðin skvldi kos-
in. Til Ifelgoland var mörgum
sinnum öruggari leið, en ef við
áttum að fara norður fyrir Hjalt-
land þá var leiðin svo löng, að
liæpið var að olíubirgðir okkar
entust, og ekkert mátti út af bera.
Walter kafbátsstjóri afrjeð því að
fara heldur til Pola, þótt ekki
væri árennilegt að fara í gegn
um .Njörvasund (Gibraltatsuncl),
sem Bretar höfðu lokað með marg-
földum skipagirðingum landa á
milli. Að vísu var ekki að óttast
tundurdufl nje kafbátanet, því að
straumur er svo mikill í sundinu
að net og tundurdufl haldast þar
ekki. En á hinn bóginn er undir-
straumúr 1 gegnum sundið, úr
Miðjarðarhafi og út í Atlantshaf,
svo stríður að hættulegt er fyrir
kafbáta að sigla þar neðansjávar.
Yarð því að treysta á guð og gæf-
una og fara í gegnum sundið ofan-
ið sjer útvarpstæki, og útvarps-
stoð að vera rekin af ríkinu til
trvggingar ]>ví, að hver einasti ís-
lendingur eigi kost á að göfga
anda sinn og öðlast víðsýni.
Þessi tvö mál, flugmál og út-
varpsmál, eru að mínu áliti merk-
ustu mál þjóðarinnar. .Teg treysti
]>ví, að æskulýður landsins styðji
]>essi mál. Yið erum öll að ganga
ii|ip brokkn. að leita að sjónarliól-
iiiii. þar sem andi vor geti lifað og
starfað frjáls í heiSríkju ]>ekking-
arinnar. í bra'ðralagi þjóðarvit-
undariniMir, í ást og trú á framtíð
ættjarðarinnar.
sjávar og láta náttinýrkur skýla
sjer.
Við sigldum nú upp undir Af-
ríkuströnd. Var talsverð alda og
stormur og ljetum við reka með-
fram ströndinni. Þar á land upp er
gamall kastali, sem Spánverjar
eiga og heitir Juby. Stendur hann
á eyðimörlc og sjest þar ekki
grasstrá nje skógur svo langt sem
auga eygir. Til beggja handa með
fram sjónum eru ægisandar og
eyðimörk fvrir innan.
Spánverjar sáu okkur og drógu
þegar upp gunnfána sinn, en við
svöruðum með því að draga þýska
fiaiann við hún. Spánverjar sendu
okkur þá alþjóða-fánakveðju og
A'ið svöruðum. En svo sem 10—15
mínútum seinna náðum við loft-
skeyti frá yfirforingjunum í víg-
inu. Var það sent til Las Palmas og
var á þessa leið: „Þýskur kafbát-
ur á reki hjer framundan. Vjel-
arnar sennilega bilaðar."
Þar sviku þeir okkur í trygð-
um! Því að auðvitað liöfðu loft-
skeytastöðvar Breta einnig náð I
skeytið. Vorum við því við öllu
búnir og undir kvöldið fórum við
þaðan. Þá sendi vígið annað skeyti
til Las Palmas: „Kafbáturinn far-
inn; siglir með feiknahraða til
norðvesturs.“
Daginn eftir var sjógangur mik-
ill. Komum við þá auga á breskt
gufuskip og bjuggumst til orustu.
Skutum við fyrst á það á 6500
metra færi, en það sneri af leið
og svaraði okkur með skotliríð.
öldugangur var mikill og sáum
við ekki skipið nema endrum og
eins. Var því mjög erfitt að hæfa
það. Þó sáum við að nokkrar kúl-
ur okkar lentu á skipinn. Kom
þrái í kafbátsstjóra og vildi hann
ekki láta undan, þótt hann sæi
að skothríðin var heldur tilgangs-
lítil. Hætti liann ekki fyr en við
liöfðum skotið 163 skotum á skip-
ið og það ljet lítið eða ekki ásjá
að heldur. Allan þennan tíma stóð
um við lioldvotir frá hvirfli til
ilja við fallbyssúrnar, því að öld-
urnar gengu hvað af liverju yfir
bátinn. Bar nú ekki fleira til tíð-
iiida þann daginn.
Með birtu morguninn eftir sá-
um við breskt hjálparbeitiskip. —
Við sendum ]>ví tundurskeyti, en
]>að misti marks. Fórum við þá
mjög nærri því og komum úr kafi.
Var okkur þremur skipað að ltoma
upp á þiljur og skjóta. Sendum
við skipinu 12 kúlur, hverja á
eftir annari. Hæfðu þær allar og
kviknaði í yfirbyggingu skipsins.
En alt í einu skaut ]>að úr mörg-
um fallbyssum á okkur í senn og
þutu kúlurnar hvínandi rjett yf-
ir höfuðin á okkur. Var sýnt að
skipið va‘r betur vopnað en við
og var þá gefin skipun um að
kafa undir eins. Þegar við vorum
komnir á svo sem 20 metra dýpi,
heyrðiim við skrúfuhvin yfir okk-
ur. Hafði skipið siglt beint á oklc-
ur og ætlaði að sökkva okkur. —
Mátti ekki tæpara standa að því
tækist það.
Eftir svo sem þriggja stunda
kafsiglingu, komum við aftuí upp
á yfirborð. Þá sást ekkert til.skips
ins! En nú urðum við að vera var-
ir um okkur, því að við höfðuni
komið upp um okkur hvar við
vorum og mátti ætla að Bretar
hefði nú auga á hverjum fingri.
Undir kvöld komum við í ná-
munda við Njörvasund og sáum
vitana beggja megin, því að þeiV
loguðu jafn glatt og á friðartím-
unum. Hjeldum við npp nnc]ir
---------
Eftirprentun bðnnuð.
Kafbátahernaðnrinn.
Endurminningar Julius Schopka.
(Skráð hefir Árni Óla).