Lesbók Morgunblaðsins - 24.12.1934, Blaðsíða 9

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
m
Prestsetrið á
hafa skemt sjer í kaupstaðnum
nokkra daga, fara þeir heim
aftur og lifa þar einangruðu
lífi í heilt ár, fá naumast
nokkrar frjettir frá umheimin-
um og eru ekki að brjóta heil-
ann um þau mál, sem öðrum
þjóðum þykir mest um vert.
Þeir, sem við mættum, höfðu
víst ekki sjeð útlendan íerða-
mann í heilt ár. Þetta var heið-
virt alþýðufólk, dúðað í vað-
málsfötum, sem það hafði sjálft
framleitt, og voru mjög svipuð
í sn'ðinu og föt annars staðar í
Norðurálfu. Á fótunum höfðu
þeir skinnsokka.
Taka i nefið.
Hvenær sem við hittum þess-
ar lestir, staðnæmdust þær og
mennirnir tóku Geir Zoéga tali.
Stundum sneru þeir við og riðu
með okkur eina eða tvær mílur
til þess að njóta góðs af við-
ræðum við Geir. Þar sem hann
var nýkominn úr kaupstaðnum
var hann náttúrlega fullur af
frjettum um verð á fiski,
smjöri, ull, prjónlesi o. s. frv.
Hann gat líka sagt þeim sein-
ustu frjettirnar, sem komið
höfðu með skipinu, og þeir voru
sólgnir í. Þeir tóku því jafn al-
varlega að frjetta það, að þrem-
ur hestum hefði verið kastað
fyrir borð í seinustu ferð, og
að nú ætti líklega að hefjast
handa um að koma síma til Is-
lands. Zoéga svaraði þeim kurt-
eislega og vegna þess að allir
þektu hann, tóku þeir mikið
mark á öllu sem hann sagði.
Þegar þeir kvöddu voru þeir
vanir að bjóða í nef:ð.
1 fyrs^a skifti, sem jeg sá þá.
taka í nefið, vissi jeg ekki hvað
þeir voru að gera. Maður dró
dálitla hornflösku upp úr vasa
sínum, og helt jeg að í henni
mundi vera púður. Hann dró
tappann úr henni, staðnæmdist
á miðjum veginum, hallaði
höfðinu aftur og stakk stútn-
um upp í nefið á sjer. Ætlaði
ekki mannræfillinn að sprengja
hausinn á sjer í þúsund mola?
Tvisvar eða þrisvar sinnum
endurtók hann þetta og sogaði
eins og hann væri að kafna.
Og það var eftirtektarvert hvað
hann gerði þetta með mikium
alvörusvip. Jeg ætlaði ekki að
trúa mínum eigin augum.
„Hvílík sjálfsmorðsaðferð!“
sagði jeg við Geir Zoéga.
„Ó, hann er aðeins að taka
í nefið“, svaraði hann.
„En hvernig getur hann þá
andað, þegar hann fyllir báðar
nasirnar?" spurði jeg.
Geir Zoéga var svo vænn að
skýra mjer frá því, að þegar
báðar nasirnar væri fullar, þá
opnaði maðurinn aðeins munn-
inn og andaði með honum.
IV.
8RESTURINN á Þingvöll-
um og fjölskylda hans
búa í torfbæ rjett hjá
kirkjunni. Kofarnir eru merki-
legir, enginn þeirra hærri en
10—15 fet, og er þeim hrúgað
saman sitt á hvað og eru líkastir
kindahóp sem stormur hefir
hrakið saman. Á sumum eru
gluggar á þökum og á sumum
eru strompar. Þökin eru öll grasi
gróin og skot og göng eru um
bæinn þvert og endilangt. Vegg-
irn'r eru úr grjóti, en á sum-
um þe'rra eru stafnþil, tjörguð,
Þingvöllum.
en annars eru stafnarnir hlaðn-
ir úr torfi. Lágur grjótgarður
er umhverfis túnið, en hann
gerir víst lítið gagn í því að
bægja kvikfjenaði frá því að
komast í túnið, því að mörg
skörð eru í garðinn og ekki
nema nokkrir faðmar á milli.
Byrjað hefir verið á því að
gera steinstjett á hlaðinu, en
það hefir verið hætt fljótlega
við það aftur. Stjettin er nú
þakin af gömlum döllum, pott-
um, tuskum og ýmsu öðru dóti.
Að innan er húsaskipun í
íslenskum torfbæ enn flóknari
en maður skyldi ætla með því
að horfa utan á bæinn. Fyrst
er farið inn í hálfhrundar bæj-
ardyr, sem engum mundi detta
í hug að væri aðalanddyri. —
Síðan kemur maður inn í löng
og dimm göng, hlaðin úr ó-
höggnu grjóti. Yfir þau er reft
með spýtum og skógarviði og
tyrft yfir. — Veggirnir eru
skreyttir með hælum, sem rekn-
ir eru inn á milli steinanna, og
á þeim hanga reiðtýgi, skeifur,
reipi, harðfiskur í kippum og
allskonar fatnaður, skór og
sauðskinn. Besta herbergið —
eða húsið, því að hvert hús er
eitt herbergi — er ætlað gest-
um. Annað herbergi er fyrir
fjölskyldu prestsins. Eldhúsið
er jafnframt ætlað hundunum
og stundum kindum. í einu
hominu er grjótbálkur og á
milli steinanna eru taðflögur,
sem notaðar eru til eldsneytis.
Þetta er eldstæðið. Á sperrum
og bitum hanga pottar og katl-
ar, harðfiskur, sokkar, nærpils
og ræflar af stígvjelum, sem
prestur hefir líklega átt á sín-