Lesbók Morgunblaðsins - 30.12.1934, Page 2
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
42ti
Rramóí
kynsins, dregst með veikum
burðum inn í Ungverjaland,
landið, sem áður var Kanaan
Austur-Evrópu, en er nú eftir
friðarsamningana land atvinnu-
leysis og sveltandi fólks, sem
biður grátandi við rústir fornr-
ar farsældar, líkt og Gyðingar
við grátmúrinn í Jerúsalem,
rústirnar af musteri Salomons.
Og þó eru um 2000 ár liðin
síðan að Kristur prjedikaði
fagnaðarboðskap sinn þar.
Það er júgóslafneska stjórnin
sem á sök á þessum hörmung-
um. Um langa hrið hefir hún
látið blöð sin æsa Slafa upp
gegn Ungverjum, látið þau sá
hatri, og þetta er uppskeran.
En vjer minnumst þess, að
Serbar urðu öldum saman að
búa við sama bcl, meðan þeir
lutu yfirráðum Tyrkja. Og þess
vegna spyrjum vjer undrandi:
Hvernig geta menn gleymt
svona fljótt? Og getur nokkur
lifandi maður skilið það, að
þjóð, sem hefir svo lengi verið
steðji í verksmiðju heimssög-
unnar, skuli nú endilega vilja
verða þar hamar?
En það þýðir ekki að reyna
að koma vitinu fyrir stjórnar-
herrana í Belgrad. Þeir eru
blindir í sjálfs sín sök. Þess
vegna verðum vjer að snúa oss
til Vesturlandaþjóða. Þær lifa
við heiður og allsnægtir, og
skilja ekki tilfinningar ung-
versku útlaganna, þær skilja
ekki veiðidýrin, sem eru um-
kringd veiðimönnum í skógi. En
vjer Ungverjar þurftum á þess-
ari reynslu að halda til þess að
hafa ástæðu. til að ákalla sam-
visku þjóðanna út af því hvern-
ig sigurvegararnir í s!;ríðinu
fóru með Ungverjaland. gerðu
það varnarlaust og ósjálfbjarga
með friðarsamningnum í Tria-
non. En jafnframt hjetu þær því
hátíðlega fyrir guði og mönn-
um, að þær skyldi vernda alla
þá Ungverja, er kæmist undir
framandi ríki, og að ekki skyldi
skert eitt hár á höfðum þeirra.
Ungverjaland er nú svo iíla
statt, að það getur ekkert annað
en vonað að stórvéldin standi
Árin rísa; árin hníga,
öldum lík á djúpi sævar;
jarðarbarna ævi-elfur
andartak, í flugi tíða.
Aldan fallna, árið liðna,
eftir skildi spor í sandi,
vogrek mörg á minnisfjöru;
muldi brimið sumt og gleypti
Umtrje fríð úr Auðnuskógi
aldan bar að landi mínu,
við þessi hátíðlegu loforð sín.
Vjer vitum að hjer er ekki um
pólitík að ræða, sem nauðsynleg
sje til þess að tryggja ríkis-
hagsmuni. Hjer er um það að
ræða hvort Evrópa á aftur að
sökkva niður í fyrri alda fen,
þegar varnarlaust fólk var hrak
ið og hrjáð og komið á flæking
Dagarnir hverfa einh og einn
eins og dropar í hafið —
örsmáir dropar í eilífðarhafið.
svarta-við úr Sorgardölum,
segl og rár af brotnum
skipum.
Dagur heilsar. Aldan unga,
árið n-'Ht af hafi stefnir.
Ber oss hvað, á brjóstum
sínum? —
Brimsins niður—eina svarið.
af grimdarfullum hermönnum.
Eða þá hvort álfan vill keppa
að hærra takmarki, friði, gagn-
kvæmum skilningi og framför-
um mannkynsins.
Það er þetta, sem vjer óskum
að fá svarað.
Ferenc Herczeg.
Richard Beck.
Nobelsverðlaunin. Gustaf Svíakonungur afhendir ítalska skáld-
inu Pirandelio bókmentaverðlaun Nobels.