Lesbók Morgunblaðsins - 17.01.1937, Blaðsíða 2

10
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
lega. Og myndataka þessi, eins
og allar hinar fyrri, varð að
hepnast í fyrsta sinni. Því hvorki
jeg eða kvikmyndafjelagið hafði
■efni á því að rústa marga bílana.
En hjer kemur mín langa á-
rekstrareynsla að gagni. Jeg hefi
rannsakað svo nákvæmlega, hvern
ig bílar, bifhjól og flugvjelar
brotua, að jeg get reiknað alt
fullkomlega út fyrirfram. Þó
jeg komi með 100—110 krn. hraða,
get jeg sagt fyrirfram upp á fet,
hvar bíllinn lendir að lokum. En
þetta þurfa myndatökumennirnir
að vita. Þeir geta treyst mjer, og
eru mjer þakklátir fyrir. Því eft-
ir því geta þeir hagað sjer, til
þess að fá sem nákvæmastar og
bestar myndir.
*
Margir álíta, að árekstrar bíla
og flugvjela í kvikmyndum sjeu
tilbúningur, alt sje látið gerast
með hinni mestu hægð. En svo
sje kvikmyndinni snúið með þeim
hraða, að áreksturinn verði eðli-
legur á myndinni. En þetta er al-
veg ógerningur. Þegar á að sýna
árekstur með 120 km. hraða, og
bílnum væri ekið með 30 km.
hraða, þá sæi hver áhorfandi, að
myndin væri óeðlileg.
En kvikmyndaáhorfendurnir
heimta eðlilegar myndir, og þeim
kröfum verður að fullnægja.
Ráð mín til þess að forðast
meiðsli við slíka árekstra eru
þessi:
Fram að síðasta augnabliki
held jeg fast um stýrið, þangað
til jeg er viss um, að áreksturinn
verði eins og tilætlað er. Þá
hnipra jeg mig saman í sætinu og
bevgi mig undir áhaldabrettið, og
held mjer dauðahaldi í leðurhand-
föng, sem þar eru sett handa
mjer. En þrátt fyrir allar varúð-
arráðstafanir er jeg venjulega all
ur blár og marinn að verkinu
loknu.
Úr bílum þeim, sem notaðir eru
til árekstra, er reynt að taka alt,
sem maður helst getur meitt sig
á, og allar bríkur og áhöld, sem
eftir eru, eru vendilega bólstruð.
Jafnvel stýrisstöngin er bólstruð.
Við erum sjálfir í bólstruðum leð-
urfötum. Gler er aðeins haft þar
í þessum vögnum, þar sem ekki
er hætta á að glerbrotin fari fram
an í mann. En mikið af gleri
verður samt að vera í bílunum,
því glerbrotum þarf að rigna, til
þess að gera myndina áhrifameiri.
Aðalatriðið fyrir mjer er að
lialda fast í leðurhandföngin. Ef
jeg misti af þeim, þá myndi jeg
þeytast eins og fjaðurbolti lang-
ar leiðir út úr vagninum.
*
Eitt sinn kom jeg í staðinn fyr-
ir Jack Hulbert í kvikmyndinni
„Bulldog Jack“. Jeg átti að koma
í Bentley-vagni með 100 km.
hraða og rekast á Erskine-vagn,
sem kom á móti mjer. Bentley-
vagninn átti að steypast kollhnís
við áreksturinn.
Margar klukkustundir vann jeg
að því að hafa alt sem best und-
irbúið og útreiknað undir árekst-
urinn, til þess að alt hepnaðist
sem best í fyrsta sinn. Jeg setti
upp myndavjelarnar á nákvæm-
lega rjetta staði, og sagði mynda
smiðunum nákvæmlega, hvar vagn
minn myndi steypast og hvar
hann myndi hætta að renna til og
stöðvast alveg.
Alt fór að óskum og myndin
tókst að öllu leyti prýðilega. Þeg
ar hinn þungi vagn minn hitti
Erskine-vagninn, varð af á-
rekstrinum svo mikið brak og
brestir, að það gat heyrst í kíló-
meters fjarlægð. Vagninn kút-
veltist og kom niður á hliðina.
Málmgrind vagnsins sundraðist,
sú hlið, sem að myndavjelunum
sneri, böglaðist eins og silkipapp-
ír. Bæði mynd og hljóðtaka fór
að óskum. Jeg kúrði mig niður
fyrir framan bílstjórasætið og
hugsaði um það eitt, að alt færi
sem jeg hefði sagt fyrir.
Jeg fjekk kúlu á hnakkann á
stærð við hænuegg, en mundi ekk
ert hvernig það vildi til. Af mynd
inni var hægt að sjá það. Jeg
man altaf, hve mikill áhyggju-
svipur var á andlitum mynda-
smiðanna, er þeir ráku höfuðin
inn til mín, þar sem jeg kúrði, til
þess að forvitnast um, hvers-
vegna jeg kæmi ekki strax út úr
va'gnrústinni.
•
Ódýrasti liðurinn í verðskrá
okkar er 'að fara úr einni flug-
vjel í aðra í loftinu. Fyrir það
tökum við 75 sterlingspund. Það
er ekki svipað því eins dýrt, eins
og að fara t. d. úr bíl í flugvjel,
eða hinsvegar úr flugvjel í bíl,
því þá þarf flugvjelin að fljúga
svo lágt, að hætta er á að hún
rekist á, og þá er lífið í veði, ef
eitthvað bregður út af.
En dýrastir erum við á því að
láta tvær flugvjelar rekast á í
lofti, svo þær falli til jarðar. Það
tökum við 250 sterlingspund fyr-
ir. Þetta gerðum við tveir, fjelagi
minn og jeg, í fyrsta sinni í Suð-
ur-Frakklandi fyrir nokkrum mán
uðum. Það var umferða-cirkus,
sem rjeði okkur til þessa. Flug-
vjelarnar voru báðar af sömu
gerð.
Mesta hættan við þetta er sú,
að mótor flugvjelanna ýtist aft-
ur í flugmannssætið við árekstur-
inn og merji flugmanninn. En
styrktarslár voru settar til að
koma í veg fyrir þetta.
Yfirvöldin á staðnum sögðu
fyrir um, hvar þetta átti að fara
fram. Afmarkað var það svæði,
þar sem flugvjelabrotin máttu
falla niður á. En áreksturinn
mátti ekki gerast hærra en 600
metra uppi í loftinu. Þá var hægt
að vera viss um, að flugvjelarn-
ar fjellu til jarðar innan settra
takmarka. En að áreksturinn
skyldi gera í svo lítilli fjarlægð
frá jörð, jók áhættu okkar, því
þá var minna svigrúm til að nota
fallhlífarnar.
Aður en við fjelagar flugum
upp, rannsökuðum við nákvæm-
lega allan útbúnað vjelanna. Alt
var tekið á burt, sem fallhlífarn-
ar gátu fest á. í bensíngeymunum
var ekki bensín nema til nokkurra
mínútna flugs. Því við áttum ekki
að kveikja í vjelunum.
Er við vorum komnir í 600
metra hæð, flugum við í sveig og
síðan beint saman á fullri ferð.
Með geysi braki rákust vjelarn-
ar saman.
í flugmannssætinu var ekki svo
mikið rúm, að við gætum hnipr-
að okkur saman, eins og við bíla-
árekstra. Við urðum að sitja kyrr-
ir. Jeg beygði höfuðið áfram. En
þetta ætlaði að koma mjer illa í
koll. Því einmitt þessvegna rak
jeg höfuðið svo í, við árekstur-
inn, að jeg hafði nær mist með-
vitund. Jeg beið sekúndu í sæt-