Lesbók Morgunblaðsins - 18.07.1937, Side 1

27.

tölublað.
Sunnudaginn 18. júlí 1937.
XII. árgangur,
ísafuluarprcntamiðj* h.f.
Kristmann Guðmundsson:
Öskubus
Ifyrrasumar gekk undarlegur
orðasveimur um sveitirnar um
ungan mann, fátæklega klæddan,
sem flakkaði bæ frá bæ. Hann
sagðist vera málari, og bauðst tii
að mála myndir af fólki gegn fæði
og húsaskjóli. Sjerstaklega dvald-
ist honum þar sem ungar og lag-
legar stúlkur voru fyrir.
Þetta var nú í raun og veru
ekkert merkilegt fyrirbrigði, að
svona ónytjungar flæktust um
sveitirnar á sumrin. En þessi ná-
ungi var af öðru tægi en vana-
legir flækingar; hann var hvorki
meira nje minna en dulbúinn
prins! Sagan um hann hafði orð-
ið á undan honum, og þessvegna
varð hann allmjög hrifinn af þeim
viðtökum, sem hann fjekk hvar-
vetna. Hann var nefnilega enginn
annar en Sveinn Kalmar, einka-
sonur hins vellauðuga og þjóð-
fræga útgerðarmanns Kalmars í
Reykjavík. Hann var nýlega geng
inn inn í fyrirtækið með föður
sínum. Og nú hafði stráknum dott
ið í hug að gifta sig, en konan
átti að taka honum aðeins sjálfs
hans vegna, ekki vegna auðæfr
anna, sem hann átti í vændum.
Kalmarsfólkið hafði altaf verið
dálítið einkennilegt, og Sveinn
var engin undantekning frá þeirri
reglu. Til þess að vera viss um
að geta komið fram sem jafningi
tilvonandi eiginkonu sinnar, hafði
hann fundið upp á þessu. Honum
varð það eitt á, að trúa besta vini
sínum fyrir öllu ráðabrugginu, og
þannig barst sagan út. Sjálfur
vissi hann ekkert um það, og hjelt
vongóður áfram leit sinni að
þeirri einu rjettu. Fyrst ætlaði
hann að fara um sveitir landsins,
og þvínæst að leita í kaupstöðun-
um.
Fregnin um þetta merkilega
uppátæki hafði líka borist til
evrna fólksins á Bala, stærsta
bænum í Hraundal. Það vissi að
hann myndi leggja leið sína um
dalinn, þegar hann færi norður,
og ekkert var líklegra en að hann
heimsækti ríkasta bóndann í
hreppnum. Og ekki var gott að
vita, hvort hann færi mikið lengra
fyrst um sinn.
Járngerður, húsfreyjan á Bala,
hugsaði nú sitt um þá hluti, því
að Stína dóttir hennar var lang-
laglegasta stúlkan þar um slóðir.
Þessvegna var mikill undirbún-
ingur og umstang þar á Bala, þeg-
ar spurðist til ferða hins dul-
klædda stórmennis. Stássstofan
var flikkuð upp, feitum sauð
slátrað, og bæði bruggað og bak-
að. Bóndinn sjálfur fór með tvo
til reiðar í kaupstaðinn að kaupa
ýmislegt, sem slíkum herra hlaut
að geðjast að; þar á meðal niður-
suðuvörur og vindla.
Og loksins rann upp hin lang-
]>ráða stund. Smalinn kom móður
og másandi inn í eldhús og sagði,
að maður nokkur einn síns liðs
kæmi labbandi upp með ánni.
Járngerður hljóp út á hlað með
langan kíki, og eftir að hafa
grandskoðað komumann gegn um
hann, andvarpaði liún eins og
þungu fargi hefði verið ljett af
henni og brosti síðan. Hún hafði
sjeð ungan mann, háan vexti og
fátæklega klæddan, með enska
húfu og mal á baki. Það var eng-
inn efi á, að lijer kom konungs-
sonurinn úr æfintýrinu! Þau
höfðu ekkert frjett af honum dög
um saman, og nú skyldi hamra
járnið, meðan heitt var! Hún
sendi Stínu inn til þess að fara
í sparifötin, og ljet stúlkurnar
bju’ja að matreiða gestinuin góða
máltíð. En hún beið úti, því hún
ætlaði sjálf að taka á móti honum.
Hann leit raunverulega út eins
og fátækur flakkari; Járngerður
brosti með sjálfri sjer, þegar hún
sá hve vel honum hafði tekist að
dulbúa sig. Ef maður vissi ekki
betur, gat maður búist við að hann
hefði ekki fengið ærlega í sig
vikum saman. En laglegur var
hann og karimannlegur, ljós yfir
litum með falleg blá augu, herða-
breiður og þreklegur. Maður
skyldi halda, að hann þyrfti ekki
lengi að leita að stúTku, sem feldi
hug til hans.
Hann nálgaðist hægt og hik-
andi, eins Og hann Væri hræddur
um að hundum víði'sigað á sig.