Lesbók Morgunblaðsins - 22.08.1937, Blaðsíða 1
33. tölublað.
JUorgiit
blixfo&ms
Sunnudaginn 22. ágúst 1937.
XII. árgangur.
ÍaafulutkrprrntsmiðjiL h.f.
Búmmkast undan
Snartastaðanúp.
Aflaskýrslur síldveiðiskipanna eru meðal þeirra frjetta, sem
mesta athyg'li vekja um þessar mundir. Þær sýna árangurinn .af
striti síldveiðimannanna. Þeir, sem ekki þekkja annað til síldveið-
anna, gera sjer ekki grein fyrir hve mikið erfiði fer í árang-urs-
lausa leit eftir síldinni, þó í síldarárum sje, hve mikil vonbrigði
og áhyggjur einatt fylg.ja þessari veiði. Jafnvel hinir þrautreynd-
ustu og- ötulustu sjómenn fara ekki varhluta af því.
I eftirfarandi grein lýsir Sigurður Benediktsson árangurslausu
erfiði ofi’ vonbrigðum síldveiðimanna, -sem enginn þeirra getur um
flúið, í viðureigninni við hinar styggu síldartorfur.
Astjórnpalli síldveiðiskipsins
„Eldborg“ stendur hár og
þrekinn miðaldra maður og held-
ur stórum sjónauka fyrir augun-
um. Hann ber á höfði gamla
skygnishúfu og er í svartri olíu-
kápu, sein er svo þröng á hann,
að sumstaðar eru saumarnir tekn-
ir að gliðna! Um mittið er hann
girtur snæri.
Þessi þreklegi maður er skip-
stjórinn á Eldborg — en hann
er jafnframt „nótabassi“ eða fiski-
formaður þess skips — og þess
vegna verður hann að hafa augun
lijá sjer, hvar sem hann kemur
og livert sem hann fer.
Miklu skiftir að nótabassi hvers
síldveiðiskips sje vel sínu starfi
vaxinn. Á því mun velta miklu
meira en menn gera sjer alment
ljóst — því verkahringur þessa
manns byrjar með því, að hann
kemur auga á síldina, síðan er jiað
hann sem á að skipuleggja aðför-
ina að þessum ótölulega aragrúa,
sem skvampar áfram í vatnsborð-
inu í svörtum, iðandi torfum,
og loks að hafa á hendi fram-
kvæmd þessa áhlaups og' koma
herfanginu um borð í skipið.
Strax og því er lokið fer liaim
að svipast eftir nýrri síld — nýrri
torfu — og skipuleggja nýja árás
áður en torfan sú er sokkin í sæ,
eða komin í hendur keppinaut-
anna.
Síldveiðin er fjrrst og fremst leit
eftir síldartorfum og síðan bar-
átta milli skipshafna um hinar
,,fundnu“ torfur. Nótabassarnir
eru liðsforingjar í þeim sjóorust-
um og berjast í fylkingarbrjósti;
*
ldborgin hafði legið nætur-
langt við akkeri undan
Snartastaðanúp, við austanverðan
Axarfjörð, ásamt fjölda annara
veiðiskipa, í því veðurfari, sem
sjómenn nefna hrælu — en það
er steytingsstormur og suddi eða
rigning.
En morguninn eftir var síst
vænlegra til veiða og ákvað þá
skipstjórinn að sigla til hafnar
með farm sinn, þó ekki væri full-
hlaðið fleyið, til þess að nota þetta
óhagstæða veiðiveður til löndunar
og vera svo aftur á veiðistöðvun-
um með tæmt skipið, þegar aftur
kæmi veiðiveður. En áður en Eld-
borgin hafði tekið sig út úr hópi
skipanna, er leitað höfðu skjóls
og legu undir Snartastaðanúp, sá
maðurinn með sjónaukann „síld
vaða“ — og um leið varð góðlegt
andlit þessa hvatlega manns orðið
ímvnd harðýðgis og miskunnar-
levsis. Hann hóf nú upp ranst
sína og hrópaði ákat't:
„Fíra bátunum"!
Hásetarnir voru sýnilega vanir
að hlýða þessari skipun. Þvílíkt
viðbragð, þvílíkur þytur sem fór
um alt skipið! Eftir andartak var
hver háseti kominn á sinn stað —
nákvæmlega þann stað, sem vinnu
hans var þörf. — Eftir nokkur