Lesbók Morgunblaðsins - 03.10.1937, Blaðsíða 3

Samtal við fræg-
an vísindamann,
Forstjórinu fyrir lífeðlisfræði-
deildinni í rannsóknastofu
Carlsbergsjóðsins, dr. Afbert
Fischer, hefir lengi haft með
höndum rannsóknir á krabba-
meini. Hann hefir á síðustu tím-
um hallast að þeirri skoðun, að
krabbameinssellur væru til í öll-
um mönnum. Þetta er þó ekki
nema getgáta enn.
Dr. Fischer er írægur fyrir
krabbameinsrannsóknir sínar. Hon
um tókst það fyrstum allra að
halda krabbameinssellum lifandi
utan við líkamann. Þetta tókst
honum árið 1924. Það var krabba-
mein úr hænu, sem hann hjelt lífi
í. En árið 1927 tókst honum að
„rækta“ krabbamein úr spendýri.
Það var krabbi úr mús, sem lifir
enn í dag í tilrauuaglasi á rann-
sóknastofu hans.
Blaðamaður hefir haft tal af
dr. Fischer á rannsóknastofu haus
um þessi mál. Ljet dr. Fischer
svo um mælt:
Með því að rækta krabbameins-
sellur \it af fyrir sig er liægt að
athuga eðli sella þessara, hvaða
kröfur þær gera til lífsins, á
hverju þær lifa, og hvort það er
vegna sjerstakra eiginleika þeirra,
að þær verða öllum öðrum sell-
um vfirsterkari.
— Hafið þjer komist að þeirri
niðurstöðu, að krabbameinssell-
urnar sjeu mjög frábrugðnar öðr-
um sellum?
— Nei. Síður en svo. Til þessa
höfum við ekki getað fundið
neinn verulegan mismun á krabba
meinssellum og öðrum sellum.
Þær nærast af því sama og aðr-
ar sellur. Þær þurfa að vísu
minna sjer til lífsviðurværis en
aðrar sellur, hafa örari efnabreyt-
ingar en hinar, og örari vöxt. Þær
eru ekki eins harðgerðar og
venjulegar sellur. En samt geta
þær rutt öðrum sellum úr vegi,
og myndað krabbamein, af því
viðkoman er meiri, þær skiftast
örar en hinar.
— Eftir þessu er þá ekki hægt
að greina verulegan mismun á
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
krabbasellum og öðrum sellum?
— Nei. Enn hafa menn ekki
sjeð neinn verulegan mismun.
Krabbasellurnar eru ekki annað
en afbrigði af venjulegum sell-
um, sem byggja upp líkama vorn.
Er hægt að taka samlíkingu þessu
til skýringar. I þjóðfjelaginu ber
inest á venjulegu fólki, sem er
ekkert verulega frábrugðið með-
allaginu. En altaf eru innan um
einstaklingar, sem mjög eru frá-
brugðnir meðalmönnum. Það eru
fábjánar og afburðamennirnir.
Alveg er eins með sellurnar í
hinum mannlega líkama. Flestall-
ar eru þær venjulegar sellur. En
svo eru örfá afbrigði. Það eru
krabbasellurnar.
— Hafa allir menn krabbasell-
ur ?
— Margt bendir til þess, að sú
getgáta mín sje rjett, að það sje
svo. En krabbasellurnar eru svo
ákaflega fáar í samanburði við
hinar, að alveg sjerstök skilyrði
þurfa að Vera fyrir liendi til þess
að þær geti náð að þróast.
— En fjöldi krabbasellanna er
máske mismunandi mikill hjá
mönnum ?
— Já, menn geta búist við því
að þeir eiginleikar gangi að erfð-
um, sem aðrir erfðaeiginleikar, að
menn hafi mismunandi mikið af
krabbasellum í líkama sínum. En
þó menn hafi tiltölulega margar
meinlausar ,krabbasellur í sjer
þarf þeim ekki að vera hættara
við krabbameinum en öðrum. Því
heilbrigðu sellurnar, sem eru alveg
yfirgnæfandi, halda þeim í skefj-
um. Hið almenna heilbrigðisástand
líkamans lífsskilyrði sellanna,
þarf að breytast, til þess að
krabbasellurnar geti rutt s.jer til
rúms. Slíkar breytingar geta m. a.
átt sjer stað þegar menn eldast.
En ellin færist yfir líkamann á
mjög mismunaudi aldursskeiðum,
eins og kunnugt er.
En auk þess geta lífsskilyrði
sellanna breyst svo að mótstaða
307
þeirra veikist gagnvart krabba-
sellunum, þegar einhver vefur lík-
amans verður fyrir stöðugri ýf-
ingu eða sífeldu hnjaski, svo sem
þegar sár haldast opin um langan
tíma, húð verður fyrir óeðlilegum
áhrifum frá óhollum efnum, o. s.
frv. Orsakir þess að krabbasellurn-
ar ryðja sjer til rúms, geta verið
margar. Þegar menn fá eitthvert
sár, vaxa nýjar sellur óðfluga til
þess að sárið geti læknast. En
þar eð krabbasellurnar æxlast ör-
ar en aðrar sellur hafa þær sjer-
staklega góð skilyrði að ryðja
sjer til rúms, þar sem sár er lengi
að basla við að gróa. Þar er hætt
ast við, að krabbasellurnar fái yf-
irhönd og krabbamein myndist.
Krabbi ekki hættu-
legri en annað, ef
hann þ-kk'st á byrj-
unarstiffi.
etur það komið fyrir, að heil-
brigðu sellurnar geti náð
að yfirbuga krabbasellurnar, ef
krabbasellurnar eru á annað borð
einhversstaðar byrjaðar að ryðja
sjer til rúms?
— Það vita menn ekki. En ef
á annað borð að myndað er
krabbamein, þá gera menn ráð
fyrir að það geti ekki læknast af
sjálfu sjer.
Læknar geta oft haft tök á því
að skera burt krabbamein. Og
fyndu menn til meinsemdarinnar
nægilega snemma, þá myndi vera
hægt að lækna hana. Krabbameio
yrði ef til vill ekki svipað því eins
skæður sjúkdómur eins og ýmsir
aðrir sjúkdómar ef hægt væri að
finna það og taka til lækning-
anna á fyrsta stigi sjúkdómsins.
Vandinn er þessi, að menn kenna
oft ekkert til meinsemdarinnar
fyrri en orðið er um seinan.
— Hve lengi búist þjer við að
geta haldið „krabbameini" yðar
lifandi, sem nú hefir lifað hjá yð-
ur sjálfstæðu lífi í 10 ár?
FRAMH. Á BLS. 311.
Rannsóknir
á krabbameini.