Lesbók Morgunblaðsins - 28.08.1938, Blaðsíða 1
JPHor0*MMsií>sÍTís
34. tölublað. Sunnudaginn 28. ágúst 1938. XIII. árgangur.
í«*fold»rpr«Btomiðja b.f.
Atlanfis
landið, §em §ökk í §jó
Hugleiðingar jarðfræðingsins Victor Madsen.
Victor Madsen, einn af merk
nstu jarðfræðingum Dana,
ritaði nýlega grein í Berlingatíð
indi um Atlantis-sögnina, frá
sjónarmiði jarðfræðinga. Allir hafa
lieyrt meira og minna, um hinar
fornu sagnir, sem menn hafa fest
lítinn trnnað á, að suður í At-
lantshafi, vestur af Miðjarðar
hafslöndum hafi forðum verið
mikið og blómlegt land, og þar
hafi búið voldug menningarþjóð.
En landið hafi alt í einu sokkið
í sjó.
Eins og eðlilegt er, hafa menn
lagt lítinn trúnað á, að slíkar
stórbyltingar hafi skeð í landa-
skipun svo nálægt nútímanum, í
járðfræðilegu tilliti, alveg nýlega.
En frá leikinannssjónarmiði
sjeð verður sögnin um hið sokkna
land ekki eins ósennileg með öllu,
ef menn fara í alvöru að telja
sennilegt, að landaskipun jarðar
liafi svo gerbreyst, að Ameríka
og Evrópa hafi verið eitt megin-
land, en síðan klofnað, og At-
lantshafið hafi myndast milli
þessara meginlandsbrota. Ef slík
meginröskun hefir getað átt sjer
stað, þá er síst óhugsandi. að
lönd, sem eitt sínn stóðu upp íir
hinu mikla Atlantshafi, geti hafa
sokkið í hið mikla Ginnungagap
Atlantshafsins.
En ef fræðimenn fara að gefa
Atlantissögninni meiri gaum en
áður, og telja mögulegt, að liún
sje annað og meira en þjóðsaga,
þá er eðlilegt, að við íslending-
ar veitum henni sjerstaka eftir-
tekt.
Nú eru jarðfræðingar, sem
kunnugt er, farnir að rannsaka
hreyfingar jarðlaganna hjer á
landi, hvort hjer verði hægt að
finna rök fyrir því, að landa-
flutningar eigi sjer stað, hvort
Island sje t. d. að gliðna í sund-
ur. Hjer sjá menn sprungur og
jarðföll. Og þessvegna rís fyrir
ólærðum áhorfendum þessi spurn
ing: Ef æfintýra eða þjóðsögu
landið Atlantis einhverntíma hef-
ir verið til, getur þá ekki verið
svo, að Island sje annað „At-
lantis“, sem einhverntíma, eftir
nokkur þúsund ár, fer sömu leið
Eu hjer skal ekki farið lengra
út í þá sálma. Grein hins danska
jarðfræðings um Atlantis-sögnina
frá sjónarmiði jarðfræðinga er á
þessa leið:
ið og við hafa ýmsir læri-
sveinar mínir lagt fyrir mig
þá spurningu, hvort nokkur fót-
ur myndi vera fyrir sögunni iim
Atlantis, um hina miklu eyju
vestur af Gibraltar, þar sem átti
að hafa verið frjósöm sljetta og
vel ræktuð, umkringd liáum fjöll-
um, er veittu skjól fvrir norðan
átt, og mikil borg, með fögruin
Iröltum og hofum, þar sem þjóð
in átti a'ð hafa búið, er lagði und
ir sig þv-ínær alla Norður-Afríku
og Suður-Evrópu, en eyjan hafi
sokkið í sjó á einni nóttu, og öll
þjóðin farist.
Fyrrum leit jeg svo á, að sagan
um Atlantis væri ekki annað en
fagurt æfintýri. Það er undur
skiljanlegt, að slík saga geti orð-
ið til á ströndum Atlantshafsins.
Snemma á tímum hafi eitthvert
skip komist út til Madeira eða
kanarisku eyjanna. Og frásögnin
um eyjar þessar getur hafa gefið
tilefnið til að saga ]>essi mynd
aðist.
En * fyrir nokkru rakst jeg á
ritgerð um Atlantis, eftir hinn
fræga franska jarðfræðing Pierre
Termier. Hann dó fyrir nokkrum
árum. Hann var til dauðadags
forstjóri fyrir jarðfræðirannsókn
um Frakklands. Hann hjelt því
fram, að Atlantis gæti liafa verið
á sömu slóðum og Azoreyjar, og
eyjar þessar gætu verið hæstu
tindar liins sokkna lands. Er jeg
sá þetta, ákvað jeg að verja
nokkrum frístundum mínum til
þess að kynna mjer málið.
★